1.Wstęp. Ćwiczenie nr 9 Zatężanie z wody związków organicznych techniką SPE (solid phase extraction)
|
|
- Radosław Bednarczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 1.Wstęp Ćwiczenie nr 9 Zatężanie z wody związków organicznych techniką SPE (solid phase extraction) W analizie mikrośladowych ilości związków organicznych w wodzie bardzo ważny jest etap wstępny, tj. etap prawidłowego przygotowania próbki przed dalszą analizą np. chromatograficzną. Wiąże się to z wyodrębnieniem mikroskładników z matrycy i ich zatężeniem aż do uzyskania stężenia wystarczającego do ich oznaczenia. Wśród wielu metod zatężania dużym zainteresowaniem cieszy się metoda wykorzystująca zjawisko adsorpcji na sorbentach stałych ze względu na szybkość i możliwość automatyzacji analizy, dokładność i odtwarzalność, a przy doborze odpowiedniego sorbentu selektywność. W ekstrakcji do ciała stałego, znanej powszechnie pod nazwą angielską solid phase extraction (SPE), wykorzystuje się proces adsorpcji związku (lub grupy związków) np. z matrycy wodnej do sorbentu, a następnie desorpcji oznaczanych związków do ekstrahentu, którym jest odpowiednio dobrany rozpuszczalnik organiczny. Sorpcja z wody jest dynamicznym procesem, który polega na przechodzeniu cząsteczek substancji organicznych z jednej fazy do drugiej. Substancje organiczne rozpuszczone w wodzie są rozdzielone pomiędzy wodę a sorbent zgodnie ze współczynnikiem podziału. W procesie adsorpcji odgrywają rolę dwa mechanizmy: sorpcja na powierzchni złoża i oddziaływanie oznaczanych związków (analitu) z wodą (matrycą). Mechanizm adsorpcji powierzchniowej jest zależny od oddziaływań pomiędzy analitem a aktywnymi centrami na powierzchni sorbentu. Oddziaływania jakie mogą między nimi zachodzić i odpowiadająca im energia przedstawiana jest w tabeli 1. Tabela 1. Energia oddziaływań zachodzących w procesie SPE Oddziaływania Energia [kj/mol] Dyspersyjne 5-20 Dipol - dipol indukowany 8-25 Dipol - dipol Wiązanie wodorowe Wiązanie jonowe Wiązanie kowalencyjne Im wyższa jest energia wyzwalana w procesie retencji, tym trudniejsze jest wymywanie (elucja) analitów. Dobranie właściwego sorbentu polega na znalezieniu kompromisu pomiędzy retencją a elucją. W praktyce wybór sorbentu można oprzeć na zasadzie podobne
2 sorbuje podobne. Jednakże w procesie SPE występują nie tylko oddziaływania pomiędzy analitem a sorbentem. Wzajemne oddziaływania zachodzą również pomiędzy pozostałymi składnikami matrycy, wodą i sorbentem. Rysunek 1 przedstawia system wzajemnych oddziaływań zachodzących w procesie SPE. Rysunek 1. Schemat oddziaływań w układzie ciało stałe matryca próbki wodnej S sorbent, A - analit, W - woda, SM - składnik matrycy Wysoką wydajność sorpcji można osiągnąć w przypadku występowania silnych oddziaływań w układzie analit sorbent, przy równocześnie słabych oddziaływaniach w układach analit woda i sorbent woda. Wydajność sorpcji można zwiększyć poprzez zmniejszenie oddziaływań analit woda, stosując np. efekt wysalania, co w praktyce wiąże się z dodaniem obojętnych elektrolitów (NaCl, KCl). Wysokie stężenie składników matrycy (konkurujących z analitem w procesie sorpcji) może być przyczyną przekroczenia pojemności złoża. W takim przypadku należy użyć więcej złoża lub zastosować złoże selektywne, na którym zostaną zaadsorbowane tylko substancje oznaczane. Charakterystycznym parametrem w SPE jest pojemność złoża, związana ze zdolnością sorbowania składników próbki. Pojemność złoża to maksymalna, możliwa w danych warunkach ilość substancji, jaka może ulec sorpcji na stałym sorbencie. Pojemność złoża zależy od ilości aktywnych centrów na powierzchni, a więc od typu sorbentu oraz od właściwości sorbowanych substancji, tj. od charakteru chemicznego i wielkości cząsteczki. Równanie 1 przedstawia wzór, pozwalający wyznaczyć pojemność sorbentu. q C C V 0 M e (1) q - pojemność sorpcyjna złoża [mg/g], C 0 - stężenie początkowe składnika próbki [mg/l],
3 C e - stężenie równowagowe [mg/l], V - objętość próbki [l], M masa złoża [g]. Orientacyjnie przyjmuje się, że pojemność sorpcyjna złoża wynosi od 1 do 5 % masy sorbentu, w zależności od mechanizmu procesu ekstrakcji. Na ogół stężenia substancji występujących w próbkach środowiskowych są na poziomie od ng/l do µg/l. Zakładając stały przepływ przez kolumnę SPE rozpuszczalnika o stałym stężeniu zawartych w nim oznaczanych substancji można, podobnie jak w procesie chromatograficznym, wyznaczyć krzywe elucji. Pozwala to na określenie objętości przebicia kolumny. Powierzchnia adsorbentu wysyca się cząsteczkami zatężanej substancji aż na złożu nie może zatrzymać się już więcej badanej substancji. Po przebiciu kolumny dalsze przepuszczanie roztworu powoduje wzrost stężenia analitu w wycieku aż do osiągnięcia stężenia substancji w wyjściowym roztworze. Na rysunku 2 pokazano krzywą przebicia złoża. Rysunek 2. Krzywa przebicia kolumny SPE Krzywa przebicia złoża ma kształt całki krzywej Gaussa. Objętość przebicia złoża można przedstawić równaniem 2: V B objętość przebicia, V R objętość retencji, V odchylenie standardowe. V V 2 (2) B R V
4 Objętość retencji analitu V R można wyznaczyć graficznie (zgodnie z rysunkiem 2) lub analitycznie z równania 3: V V 1 k (3) R o V o objętość martwa, k współczynnik retencji. Współczynnik retencji k jest definiowany jako stosunek liczby moli substancji sorbowanej na złożu kolumny do liczby moli substancji znajdującej się w fazie ruchomej. Wartość V można wyznaczyć z zależności (4): V Vo 1 1 k (4) 2 N N liczba półek teoretycznych. Przyjmuje się, że minimalna sprawność złoża kolumny do SPE wynosi około 11 półek teoretycznych. Z powyższych równań wynika, że proces ekstrakcji zależy od wartości k, związanej z właściwościami sorpcyjnymi złoża kolumienki oraz czynnikami geometrycznymi, tj. rozmiarami, kształtem i wielkością ziaren sorbentu. Dla danego układu sorpcyjnego objętość przebicia można regulować zmieniając rozmiary złoża kolumienki. Jednak wzrost masy złoża nie zawsze jest zjawiskiem korzystnym. Bardzo ważnym parametrem w technice SPE jest współczynnik wzbogacenia (zatężenia). Można go wyrazić za pomocą równania (5): f f współczynnik zatężenia, Vp V R (5) V p objętość próbki przepuszczonej przez kolumnę, d V d objętość rozpuszczalnika użytego do desorpcji, R odzysk, R= m w /m 0 (m w -ilość substancji wyekstrahowanej, m 0 ilość substancji przepuszczonej przez kolumnę) Odzysk R można określić jako stosunek ilości substancji wyekstrahowanej do ilości przepuszczonej przez kolumnę. Nie zawsze dana kolumienka pozwala na pełne odzyskiwanie
5 zaadsorbowanych substancji, ale też w metodzie SPE nie jest to problem najważniejszy. Ważne, aby wyznaczyć R, im bliższy jest 1, tym oczywiście korzystniej. Na rysunku 3 przedstawiono zasadę ekstrakcji do ciała stałego. Istota zatężania w procesie SPE polega na przeprowadzeniu związków z dużej objętości matrycy (wody) do znacznie mniejszej objętości eluatu (rozpuszczalnika organicznego) V p V d W woda, A analit, R rozpuszczalnik 1 spieki polipropylenowe, 2 wypełnienie kolumienki (sorbent) Rysunek 3. Zasada ekstrakcji w SPE Praca z kolumienką SPE składa się na z kilku etapów, są to: aktywacja złoża, kondycjonowanie, zatężanie (dozowanie próbki), usuwanie zanieczyszczeń i wody, wymywanie (elucja). Aktywacja złoża Aktywacja złoża wykonywana jest w celu zapewnienia maksymalnego kontaktu fazy ciekłej ze stałą. Hydrofobowe sorbenty nie są zwilżane przez wodę, co mogłoby spowodować słabsze odzyski i brak powtarzalności wyników. Aby temu zapobiec stosuje się rozpuszczalniki mniej polarne i przemywa kilkakrotnie nimi złoże.
6 Kondycjonowanie złoża W procesie kondycjonowania usuwa się pozostały rozpuszczalnik po aktywacji, przepuszczając przez złoże wodę specjalnej czystości (pozbawioną zanieczyszczeń organicznych), przygotowując w ten sposób złoże na przyjęcie zatężanych substancji z próbki wodnej. Dozowanie próbki Przy przygotowywaniu złoża do przyjęcia próbki, czyli przy kondycjonowaniu złoża należy zwrócić uwagę, aby złoże nie zostało wysuszone. Dozowanie próbki powinno odbywać się z tak dobraną prędkością przepływu, aby zapewnić odpowiedni czas kontaktu próbki z sorbentem. Objętość próbki natomiast powinna być tak dobrana, aby nie nastąpiło przebicie złoża. Usuwanie zanieczyszczeń i wody Po przepuszczeniu próbki, w celu usunięcia zanieczyszczeń, które mogłyby przeszkadzać w oznaczeniu badanych substancji, zaleca się płukanie złoża wodą specjalnej czystości lub wodą zmieszaną z rozpuszczalnikiem. Następnie złoże należy dobrze osuszyć, aby ułatwić proces desorpcji. Woda może być usuwana np. pod ciśnieniem strumieniem powietrza, strumieniem azotu, poprzez odwirowanie lub przechowywanie kolumienki w eksykatorze Wymywanie (elucja) Proces desorpcji polega na wymywaniu zaadsorbowanych substancji ze złoża odpowiednio dobranym rozpuszczalnikiem, ewentualnym jego zatężeniu a następnie dalszej analizie np. chromatograficznej. Dobór odpowiedniego eluentu jest bardzo istotny. Siła adsorpcji cząsteczek eluentu powinna znacznie przewyższać oddziaływania występujące między substancją oznaczaną i powierzchnią adsorbentu. Efektywność wymywania zaadsorbowanej substancji z powierzchni sorbentu określa się pojęciem mocy elucyjnej rozpuszczalnika E 0. Szereg eluotropowy to doświadczalnie ustalona kolejność rozpuszczalników ułożonych zgodnie ze wzrostem mocy elucyjnej E 0. Przyjmuje się umownie, że E 0 ma wartość zerową dla tlenku glinu, gdy rozpuszczalnikiem jest n-pentan. W tabeli 2 przedstawiono moc eluotropową najczęściej stosowanych rozpuszczalników. Podane wartości dotyczące E 0 uzyskano na żelu krzemionkowym. Następstwo rozpuszczalników w szeregu jest takie, iż adsorpcja z rozpuszczalników leżących na początku szeregu jest największa. Im eluent jest bliżej końca szeregu, tym większa jest jego moc elucyjna. Szereg eluotropowy na modyfikowanych krzemionkach jest odwrotny - moc elucyjna rozpuszczalników z początku szeregu będzie większa (moc elucyjna dla modyfikowanej krzemionki jest zaznaczona na czerwono)
7 Tabela 2. Moc elucyjna (eluotropowa) najczęściej stosowanych rozpuszczalników Rozpuszczalnik E 0 Miesza się z wodą Polarność Heksan 0.00 nie niepolarny Izooktan 0.01 nie Tetrachlorek węgla 0.11 nie Chloroform 0.26 nie Chlorek metylu 0.32 nie Tetrahydrofuran 0.35 tak Eter etylowy 0.38 nie Octan etylu 0.38 słabo Aceton 0.47 tak Dioksan-1, tak Acetonitryl 0.50 tak Izopropanol 0.63 tak Metanol 0.73 tak Woda >0.73 tak Kwas octowy >0.73 tak polarny Wybór rozpuszczalnika pełniącego rolę eluentu określony jest zależnością między E 0 oraz polarnością oznaczanej substancji. Do usuwania zaadsorbowanych silnie i średnio polarnych związków z polarnych sorbentów (np. SiO 2 ) zaleca się stosowanie metanolu ze względu na jego dużą moc eluotropową ( E 0 = 0.73). Natomiast do elucji substancji niepolarnych z powierzchni sorbentów niepolarnych (np. krzemionka modyfikowana grupami n-alkilowymi) może służyć chlorek metylenu ( E 0 = 0.32).Moc elucyjną rozpuszczalnika można regulować poprzez sporządzanie odpowiednich mieszanin. Zmianę wartości E 0 od 0 do 0.73 osiąga się przez tworzenie odpowiednich mieszanin binarnych rozpuszczalników, zwykle heksanu, chlorku metylenu, eteru etylowego, acetonitrylu i metanolu. Binarne mieszaniny o wartości E 0 większej od 0.6 są na ogół używane jako rozpuszczalniki substancji niepolarnych do ich sorpcji na niepolarnych złożach, takich jak żele krzemionkowe zmodyfikowane okta- lub oktadecylosilanem.
8 Sorbenty stosowane w SPE: Do zatężania zanieczyszczeń z wody stosuje się głównie następujące typy sorbentów : sorbenty węglowe, sorbenty polimeryczne, jonity, sorbenty zawierające metale, fazy chemicznie związane. Najczęściej używane są krzemionki modyfikowane grupami alkilowymi i arylowymi. Istotnymi cechami chemicznie modyfikowanych żeli krzemionkowych jest ich duża pojemność sorpcyjna, duża szybkość ustalania się równowagi sorpcyjnej, wytrzymałość mechaniczna, łatwość desorpcji wielu związków małymi objętościami rozpuszczalników. Chemicznie związane fazy organiczne zmieniają polarność krzemionki. Dzięki temu fazy chemicznie związane mogą być używane do zatężania zarówno związków polarnych jak i niepolarnych. Do najczęściej używanych faz niepolarnych (hydrofobowych) należą fazy oktylowa i oktadecylowa. 2. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z techniką przygotowania próbki do analizy metodą zatężania do ciała stałego, wyznaczenie odzysku oraz współczynnika zatężenia. 3. Przebieg ćwiczenia Student wykonuje zatężenie techniką SPE związków organicznych z wodnej próbki przygotowanej przez prowadzącego o objętości 100 ml Woda preparowana izomerami DDT (Rysunek 4) C14H 9Cl5 ciężar czasteczkowy: ,1,1-trichloro-2,2-bis-(4-chlorofenylo)etan op'ddt, pp'ddt p DDT
9 pp DDT Rysunek 4. Wzory chemiczne zatężanych związków Wykonanie zatężenia próbek techniką SPE z wykorzystaniem systemu do ekstrakcji SPE i kolumienek typu SPE-500, C18 o objętości złoża 500 mg, modyfikowana krzemionka fazą oktadecylową (Rysunek 5) Rysunek 5. Sprzęt stosowany w ćwiczeniu 1. Kondycjonowanie kolumienki o objętości złoża 500mg: Dwukrotnie po 3 ml MeOH (Metanol specjalnej czystości) Dwukrotnie po 3 ml wodą specjalnej czystości (woda z Millipora) Uwaga: nie dopuścić do wysuszenia złoża 2. Przepuścić przez złoże próbkę badaną z prędkością nie większą niż 5 ml/min. (500 ml preparowanej próbki wody, przygotowana przez prowadzącego) 3. Przepłukać kolumienkę ok. 3 ml czystej wody 4. Osuszyć kolumienkę powietrzem (pod ciśnieniem ok min), wodę po przejściu przez kolumienkę usunąć z urządzenia systemu SPE, wstawić mianowane naczyńka szklane, przeznaczone do zbierania eluatu)
10 5. Wymyć ekstrakt z kolumienki 2x1 ml mieszaniną binarną eter/heksan (1:1) (czystości chromatograficznej) 6. Odparować powietrzem rozpuszczalnik do objętości 1ml (wykonać to wykorzystując urządzenie systemu SPE) 7. Analiza GC/ECD (przy pomocy prowadzącego) 4. Zadania obliczeniowe dla studenta Po uzyskaniu danych od prowadzącego Obliczyć odzysk oraz wyznaczyć współczynnik zatężenia, Obliczyć stężenie pestycydów (potrzebne dane dotyczące wzorców oraz próbki student uzyskuje od prowadzącego)
Ćwiczenie nr 1. Ekstrakcja i oznaczanie fenolu metodą SPE (solid phase extraction) z detekcją UV-Vis
Ćwiczenie nr 1 Ekstrakcja i oznaczanie fenolu metodą SPE (solid phase extraction) z detekcją UV-Vis Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z techniką przygotowania próbki do analizy metodą zatężania do ciała
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE FAZ STACJONARNYCH STOSOWANYCH W HPLC
PORÓWNANIE FAZ STACJONARNYCH STOSOWANYCH W HPLC Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego 1. Wstęp Chromatografia jest techniką umożliwiającą rozdzielanie składników
Bardziej szczegółowoAnalityka Zanieczyszczeń Środowiska
Katedra Chemii Analitycznej Analityka Zanieczyszczeń Środowiska Oznaczanie Pestycydów w Wodach (GC) Prowadzący: mgr inż. Monika Kosikowska Gdańsk, 2010 1 1. Wprowadzenie Pestycydy to liczna i zróżnicowana
Bardziej szczegółowoCHROMATOGRAFIA W UKŁADACH FAZ ODWRÓCONYCH RP-HPLC
CHROMATOGRAFIA W UKŁADACH FAZ ODWRÓCONYCH RP-HPLC MK-EG-AS Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej Gdańsk 2009 Chromatograficzne układy faz odwróconych (RP) Potocznie: Układy chromatograficzne, w których
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 OPTYMALIZACJA ROZDZIELANIA MIESZANINY WYBRANYCH FARMACEUTYKÓW METODĄ
Bardziej szczegółowoChromatografia kolumnowa planarna
Chromatografia kolumnowa planarna Znaczenie chromatografii w analizie i monitoringu środowiska lotne zanieczyszczenia organiczne (alifatyczne, aromatyczne) w powietrzu, glebie, wodzie Mikrozanieczyszczenia
Bardziej szczegółowoANALITYKA ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA ROK V SEM. IX
ANALITYKA ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA ROK V SEM. IX Materiały do ćwiczenia laboratoryjnego: OZNACZANIE HERBICYDÓW Z GRUPY TRIAZYN - GC Prowadzący - Mgr inż. Angelika Beyer OZNACZANIE PESTYCYDÓW W WODACH
Bardziej szczegółowoEKSTRAKCJA W ANALITYCE. Anna Leśniewicz
EKSTRAKCJA W ANALITYCE Anna Leśniewicz definicja: ekstrakcja to proces wymiany masy w układzie wieloskładnikowym i wielofazowym polegający na przeniesieniu jednego lub więcej składników z jednej fazy do
Bardziej szczegółowoRP WPROWADZENIE. M. Kamiński PG WCh Gdańsk Układy faz odwróconych RP-HPLC, RP-TLC gdy:
RP WPRWADZENIE M. Kamiński PG WCh Gdańsk 2013 Układy faz odwróconych RP-HPLC, RP-TLC gdy: Nisko polarna (hydrofobowa) faza stacjonarna, względnie polarny eluent, składający się z wody i dodatku organicznego;
Bardziej szczegółowoEKSTRAKCJA DO FAZY STAŁEJ (SPE)
EKSTRAKCJA DO FAZY STAŁEJ (SPE) Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. Celem procesu analitycznego jest uzyskanie informacji o interesującym nas przedmiocie
Bardziej szczegółowoANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II
ANALIZA ŚLADOWYCH ZANIECZYSZCZEŃ ŚRODOWISKA I ROK OŚ II Ćwiczenie 2 Zastosowanie ekstrakcji do fazy stałej (Solid Phase Extraction, SPE) do wydzielenia frakcji wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych
Bardziej szczegółowo3. Jak zmienią się właściwości żelu krzemionkowego jako fazy stacjonarnej, jeśli zwiążemy go chemicznie z grupą n-oktadecylodimetylosililową?
1. Chromatogram gazowy, na którym widoczny był sygnał toluenu (t w =110 C), otrzymany został w następujących warunkach chromatograficznych: - kolumna pakowana o wymiarach 48x0,25 cala (podaj długość i
Bardziej szczegółowoWpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej
Wpływ ilości modyfikatora na współczynnik retencji w technice wysokosprawnej chromatografii cieczowej WPROWADZENIE Wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) jest uniwersalną techniką analityczną, stosowaną
Bardziej szczegółowoAdsorpcyjne oczyszczanie gazów z zanieczyszczeń związkami organicznymi
Pracownia: Utylizacja odpadów i ścieków dla MSOŚ Instrukcja ćwiczenia nr 17 Adsorpcyjne oczyszczanie gazów z zanieczyszczeń związkami organicznymi Uniwersytet Warszawski Wydział Chemii Zakład Dydaktyczny
Bardziej szczegółowoPytania z Wysokosprawnej chromatografii cieczowej
Pytania z Wysokosprawnej chromatografii cieczowej 1. Jak wpłynie 50% dodatek MeOH do wody na retencję kwasu propionowego w układzie faz odwróconych? 2. Jaka jest kolejność retencji kwasów mrówkowego, octowego
Bardziej szczegółowoPROCESY JEDNOSTKOWE W TECHNOLOGIACH ŚRODOWISKOWYCH WYMIANA JONOWA
KIiChŚ PROCESY JEDNOSTKOWE W TECHNOLOGIACH ŚRODOWISKOWYCH Ćwiczenie nr 2 WYMIANA JONOWA Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest określenie roboczej zdolności wymiennej jonitu na podstawie eksperymentalnie wyznaczonej
Bardziej szczegółowoWPŁYW ILOŚCI MODYFIKATORA NA WSPÓŁCZYNNIK RETENCJI W TECHNICE WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ
WPŁYW ILOŚCI MODYFIKATORA NA WSPÓŁCZYNNIK RETENCJI W TECHNICE WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ Wprowadzenie Wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC) jest uniwersalną technika analityczną, stosowaną
Bardziej szczegółowo1. Wiadomości ogólne dotyczące pestycydów
Ćwiczenie 1. OZNACZANIE PESTYCYDÓW W WODACH 1. Wiadomości ogólne dotyczące pestycydów Pestycydy (łac. pestis zaraza, pomór, caedo zabijam) ogół substancji pochodzenia naturalnego lub uzyskanych na drodze
Bardziej szczegółowoEKSTRAKCJA I CHROMATOGRAFIA
EKSTRAKCJA I CHROMATOGRAFIA W ANALITYCE CHC 023018W prof Grażyna Gryglewicz prof Stanisław Gryglewicz Anna Leśniewicz EKSTRAKCJA W ANALITYCE Anna Leśniewicz w klasycznym ujęciu: ekstrakcja to metoda pozwalająca
Bardziej szczegółowoKolumnowa Chromatografia Cieczowa I. 1. Czym różni się (z punktu widzenia użytkownika) chromatografia gazowa od chromatografii cieczowej?
Kolumnowa Chromatografia Cieczowa I 1. Czym różni się (z punktu widzenia użytkownika) chromatografia gazowa od chromatografii cieczowej? 2. Co jest miarą polarności rozpuszczalników w chromatografii cieczowej?
Bardziej szczegółowoRP WPROWADZENIE. M. Kamioski PG WCh Gdaosk 2013
RP WPRWADZENIE M. Kamioski PG WCh Gdaosk 2013 Fazy stacjonarne w RP-HPLC / RP-HPTLC CN, cyklodekstryny, - głównie substancje średnio polarne i polarne metabolity, organiczne składniki ścieków i inne Zestawienie
Bardziej szczegółowo-- w części przypomnienie - Gdańsk 2010
Chromatografia cieczowa jako technika analityki, przygotowania próbek, wsadów do rozdzielania, technika otrzymywania grup i czystych substancji Cz. 4. --mechanizmy retencji i selektywności -- -- w części
Bardziej szczegółowoCHEMIA ŚRODOWISKA - laboratorium ĆWICZENIE 6. OZNACZANIE ŚLADOWYCH ILOŚCI FENOLU W WODACH POWIERZCHNIOWYCH
CHEMIA ŚRODOWISKA - laboratorium ĆWICZENIE 6. OZNACZANIE ŚLADOWYCH ILOŚCI FENOLU W WODACH POWIERZCHNIOWYCH Głównymi chemicznymi zanieczyszczeniami wód są detergenty, pestycydy (fosforoorganiczne, polichlorowęglowodorowe),
Bardziej szczegółowoKontrola produktu leczniczego. Piotr Podsadni
Kontrola produktu leczniczego Piotr Podsadni Kontrola Kontrola - sprawdzanie czegoś, zestawianie stanu faktycznego ze stanem wymaganym. Zakres czynności sprawdzający zapewnienie jakości. Jakość to stopień,
Bardziej szczegółowo4. WYZNACZENIE IZOTERMY ADSORPCJI METODĄ ECP
4. WYZNACZENIE IZOTERMY ADSORPCJI METODĄ ECP Opracował: Krzysztof Kaczmarski I. WPROWADZENIE W chromatografii adsorpcyjnej rozdzielanie mieszanin jest uwarunkowane różnym powinowactwem adsorpcyjnym składników
Bardziej szczegółowoMateriały polimerowe laboratorium
Materiały polimerowe laboratorium Wydział Chemiczny, Studia Stacjonarne II stopnia (magisterskie), rok 1, semestr 2 kierunek: INŻYNIERIA CHEMICZNA I PROCESOWA specjalność: Inżynieria procesów chemicznych
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ W BIOTECHNOLOGII ŚRODOWISKOWEJ
Wstęp: ZASTOSOWANIE CHROMATOGRAFII CIECZOWEJ W BIOTECHNOLOGII ŚRODOWISKOWEJ Chromatografią cieczową nazywamy chromatografię, w której eluentem jest ciecz, zwykle rozpuszczalnik organiczny. HPLC (ang. High
Bardziej szczegółowoGraŜyna Chwatko Zakład Chemii Środowiska
Chromatografia podstawa metod analizy laboratoryjnej GraŜyna Chwatko Zakład Chemii Środowiska Chromatografia gr. chromatos = barwa grapho = pisze Michaił Siemionowicz Cwiet 2 Chromatografia jest metodą
Bardziej szczegółowoMetody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 3. Łukasz Berlicki
Metody chromatograficzne w chemii i biotechnologii, wykład 3 Łukasz Berlicki Rozdział chromatograficzny Przepływ Faza ruchoma mieszanina Faza stacjonarna Chromatografia cieczowa adsorbcyjna Faza stacjonarna:
Bardziej szczegółowoROZDZIELENIE OD PODSTAW czyli wszystko (?) O KOLUMNIE CHROMATOGRAFICZNEJ
ROZDZIELENIE OD PODSTAW czyli wszystko (?) O KOLUMNIE CHROMATOGRAFICZNEJ Prof. dr hab. inż. Agata Kot-Wasik Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska agawasik@pg.gda.pl ROZDZIELENIE
Bardziej szczegółowoInstrukcja ćwiczenia laboratoryjnego HPLC-2 Nowoczesne techniki analityczne
Instrukcja ćwiczenia laboratoryjnego HPLC-2 Nowoczesne techniki analityczne 1) OZNACZANIE ROZKŁADU MASY CZĄSTECZKOWEJ POLIMERÓW Z ASTOSOWANIEM CHROMATOGRAFII ŻELOWEJ; 2) PRZYGOTOWANIE PRÓBKI Z ZASTOSOWANIEM
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI Pracownia studencka Katedry Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 Oznaczanie benzoesanu denatonium w skażonym alkoholu etylowym metodą wysokosprawnej
Bardziej szczegółowoWykorzystanie techniki SPE do oczyszczania ekstraktu.. Agata Kot-Wasik
Wykorzystanie techniki SPE do oczyszczania ekstraktu dr in. Agata Kot-Wasik CEL PRZYGOTOWANIA PRÓBKI Głównym celem przygotowania próbki jest: selektywna izolacja analitów; wzbogacanie; frakcjonowanie;
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowo2.1. Charakterystyka badanego sorbentu oraz ekstrahentów
BADANIA PROCESU SORPCJI JONÓW ZŁOTA(III), PLATYNY(IV) I PALLADU(II) Z ROZTWORÓW CHLORKOWYCH ORAZ MIESZANINY JONÓW NA SORBENCIE DOWEX OPTIPORE L493 IMPREGNOWANYM CYANEXEM 31 Grzegorz Wójcik, Zbigniew Hubicki,
Bardziej szczegółowoProf. dr hab. inż. M. Kamiński 2006/7 Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny PG. Ćwiczenie: LC / GC. Instrukcja ogólna
Prof. dr hab. inż. M. Kamiński 2006/7 Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny PG Przedmiot: Chemia analityczna Instrukcje ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie: LC / GC Instrukcja ogólna Uzupełniający
Bardziej szczegółowoChromatogramy Załącznik do instrukcji z Technik Rozdzielania Mieszanin
Chromatogramy Załącznik do instrukcji z Technik Rozdzielania Mieszanin Badania dotyczące dobrania wypełnienia o odpowiednim zakresie wielkości porów, zapewniających wnikanie wszystkich molekuł warunki
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE ZAKRESU WYKLUCZANIA DLA WYPEŁNIEŃ STOSOWANYCH W WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII WYKLUCZANIA (HPSEC)
WYZNACZANIE ZAKRESU WYKLUCZANIA DLA WYPEŁNIEŃ STOSOWANYCH W WYSOKOSPRAWNEJ CHROMATOGRAFII WYKLUCZANIA (HPSEC) 1. Wprowadzenie Chromatografia wykluczania (Size-Exclusion Chromatography (SEC)), zwana również
Bardziej szczegółowo5. WYZNACZENIE KRZYWEJ VAN DEEMTER a I WSPÓŁCZYNNIKA ROZDZIELENIA DLA KOLUMNY CHROMATOGRAFICZNEJ
5. WYZNACZENIE KRZYWEJ VAN DEEMTER a I WSPÓŁCZYNNIKA ROZDZIELENIA DLA KOLUMNY CHROMATOGRAFICZNEJ Opracował: Krzysztof Kaczmarski I. WPROWADZENIE Sprawność kolumn chromatograficznych określa się liczbą
Bardziej szczegółowoPytania z Chromatografii Cieczowej
Pytania z Chromatografii Cieczowej 1. Podaj podstawowe różnice, z punktu widzenia użytkownika, między chromatografią gazową a cieczową (podpowiedź: (i) porównaj możliwości wpływu przez chromatografistę
Bardziej szczegółowoLista materiałów dydaktycznych dostępnych w Multitece Chemia Nowej Ery dla klasy 7
Lista materiałów dydaktycznych dostępnych w Multitece Chemia Nowej Ery dla klasy 7 W tabeli zostały wyróżnione y z doświadczeń zalecanych do realizacji w szkole podstawowej. Temat w podręczniku Tytuł Typ
Bardziej szczegółowochemia wykład 3 Przemiany fazowe
Przemiany fazowe Przemiany fazowe substancji czystych Wrzenie, krzepnięcie, przemiana grafitu w diament stanowią przykłady przemian fazowych, które zachodzą bez zmiany składu chemicznego. Diagramy fazowe
Bardziej szczegółowo4-5. Opracowanie metody oznaczania patuliny w soku jabłkowym PRACOWNIA DYPLOMOWAIII ROK AGROCHEMII. Ćwiczenie
Ćwiczenie 4-5 Opracowanie metody oznaczania patuliny w soku jabłkowym PRACOWNIA DYPLOMOWAIII ROK AGROCHEMII Zakład Analizy Środowiska, Wydział Chemii, Uniwersytet Gdański 1 I. Wstęp teoretyczny 1. Mikotoksyny
Bardziej szczegółowoParation metylowy metoda oznaczania
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2004, nr 4(42), s. 81-86 dr TERESA NAZIMEK Instytut Medycyny Wsi im. Witolda Chodźki 20-950 Lublin ul. Jaczewskiego 2 Paration metylowy metoda oznaczania Numer
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 4 WYDRĘBNIANIE WIELPIERŚCIENIWYC WĘGLWDRÓW ARMATYCZNYC (WWA) Z GLEBY
Bardziej szczegółowoOznaczanie wybranych farmaceutyków w próbach wody
Oznaczanie wybranych farmaceutyków w próbach wody WPROWADZENIE Dynamiczny rozwój społeczno gospodarczy doprowadził do degradacji środowiska wodnego, które w wyniku działalności człowieka narażone jest
Bardziej szczegółowoChemia środków ochrony roślin Katedra Analizy Środowiska. Instrukcja do ćwiczeń. Ćwiczenie 5
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Chemia środków ochrony roślin Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń Ćwiczenie 5 Ekstrakcja mieszaniny herbicydów o charakterze kwaśnym z gleby Gdańsk 2015
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE
OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE WPROWADZENIE Przyswajalność pierwiastków przez rośliny zależy od procesów zachodzących między fazą stałą i ciekłą gleby oraz korzeniami roślin. Pod względem stopnia
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 12 KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU
Ćwiczenie 12 KATALITYCZNE ODWODORNIENIE HEPTANU Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie z procesem heterogenicznej katalizy oraz z metodami określania parametrów procesu takich jak: stopień przemiany,
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1 Analiza jakościowa w chromatografii gazowej Wstęp
Pracownia dyplomowa III rok Ochrona Środowiska Licencjat (OŚI) Ćwiczenie 1 Analiza jakościowa w chromatografii gazowej Wstęp Chromatografia jest metodą fizykochemiczną metodą rozdzielania składników jednorodnych
Bardziej szczegółowoTECHNIKI EKSTRAKCJI PRÓBEK CIEKŁYCH
TECHNIKI EKSTRAKCJI PRÓBEK CIEKŁYCH Ekstrakcja i chromatografia w analityce Anna Leśniewicz Rodzaje próbek ciekłych: Źródła próbek: woda wodociągowa (woda pitna) woda energetyczna (kotłowa) wody powierzchniowe
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 26 KATALITYCZNE ODWODNIENIE HEPTANOLU
Ćwiczenie 26 KATALITYCZNE ODWODNIENIE HEPTANOLU Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie z procesem heterogenicznej katalizy oraz z metodami określania parametrów kinetycznych procesu takich jak:
Bardziej szczegółowoRoztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak)
Roztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak) 1. Właściwości roztworów buforowych Dodatek nieznacznej ilości mocnego kwasu lub mocnej zasady do czystej wody powoduje stosunkowo dużą
Bardziej szczegółowoWysokosprawna chromatografia cieczowa instrukcja do ćwiczenia.
Wysokosprawna chromatografia cieczowa instrukcja do ćwiczenia. Dr inż. Andrzej Wasik, Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska wasia@chem.pg.gda.pl Instrukcja dostępna on-line
Bardziej szczegółowoInżynieria Środowiska
ROZTWORY BUFOROWE Roztworami buforowymi nazywamy takie roztwory, w których stężenie jonów wodorowych nie ulega większym zmianom ani pod wpływem rozcieńczania wodą, ani pod wpływem dodatku nieznacznych
Bardziej szczegółowoTermodynamika fazy powierzchniowej Zjawisko sorpcji Adsorpcja fizyczna: izoterma Langmuira oraz BET Zjawiska przylegania
ermodynamika zjawisk powierzchniowych 3.6.1. ermodynamika fazy powierzchniowej 3.6.2. Zjawisko sorpcji 3.6.3. Adsorpcja fizyczna: izoterma Langmuira oraz BE 3.6.4. Zjawiska przylegania ZJAWISKA PWIERZCHNIWE
Bardziej szczegółowoOznaczanie herbicydów z grupy triazyn z zastosowaniem techniki HPLC
Instrukcja ćwiczeń laboratoryjnych analityka zanieczyszczeń środowiska Oznaczanie herbicydów z grupy triazyn z zastosowaniem techniki HPLC WSTĘP Herbicydy - środki chwastobójcze, stosowane do selektywnego
Bardziej szczegółowoĆ W I C Z E N I E 4. Reekstrakcja miedzi z roztworu ciekłego wymieniacza jonowego do roztworów H 2 SO 4
HYDROMETALURGIA METALI NIEŻELAZNYCH 1 Ć W I C Z E N I E 4 Reekstrakcja miedzi z roztworu ciekłego wymieniacza jonowego do roztworów WPROWADZENIE Ekstrakcja rozpuszczalnikowa wykorzystuje zjawisko nierównomiernego
Bardziej szczegółowoPrzedmiot: Chemia budowlana Zakład Materiałoznawstwa i Technologii Betonu
Przedmiot: Chemia budowlana Zakład Materiałoznawstwa i Technologii Betonu Ćw. 4 Kinetyka reakcji chemicznych Zagadnienia do przygotowania: Szybkość reakcji chemicznej, zależność szybkości reakcji chemicznej
Bardziej szczegółowoimię i nazwisko, nazwa szkoły, miejscowość Zadania I etapu Konkursu Chemicznego Trzech Wydziałów PŁ V edycja
Zadanie 1 (2 pkt.) Zmieszano 80 cm 3 roztworu CH3COOH o stężeniu 5% wag. i gęstości 1,006 g/cm 3 oraz 70 cm 3 roztworu CH3COOK o stężeniu 0,5 mol/dm 3. Obliczyć ph powstałego roztworu. Jak zmieni się ph
Bardziej szczegółowoBADANIE ZAWARTOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH (OZNACZANIE ANTRACENU W PRÓBKACH GLEBY).
BADANIE ZAWARTOŚCI WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH (OZNACZANIE ANTRACENU W PRÓBKACH GLEBY). Wprowadzenie: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) to grupa związków zawierających
Bardziej szczegółowoIlościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką GC/FID
Ilościowa analiza mieszaniny alkoholi techniką GC/FID WPROWADZENIE Pojęcie chromatografii obejmuje grupę metod separacji substancji, w których występują diw siły: siła powodująca ruch cząsteczek w określonym
Bardziej szczegółowoŚlesin, 29 maja 2019 XXV Sympozjum Analityka od podstaw
1 WYMAGANIA STAWIANE KOLUMNIE CHROMATOGRAFICZNEJ w chromatografii cieczowej Prof. dr hab. inż. Agata Kot-Wasik Katedra Chemii Analitycznej Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska agawasik@pg.edu.pl 2 CHROMATOGRAF
Bardziej szczegółowoWarszawa, Prof. dr hab. inż. Zygfryd Witkiewicz Instytut Chemii WAT
Warszawa, 2014-05-25 Prof. dr hab. inż. Zygfryd Witkiewicz Instytut Chemii WAT Recenzja rozprawy doktorskiej mgr Elżbiety Dobrzyńskiej, pt. Łączone techniki chromatograficzne w modelowaniu sorpcji wybranych
Bardziej szczegółowoWysokosprawna chromatografia cieczowa dobór warunków separacji wybranych związków
Wysokosprawna chromatografia cieczowa dobór warunków separacji wybranych związków Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego Opis programu do ćwiczeń Po włączeniu
Bardziej szczegółowoZjawiska powierzchniowe
Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Model Langmuira Model BET 1 Zjawiska powierzchniowe Adsorpcja Proces gromadzenia się substancji z wnętrza fazy na granicy międzyfazowej; Wynika z tego, że w obszarze powierzchniowym
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Zakład Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 1 OKREŚLANIE WARTOŚCI WSPÓŁCZYNNIKA PODZIAŁU OKTANOL-WODA METODAMI KLASYCZNYMI:
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA OCZYSZCZANIA WÓD I ŚCIEKÓW. laboratorium Wydział Chemiczny, Studia Niestacjonarne II
TECHNOLOGIA OCZYSZCZANIA WÓD I ŚCIEKÓW. laboratorium Wydział Chemiczny, Studia Niestacjonarne II opracowała dr inż. Dorota Jermakowicz-Bartkowiak Wymiana jonowa w podstawowych procesach technologicznych
Bardziej szczegółowoUtylizacja osadów ściekowych
Utylizacja osadów ściekowych Ćwiczenie nr 4 ODWADNIANIE OSADÓW PRZY POMOCY WIRÓWKI SEDYMENTACYJNEJ 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU Odwadnianie osadów za pomocą odwirowania polega na wytworzeniu odpowiednich
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE TOKSYN SINICOWYCH W WODZIE METODĄ SPE-HPLC
OZNACZANIE TOKSYN SINICOWYCH W WODZIE METODĄ SPE-HPLC Toksyny sinicowe (cyjanotoksyny) są zróżnicowaną pod względem chemicznym, jak i toksykologicznym grupą toksyn naturalnych. Pomimo tego, że występują
Bardziej szczegółowoOPTYMALIZACJA EFEKTÓW ROZDZIELANIA W KOLUMNACH KAPILARNYCH DOBÓR PRĘDKOŚCI PRZEPŁYWU GAZU
OPTYMALIZACJA EFEKTÓW ROZDZIELANIA W KOLUMNACH KAPILARNYCH DOBÓR PRĘDKOŚCI PRZEPŁYWU GAZU 1. WPROWADZENIE W czasie swej wędrówki wzdłuż kolumny pasmo chromatograficzne ulega poszerzeniu, co jest zjawiskiem
Bardziej szczegółowoCHROMATOGRAFIA BARWNIKÓW ROŚLINNYCH
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTRUKCJA Z LABORATORIUM W ZAKŁADZIE BIOFIZYKI Ćwiczenie 1 CHROMATOGRAFIA BARWNIKÓW ROŚLINNYCH I. Wiadomości teoretyczne W wielu dziedzinach nauki i techniki spotykamy się z problemem
Bardziej szczegółowoWykład 8B. Układy o ograniczonej mieszalności
Wykład 8B Układy o ograniczonej mieszalności Układy o ograniczonej mieszalności Jeżeli dla pewnego składu entalpia swobodna mieszania ( Gmiesz> 0) jest dodatnia, to mieszanie nie jest procesem samorzutnym
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedry Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 4 Wyodrębnianie wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA)
Bardziej szczegółowoChromatografia. Chromatografia po co? Zastosowanie: Optymalizacja eluentu. Chromatografia kolumnowa. oczyszczanie. wydzielanie. analiza jakościowa
Chromatografia Chromatografia kolumnowa Chromatografia po co? Zastosowanie: oczyszczanie wydzielanie Chromatogram czarnego atramentu analiza jakościowa analiza ilościowa Optymalizacja eluentu Optimum 0.2
Bardziej szczegółowoPodstawowe prawa opisujące właściwości gazów zostały wyprowadzone dla gazu modelowego, nazywanego gazem doskonałym (idealnym).
Spis treści 1 Stan gazowy 2 Gaz doskonały 21 Definicja mikroskopowa 22 Definicja makroskopowa (termodynamiczna) 3 Prawa gazowe 31 Prawo Boyle a-mariotte a 32 Prawo Gay-Lussaca 33 Prawo Charlesa 34 Prawo
Bardziej szczegółowoCZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. ILOŚCIOWE ZBADANIE SZYBKOŚCI ROZPADU NADTLENKU WODORU.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. ILOŚCIOWE ZBADANIE SZYBKOŚCI ROZPADU NADTLENKU WODORU. Projekt zrealizowany w ramach Mazowieckiego programu stypendialnego dla uczniów szczególnie uzdolnionych
Bardziej szczegółowoWysokosprawna chromatografia cieczowa w analizie jakościowej i ilościowej
Wysokosprawna chromatografia cieczowa w analizie jakościowej i ilościowej W analizie ilościowej z zastosowaniem techniki HPLC wykorzystuje się dwa możliwe schematy postępowania: kalibracja zewnętrzna sporządzenie
Bardziej szczegółowo4,4 -Metylenodianilina
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2011, nr 1(67), s. 137 142 mgr inż. ANNA JEŻEWSKA 1 prof. dr hab. BOGUSŁAW BUSZEWSKI 2 1Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa
Bardziej szczegółowoNazwy pierwiastków: ...
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Na podstawie podanych informacji ustal nazwy pierwiastków X, Y, Z i zapisz je we wskazanych miejscach. I. Atom pierwiastka X w reakcjach chemicznych może tworzyć jon zawierający 20
Bardziej szczegółowo4A. Chromatografia adsorpcyjna... 1 4B. Chromatografia podziałowa... 3 4C. Adsorpcyjne oczyszczanie gazów... 5
Wykonanie ćwiczenia 4A. Chromatografia adsorpcyjna... 1 4B. Chromatografia podziałowa... 3 4C. Adsorpcyjne oczyszczanie gazów... 5 4A. Chromatografia adsorpcyjna Stanowisko badawcze składa się z: butli
Bardziej szczegółowoODWADNIANIE OSADÓW PRZY POMOCY WIRÓWKI SEDYMENTACYJNEJ
PRZERÓBKA I UNIESZKODLIWIANIE OSADÓW ŚCIEKOWYCH Ćwiczenie nr 3 ODWADNIANIE OSADÓW PRZY POMOCY WIRÓWKI SEDYMENTACYJNEJ 1. CHARAKTERYSTYKA PROCESU Odwadnianie osadów za pomocą odwirowania polega na wytworzeniu
Bardziej szczegółowoSPECJALNE TECHNIKI ROZDZIELANIA W BIOTECHNOLOGII. Laboratorium nr1 CHROMATOGRAFIA ODDZIAŁYWAŃ HYDROFOBOWYCH
SPECJALNE TECHNIKI ROZDZIELANIA W BIOTECHNOLOGII Laboratorium nr1 CHROMATOGRAFIA ODDZIAŁYWAŃ HYDROFOBOWYCH Opracowała: dr inż. Renata Muca I. WPROWADZENIE TEORETYCZNE Chromatografia oddziaływań hydrofobowych
Bardziej szczegółowoa) 1 mol b) 0,5 mola c) 1,7 mola d) potrzebna jest znajomość objętości zbiornika, aby można było przeprowadzić obliczenia
1. Oblicz wartość stałej równowagi reakcji: 2HI H 2 + I 2 w temperaturze 600K, jeśli wiesz, że stężenia reagentów w stanie równowagi wynosiły: [HI]=0,2 mol/dm 3 ; [H 2 ]=0,02 mol/dm 3 ; [I 2 ]=0,024 mol/dm
Bardziej szczegółowo1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym
1. Zaproponuj doświadczenie pozwalające oszacować szybkość reakcji hydrolizy octanu etylu w środowisku obojętnym 2. W pewnej chwili szybkość powstawania produktu C w reakcji: 2A + B 4C wynosiła 6 [mol/dm
Bardziej szczegółowoPL B1. Symetryczne czwartorzędowe sole imidazoliowe, pochodne achiralnego alkoholu monoterpenowego oraz sposób ich wytwarzania
PL 215465 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 215465 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 398943 (51) Int.Cl. C07D 233/60 (2006.01) C07C 31/135 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 7. Diagramy fazowe Dwuskładnikowe układy doskonałe
WYKŁAD 7 Diagramy fazowe Dwuskładnikowe układy doskonałe JS Reguła Gibssa. Układy dwuskładnikowe Reguła faz Gibbsa określa liczbę stopni swobody układu w równowadze termodynamicznej: układy dwuskładnikowe
Bardziej szczegółowoCHEMIA klasa 1 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery.
CHEMIA klasa 1 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery. Dział - Substancje i ich przemiany WYMAGANIA PODSTAWOWE stosuje zasady bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoCHEMIA I GIMNAZJUM WYMAGANIA PODSTAWOWE
WYMAGANIA PODSTAWOWE wskazuje w środowisku substancje chemiczne nazywa sprzęt i szkło laboratoryjne opisuje podstawowe właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów
Bardziej szczegółowoGranulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06
Granulowany węgiel aktywny z łupin orzechów kokosowych: BT bitumiczny AT - antracytowy 999-DL06 Granulowany Węgiel Aktywny GAC (GAC - ang. Granular Activated Carbon) jest wysoce wydajnym medium filtracyjnym.
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE
Ćwiczenie 9 semestr 2 HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE Obowiązujące zagadnienia: Hydroliza soli-anionowa, kationowa, teoria jonowa Arrheniusa, moc kwasów i zasad, równania hydrolizy soli, hydroliza wieloetapowa,
Bardziej szczegółowoJolanta Jaroszewska-Manaj 1. i identyfikacji związków organicznych. Jolanta Jaroszewska-Manaj 2
Jolanta Jaroszewska-Manaj 1 1 Chromatograficzne metody rozdzielania i identyfikacji związków organicznych Jolanta Jaroszewska-Manaj 2 Jolanta Jaroszewska-Manaj 3 Jolanta Jaroszewska-Manaj 4 Jolanta Jaroszewska-Manaj
Bardziej szczegółowoK02 Instrukcja wykonania ćwiczenia
Katedra Chemii Fizycznej Uniwersytetu Łódzkiego K2 Instrukcja wykonania ćwiczenia Wyznaczanie krytycznego stężenia micelizacji (CMC) z pomiarów napięcia powierzchniowego Zakres zagadnień obowiązujących
Bardziej szczegółowoBifenylo-4-amina. metoda oznaczania UWAGI WSTĘPNE. mgr inż. ANNA JEŻEWSKA 1 prof. dr hab. BOGUSŁAW BUSZEWSKI 2 1 Centralny Instytut Ochrony Pracy
Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2010, nr 1(63), s. 101 106 mgr inż. ANNA JEŻEWSKA 1 prof. dr hab. BOGUSŁAW BUSZEWSKI 2 1 Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy 00-701 Warszawa
Bardziej szczegółowo1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru
1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru Wzór związku chemicznego podaje jakościowy jego skład z jakich pierwiastków jest zbudowany oraz liczbę atomów poszczególnych pierwiastków
Bardziej szczegółowoChromatografia. Chromatografia po co? Zastosowanie: Podstawowe rodzaje chromatografii. Chromatografia cienkowarstwowa - TLC
Chromatografia Chromatografia cienkowarstwowa - TLC Chromatografia po co? Zastosowanie: oczyszczanie wydzielanie analiza jakościowa analiza ilościowa Chromatogram czarnego atramentu Podstawowe rodzaje
Bardziej szczegółowoIZOLACJA WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH (WWA) Z GLEBY
Pracownia studencka Katedry Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 2 IZLACJA WIELPIERŚCIENIWYC WĘGLWDRÓW ARMATYCZNYC (WWA) Z GLEBY Nauka o Środowisku Gdańsk, 2012 1. Wstęp
Bardziej szczegółowoInżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16
Inżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16 Ćwiczenia 1 7.10.2015 1. Załóżmy, że balon ma kształt sfery o promieniu 3m. a. Jaka ilość wodoru potrzebna jest do jego wypełnienia, aby na poziomie morza
Bardziej szczegółowo8. CHROMATOGRAFIA CIENKOWARSTWOWA
8. CHROMATOGRAFIA CIENKOWARSTWOWA opracował: Wojciech Zapała I. WPROWADZENIE Chromatografia cieczowa naleŝy do najwaŝniejszych metod analizy mieszanin róŝnorodnych związków chemicznych. Polega ona na zróŝnicowanej
Bardziej szczegółowoZagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych
Zagadnienia do pracy klasowej: Kinetyka, równowaga, termochemia, chemia roztworów wodnych 1. Równanie kinetyczne, szybkość reakcji, rząd i cząsteczkowość reakcji. Zmiana szybkości reakcji na skutek zmiany
Bardziej szczegółowo