Faktura powinna dokumentować zdarzenia

Transkrypt

1 Konsekwencje podatkowe przekroczenia terminu wystawienia faktury Paweł Barnik, Karolina Gierszewska Na gruncie podatku od towarów i usług podstawowym dokumentem potwierdzającym czynności sprzedaży jest faktura VAT. Obowiązek jej wystawienia dotyczy również otrzymania części należności przed wykonaniem usługi lub wydaniem towaru (art. 106 ust. 1 oraz ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, dalej jako ustawa o VAT). Co do zasady, faktura powinna zostać wystawiona w ciągu 7 dni od dnia wykonania czynności opodatkowanej. Faktura powinna dokumentować zdarzenia już zaistniałe sprzedaż lub otrzymanie zaliczki na poczet sprzedaży. Nie może być wystawiana w zakresie czynności niedokonanych lub dopiero wzywać do ich wykonania. Wystawiając faktury, podatnicy powinni pamiętać, że jest to dokument o charakterze dowodowym, który potwierdza wystąpienie pewnego zdarzenia gospodarczego. Co więcej, faktura to dokument, który powinien zostać wystawiony w ściśle określonym terminie. niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Z kolei ust. 2 określa, iż w przypadku, gdy podatnik dokonuje sprzedaży o charakterze ciągłym, fakturę wystawia się nie później niż 7. dnia od Termin wystawienia Prawidłowe terminy wystawiania faktur VAT zostały określone w przepisach rozporządzenia MF w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (dalej: rozporządzenie w sprawie wystawiania faktur). Podstawową normę dotyczącą terminu wystawiania faktur ustanawia 9 ust. 1 rozporządzenia, zgodnie z którym fakturę wystawia się nie później 57

2 Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część lub całość należności, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek lub ratę, fakturę wystawia się nie później niż 7. dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy. zakończenia miesiąca, w którym dokonano sprzedaży. Oczywiście, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część lub całość należności, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek lub ratę, fakturę wystawia się nie później niż 7. dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy ( 10 ust. 1 rozporządzenia). Od powyższej zasady ogólnej Minister Finansów przyjął wyjątki, które dotyczą m.in. usług budowlanych, transportowych, sprzedaży mediów, dostawy nieruchomości, sprzedaży licencji i praw pokrewnych; fakturę wystawia się wówczas nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego. Faktury te nie mogą być wystawione wcześniej niż 30. dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego, chyba że dotyczą dostaw energii elektrycznej i cieplnej, gazu przewodowego, usług telekomunikacyjnych i radiokomunikacyjnych oraz usług rozprowadzania wody i wywozu nieczystości (jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy). Jak widać z powołanych przepisów rozporządzenia w sprawie wystawiania faktur, obok zasady obowiązku wystawienia faktury w terminie 7 dni od dnia wykonania usługi, dostawy towarów lub otrzymania części należności (lub każdej kolejnej jej części), istnieją przepisy prawa podatkowego uzależniające termin wystawienia faktur od powstania obowiązku podatkowego. Obowiązek podatkowy, co do zasady, powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Jednak jeżeli dostawa towarów lub wykonanie usługi powinno być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej wystawienia, nie później niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (art. 19 ust. 1 i ust. 4 ustawy). Wielu podatników wychodzi z założenia, że to właśnie wystawiona faktura VAT generuje powstanie obowiązku podatkowego. Jest to stanowisko prawidłowe, ale pod warunkiem, że faktura zostanie wystawiona w terminie. W sytuacji, gdy faktura zostaje wystawiona za późno, obowiązek podatkowy powstaje niezależnie od daty jej wystawienia. Mylne przekonanie co do momentu powstania obowiązku prowadzi bardzo często do zaniżenia zobowiązania podatkowego za...i konsekwencje jego niedotrzymania Nieterminowe wystawienie faktury VAT może mieć wpływ na błędne rozpoznanie przez podatnika momentu powstania obowiązku podatkowego. 58

3 do błędnego (opóźnionego) rozpoznania obowiązku podatkowego i zaniżenia zobowiązania podatkowego. Bez względu na termin wystawienia faktury, Spółka A powinna rozpoznać obowiązek podatkowy najpóźniej 7. dnia od dnia dokonania dostawy. W tym przypadku konieczne będzie złożenie korekty deklaracji VAT-7 za miesiąc czerwiec i uiszczenie odsetek od powstałej w ten sposób zaległości podatkowej. Zapłata w walucie obcej miesiąc rzeczywistego powstania obowiązku podatkowego i tym samym do zaległości podatkowej w podatku VAT. Przykład 1 23 czerwca br. Spółka A dostarczyła towar do Spółki B. W tym dniu na mocy umowy stron nastąpiło przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Fakturę VAT dokumentującą dostawę wystawiono 1 lipca br. i tego dnia rozpoznano obowiązek podatkowy. Spółka A postąpiła nieprawidłowo, gdyż w analizowanej sprawie fakturę VAT winna wystawić najpóźniej w dniu 30 czerwca br. Tym samym wystawienie wadliwej faktury VAT doprowadziło Nieprawidłowe wystawienie faktury bardzo często prowadzi do zastosowania błędnego kursu waluty w sytuacji, gdy zachodzi konieczność przeliczenia podstawy opodatkowania określonej w walucie innej niż polski złoty. W przypadku, gdy kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Natomiast w przypadku, gdy faktury zgodnie z przepisami ustawy lub przepisami wykonawczymi mogą być wystawione przed powstaniem obowiązku podatkowego i podatnik wystawi je w przewidzianym terminie, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury (art. 31a ustawy). Zatem w przypadku przywołanych powyżej usług budowlanych, transportowych, sprzedaży mediów, dostawy nieruchomości, sprzedaży licencji i praw pokrewnych (czynności, w których fakturę wystawia się w terminie innym niż 7 dni Zasadą jest, że obowiązek podatkowy powstaje w momencie wydania towaru lub wykonania usługi. Przepis art. 19 ustawy o VAT wymienia jednak szereg odstępstw od tej reguły. 59

4 Nieprawidłowe wystawienie faktury bardzo często prowadzi do zastosowania błędnego kursu waluty w sytuacji, gdy zachodzi konieczność przeliczenia podstawy opodatkowania określonej w walucie innej niż polski złoty. od dnia wydania towaru/wykonania usługi), błędne wystawienie faktury rodzi konieczność zastosowania innego niż zazwyczaj kursu przeliczenia waluty, o czym podatnicy często zapominają. Przykład 2 Spółka A świadczyła usługi transportowe w Polsce na rzecz kontrahenta B. W tym zakresie wykonała dwie usługi transportowe, jedną w dniu 1 marca, kolejną 3 marca br. Obie czynności zostały udokumentowane jedną fakturą VAT wystawioną 15 kwietnia. Pierwsza pozycja została wyceniona na kwotę funtów szterlingów, natomiast kolejna na 2000 funtów. Kontrahent nie zapłacił za usługi. Spółka rozpoznała obowiązek podatkowy z chwilą wystawienia faktury. Do przeliczenia wartości określonych w walucie obcej przyjęła kurs z 14 kwietnia. W analizowanym stanie faktycznym Spółka A wystawiła fakturę w sposób wadliwy, czyli niezgodny z przepisami prawa podatkowego. Zgodnie z powołanymi na wstępie przepisami rozporządzenia, w zakresie dokumentowania usług transportowych obowiązek wystawienia faktury powstaje nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego. Ten zaś, zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. a ustawy o VAT, powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 30. dnia, licząc od dnia wykonania usług. A zatem, co do zasady, obowiązek podatkowy dla pierwszego świadczenia transportu powstał 31 marca br. i w tym dniu minął ostatni dzień do wystawienia faktury, natomiast w drugim przypadku odpowiednio w dniu 4 kwietnia. W przypadku obu usług podatnik wystawił fakturę za późno, co ma konsekwencje w zakresie zastosowania kursu waluty obcej. Spółka A powinna w tym przypadku zastosować odrębny kurs waluty dla świadczenia pierwszego i drugiego na dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego każdej z tych usług. Odpowiedzialność karna Nie można również zapomnieć o przepisach, jakie zostały zawarte w ustawie Kodeks karny skarbowy, które kwalifikują błędne wystawienie faktury jako przestępstwo skarbowe. Zgodnie z dyspozycją art K.k.s., kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku za wykonanie świadczenia, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania, podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych. Wyłącznie w przypadku stwierdzenia mniejszej wagi czynu zabronionego, sprawca podlega karze grzywny jak za wykroczenie skarbowe. Faktura wadliwa to faktura wystawiona niezgodnie z przepisami prawa podatkowego. Tym samym, notoryczne wystawianie faktur 60

5 Faktura wadliwa to faktura wystawiona niezgodnie z przepisami prawa podatkowego. Notoryczne wystawianie faktur wadliwych w zakresie terminu będzie podlegało karze grzywny do 180 stawek dziennych. wadliwych w zakresie terminu będzie podlegało karze grzywny do 180 stawek dziennych. W sytuacji, gdy czyn zabroniony jest incydentalny, podatnik zwykle karany jest jak za wykroczenie skarbowe. Reasumując, wystawienie faktury VAT w terminie ustawowym jest istotne z kilku przyczyn. Może mieć wpływ na prawidłowe rozpoznanie obowiązku podatkowego, zastosowanie odpowiedniego kursu waluty obcej do określenia podstawy opodatkowania (a to z kolei na stwierdzenie, czy kwota podatku należnego wobec budżetu została określona w odpowiedniej wysokości). Ponadto, zbyt późne wystawianie faktur VAT stanowi czyn zabroniony penalizowany przepisami K.k.s. Paweł Barnik, Karolina Gierszewska eksperci ECDDP Podstawa prawna: 1. Ustawa z dn r. o podatku od towarów i usług Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm. 2. Rozporządzenie Ministra Finansów z dn r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług Dz.U. Nr 212, poz Ustawa z dn r. Kodeks karny skarbowy tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765 z późn. zm. Świadczymy w pełnym wymiarze usługi z zakresu: Auxilium S.A Kraków, Al.Pokoju 84 tel. 12/ , oddział Łódź: ul. Łagiewnicka 54/56 tel. 42/ oddział Gdynia: ul. Starowiejska 47/12 tel. 58/ KSIĘGOWOŚCI księgi handlowe, podatkowe księgi przychodów i rozchodów, doradztwo i nadzór księgowy, sporządzamy raporty, analizy i sprawozdania finansowe, prowadzimy sprawy kadrowo-płacowe, dokumentacje i rozliczenia z ZUS, sporządzamy deklaracje podatkowe, listy płac, umowy zlecenia, umowy o dzieło i umowy o pracę, reprezentujemy naszych Klientów przed Urzędem Skarbowym, ZUS i innymi instytucjami kontroli państwowej. DORADZTWA PRAWNO PODATKOWEGO zgłaszanie rozpoczęcia działalności gospodarczej nowo zarejestrowanych podmiotów w US, ZUS i Urzędzie Statystycznym, wszelkie połączenia, przekształcenia, podziały podmiotów oraz ich likwidacje, analizę obszarów ryzyka w zakresie działalności przedsiębiorstwa, doradztwo w zakresie podatku dochodowego, VAT-u, akcyzy, należności budżetowych oraz międzynarodowego prawa podatkowego, planowanie i optymalizacja podatkowa. 61 AUDYTU badanie sprawozdań finansowych