Spółki z udziałem jednostki samorządu terytorialnego

Transkrypt

1

2

3 1

4 Spółki z udziałem jednostki samorządu terytorialnego 2

5 Spółki komunalne w praktyce. Aktualny stan prawny Jednostki samorządu terytorialnego mogą tworzyć i przystępować do spółek prawa handlowego, na podstawie przepisów Ustawy o gospodarce komunalnej i ustaw ustrojowych. GMINY Największy zakres swobody udziału w spółkach. Mogą tworzyć i przystępować do spółek handlowych, których przedmiot działalności wykracza poza sferę użyteczności publicznej w czterech przypadkach: gdy jest to uzasadnione względami społecznymi (niezaspokojone potrzeby społeczne, wysokie bezrobocie), gdy zdobycie składnika mienia komunalnego, mogącego stanowić wkład niepieniężny do spółki spowoduje poważną stratę majątkową, gdy spółka zajmuje się czynnościami bankowymi, ubezpieczeniowymi, działalnością doradczą, promocyjną, edukacyjną i wydawniczą na rzecz samorządu, innych ważnych spółek dla rozwoju gminy w tym klubów sportowych, działających w formie spółki kapitałowej. 3

6 Spółki komunalne w praktyce. Aktualny stan prawny Powiaty są pozbawione możliwości udziału w spółkach działających poza sferą użyteczności publicznej (przesądza o tym art. 6 ust. 2 usp). Województwa poza sferą użyteczności publicznej mogą tworzyć i przystępować do spółek na zasadach i formach określonych Ustawą, w tym: wykonujących działalność promocyjną, edukacyjną, i wydawniczą, służącą rozwojowi województwa. 4

7 Planowane zmiany. Nowe założenia Projekt opiera się na dwóch założeniach: 1. Całość zagadnień zostanie uregulowana w jednym akcie - Ustawie o gospodarce komunalnej. 2. Wszystkie szczeble samorządu terytorialnego zostają potraktowane w sposób identyczny. 5

8 Planowane zmiany. Nowe założenia Podstawowe zmiany: Rezygnuje się z możliwości udziału gminy w spółkach ze względów społecznych uważa się, że lepszą metodą będzie używanie dostępnych narzędzi rynku, w tym rynku pracy. Rezygnuje się z możliwości uczestnictwa gminy w spółkach jako skutek zagospodarowania mienia, którego w inny sposób bez poważnej straty nie da się zagospodarować: wartość aportu powinna być wyceniana wg wartości rynkowej. Pozostawiona (rozszerzona na powiat) została możliwość udziału w spółkach, zajmujących się działalnością doradczą, promocyjną, edukacyjną i wydawniczą na rzecz samorządu terytorialnego. Odstępuje się od udziału w spółkach prowadzących czynności bankowe lub ubezpieczeniowe. Pozostawiono przesłankę ważności spółki dla rozwoju JST. 6

9 Spółki a realizacja inwestycji Tworzenie przez JST spółek pozwala na pozyskanie dodatkowych środków finansowych na przeprowadzenie inwestycji, których bezpośrednia realizacja przez JST byłaby niemożliwa lub utrudniona ze względu na ograniczone środki finansowe samorządów. 7

10 Spółki a realizacja inwestycji Finansowanie inwestycji może odbywać się m.in. poprzez: pozyskanie finansowania w formie kredytów na okresy nawet od 15 do 20 lat na okresy zbieżne z okresem amortyzacji, pozyskanie przez spółki funduszy unijnych (szczególnie inwestycje infrastrukturalne i transport), podwyższenie kapitału zakładowego, dopłaty do kapitału zakładowego, współpracę z partnerami prywatnymi (formuła PPP), tworzenie spółek celowych (projektowych) z udziałem inwestorów strategicznych, wnoszących know-how oraz środki finansowe na realizację inwestycji. 8

11 Spółki a prawo zamówień publicznych Procedury zamówień publicznych nie mają zastosowania w przypadku, gdy zadania własne zostały powierzone spółce prawa handlowego w akcie powołania tj. decyzja o powierzeniu spółce zadania własnego znajduje wyraz w treści uchwały rady JST i akcie założycielskim lub statucie spółki. W takiej sytuacji nie jest konieczna umowa, a jeśli nie dochodzi do zawarcia umowy, nie dochodzi do udzielenia zamówienia (bogate orzecznictwo ETS). 9

12 Spółki a prawo zamówień publicznych Wyjątki: Komunikacja miejska funkcjonuje w oparciu o umowę o świadczenie usług. Gospodarka odpadami Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie pozbawia się gmin prawa zlecania zagospodarowania odpadów w trybie zastosowania procedury in house. Procedury in house zostały wyłączone: 1. w odniesieniu do budowy nowych regionalnych instalacji przetwarzania odpadów komunalnych, 2. w odniesieniu do odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości. 10

13 Spółki in house Uznanie spółki za podmiot wewnętrzny wymaga spełnienia łącznie dwóch warunków: zamawiający musi sprawować nad podmiotem kontrolę analogiczną do sprawowanej nad swoimi wydziałami/oddziałami, podmiot ten musi wykonywać zasadniczą część swojej działalności na rzecz zamawiającego lub zamawiających, którzy ją kontrolują. Występowanie nawet mniejszościowych udziałów przedsiębiorstwa prywatnego w kapitale zakładowym spółki, wyklucza jej uznanie za podmiot wewnętrzny. Kontrola analogiczna sprawowana jest wyłącznie w podmiotach, w których podmiot publiczny posiada 100% udziałów. Przy ocenie przesłanki wykonywania większej części działalności na rzecz podmiotu publicznego, należy wziąć pod uwagę wszelką działalność wykonywaną przez spółkę na podstawie powierzenia udzielnego jej przez podmiot publiczny, niezależnie od źródła wynagrodzenia za wykonywaną działalność. 11

14 Podwyższenie kapitału Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce musi spełniać określone założenia, aby nie zostało uznane za niedozwoloną pomoc publiczną. Do określenia, czy konkretne działanie jest pomocą publiczną, należy przeprowadzić tzw. test przedsiębiorcy. Pomoc publiczna nie zachodzi, gdy wniesienie kapitału następuje w okolicznościach, które byłyby możliwe do przyjęcia dla prywatnego inwestora działającego w normalnych warunkach gospodarki rynkowej Biuletyn KE

15 Dopłaty do kapitału Dopłaty do kapitału (w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością) mają charakter zwrotny, a więc mogą być angażowane jako instrument finansujący inwestycje, które w przyszłości będą przynosiły przychody a wtedy z tych przychodów może nastąpić zwrot dopłat. Dopłaty można przeznaczyć na konkretny cel odpowiedni zapis w uchwale zgromadzenia wspólników. Wniesienie dopłat do spółki nie powoduje powstania przychodu spółki zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a zwrotu kwot tych dopłat przez spółkę nie uważa się za koszty uzyskania przychodów stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 53 tej ustawy. nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, w związku z czym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - zgodnie z interpretacją Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia r. 13

16 Najczęstsze obszary działania spółek komunalnych wodociągi i kanalizacja, komunikacja miejska/gminna, ciepłownictwo, targowiska miejskie/gminne, porty lotnicze, targi międzynarodowe, utrzymanie ładu i porządku, funkcje centrotwórcze, poręczenia kredytowe, spółki celowe związane z organizacją EURO

17 Nowe kierunki tworzenia spółek Gospodarowanie odpadami Gospodarowanie zasobem mieszkaniowym gminy Inwestycje infrastrukturalne Tworzenie warunków do rozwoju budownictwa mieszkaniowego JST Kluby sportowe Energia odnawialna Tworzenie holdingów komunalnych 15

18 Realizacja inwestycji drogowych Realizacja inwestycji drogowych przez spółki komunalne jest uzasadniona nie tylko ze względu na możliwe sposoby jej finansowania, ale również ze względu na korzystne uwarunkowania podatkowe. Zgodnie z interpretacją Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia r. i r., wobec stanu faktycznego, iż spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, w której 100% udziałów posiada gmina, jest podatnikiem VAT i prowadzi działalność opodatkowaną tym podatkiem: nieodpłatne przekazanie inwestycji drogowej na rzecz gminy nie będzie stanowić czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, spółce będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług,. związanych z inwestycją w infrastrukturę drogową niezbędną do przygotowania terenów inwestycyjnych 16

19 Realizacja inwestycji drogowych cd Wydatki na infrastrukturę drogową, która następnie zostanie nieodpłatnie przekazana gminie, w imieniu której występować będzie Zarządca Dróg (zakład budżetowy): w przypadku sprzedaży tych terenów przez spółkę będą stanowiły koszty bezpośrednio związane z przychodami spółki, a zatem będą zaliczane do kosztów uzyskania przychodów w momencie uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży, tj. w dacie przeniesienia własności tych terenów, wynikającej z aktów notarialnych, na podstawie których spółka dokona ich sprzedaży w przypadku wynajmu tych terenów przez spółkę będą stanowiły pośrednie koszty uzyskania przychodów, które powinny zostać rozliczone dla celów podatkowych w momencie formalnego przekazania infrastruktury na rzecz gminy 17

20 Spółki komunalne jako kierunek na przyszłość Zdaniem ekspertów sektor spółek komunalnych będzie wciąż istotnym elementem funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego, zarówno w zakresie klasycznych zadań własnych gmin, jak i w celu realizacji projektów rozwojowych i projektów specjalistycznych. Kluczowymi czynnikami wpływającymi na taki stan rzeczy będą potrzeby rozwojowe miast i gmin oraz ich ograniczenia budżetowe. 18

21 19