Elektroniczna aparatura medyczna III

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Elektroniczna aparatura medyczna III"

Transkrypt

1 Elektroniczna aparatura medyczna SEMESTR V Człowiek- najlepsza inwestycja Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Elektroniczna aparatura medyczna III Pomiary prędkości przepływu krwi 1

2 - ultradźwiękowe (nieinwazyjne, inwazyjne) - pomiar czasu przelotu - z emisją ciągłą (CW) - z emisją impulsową - z pojedynczą bramką - z wielokrotną bramką - laserowa optyczna (perfuzja), ew. pomiar inwazyjny w naczyniu - elektromagnetyczna (inwazyjna) - NMR Metody ultradźwiękowe Pomiar czasu przelotu v średnia prędkość przepływu cząstek c prędkość propagacji fali D -średnica t = D /( c + )cosϕ t2 = D /( c v)cosϕ 1 v D 1 1 2vD t 2 t1 = 2 cosϕ = ( c v) ( c v) + c cosϕ 2 ( t t1) c cos v = 2D 2 ϕ 2

3 Metody ultradźwiękowe wykorzystujące rozpraszanie fal ultradźwiękowych przez krew Rozpraszanie ultradźwięków przez krew Propagacja fal ultradźwię-kowych w tkankach krew jest także tkanką!!! Elementy/niejednorodności o wymiarach mniejszych od długości fali - rozpraszanie Metody ultradźwiękowe wykorzystujące rozpraszanie fal przez krew Rozpraszanie ultradźwięków przez krew Właściwości krwi Gęstość ρ (g/cm 3 ) wsp.ściśliwości β [m 2 N]10-10 Erytrocyty Plazma Powietrze *10-7 Poprzecznik rozproszenia miara skuteczności elementu rozpraszającego - stosunek strumienia energii fal rozproszonych do natężenia fali padającej na przeszkodę (ma wymiar powierzchni) 3

4 Metody ultradźwiękowe wykorzystujące rozpraszanie fal przez krew Właściwości krwi Gęstość ρ (g/cm 3 ) wsp.ściśliwości β [m 2 N]10-10 Erytrocyty Plazma Powietrze * πk r βe βo 2 1 3ρe ρo 2 Poprzecznik rozproszenia dla erytrocytu : σ sc = [( ) + ( ) ] 9 βo 3 2ρe + ρo r średni promień erytrocytu (kilka µm) 2 π 2πf k liczba falowa k = = λ c β, ρ - ściśliwość i gęstość, indeks e erytrocytu, indeks o osocza długości fali λ w zakresie kilku MHz, przy prędkości propagacji c=1500m/s wynoszą ułamek mm (np. 0.5mm dla f=3mhz) Poprzecznik rozproszenia rośnie z 4 potęgą częstotliwości emitowanej! Metody ultradźwiękowe wykorzystujące rozpraszanie fal ultradźwiękowych przez krew Porównanie poziomu ech pochodzących od ścian naczynia i od krwinek 4

5 Metoda ultradźwiękowa z emisją ciągłą CW (Continuous Wave) Zjawisko Dopplera Fala emitowana: Fala propagująca: e( t) = exp( jωt) e( t) = exp( j( ωt kz)) Fala emitowana w chwili odbicia od celu, z=z o +vt (przybliżaniu się celu odpowiada ujemna prędkość i dodatnia zmiana częstotliwości fali tzw. częstotliwość dopplerowska): e( t) = exp( j( ωt kz)) = exp( j2π ( ft z / λ)) = exp( j2πf ( t z / c)) = exp( j2πf ( t ( z0 vt) / c)) Faza sygnału w chwili odbicia od celu: ω = 2πf θ ( t ) = 2πf ( t ( z0 + vt) / c) λ = c / f 2π k = λ Metoda ultradźwiękowa z emisją ciągłą CW (Continuous Wave) Zjawisko Dopplera Częstotliwość fali w chwili odbicia od celu pochodna fazy sygnału: f r 1 = dθ / dt = f (1 v / c) 2π Fala odbita powraca do układu nadajnik/odbiornik, doznając takiej samej zmiany fazy, ale częstotliwość emitowana przez cel wynosi f r : 1 2 fo = dθo / dt = fr (1 v / c) = f (1 v / c) 2π Jeśli v<<c: f f ( 1 2 o v / c ) 5

6 Metoda ultradźwiękowa z emisją ciągłą CW (Continuous Wave) Zjawisko Dopplera Częstotliwość fali odbita i powracającej do układu nadajnik/odbiornik, wynosi f o : f f ( 1 2 v / c ) o Różnica między częstotliwością emitowaną a powracającą do odbiornika: f 2 vf / c W pomiarach przepływu krwi zazwyczaj występują następujące warunki: f~=10 6 Hz, v~=10-100cm/s, f~= 10 3 Hz, f/f~=10-3. Różnica między częstotliwością emitowaną i odbieraną jest znikoma, stosowanie filtracji nie pozwoli na odseparowanie tak blisko położonych siebie widm. Wymagane jest zastosowanie specjalnej techniki pomiaru tej różnicy i zarazem wydobywania informacji o prędkości przepływu jest to tzw. demodulacja koherentna, polegająca na zdudnieniu sygnału odbieranego z sygnałem emitowanym. Metoda ultradźwiękowa z emisją ciągłą CW (Continuous Wave) Wzmacniacz odbiornika wzmacnia sygnał we, z racji dużej dynamiki sygnałów i tzw. przecieku wzmocnienie ograniczone (~10x). Dalsze wzmocnienie za demodulatorami. Generator główny dostarcza sygnał do nadajnika, sygnały odniesienia do demodulacji, ew. inne sygnały sterujące. 6

7 Metoda ultradźwiękowa z emisją ciągłą CW (Continuous Wave) Separacja sygnałów dopplerowskich pochodzących od przeciwnych kierunków przepływu krwi wymaga demodulacji kwadraturowej dwóch demodulatorów (koherentnych, iloczynowych). Na jeden z nich podawany jest sygnał wyjściowy wzmacniacza oraz sygnał odniesienia, na drugi zaś sygnał wyjściowy wzmacniacza oraz sygnał odniesienia przesunięty w fazie o pi/2 (czyli w kwadraturze). Informacja o kierunku przepływu zakodowana jest w relacji fazowej między składowymi sygnałów wyjściowych obu demodulatorów. Metoda ultradźwiękowa z emisją ciągłą CW (Continuous Wave) Schemat blokowy i sygnały w przepływomierzu CW 7

8 Metoda ultradźwiękowa z emisją ciągłą CW (Continuous Wave) Schemat blokowy i widma sygnałów w przepływomierzu CW Sygnał emitowany (A) odebrany (B) e( t) = cos( Ωt) R( t) = cos( Ωt) + cos[( Ω + ω ) t] + cos[( Ω ω ) t] + Metoda ultradźwiękowa z emisją ciągłą CW (Continuous Wave) Schemat blokowy i widma sygnałów w przepływomierzu CW Sygnały po demodulacji kwadraturowej (C, D) D( t) = R( t)cos( Ωt) = 0.5[1 + cos(2ωt) + cos(2ω + ω ) t + cos( ω t) + cos(2ω ω ) t cos( ω t)] Q( t) = R( t)sin( Ωt) = 0.5[sin(2Ω t) + sin(2ω ω ) t sin( ω t) + sin(2ω ω ) t sin( ω t)] + + Sygnały po filtracji pasmowej (E,F) D( t) = 0.5[cos( ω t) cos( ω t)] Q( t) = 0.5[ sin( ω t) sin( ω t)]

9 Metoda ultradźwiękowa z emisją ciągłą CW (Continuous Wave) Schemat blokowy i widma sygnałów w przepływomierzu CW Sygnały za przesuwnikami fazy Dπ / 2( t) = 0.5[ sin( ω+ t) sin( ω t)] Qπ / 2 ( t) = 0.5[ cos( ω + t) + cos( ω t)] Sygnały za sumatorami (H,G) D + Q t) = cos( ω ) ( π / 2 t Q + D ( π / 2 t) = sin( ω+ t) Metoda ultradźwiękowa z emisją ciągłą CW (Continuous Wave) Podstawowe parametry sygnału dopplerowskiego prędkości przepływu krwi (s.d.p.p.k.) Widmowa gęstość mocy (widmo) s.d.p.p.k. 9

10 Metoda ultradźwiękowa z emisją ciągłą CW (Continuous Wave) Schemat blokowy przepływomierza dopplerowskiego CW i widmowa gęstość mocy sdppk Składowe sygnału i ich widma. Implikacje dla toru sygnałowego. Metoda ultradźwiękowa z emisją ciągłą CW (Continuous Wave) Podstawowe parametry sygnału dopplerowskiego prędkości przepływu krwi Widmowa gęstość mocy (widmo) s.d.p.p.k. Częstotliwość średnia Fśr wydatek (np. w aorcie wstępującej, wymaga znajomości wartościśrednicy naczynia) Częstotliwość maksymalna Fmax ocena zwężeń (np. tętnicy szyjnej) Fmax i Fśr ocena zwężeń, ocena właściwości łoża naczyniowego poniżej punktu pomiaru (np. opór łożyska) 10

11 Metoda ultradźwiękowa z emisją ciągłą CW (Continuous Wave) Podstawowe parametry sygnału dopplerowskiego prędkości przepływu krwi Częstotliwośćśrednia widma: F sr = fg( f ) df G( f ) df Częstotliwość maksymalna (obwiednia) widma (CDF dystrybuanta znormalizowanego rozkładu widmowej gęstości mocy): Fmax = f ( CDF = ) Spektrogram Metoda ultradźwiękowa z emisją ciągłą CW (Continuous Wave) Widmo sygnału dopplerowskiego uzyskanego w okolicy bifurkacji tętnicy szyjnej niejednoznaczność potrzeba ograniczenia obszaru rozpraszania częstotliwość Czas 11

12 Metoda ultradźwiękowa z emisją ciągłą CW (Continuous Wave) Widmo sygnału dopplerowskiego uzyskanego w okolicy bifurkacji tętnicy szyjnej niejednoznaczność potrzeba ograniczenia obszaru rozpraszania Rozwiązanie ograniczenie czasu trwania emisji i odbioru sygnału metoda impulsowa Metoda ultradźwiękowa z emisją impulsową z pojedynczą bramką PW (Pulsed Wave) Zasada pomiaru prędkości przepływu krwi metodą impulsową T E czas emisji (określa liczbę wyemitowanych okresów fali) T D czas głębokości (określa położenie obszaru pomiaru) T G czas otwarcia bramki (wraz z TE określa rozmiar obszaru, w którym prowadzony jest pomiar) T PRF czas powtarzania impulsu 12

13 Idea pomiaru prędkości przepływu krwi metodą impulsową T e czas emisji (określa liczbę wyemitowanych okresów fali US) T d czas głębokości (określa położenie obszaru pomiaru) T g czas otwarcia bramki (wraz z TE określa rozmiar obszaru, w którym prowadzony jest pomiar) T prf czas powtarzania impulsu Idea pomiaru prędkości przepływu krwi metodą impulsową 13

14 Metoda ultradźwiękowa z emisją impulsową z pojedynczą bramką PW (Pulsed Wave) Schemat blokowy prostego przepływomierza impulsowego Przepływomierz z demodulatorem i filtrem dolnoprzepustowym i próbkowaniem tzw. baseband u T przetwornik N nadajnik A wzmacniacz M mieszacz (demodulator) FDP filtr dolnoprzepustowy US układ sterujący S&H układ próbkujący z pamięcia Metoda ultradźwiękowa z emisją impulsową z pojedynczą bramką PW (Pulsed Wave) Sygnał po demodulacji echa po kolejnych emisjach Obserwujemy przesunięcie czasowe między kolejnymi echami. Jest ono zerowe, jeśli stała jest prędkość celu, tj. położenie kolejnych ech nie ulega zmianie, wartości w momentach pomiaru (próbkowania) są takie same. echa w przypadku zerowej prędkości celu 14

15 Metoda ultradźwiękowa z emisją impulsową z pojedynczą bramką PW (Pulsed Wave) Sygnał po demodulacji echa po kolejnych emisjach Obserwujemy przesunięcie czasowe między kolejnymi echami. Jeśli cel porusza się, położenie kolejnych ech ulega zmianie - są przesunięte względem siebie w fazie!!!! Wartości w momentach pomiaru (próbkowania) są różne. Jeśli cel porusza sie ze stałą prędkością, przesunięcia fazowe między kolejnymi echami są jednakowe. echa w przypadku prędkości celu różnej od 0 Metoda ultradźwiękowa z emisją impulsową z pojedynczą bramką PW Obserwujemy przesunięcie czasowe między kolejnymi echami. Jeśli cel porusza się, położenie kolejnych ech ulega zmianie - są przesunięte względem siebie w fazie!!!! Wartości w momentach pomiaru (próbkowania) są różne. Jeśli cel porusza sie ze stałą prędkością, przesunięcia fazowe między kolejnymi echami są jednakowe. echa w przypadku zerowej prędkości celu echa w przypadku prędkości celu różnej od 0 15

16 Metoda ultradźwiękowa z emisją impulsową z pojedynczą bramką PW (Pulsed Wave) Obserwujemy przesunięcie czasowe między kolejnymi echami. Jeśli cel porusza się, położenie kolejnych ech ulega zmianie - są przesunięte względem siebie w fazie!!!! Wartości w momentach pomiaru (próbkowania) są różne. Jeśli cel porusza sie ze stałą prędkością, przesunięcia fazowe (czasowe) między kolejnymi echami są jednakowe. Przesunięcie to jest równe: t s v = 2 c T PRF echa w przypadku prędkości celu różnej od 0 Metoda ultradźwiękowa z emisją impulsową z pojedynczą bramką PW (Pulsed Wave) Schematy blokowe przepływomierzy impulsowych Przepływomierz z demodulatorem i filtrem dolnoprzepustowym i próbkowaniem sygnału w pasmie podstawowym tzw. baseband u Przepływomierz z filtrem pasmowoprzepustowym i próbkowaniem sygnału wysokiej częstotliwości tzw. RF (Radio Frequency). 16

17 Przepływomierze impulsowe Z demodulacją do basebandu Uwaga: próbkowanie odbywa się z częstotliwością f prf (czyli kilkakilkanaście khz)!! Z próbkowaniem RF Uwaga: próbkowanie odbywa się z również z częstotliwością f prf (czyli kilka- kilkanaście khz), mimo że próbkowany jest sygnał RF - o częstotliwości kilku MHz!! Metoda ultradźwiękowa z emisją impulsową z pojedynczą bramką PW (Pulsed Wave) Pomiar prędkości z informacją o kierunku przepływu Detekcja kierunku ruchu poprzez analogię do demodulacji kwadraturowej jak w przypadku CW. Sygnał w kwadraturze uzyskać można przesuwając o π/2 spróbkowany sygnał RF (ponieważ sygnał stanowiący część urojoną sygnału analitycznego jest przesuniętą o 1/4 okresu fali emitowanej repliką części rzeczywistej) sin(2πf 0 t)= cos(2πf 0 t-π/2)=cos(2πf 0 (t- t)), 2πf 0 t=π/2, t=1/(4f 0 ) operacja przesunięcia równoważna jest zastosowaniu w stosunku do sygnału RF drugiego układu S&H próbkującego z opóźnieniem o 1/4 okresu fali emitowanej, 17

18 Metoda ultradźwiękowa z emisją emisją impulsową z pojedynczą bramką PW (Pulsed Wave) Ograniczenia metody impulsowej Minimalny czas obserwacji (NT PRF ) umożliwiający wyznaczenie pewnej minimalnej częstotliwości f min, związanej z minimalną prędkością v min wynosi 1 okres f min, stąd minimalna mierzalna prędkość (f częstotliwość emisji, f prf częstotliwość powtarzania emisji): 1 1 NTPRF = = f c f PRF f 2v min min vmin = c 2 Nf W metodzie impulsowej dokonujemy próbkowania z okresem T PRF. Maksymalna mierzalna częstotliwość f max powinna spełniać warunek Nyquista. Maksymalna prędkość jest ograniczona przez warunek: f max = 2v c f f PRF 2 Metoda ultradźwiękowa z emisją emisją impulsową z pojedynczą bramką PW (Pulsed Wave) Ograniczenia metody impulsowej Maksymalna prędkość jest ograniczona przez warunek: f max = 2v c f f PRF 2 c f vmax 2 2 f f częstotliwość emitowana, v - prędkość przepływu, c prędkość propagacji fali, f prf częśtotliwość powtarzania emisji. T PRF określa maksymalną głębokość (odległość odźródła fali), na której możliwy jest jednoznaczny pomiar (c prędkość propagacji fali): d ct max PRF / 2 PRF Iloczyn maksymalnej ograniczony: prędkości i głębokości pomiaru jest wobec tego d v max max c 8 f e 18

19 Metoda ultradźwiękowa z emisją impulsową z wielokrotną bramką CCA tętnica szyjna wspólna, ECA tętnica szyjna zewnętrzna, ICA tętnica szyjna wewnętrzna Metoda ultradźwiękowa z emisją impulsową z wielokrotną bramką Przepływomierz z emisją impulsową z wielokrotną bramką schemat blokowy Master clock generator główny NAD nadajnik ODB wzmacniacz odbiornika, z regulacją wzmocnienia (położenia bramek bramek!) DEM kwadr. demodulator kwadraturowy S&H układ próbkujący z pamięcią FPP filtr pasmowo-przepustowy D, Q sygnały akustyczne w kwadraturze WZM wzmacniacze, właściwości dostosowane do sygnału (RF, baseband, akustyczny) 19

20 Metoda ultradźwiękowa z emisją impulsową z wielokrotną bramką Wstęp do obrazowania rozkładu prędkości (CFM Color Flow Mapping - kolorowa mapa przepływu) Obszar pomiaru z wielokrotną bramka pojedyncza bramka mapa prędkości wielokrotna bramka dla wielu linii Color Flow Mapping 20

21 Różne typy obrazowania 2D, kolorowa mapa prędkości (CFM) i sonogram Kolorowa mapa prędkości wynik pomiaru prędkości przepływu krwi w w poszczególnych punktach obszaru obejmującym całe naczynie bądź komory serca, zakodowany przy pomocy skali barw. Długość obszaru dającego pojedynczy wynik jest rzędu 1mm, co odpowiada kilku okresom fali nadawanej. CFM (kolorowa mapa prędkości) Dwie metody analizy fazy sygnału (bliskie metodzie impulsowej) - analizy opóźnienia między kolejno odbieranymi liniami Analiza opóźnienia między kolejno odbieranymi liniami wyznaczana jest funkcja korelacji wzajemnej Rr 12 dla fragmentów kolejno odebranych linii ech r 1 i r 2 i poszukiwane jej maksimum 21

22 CFM (kolorowa mapa prędkości) Procedura: - kolejne linie dzielone są na segmenty - obliczane są estymaty funkcji korelacji wzajemnej dla tych samych segmentów w kolejnych liniach - poszukiwane są położenia maksimów funkcji korelacji wzajemnej Estymator funkcji korelacji wzajemnej dla dwóch segmentów z kolejnej pary linii (N s liczba próbek w segmencie, m opóźnienie dla którego obliczana jest funkcja korelacji): 1 Ns m 1 12 ( m) = r1 ( k) r2 ( k + m) N s m k= 0 R Kardiotokografia 22

23 Detekcja rytmu serca płodu (kardiotokografia) oraz ruchów płodu ultrasonogram 2D/M brzucha ciężarnej Klatka piersiowa/przepona Struktury serca Kardiotokografia pomiar częstości skurczów serca płodu (na podstawie analizy korelacyjnej sygnału dopplerowskiego powstającego w wyniku ruchów struktur serca płodu), wynik - parametr Fetal Heart Rate (FHR) - równoczesna detekcja skurczów macicy (czujnik przemieszczenia lub ciśnienia) 23

24 Detekcja ruchów płodu i rytmu serca płodu (kardiotokografia) FHR a skurcze macicy zapis KTG. Analizowany jest przebieg FHR i jego zmiany wywołane przez skurcze macicy, ruchy płodu, ew. czynniki zewnętrzne (oksytocyna) Detekcja ruchów płodu i rytmu serca płodu (kardiotokografia) ultrasonogram M brzucha ciężarnej Wymagania stawiane przetwornikom są całkowicie odmienne od stawianych w przypadku pomiaru prędkości przepływu! Należy zapewnić rozbieżny rozkład ciśnienia, by ograniczyć skutki ruchów płodu. Metoda oprócz detekcji ruchów struktur serca umożliwia również detekcję innych ruchów występujących w obszarze rozpraszania, np. ruchów pseudooddechowych płodu. 24

25 Detekcja ruchów płodu i rytmu serca płodu (kardiotokografia) Schemat blokowy układu części FHR kardiotokografu Schemat jest identyczny ze schematem przepływomierza do pomiaru prędkości przepływu krwi. Różnica leży w zastosowanych częstotliwościach emitowanych oraz pasmach filtrów. Ze względu na potrzebę uzyskania rozbieżnej wiązki (przeciwnie niż przy pomiarze prędkości przepływu krwi) oraz niskiego tłumienia stosowane są niskie częstotliwości emitowane 1MHz do 2MHz. Prędkości ruchów struktur serca leżą poniżej ok. 80mm/s, prędkości ruchów powierzchni klatki piersiowej wynoszą średnio ok. 10mm/s). Przy f emitowanej 2MHz częstotliwości dopplerowskie leżą w przedziale kilkanaście- kilkadziesiąt Hz, rzadko przekraczają 150Hz. Metoda laserowa optyczna (LDA) 25

26 Metoda laserowa optyczna Pomiar perfuzji, mikrokrążenia ew. pomiar inwazyjny w naczyniu) Metoda laserowa optyczna Penetracja i rozpraszanieświatła w skórze Naskórek odbicie Skóra właściwa - włókna kolagenu - rozpraszanie Erytrocyt dysk ~10µm odbicie światła (ew. wielokrotne) 26

27 Metoda laserowa optyczna Zjawiska zachodzące w skórze (mikrokrążeniu) Większość fotonów podlega rozproszeniu na strukturach skóry. Fotony odbite/rozproszone przez krwinki będą wykazywać przesunięcie dopplerowskie (zmianę częstotliwości). Jeśli erytrocytów jest dostatecznie dużo może wystąpić wielokrotne odbicie, pojawi się rozmycie widma sygnału dopplerowskiego (dodawanie/ odejmowanie przesunięć dopplerowskich). Metoda laserowa optyczna Przepływomierz LDA (LDF) zasada pomiaru 27

28 Metoda laserowa optyczna Przepływomierz LDA (LDF) Jeśli liczba fotonów wykazujących przesunięcie dopplerowskie i nie wykazujących tego przesunięcia, padających na powierzchnię fotodetektora, jest duża nastąpi zdudnienie (demodulacja koherentna) i na wyjściu detektora pojawią się odpowiednie produkty tej demodulacji. Zastosowanie dwóch fotodetektorów i wzmacniacza różnicowego poprawia stosunek sygnału do szumu. Metoda laserowa optyczna Przepływomierz LDA (LDF) rozpraszanie i przesunięcie dopplerowskie dla mikrokrążenia f = nv (cosα cosα ) / λ s i i λ = i c nf i V prędkość erytocytu (kilka cm) n współczynnik refrakcji światła we krwi (1.33) f i częstotliwość fali padającej (10 13 Hz) α i kąt padania fali względem wektora V α s kąt rozpraszania fali względem wektora V f i przesunięcie dopplerowskie (kilkanaście Hz) 28

29 Metoda laserowa optyczna Schemat blokowy toru odbiorczego i przetwarzania sygnału Oznaczenia FD - fotodetektor I/U przetwornik prąd/napięcie > wzmacniacze FGP filtr dolnoprzepustowy FDP filtr górnoprzepustowy A/D przetwornik analogowo-cyfrowy ACP 1-y moment zwykły widmowej gęstości mocy składowej zmiennej sygnału, proporcjonalny do skutecznej wartości prędkości krwinek DC składowa stała sygnału dopplerowskiego Metoda laserowa optyczna Schemat blokowy toru odbiorczego i przetwarzania sygnału Obliczanie sygnału perfuzji: LDP=(ACP-N)*CF/(DC) 2 gdzie N poziom szumu związany ze składową DC, szacowany na podstawie pomiaru składowej DC dla materiału wolnego od ruchomych centrów rozpraszających dla kilku długości fali; CF współczynnik kalibracji (wyznaczany z wykorzystaniem modeli fizycznych lub wyizolowanych tkanek) Normalizacja sygnału ACP względem DC wynika z konieczności eliminacji wpływu fluktuacji poziomu emisji laserowej. 29

30 Metoda laserowa optyczna mieszanie optyczne w fotodetektorze prędkość kilka cm/s dł. fali 632.8nm przesunięcie dopplerowskie rzędu kilkunastu - kilkudziesięciu Hz miara perfuzji prędkość średnia - pierwszy moment zwykły widma Metoda elektromagnetyczna 30

31 Metoda elektromagnetyczna Krew stanowi poruszający się przewodnik w polu indukcji magnetycznej B. Powstaje siła elektromotoryczna E. Napięcie między elektrodami woltomierza wynosi: 2BQ U = πa gdzie Q- wydatek objętościowy (dla rozkładu parabolicznego prędkości), a- promień naczynia E = vxb Q = πva

w diagnostyce medycznej III

w diagnostyce medycznej III Technika ultradźwiękowa w diagnostyce medycznej SEMESTR VI Człowiek- najlepsza inwestycja Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Technika ultradźwiękowa

Bardziej szczegółowo

Technika ultradźwiękowa w diagnostyce medycznej II

Technika ultradźwiękowa w diagnostyce medycznej II Technika ultradźwiękowa w diagnostyce medycznej II Ruch falowy Propagacja fal w tkankach Ruch falowy Fala propagujące zaburzenie materii Ruch falowy Opis zaburzenia - funkcja typu x(tkz) funkcja sinusoidalna/

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Elektroniczna aparatura medyczna

Laboratorium Elektroniczna aparatura medyczna EAM - laboratorium Laboratorium Elektroniczna aparatura medyczna Ćwiczenie Przepływomierz dopplerowski - detektor ruchów płodu Opracował: dr hab inż. Krzysztof Kałużyński, prof. nzw. PW Zakład Inżynierii

Bardziej szczegółowo

Metody Optyczne w Technice. Wykład 5 Interferometria laserowa

Metody Optyczne w Technice. Wykład 5 Interferometria laserowa Metody Optyczne w Technice Wykład 5 nterferometria laserowa Promieniowanie laserowe Wiązka monochromatyczna Duża koherencja przestrzenna i czasowa Niewielka rozbieżność wiązki Duża moc Największa możliwa

Bardziej szczegółowo

Rodzaje fal. 1. Fale mechaniczne. 2. Fale elektromagnetyczne. 3. Fale materii. dyfrakcja elektronów

Rodzaje fal. 1. Fale mechaniczne. 2. Fale elektromagnetyczne. 3. Fale materii. dyfrakcja elektronów Wykład VI Fale t t + Dt Rodzaje fal 1. Fale mechaniczne 2. Fale elektromagnetyczne 3. Fale materii dyfrakcja elektronów Fala podłużna v Przemieszczenia elementów spirali ( w prawo i w lewo) są równoległe

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie ultradźwięków w technikach multimedialnych

Zastosowanie ultradźwięków w technikach multimedialnych Zastosowanie ultradźwięków w technikach multimedialnych Janusz Cichowski, p. 68 jay@sound.eti.pg.gda.pl Katedra Systemów Multimedialnych, Wydział Elektroniki Telekomunikacji i Informatyki, Politechnika

Bardziej szczegółowo

Autokoherentny pomiar widma laserów półprzewodnikowych. autorzy: Łukasz Długosz Jacek Konieczny

Autokoherentny pomiar widma laserów półprzewodnikowych. autorzy: Łukasz Długosz Jacek Konieczny Autokoherentny pomiar widma laserów półprzewodnikowych autorzy: Łukasz Długosz Jacek Konieczny Systemy koherentne wstęp Systemy transmisji światłowodowej wykorzystujące podczas procesu transmisji światło

Bardziej szczegółowo

falowego widoczne w zmianach amplitudy i natęŝenia fal) w którym zachodzi

falowego widoczne w zmianach amplitudy i natęŝenia fal) w którym zachodzi Zjawisko interferencji fal Interferencja to efekt nakładania się fal (wzmacnianie i osłabianie się ruchu falowego widoczne w zmianach amplitudy i natęŝenia fal) w którym zachodzi stabilne w czasie ich

Bardziej szczegółowo

1. Modulacja analogowa, 2. Modulacja cyfrowa

1. Modulacja analogowa, 2. Modulacja cyfrowa MODULACJA W16 SMK 2005-05-30 Jest operacja mnożenia. Jest procesem nakładania informacji w postaci sygnału informacyjnego m.(t) na inny przebieg o wyższej częstotliwości, nazywany falą nośną. Przyczyna

Bardziej szczegółowo

LASERY I ICH ZASTOSOWANIE

LASERY I ICH ZASTOSOWANIE LASERY I ICH ZASTOSOWANIE Laboratorium Instrukcja do ćwiczenia nr 5 Temat: Interferometr Michelsona 7.. Cel i zakres ćwiczenia 7 INTERFEROMETR MICHELSONA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową i

Bardziej szczegółowo

Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7

Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniacza operacyjnego, poznanie jego charakterystyki przejściowej

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Techniki ultradźwiękowej w diagnostyce medycznej

Laboratorium Techniki ultradźwiękowej w diagnostyce medycznej TUD - laboratorium Laboratorium Techniki ultradźwiękowej w diagnostyce medycznej Ćwiczenie 1 Analiza sygnałów występujących w diagnostycznej aparaturze ultradźwiękowej (rev.2) Opracowali: prof. nzw. dr

Bardziej szczegółowo

Zjawisko interferencji fal

Zjawisko interferencji fal Zjawisko interferencji fal Interferencja to efekt nakładania się fal (wzmacnianie i osłabianie się ruchu falowego widoczne w zmianach amplitudy i natęŝenia fal) w którym zachodzi stabilne w czasie ich

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE. ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej

LABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE. ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej LABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie metody

Bardziej szczegółowo

f = 2 śr MODULACJE

f = 2 śr MODULACJE 5. MODULACJE 5.1. Wstęp Modulacja polega na odzwierciedleniu przebiegu sygnału oryginalnego przez zmianę jednego z parametrów fali nośnej. Przyczyny stosowania modulacji: 1. Umożliwienie wydajnego wypromieniowania

Bardziej szczegółowo

(1.1) gdzie: - f = f 2 f 1 - bezwzględna szerokość pasma, f śr = (f 2 + f 1 )/2 częstotliwość środkowa.

(1.1) gdzie: - f = f 2 f 1 - bezwzględna szerokość pasma, f śr = (f 2 + f 1 )/2 częstotliwość środkowa. MODULACJE ANALOGOWE 1. Wstęp Do przesyłania sygnału drogą radiową stosuje się modulację. Modulacja polega na odzwierciedleniu przebiegu sygnału oryginalnego przez zmianę jednego z parametrów fali nośnej.

Bardziej szczegółowo

RADIOMETR MIKROFALOWY. RADIOMETR MIKROFALOWY (wybrane zagadnienia) Opracowanie : dr inż. Waldemar Susek dr inż. Adam Konrad Rutkowski

RADIOMETR MIKROFALOWY. RADIOMETR MIKROFALOWY (wybrane zagadnienia) Opracowanie : dr inż. Waldemar Susek dr inż. Adam Konrad Rutkowski RADIOMETR MIKROFALOWY RADIOMETR MIKROFALOWY (wybrane zagadnienia) Opracowanie : dr inż. Waldemar Susek dr inż. Adam Konrad Rutkowski 1 RADIOMETR MIKROFALOWY Wprowadzenie Wszystkie ciała o temperaturze

Bardziej szczegółowo

Systemy i Sieci Radiowe

Systemy i Sieci Radiowe Systemy i Sieci Radiowe Wykład 4 Media transmisyjne część Program wykładu Widmo sygnałów w. cz. Modele i tryby propagacji Anteny Charakterystyka kanału radiowego zjawiska propagacyjne 1 Transmisja radiowa

Bardziej szczegółowo

Wykład 6: Reprezentacja informacji w układzie optycznym; układy liniowe w optyce; podstawy teorii dyfrakcji

Wykład 6: Reprezentacja informacji w układzie optycznym; układy liniowe w optyce; podstawy teorii dyfrakcji Fotonika Wykład 6: Reprezentacja informacji w układzie optycznym; układy liniowe w optyce; podstawy teorii dyfrakcji Plan: pojęcie sygnału w optyce układy liniowe filtry liniowe, transformata Fouriera,

Bardziej szczegółowo

CYFROWE PRZETWARZANIE SYGNAŁÓW

CYFROWE PRZETWARZANIE SYGNAŁÓW POLITECHNIKA RZESZOWSKA im. I. Łukasiewicza WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI I INFORMATYKI Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych CYFROWE PRZETWARZANIE SYGNAŁÓW Analiza korelacyjna sygnałów dr hab. inż.

Bardziej szczegółowo

Zjawisko interferencji fal

Zjawisko interferencji fal Zjawisko interferencji fal Interferencja to efekt nakładania się fal (wzmacnianie i osłabianie się ruchu falowego widoczne w zmianach amplitudy i natężenia fal) w którym zachodzi stabilne w czasie ich

Bardziej szczegółowo

Rozwinięcie funkcji modulującej m(t) w szereg potęgowy: B PM 2f m

Rozwinięcie funkcji modulującej m(t) w szereg potęgowy: B PM 2f m Wąskopasmowa modulacja fazy (przypadek k p x(t) max 1) Rozwinięcie funkcji modulującej m(t) w szereg potęgowy: m(t) = e jk px(t) = 1 + jk p x(t) +... Sygnały zmodulowane: z PM (t) Y 0 [1 + jk p x(t)]e

Bardziej szczegółowo

Oscylator wprowadza lokalne odkształcenie s ośrodka propagujące się zgodnie z równaniem. S 0 amplituda odkształcenia. f [Hz] - częstotliwość.

Oscylator wprowadza lokalne odkształcenie s ośrodka propagujące się zgodnie z równaniem. S 0 amplituda odkształcenia. f [Hz] - częstotliwość. Akusto-optyka Fala akustyczna jest falą mechaniczną Oscylator wprowadza lokalne odkształcenie s ośrodka propagujące się zgodnie z równaniem ( x, t) S cos( Ωt qx) s Częstotliwość kołowa Ω πf Długość fali

Bardziej szczegółowo

Fizyka 12. Janusz Andrzejewski

Fizyka 12. Janusz Andrzejewski Fizyka 1 Janusz Andrzejewski Przypomnienie: Drgania procesy w których pewna wielkość fizyczna na przemian maleje i rośnie Okresowy ruch drgający (periodyczny) - jeżeli wartości wielkości fizycznych zmieniające

Bardziej szczegółowo

Demodulator FM. o~ ~ I I I I I~ V

Demodulator FM. o~ ~ I I I I I~ V Zadaniem demodulatora FM jest wytworzenie sygnału wyjściowego, który będzie proporcjonalny do chwilowej wartości częstotliwości sygnału zmodulowanego częstotliwościowo. Na rysunku 12.13b przedstawiono

Bardziej szczegółowo

Oscylator wprowadza lokalne odkształcenie s ośrodka propagujące się zgodnie z równaniem. S 0 amplituda odkształcenia. f [Hz] -częstotliwość.

Oscylator wprowadza lokalne odkształcenie s ośrodka propagujące się zgodnie z równaniem. S 0 amplituda odkształcenia. f [Hz] -częstotliwość. Akusto-optyka Fala akustyczna jest falą mechaniczną Oscylator wprowadza lokalne odkształcenie s ośrodka propagujące się zgodnie z równaniem ( x, t) S cos( Ωt qx) s Częstotliwość kołowa Ω πf Długość fali

Bardziej szczegółowo

Rozkład materiału z przedmiotu: Przetwarzanie i obróbka sygnałów

Rozkład materiału z przedmiotu: Przetwarzanie i obróbka sygnałów Rozkład materiału z przedmiotu: Przetwarzanie i obróbka sygnałów Dla klasy 3 i 4 technikum 1. Klasa 3 34 tyg. x 3 godz. = 102 godz. Szczegółowy rozkład materiału: I. Definicje sygnału: 1. Interpretacja

Bardziej szczegółowo

4.3 Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2)

4.3 Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2) Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2)185 4.3 Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu metodą fali biegnącej(f2) Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prędkości dźwięku w powietrzu

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki sezon 1 VII. Ruch drgający

Podstawy fizyki sezon 1 VII. Ruch drgający Podstawy fizyki sezon 1 VII. Ruch drgający Agnieszka Obłąkowska-Mucha WFIiS, Katedra Oddziaływań i Detekcji Cząstek, D11, pok. 111 amucha@agh.edu.pl http://home.agh.edu.pl/~amucha Ruch skutkiem działania

Bardziej szczegółowo

Ruch falowy. Parametry: Długość Częstotliwość Prędkość. Częstotliwość i częstość kołowa MICHAŁ MARZANTOWICZ

Ruch falowy. Parametry: Długość Częstotliwość Prędkość. Częstotliwość i częstość kołowa MICHAŁ MARZANTOWICZ Ruch falowy Parametry: Długość Częstotliwość Prędkość Częstotliwość i częstość kołowa Opis ruchu falowego Równanie fali biegnącej (w dodatnim kierunku osi x) v x t f 2 2 2 2 2 x v t Równanie różniczkowe

Bardziej szczegółowo

GŁÓWNE CECHY ŚWIATŁA LASEROWEGO

GŁÓWNE CECHY ŚWIATŁA LASEROWEGO GŁÓWNE CECHY ŚWIATŁA LASEROWEGO Światło może być rozumiane jako: Strumień fotonów o energii E Fala elektromagnetyczna. = hν i pędzie p h = = hν c Najprostszym przypadkiem fali elektromagnetycznej jest

Bardziej szczegółowo

Laboratorium techniki laserowej. Ćwiczenie 1. Modulator akustooptyczny

Laboratorium techniki laserowej. Ćwiczenie 1. Modulator akustooptyczny Laboratorium techniki laserowej Ćwiczenie 1. Modulator akustooptyczny Katedra Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych, WETI, Politechnika Gdaoska Gdańsk 2006 1. Wstęp Ogromne zapotrzebowanie na informację

Bardziej szczegółowo

BADANIE INTERFERENCJI MIKROFAL PRZY UŻYCIU INTERFEROMETRU MICHELSONA

BADANIE INTERFERENCJI MIKROFAL PRZY UŻYCIU INTERFEROMETRU MICHELSONA ZDNIE 11 BDNIE INTERFERENCJI MIKROFL PRZY UŻYCIU INTERFEROMETRU MICHELSON 1. UKŁD DOŚWIDCZLNY nadajnik mikrofal odbiornik mikrofal 2 reflektory płytka półprzepuszczalna prowadnice do ustawienia reflektorów

Bardziej szczegółowo

Fizyka 11. Janusz Andrzejewski

Fizyka 11. Janusz Andrzejewski Fizyka 11 Ruch okresowy Każdy ruch powtarzający się w regularnych odstępach czasu nazywa się ruchem okresowym lub drganiami. Drgania tłumione ruch stopniowo zanika, a na skutek tarcia energia mechaniczna

Bardziej szczegółowo

Symulacja sygnału czujnika z wyjściem częstotliwościowym w stanach dynamicznych

Symulacja sygnału czujnika z wyjściem częstotliwościowym w stanach dynamicznych XXXVIII MIĘDZYUCZELNIANIA KONFERENCJA METROLOGÓW MKM 06 Warszawa Białobrzegi, 4-6 września 2006 r. Symulacja sygnału czujnika z wyjściem częstotliwościowym w stanach dynamicznych Eligiusz PAWŁOWSKI Politechnika

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Techniki ultradźwiękowej w diagnostyce medycznej

Laboratorium Techniki ultradźwiękowej w diagnostyce medycznej TUD - laboratorium Laboratorium Techniki ultradźwiękowej w diagnostyce medycznej Ćwiczenie 2 Przepływomierz dopplerowski, pomiary prędkości przepływu w naczyniach oraz wyznaczanie parametrów diagnostycznych

Bardziej szczegółowo

Efekt Dopplera. dr inż. Romuald Kędzierski

Efekt Dopplera. dr inż. Romuald Kędzierski Efekt Dopplera dr inż. Romuald Kędzierski Christian Andreas Doppler W 1843 roku opublikował swoją najważniejszą pracę O kolorowym świetle gwiazd podwójnych i niektórych innych ciałach niebieskich. Opisał

Bardziej szczegółowo

MAGNETYCZNY REZONANS JĄDROWY (MRJ) NUCLEAR MAGNETIC RESONANCE (NMR)

MAGNETYCZNY REZONANS JĄDROWY (MRJ) NUCLEAR MAGNETIC RESONANCE (NMR) MAGNETYCZNY REZONANS JĄDROWY (MRJ) 1 H MRJ, 13 C MRJ... NUCLEAR MAGNETIC RESONANCE (NMR) 1 H NMR, 13 C NMR... Program: 1. Podstawy ogólne (zjawisko fizyczne, wykonanie pomiaru, aparatura) 2. Spektroskopia

Bardziej szczegółowo

Kwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne.

Kwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne. Kwantowe własności promieniowania, ciało doskonale czarne, zjawisko fotoelektryczne zewnętrzne. DUALIZM ŚWIATŁA fala interferencja, dyfrakcja, polaryzacja,... kwant, foton promieniowanie ciała doskonale

Bardziej szczegółowo

Wykład 17: Optyka falowa cz.1.

Wykład 17: Optyka falowa cz.1. Wykład 17: Optyka falowa cz.1. Dr inż. Zbigniew Szklarski Katedra Elektroniki, paw. C-1, pok.31 szkla@agh.edu.pl http://layer.uci.agh.edu.pl/z.szklarski/ 1 Zasada Huyghensa Christian Huygens 1678 r. pierwsza

Bardziej szczegółowo

Podstawy Akustyki. Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: Fale akustyczne w powietrzu Efekt Dopplera.

Podstawy Akustyki. Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: Fale akustyczne w powietrzu Efekt Dopplera. W-1 (Jaroszewicz) 14 slajdów Podstawy Akustyki Drgania normalne a fale stojące Składanie fal harmonicznych: prędkość grupowa, dyspersja fal, superpozycja Fouriera, paczka falowa Fale akustyczne w powietrzu

Bardziej szczegółowo

BEZDOTYKOWY CZUJNIK ULTRADŹWIĘKOWY POŁOŻENIA LINIOWEGO

BEZDOTYKOWY CZUJNIK ULTRADŹWIĘKOWY POŁOŻENIA LINIOWEGO Temat ćwiczenia: BEZDOTYKOWY CZUJNIK ULTRADŹWIĘKOWY POŁOŻENIA LINIOWEGO 1. Wprowadzenie Ultradźwiękowy bezdotykowy czujnik położenia liniowego działa na zasadzie pomiaru czasu powrotu impulsu ultradźwiękowego,

Bardziej szczegółowo

Szereg i transformata Fouriera

Szereg i transformata Fouriera Analiza danych środowiskowych III rok OŚ Wykład 3 Andrzej Leśniak KGIS, GGiOŚ AGH Szereg i transformata Fouriera Cel wykładu: Wykrywanie i analiza okresowości w szeregach czasowych Przepływ wody w rzece

Bardziej szczegółowo

A3 : Wzmacniacze operacyjne w układach liniowych

A3 : Wzmacniacze operacyjne w układach liniowych A3 : Wzmacniacze operacyjne w układach liniowych Jacek Grela, Radosław Strzałka 2 kwietnia 29 1 Wstęp 1.1 Wzory Poniżej zamieszczamy podstawowe wzory i definicje, których używaliśmy w obliczeniach: 1.

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu

Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu Imię i Nazwisko... Wyznaczanie prędkości dźwięku w powietrzu Opracowanie: Piotr Wróbel 1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest wyznaczenie prędkości dźwięku w powietrzu, metodą różnicy czasu przelotu. Drgania

Bardziej szczegółowo

Zjawisko interferencji fal

Zjawisko interferencji fal Zjawisko interferencji fal Interferencja to efekt nakładania się fal (wzmacnianie i osłabianie się ruchu falowego widoczne w zmianach amplitudy i natężenia fal) w którym zachodzi stabilne w czasie ich

Bardziej szczegółowo

Zmiany fazy/okresu oscylacji Chandlera i rocznej we współrzędnych bieguna ziemskiego.

Zmiany fazy/okresu oscylacji Chandlera i rocznej we współrzędnych bieguna ziemskiego. Strona 1 z 27 Zmiany fazy/okresu oscylacji Chandlera i rocznej we współrzędnych bieguna ziemskiego. Alicja Rzeszótko Wiesław Kosek Waldemar Popiński Seminarium Sekcji Dynamiki Ziemi Komitetu Geodezji PAN

Bardziej szczegółowo

1 Płaska fala elektromagnetyczna

1 Płaska fala elektromagnetyczna 1 Płaska fala elektromagnetyczna 1.1 Fala w wolnej przestrzeni Rozwiązanie równań Maxwella dla zespolonych amplitud pól przemiennych sinusoidalnie, reprezentujące płaską falę elektromagnetyczną w wolnej

Bardziej szczegółowo

OPIS PATENTOWY Zgłoszenie ogłoszono: Opis patentowy opublikowano: Problemów Techniki, Warszawa (Polska)

OPIS PATENTOWY Zgłoszenie ogłoszono: Opis patentowy opublikowano: Problemów Techniki, Warszawa (Polska) RZECZPOSPOLITA POLSKA OPIS PATENTOWY 154 711 X * B i Patent dodatkowy do patentu n r --------- Int. Cl.5 G01N 29/18 G01H 5/00 Zgłoszono: 86 09 05 (P. 261299) Pierwszeństwo URZĄD PATENTOWY Zgłoszenie ogłoszono:

Bardziej szczegółowo

OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki

OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki OPTYKA KWANTOWA Wykład dla 5. roku Fizyki c Adam Bechler 006 Instytut Fizyki Uniwersytetu Szczecińskiego Równania (3.7), pomimo swojej prostoty, nie posiadają poza nielicznymi przypadkami ścisłych rozwiązań,

Bardziej szczegółowo

Laboratorium TECHNIKI LASEROWEJ. Ćwiczenie 1. Modulator akustooptyczny

Laboratorium TECHNIKI LASEROWEJ. Ćwiczenie 1. Modulator akustooptyczny Laboratorium TECHNIKI LASEROWEJ Ćwiczenie 1. Modulator akustooptyczny Katedra Metrologii i Optoelektroniki WETI Politechnika Gdańska Gdańsk 2018 1. Wstęp Ogromne zapotrzebowanie na informację oraz dynamiczny

Bardziej szczegółowo

MODULACJE ANALOGOWE. Funkcja modulująca zależna od sygnału modulującego: m(t) = m(t) e

MODULACJE ANALOGOWE. Funkcja modulująca zależna od sygnału modulującego: m(t) = m(t) e Nośna: MODULACJE ANALOGOWE c(t) = Y 0 cos(ωt + ϕ 0 ) Sygnał analityczny sygnału zmodulowanego y(t): z y (t) = m(t)z c (t), z c (t) = Y 0 e jωt Funkcja modulująca zależna od sygnału modulującego: j arg

Bardziej szczegółowo

Katedra Fizyki Ciała Stałego Uniwersytetu Łódzkiego. Ćwiczenie 2 Badanie funkcji korelacji w przebiegach elektrycznych.

Katedra Fizyki Ciała Stałego Uniwersytetu Łódzkiego. Ćwiczenie 2 Badanie funkcji korelacji w przebiegach elektrycznych. Katedra Fizyki Ciała Stałego Uniwersytetu Łódzkiego Ćwiczenie Badanie unkcji korelacji w przebiegach elektrycznych. Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zbadanie unkcji korelacji w okresowych sygnałach

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Techniki ultradźwiękowej w diagnostyce medycznej

Laboratorium Techniki ultradźwiękowej w diagnostyce medycznej TUD - laboratorium Laboratorium Techniki ultradźwiękowej w diagnostyce medycznej Ćwiczenie 1 Analiza sygnałów występujących w diagnostycznej aparaturze ultradźwiękowej (rev.1) Opracowali: dr hab inż. Krzysztof

Bardziej szczegółowo

MODULACJA. Definicje podstawowe, cel i przyczyny stosowania modulacji, rodzaje modulacji. dr inż. Janusz Dudczyk

MODULACJA. Definicje podstawowe, cel i przyczyny stosowania modulacji, rodzaje modulacji. dr inż. Janusz Dudczyk Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej i Zarządzania MODULACJA Definicje podstawowe, cel i przyczyny stosowania modulacji, rodzaje modulacji dr inż. Janusz Dudczyk Cel wykładu Przedstawienie podstawowych

Bardziej szczegółowo

Własności światła laserowego

Własności światła laserowego Własności światła laserowego Cechy światła laserowego: rozbieżność (równoległość) wiązki, pasmo spektralne, gęstość mocy oraz spójność (koherencja). Równoległość wiązki Dyfrakcyjną rozbieżność kątową awkącie

Bardziej szczegółowo

PL B1. POLITECHNIKA ŚLĄSKA, Gliwice, PL BUP 12/12. GRZEGORZ WIECZOREK, Zabrze, PL WUP 02/16

PL B1. POLITECHNIKA ŚLĄSKA, Gliwice, PL BUP 12/12. GRZEGORZ WIECZOREK, Zabrze, PL WUP 02/16 PL 220976 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 220976 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 393072 (22) Data zgłoszenia: 29.11.2010 (51) Int.Cl.

Bardziej szczegółowo

POMIAR PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU METODĄ REZONANSU I METODĄ SKŁADANIA DRGAŃ WZAJEMNIE PROSTOPADŁYCH

POMIAR PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU METODĄ REZONANSU I METODĄ SKŁADANIA DRGAŃ WZAJEMNIE PROSTOPADŁYCH Ćwiczenie 5 POMIR PRĘDKOŚCI DŹWIĘKU METODĄ REZONNSU I METODĄ SKŁDNI DRGŃ WZJEMNIE PROSTOPDŁYCH 5.. Wiadomości ogólne 5... Pomiar prędkości dźwięku metodą rezonansu Wyznaczanie prędkości dźwięku metodą

Bardziej szczegółowo

Metoda dopplerowska impulsowa (Pulsed Wave)

Metoda dopplerowska impulsowa (Pulsed Wave) Spis treści 1 Metoda dopplerowska impulsowa (Pulsed Wave) 1.1 Demodulacja sygnału RF 1.1.1 1.2 Estymator autokorelacyjny 1.2.1 Rys teoretyczny 1.2.1.1 Estymator Millera-Rochwargera 1.2.2 1.3 Prezentacja

Bardziej szczegółowo

12. Demodulatory synchroniczne z fazową pętlą sprzężenia zwrotnego

12. Demodulatory synchroniczne z fazową pętlą sprzężenia zwrotnego 94 12. Demodulatory synchroniczne z fazową pętlą sprzężenia zwrotnego Cele ćwiczenia Badanie właściwości pętli fazowej. Badanie układu Costasa do odtwarzania nośnej sygnału AM-SC. Badanie układu Costasa

Bardziej szczegółowo

Wykład 6: Reprezentacja informacji w układzie optycznym; układy liniowe w optyce; podstawy teorii dyfrakcji

Wykład 6: Reprezentacja informacji w układzie optycznym; układy liniowe w optyce; podstawy teorii dyfrakcji Fotonika Wykład 6: Reprezentacja informacji w układzie optycznym; układy liniowe w optyce; podstawy teorii dyfrakcji Plan: pojęcie sygnału w optyce układy liniowe filtry liniowe, transformata Fouriera,

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY POMOCNICZE DO WYKŁADU Z BIO-

MATERIAŁY POMOCNICZE DO WYKŁADU Z BIO- 1 MATERIAŁY POMOCNICZE DO WYKŁADU Z BIO- i HYDROAKUSTYKI 11. Metody zobrazowań w diagnostyce medycznej S. Typy ultrasonograficznych prezentacji obrazu W zależności od sposobu rejestracji ech rozróżniamy

Bardziej szczegółowo

Temat: Wzmacniacze operacyjne wprowadzenie

Temat: Wzmacniacze operacyjne wprowadzenie Temat: Wzmacniacze operacyjne wprowadzenie.wzmacniacz operacyjny schemat. Charakterystyka wzmacniacza operacyjnego 3. Podstawowe właściwości wzmacniacza operacyjnego bardzo dużym wzmocnieniem napięciowym

Bardziej szczegółowo

Filtry aktywne filtr górnoprzepustowy

Filtry aktywne filtr górnoprzepustowy . el ćwiczenia. Filtry aktywne filtr górnoprzepustowy elem ćwiczenia jest praktyczne poznanie właściwości filtrów aktywnych, metod ich projektowania oraz pomiaru podstawowych parametrów filtru.. Budowa

Bardziej szczegółowo

L ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH

L ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA W YDZIAŁ ELEKTRONIKI zima 2010 L ABORATORIUM UKŁADÓW ANALOGOWYCH Grupa:... Data wykonania ćwiczenia: Ćwiczenie prowadził: Imię:......... Data oddania sprawozdania: Podpis:

Bardziej szczegółowo

FDM - transmisja z podziałem częstotliwości

FDM - transmisja z podziałem częstotliwości FDM - transmisja z podziałem częstotliwości Model ten pozwala na demonstrację transmisji jednoczesnej dwóch kanałów po jednym światłowodzie z wykorzystaniem metody podziału częstotliwości FDM (frequency

Bardziej szczegółowo

Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 2, Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek

Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej. wykład 2, Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek Podstawy Fizyki IV Optyka z elementami fizyki współczesnej wykład 2, 17.02.2012 wykład: pokazy: ćwiczenia: Czesław Radzewicz Radosław Chrapkiewicz, Filip Ozimek Ernest Grodner Równania Maxwella r-nie falowe

Bardziej szczegółowo

Systemy i Sieci Radiowe

Systemy i Sieci Radiowe Systemy i Sieci Radiowe Wykład 2 Wprowadzenie część 2 Treść wykładu modulacje cyfrowe kodowanie głosu i video sieci - wiadomości ogólne podstawowe techniki komutacyjne 1 Schemat blokowy Źródło informacji

Bardziej szczegółowo

WSTĘP DO OPTYKI FOURIEROWSKIEJ

WSTĘP DO OPTYKI FOURIEROWSKIEJ 1100-4BW1, rok akademicki 018/19 WSTĘP DO OPTYKI FOURIEROWSKIEJ dr hab. Rafał Kasztelanic Wykład 4 Przestrzeń swobodna jako filtr częstości przestrzennych Załóżmy, że znamy rozkład pola na fale monochromatyczne

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki sezon 1 VIII. Ruch falowy

Podstawy fizyki sezon 1 VIII. Ruch falowy Podstawy fizyki sezon 1 VIII. Ruch falowy Agnieszka Obłąkowska-Mucha WFIiS, Katedra Oddziaływań i Detekcji Cząstek, D11, pok. 111 amucha@agh.edu.pl http://home.agh.edu.pl/~amucha Gdzie szukać fal? W potocznym

Bardziej szczegółowo

Zjawiska w niej występujące, jeśli jest ona linią długą: Definicje współczynników odbicia na początku i końcu linii długiej.

Zjawiska w niej występujące, jeśli jest ona linią długą: Definicje współczynników odbicia na początku i końcu linii długiej. 1. Uproszczony schemat bezstratnej (R = 0) linii przesyłowej sygnałów cyfrowych. Zjawiska w niej występujące, jeśli jest ona linią długą: odbicie fali na końcu linii; tłumienie fali; zniekształcenie fali;

Bardziej szczegółowo

Własności optyczne półprzewodników

Własności optyczne półprzewodników Własności optyczne półprzewodników Andrzej Wysmołek Wykład przygotowany w oparciu o wykłady prowadzone na Wydziale Fizyki UW przez prof. Mariana Grynberga oraz prof. Romana Stępniewskiego Klasyfikacja

Bardziej szczegółowo

Krzysztof Włostowski pok. 467 tel

Krzysztof Włostowski   pok. 467 tel Systemy z widmem rozproszonym ( (Spread Spectrum) Krzysztof Włostowski e-mail: chrisk@tele tele.pw.edu.pl pok. 467 tel. 234 7896 1 Systemy SS - Spread Spectrum (z widmem rozproszonym) CDMA Code Division

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska

Politechnika Warszawska Politechnika Warszawska Wydział Elektryczny Laboratorium Teletechniki Skrypt do ćwiczenia T.02. Woltomierz RMS oraz Analizator Widma 1. Woltomierz RMS oraz Analizator Widma Ćwiczenie to ma na celu poznanie

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA TELEKOMUNIKACJI I APARATURY ELEKTRONICZNEJ. Instrukcja do zajęć laboratoryjnych. Numer ćwiczenia: 7

WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA TELEKOMUNIKACJI I APARATURY ELEKTRONICZNEJ. Instrukcja do zajęć laboratoryjnych. Numer ćwiczenia: 7 Politechnika Białostocka WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA TELEKOMUNIKACJI I APARATURY ELEKTRONICZNEJ Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Temat ćwiczenia: Modulacja amplitudy. Numer ćwiczenia: 7 Laboratorium

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM Z FIZYKI Ć W I C Z E N I E N R 2 ULTRADZWIĘKOWE FALE STOJACE - WYZNACZANIE DŁUGOŚCI FAL

LABORATORIUM Z FIZYKI Ć W I C Z E N I E N R 2 ULTRADZWIĘKOWE FALE STOJACE - WYZNACZANIE DŁUGOŚCI FAL Projekt Plan rozwoju Politechniki Częstochowskiej współfinansowany ze środków UNII EUROPEJSKIEJ w ramach EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Numer Projektu: POKL.4.1.1--59/8 INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII

Bardziej szczegółowo

Pomiar drogi koherencji wybranych źródeł światła

Pomiar drogi koherencji wybranych źródeł światła Politechnika Gdańska WYDZIAŁ ELEKTRONIKI TELEKOMUNIKACJI I INFORMATYKI Katedra Optoelektroniki i Systemów Elektronicznych Pomiar drogi koherencji wybranych źródeł światła Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego

Bardziej szczegółowo

Wykład I Krzysztof Golec-Biernat Optyka 1 / 16

Wykład I Krzysztof Golec-Biernat Optyka 1 / 16 Optyka Wykład I Krzysztof Golec-Biernat Fale 1 Uniwersytet Rzeszowski, 4 października 2017 Wykład I Krzysztof Golec-Biernat Optyka 1 / 16 Uwagi wstępne 30 h wykładu wykład przy pomocy transparencji lub

Bardziej szczegółowo

Układy elektroniczne II. Modulatory i detektory

Układy elektroniczne II. Modulatory i detektory Układy elektroniczne II Modulatory i detektory Jerzy Witkowski Modulacja Przekształcenie sygnału informacyjnego do postaci dogodnej do transmisji w kanale telekomunikacyjnym Polega na zmianie, któregoś

Bardziej szczegółowo

Filtracja. Krzysztof Patan

Filtracja. Krzysztof Patan Filtracja Krzysztof Patan Wprowadzenie Działanie systemu polega na przetwarzaniu sygnału wejściowego x(t) na sygnał wyjściowy y(t) Równoważnie, system przetwarza widmo sygnału wejściowego X(jω) na widmo

Bardziej szczegółowo

LASERY I ICH ZASTOSOWANIE W MEDYCYNIE

LASERY I ICH ZASTOSOWANIE W MEDYCYNIE LASERY I ICH ZASTOSOWANIE W MEDYCYNIE Laboratorium Instrukcja do ćwiczenia nr 4 Temat: Modulacja światła laserowego: efekt magnetooptyczny 5.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodą

Bardziej szczegółowo

Ψ(x, t) punkt zamocowania liny zmienna t, rozkład zaburzeń w czasie. x (lub t)

Ψ(x, t) punkt zamocowania liny zmienna t, rozkład zaburzeń w czasie. x (lub t) RUCH FALOWY 1 Fale sejsmiczne Fale morskie Kamerton Interferencja RÓWNANIE FALI Fala rozchodzenie się zaburzeń w ośrodku materialnym lub próżni: fale podłużne i poprzeczne w ciałach stałych, fale podłużne

Bardziej szczegółowo

Zasady oceniania karta pracy

Zasady oceniania karta pracy Zadanie 1.1. 5) stosuje zasadę zachowania energii oraz zasadę zachowania pędu do opisu zderzeń sprężystych i niesprężystych. Zderzenie, podczas którego wózki łączą się ze sobą, jest zderzeniem niesprężystym.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 12 (44) Wyznaczanie długości fali świetlnej przy pomocy siatki dyfrakcyjnej

Ćwiczenie 12 (44) Wyznaczanie długości fali świetlnej przy pomocy siatki dyfrakcyjnej Ćwiczenie 12 (44) Wyznaczanie długości fali świetlnej przy pomocy siatki dyfrakcyjnej Wprowadzenie Światło widzialne jest to promieniowanie elektromagnetyczne (zaburzenie poła elektromagnetycznego rozchodzące

Bardziej szczegółowo

Przebieg sygnału w czasie Y(fL

Przebieg sygnału w czasie Y(fL 12.3. y y to układy elektroniczne, które przetwarzają energię źródła przebiegu stałego na energię przebiegu zmiennego wyjściowego (impulsowego lub okresowego). W zależności od kształtu wytwarzanego przebiegu

Bardziej szczegółowo

Układy transmisji bezprzewodowej w technice scalonej, wybrane zagadnienia

Układy transmisji bezprzewodowej w technice scalonej, wybrane zagadnienia Układy transmisji bezprzewodowej w technice scalonej, wybrane zagadnienia Evatronix S.A. 6 maja 2013 Tematyka wykładów Wprowadzenie Tor odbiorczy i nadawczy, funkcje, spotykane rozwiazania wady i zalety,

Bardziej szczegółowo

Podstawowe układy elektroniczne

Podstawowe układy elektroniczne Podstawowe układy elektroniczne Nanodiagnostyka 16.11.2018, Wrocław MACIEJ RUDEK Podstawowe elementy Podstawowe elementy elektroniczne Podstawowe elementy elektroniczne Rezystor Kondensator Cewka 3 Podział

Bardziej szczegółowo

MODULACJE IMPULSOWE. TSIM W10: Modulacje impulsowe 1/22

MODULACJE IMPULSOWE. TSIM W10: Modulacje impulsowe 1/22 MODULACJE IMPULSOWE TSIM W10: Modulacje impulsowe 1/22 Fala nośna: Modulacja PAM Pulse Amplitude Modulation Sygnał PAM i jego widmo: y PAM (t) = n= x(nt s ) Y PAM (ω) = τ T s Sa(ωτ/2)e j(ωτ/2) ( ) t τ/2

Bardziej szczegółowo

PL B1. POLITECHNIKA WROCŁAWSKA, Wrocław, PL BUP 07/10. ZDZISŁAW NAWROCKI, Wrocław, PL DANIEL DUSZA, Inowrocław, PL

PL B1. POLITECHNIKA WROCŁAWSKA, Wrocław, PL BUP 07/10. ZDZISŁAW NAWROCKI, Wrocław, PL DANIEL DUSZA, Inowrocław, PL RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 213448 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 386136 (51) Int.Cl. H03H 11/16 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 23.09.2008

Bardziej szczegółowo

UKŁADY Z PĘTLĄ SPRZĘŻENIA FAZOWEGO (wkładki DA171A i DA171B) 1. OPIS TECHNICZNY UKŁADÓW BADANYCH

UKŁADY Z PĘTLĄ SPRZĘŻENIA FAZOWEGO (wkładki DA171A i DA171B) 1. OPIS TECHNICZNY UKŁADÓW BADANYCH UKŁADY Z PĘTLĄ SPRZĘŻENIA FAZOWEGO (wkładki DA171A i DA171B) WSTĘP Układy z pętlą sprzężenia fazowego (ang. phase-locked loop, skrót PLL) tworzą dynamicznie rozwijającą się klasę układów, stosowanych głównie

Bardziej szczegółowo

Politechnika Śląska Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki Instytut Automatyki PRACA MAGISTERSKA

Politechnika Śląska Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki Instytut Automatyki PRACA MAGISTERSKA Politechnika Śląska Wydział Automatyki, Elektroniki i Informatyki Instytut Automatyki PRACA MAGISTERSKA Temat: Badanie strefy ciszy w falowodzie akustycznym w funkcji odległości mikrofonu błędu od głośnika

Bardziej szczegółowo

Uśrednianie napięć zakłóconych

Uśrednianie napięć zakłóconych Politechnika Rzeszowska Katedra Metrologii i Systemów Diagnostycznych Laboratorium Miernictwa Elektronicznego Uśrednianie napięć zakłóconych Grupa Nr ćwicz. 5 1... kierownik 2... 3... 4... Data Ocena I.

Bardziej szczegółowo

I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE

I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE I. PROMIENIOWANIE CIEPLNE - lata '90 XIX wieku WSTĘP Widmo promieniowania elektromagnetycznego zakres "pokrycia" różnymi rodzajami fal elektromagnetycznych promieniowania zawartego w danej wiązce. rys.i.1.

Bardziej szczegółowo

Dalmierze elektromagnetyczne

Dalmierze elektromagnetyczne Dalmierze elektromagnetyczne Dalmierze elektromagnetyczne klasyfikacja i zasada działania Klasyfikacja dalmierzy może być dokonywana przy założeniu rozmaitych kryteriów. Zazwyczaj przyjmuje się dwa. 1.

Bardziej szczegółowo

ν 1 = γ B 0 Spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego Spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego h S = I(I+1)

ν 1 = γ B 0 Spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego Spektroskopia magnetycznego rezonansu jądrowego h S = I(I+1) h S = I(I+) gdzie: I kwantowa liczba spinowa jądra I = 0, ½,, /,, 5/,... itd gdzie: = γ S γ współczynnik żyromagnetyczny moment magnetyczny brak spinu I = 0 spin sferyczny I = _ spin elipsoidalny I =,,,...

Bardziej szczegółowo

Ponadto, jeśli fala charakteryzuje się sferycznym czołem falowym, powyższy wzór można zapisać w następujący sposób:

Ponadto, jeśli fala charakteryzuje się sferycznym czołem falowym, powyższy wzór można zapisać w następujący sposób: Zastosowanie laserów w Obrazowaniu Medycznym Spis treści 1 Powtórka z fizyki Zjawisko Interferencji 1.1 Koherencja czasowa i przestrzenna 1.2 Droga i czas koherencji 2 Lasery 2.1 Emisja Spontaniczna 2.2

Bardziej szczegółowo

Homodyna kontra superheterodyna w konstrukcjach krótkofalarskich. Opis układu transceivera homodynowofazowego DOB-80 w wersji SP9LVZ

Homodyna kontra superheterodyna w konstrukcjach krótkofalarskich. Opis układu transceivera homodynowofazowego DOB-80 w wersji SP9LVZ Homodyna kontra superheterodyna w konstrukcjach krótkofalarskich Opis układu transceivera homodynowofazowego DOB-80 w wersji SP9LVZ Piotr Faltus SP9LVZ Pod nazwą homodyna lub poprawniej odbiornik homodynowy

Bardziej szczegółowo

PROPAGACJA PROMIENIOWANIA PRZEZ UKŁAD OPTYCZNY W UJĘCIU FALOWYM. TRANSFORMACJE FAZOWE I SYGNAŁOWE

PROPAGACJA PROMIENIOWANIA PRZEZ UKŁAD OPTYCZNY W UJĘCIU FALOWYM. TRANSFORMACJE FAZOWE I SYGNAŁOWE PROPAGACJA PROMIENIOWANIA PRZEZ UKŁAD OPTYCZNY W UJĘCIU FALOWYM. TRANSFORMACJE FAZOWE I SYGNAŁOWE prof. dr hab. inż. Krzysztof Patorski Przedmiotem tej części wykładu są podstawowe transformacje fazowe

Bardziej szczegółowo

Ośrodki dielektryczne optycznie nieliniowe

Ośrodki dielektryczne optycznie nieliniowe Ośrodki dielektryczne optycznie nieliniowe Równania Maxwella roth rot D t B t = = przy czym tym razem wektor indukcji elektrycznej D ε + = ( ) Wektor polaryzacji jest nieliniową funkcją natężenia pola

Bardziej szczegółowo

Wzmacniacze operacyjne.

Wzmacniacze operacyjne. Wzmacniacze operacyjne Jacek.Szczytko@fuw.edu.pl Polecam dla początkujących! Piotr Górecki Wzmacniacze operacyjne Jak to działa? Powtórzenie: dzielnik napięcia R 2 Jeśli pominiemy prąd płynący przez wyjście:

Bardziej szczegółowo