A. Smith Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów. Marta Trzcińska

Transkrypt

1 A. Smith Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów Marta Trzcińska

2 Omawiane rozdziały: Tom I Tom II Rozdział I O podziale pracy Rozdział II O źródle podziału pracy Rozdział III Podział pracy jest ograniczony rozległością rynku Rozdział II O ograniczeniach przywozu z obcych krajów takich dóbr, które można wytwarzać w kraju

3 Podział pracy przyczyna rozwoju produkcji Podział pracy jako czynnik kluczowy dla rozwoju produkcji Drogi oddziaływania: 1. Wzrost sprawności każdego robotnika 2. Oszczędność czasu 3. Konstruowanie specjalistycznych maszyn produkcyjnych

4 Podział pracy przyczyna rozwoju produkcji 1. Wzrost sprawności każdego robotnika Skupienie na niewielkim wycinku produkcji Łatwość opanowania niewielkiej sekwencji czynności

5 Podział pracy przyczyna rozwoju produkcji 2. Oszczędność czasu Nie trzeba zmieniać miejsca pracy ani narzędzi, nie trzeba wkładać się w nową czynność Robotnik wiejski, który zmuszony jest zmieniać co pół godziny swą pracę i narzędzia i przykładać rękę do dwudziestu różnych robót w każdym prawie dniu swojego życia, przyzwyczaja się w sposób naturalny, a raczej konieczny, marudzić i pracować gnuśnie i leniwie, wskutek czego prawie zawsze staje się opieszały, leniwy i niezdolny do żywego zajęcia się pracą w najbardziej nawet pilnej potrzebie. A. Smith, Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów

6 Podział pracy przyczyna rozwoju produkcji Przykład: fabryki Forda Zasada maksymalnego podziału pracy Negatywne konsekwencje: Pracownicy zdawali się być pijani po 8h pracy Znużenie, spadek motywacji, brak zadowolenia z pracy Wzrost absencji, wysoka fluktuacja zatrudnionych, obniżenie jakości pracy

7 Podział pracy przyczyna rozwoju produkcji 3. Konstruowanie specjalistycznych maszyn produkcyjnych Wynalazki pracowników Skupienie na wykonywanej prostej czynności Pomysły na ułatwienie sobie pracy Wynalazki filozofów, ludzi teorii Filozof zawód stworzony poprzez podział pracy

8 Problemy rozwoju rolnictwa W rolnictwie praca w kraju bogatym nie zawsze jest bardziej produkcyjna niż praca w kraju ubogim, a przynajmniej nie jest nigdy o tyle bardziej produkcyjna, niż to zwykle bywa w przemyśle A. Smith, Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów Przyczyny: Sezonowość zapotrzebowania na poszczególne czynności (oranie, sianie, zbieranie żniw) Z reguły nie większy niż proporcjonalny wzrost plonów w stosunku do wzrostu nakładów pracy i kosztów Skutek: produkty rolne (np. zboże) kraju biednego mogą przy tej samej jakości być równie tanie jak produkt rolne kraju bogatego

9 Podział pracy a ograniczony rynek Większy podział pracy bardziej rozwinięty i bogaty kraj Możliwość specjalizacji pracy ograniczona możliwością wymiany, a więc rozległością (i chłonnością) rynku problem zbycia nadwyżki produkcji Znaczny rozwój miast leżących nad morzem lub spławną rzeką transport wodny otwierający rozległe rynki Przykład: porty atlantyckie: Londyn, Amsterdam, Lizbona

10 Podział pracy źródło różnorodności talentów Różnorodność uzdolnień nie jest przyczyną, lecz skutkiem podziału pracy Różnice nie pochodzą głównie z natury, ale z nawyków, obyczajów i wychowania Różnorodność uzdolnień jest wspólnym zasobem dóbr, z którego każdy człowiek może nabyć tę część produktu uzdolnień innych ludzi, jakiej potrzebuje

11 Źródło podziału pracy Źródło podziału pracy: ludzka skłonność do wymiany, handlu i zmiany jednej rzeczy na drugą Pierwotna cecha ludzka lub następstwo zdolności myślenia i mówienia Wymiana odwołująca się do egoizmu a nie humanitarności: daj mi to, czego ja chcę, a otrzymasz to, czego ty chcesz

12 Niewidzialna ręka Jednostka maksymalizując swoje zyski w sposób nieuchronny maksymalizuje korzyści całego społeczeństwa Przyczyny: 1. Jeżeli eli człowiek może otrzymać podobne zyski z kapitału zainwestowanego za granicą lub w kraju to dla bezpieczeństwa woli mieć kapitał bliżej siebie i inwestować na rynku krajowym 2. Człowiek umieszczający swój kapitał w jakiejś wytwórczości chce nią tak pokierować, żeby produkt przedstawiał jak możliwie największą wartość Smith nie dostrzegał niedoskonałości rynku (efekty zewnętrzne, asymetria informacji itd.)

13 Rozwój gospodarki a interwencjonizm państwa Każdy jest w stanie najlepiej określić jakie ulokowanie kapitału przyniesie mu największy zysk wszelkie odgórne restrykcje są zbędne Cła i ograniczenia importu dają krajowym wytwórcom monopol na produkcję. Jest to: lub Bezużyteczne gdy wyroby krajowe można dostarczać na rynek po tej samej cenie co wyroby zagraniczne Szkodliwe - gdy czynniki produkcji są przeznaczane na produkty, które można by taniej kupić, a tymi samymi nakładami wytworzyć coś bardziej wartościowego

14 Dziękuję za uwagę.

15 Bibliografia Smith, A. Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów. Magdalena Olender-Skorek, Historia Ekonomii. On line. Dostęp r. %20Badania%20nad%20natura%20i%20przyczynami%20bogactwa %20narodow.pdf Przepis na biznes, Podstawy zarządania wartości i klasyczne prawa. Przepisnabiznes.pl. On line. Dostęp r. Moczulski, L. Geopolityka potęga w czasie i przestrzeni. Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1999.