Raport z debaty klimatycznej. w Wąbrzeźnie

Transkrypt

1 Raport z debaty klimatycznej w Wąbrzeźnie Społeczne założenia do powiatowego programu niskowęglowego rozwoju Materiał opracowany przez uczestników debaty zebrali: Bożena Gorczyca Paweł Sikora Ekspert: Grzegorz Kubalski Projekt Dobry klimat dla powiatów jest realizowany przy udziale środków instrumentu finansowego LIFE+ Komisji Europejskiej oraz dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

2 Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu wąbrzeskiego 2

3 W dniu r. odbyła się w Wąbrzeźnie Debata Klimatyczna pod patronatem honorowym Ministerstwa Środowiska i Starosty Wąbrzeskiego. Organizatorem Debaty był Instytut na rzecz Ekorozwoju (InE) wspólnie ze Związkiem Powiatów Polskich w ramach projektu pn. Dobry Klimat dla Powiatów przy współudziale Starostwa Powiatowego w Wąbrzeźnie. Celem Debaty było opracowanie społecznych założeń dla Powiatowego Programu Niskoemisyjnego Rozwoju, czyli strategii rozwoju przy założeniu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Uczestników spotkania przywitał pan Krzysztof Maćkiewicz Starosta Wąbrzeski. Debatę rozpoczął pan Grzegorz Kubalski, przedstawiciel Związku Powiatów Polskich. Przeczytał fragment listu z przesłaniem do uczestników debaty od Ministra Środowiska pana Marcina Korolca i przekazał go na ręce pana Starosty Wąbrzeskiego. Ponadto pan Grzegorz Kubalski przybliżył zebranym założenia projektu Dobry Klimat dla Powiatów, w ramach którego odbywają się debaty. Debatę prowadzili moderatorzy: pani Bożena Gorczyca i pan Paweł Sikora. Rolę eksperta pełnił pan Grzegorz Kubalski. W debacie uczestniczyła również pani Ewa Głodowska-Morawska - Lokalna Inicjatorka Społeczeństwa Obywatelskiego. W trakcie początkowej sesji, która miała na celu wprowadzenie uczestników w temat zmian klimatycznych pan Paweł Sikora i Bożena Gorczyca przedstawili prezentację multimedialną. W pierwszej części prezentacji przeprowadzonej przez pana Pawła Sikorę zaprezentowano zjawisko efektu cieplarnianego, globalnego ocieplenia oraz dowody na zachodzące globalnie zmiany klimatyczne powodujące globalne ocieplenie. W dalszej części uczestnikom debaty przedstawione zostały niekorzystne skutki zmian klimatu. Kolejnym elementem pierwszej części prezentacji było pokazanie jakie działania są podejmowane przez społeczność międzynarodową by chronić klimat. Przybliżono także działania Unii Europejskiej jako instytucji ekologicznie odpowiedzialnej, lidera działań w celu zatrzymania niekorzystnych zmian klimatycznych. Drugą część prezentacji poprowadziła pani Bożena Gorczyca. Zaprezentowała uczestnikom debaty jakie działania na szczeblu rządowym podejmowane są w Polsce, by chronić klimat. Zwróciła uwagę na pozytywne i negatywne aspekty aktualnej sytuacji. Przedstawiony został potencjał jaki można wykorzystać, by efektywnie chronić klimat oraz wyzwania jakie musimy podjąć w naszym kraju, by efektywnie przyczynić się do ochrony klimatu. Ostatnim elementem prezentacji było przedstawienie działań lokalnych, które mogą przyczynić się do ochrony klimatu lub adaptacji do jego zmian. W ramach tego zagadnienia wskazano obszary lokalnych aktywności na rzecz ochrony klimatu. Po prezentacji multimedialnej został przedstawiony film przedstawiający dobre praktyki w Polsce w zakresie działań na rzecz ochrony klimatu pn. Tydzień z dobrym klimatem. Wprowadzenie do zajęć warsztatowych objęło przedstawienie celów pracy, metod, a także zasad współpracy i dyskusji. Uczestnicy zostali podzieleni na dwie grupy, których prace odbywały się równolegle. Warsztat objął trzy sesje tematyczne, po każdej z nich odbywała się prezentacja wyników pracy grupowej przez wytypowanego przedstawiciela, dyskusja podsumowująca, a także komentarz eksperta. Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu wąbrzeskiego 3

4 Po filmie uczestnicy debaty dobrali się w trzy grupy. W ramach tych grup moderatorzy zaproponowali dyskusję na temat filmu. Uczestnicy debaty w zespołach podzielili się swoimi spostrzeżeniami i refleksjami na temat filmu. Na koniec przedstawiciele poszczególnych zespołów przedstawili na forum wypracowanie wnioski. Sesję warsztatową rozpoczęto od dyskusji w trzech grupach na temat: Jakie uwarunkowania dla gospodarki regionu wynikają ze zmian klimatu? W ramach tej dyskusji uczestnicy wypracowali wnioski, które zostały zaprezentowane na forum przez przedstawicieli poszczególnych zespołów. W podsumowaniu prezentowano to co ma lub może mieć wpływ na podejmowane w Powiecie Wąbrzeskim działania na rzecz ochrony klimatu. Wyniki sesji warsztatowych Podczas pracy w grupach w ramach pierwszego warsztatu zidentyfikowane zostały następujące determinanty występujące w powiecie wąbrzeskim, które są rezultatem zmian klimatycznych i mają znaczenie dla rozwoju gospodarki regionu: Jakie uwarunkowania dla rozwoju gospodarki regionu wynikają z kwestii zmian klimatu? W zakresie uwarunkowań negatywnych wskazano : zwiększenie wydatków związanych z usuwaniem skutków anomalii pogodowych. Występujące susze spowodują obniżenie poziomu wód gruntowych, stepowienie co w konsekwencji wpłynie na zmniejszenie areału gruntów rolnych, -brak stabilności podstaw prawnych w zakresie ochrony środowiska, - brak uregulowań prawnych umożliwiających korzystanie z lokalnych rozproszonych źródeł energii, -niewykorzystanie środków finansowych przez nadmierne ograniczenia formalne, -zbyt niska świadomość społeczna, -pojawienie się nowych gatunków szkodników. W zakresie uwarunkowań pozytywnych wskazano : - większa atrakcyjność turystyczna powiatu, -szanse na rozwój przemysłu związanego z wykorzystaniem energii odnawialnej, - zwiększenie lesistości powiatu, -możliwość budowy elektrowni słonecznych, -zmniejszenie wydatków na ogrzewanie, - wydłużenie okresu wegetacyjnego wpłynie na zwiększenie produkcji rolnej, - wzrost zatrudnienia w związku z nowymi technologiami w budownictwie, możliwość tworzenia nowych miejsc pracy przy produkcji urządzeń, montażu i serwisu, -możliwość wykorzystania funduszy unijnych i możliwość pozyskiwania dodatkowych środków na rozwój infrastruktury technicznej. Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu wąbrzeskiego 4

5 Pomysły i wizje rozwoju gospodarki w powiecie Wąbrzeskim w 2030r. biorąc pod uwagę zmiany klimatu. Po przedstawieniu wszystkich wizji przeprowadzono głosowanie w celu wybrania jednej z nich, która miała stanowić podstawę do dalszej pracy w następnej sesji warsztatowej Rozwój turystyki otworzenie większej ilości gospodarstw agroturystycznych, ekohoteli otrzymał 19 głosów. Region świadomych ekologicznie mieszkańców otrzymał 12 głosów. Region o zwiększonej lesistości co wpłynie na wzrost walorów turystycznych otrzymał 11 głosów. Region samowystarczalny energetycznie rozwój produkcji gazu i ropy naftowej z łupków, który rozwija budownictwo energooszczędne i zmniejsza emisję CO 2 otrzymał 9 głosów. Rozwój przemysłu produkującego baterie słoneczne i usług związanych z montażem baterii otrzymał 8 głosów. Rozwój ścieżek rowerowych otrzymał 5 głosów. Region z fabryką samochodów elektrycznych otrzymał 1 głosów. Region, który stwarza warunki do wdrażanie regulacji prawnych nie otrzymał głosów. Region wykorzystujący zewnętrzne środki finansowe nie otrzymał głosów. Po dyskusji uczestnicy debaty podjęli decyzję o dalszej pracy na dwiema wizjami, które otrzymały najwięcej głosów tj. - powiat wąbrzeski w 2030r., który rozwija turystykę, stawia na tworzenie gospodarstw agroturystycznych i eko-hoteli, -powiat wąbrzeski to region świadomych ekologicznie mieszkańców. Po wybraniu wizji w trzeciej sesji warsztatowej zadaniem grup było znalezienie odpowiedzi na pytanie jakie rezultaty zamierzamy osiągnąć realizując te wizje, jakie działania musimy wykonać aby uzyskać planowane rezultaty, oraz jakie mamy zasoby i instrumenty aby zrealizować te działania. Do pracy nad tymi zagadnieniami w ostatniej sesji warsztatowej przystąpiły trzy grupy. Następnie na forum uczestników debaty przedstawiono wypracowane wnioski. Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu wąbrzeskiego 5

6 Powiat wąbrzeski w 2030 r.- który rozwija turystykę, stawia na tworzenie gospodarstw agroturystycznych i ekohoteli. Rezultatem wybranej wizji ma być przyciągnięcie turystów i zwiększenie ilości produktów turystycznych. Ponadto powstanie nowa baza noclegowa hotele, pensjonaty, gospodarstwa agroturystyczne, oraz zwiększenie długości ścieżek rowerowych. W efekcie tych działań powstaną nowe miejsca pracy dla mieszkańców powiatu. Aby uzyskać planowane efekty należy zrealizować następujące działania: -budowa ścieżek rowerowych i terenów rekreacyjnych, - powstanie stadniny koni, - stworzenie kampanii reklamowej promującej region oraz pokazującej tereny pod inwestycje turystyczne, -przeszkolenie kadry dla branży turystycznej, - zalesianie nowych terenów, - uporządkowanie brzegów jezior, W celu skutecznego wdrażania strategii należy pozyskać zewnętrze środki pozabudżetowe. Na terenie powiatu znajdują się naturalne zasoby jeziora, które mogą być podstawą produktów turystycznych. Mieszkańcy powiatu to wykształcona kadra, która umiejętnie wykorzystuję dotacje. Zdaniem uczestników należy wprowadzić ulgi podatkowe dla branży turystycznej, oraz należy stworzyć specjalną strefę ekonomiczną. Ta wizja powinna być realizowana przez lokalny biznes współpracujący z organami samorządowymi oraz organizacjami pozarządowymi. Przeciwni realizacji tej wizji mogą być sąsiedzi nowych atrakcji turystycznych, dla których to może być uciążliwe. Drugą wizją, która była tematem pracy grupy podczas trzeciego warsztatu był : powiat wąbrzeski to region świadomych ekologicznie mieszkańców. Rezultatem wybranej wizji ma być podniesienie świadomości ekologicznej od najmłodszych lat, z większą otwartością na zmiany. Aby uzyskać planowane efekty należy zrealizować następujące działania : -organizacja spotkań z mieszkańcami, pikników, festynów, szkoleń i warsztatów, -w ramach współpracy z mediami wdrożenie kampanii edukacyjno-informacyjnej, - w celu realizacji działań w terenie konieczne jest zwiększenie ilości ścieżek ekologicznych, Na terenie powiatu jest wykształcona kadra, która posiada umiejętności wykorzystania istniejących programów do realizacji lokalnych programów. Uczestnicy debaty podkreślają Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu wąbrzeskiego 6

7 potrzebę stworzenia oferty pomocy pracowników administracji przy aplikowaniu o pozabudżetowe środki np. z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ta wizja powinna być realizowana przez pracowników Starostwa Powiatowego z Wydziału Ochrony Środowiska i Wydziału Oświaty, placówki oświatowe, organizacje pozarządowe. Konieczne będzie powołanie zespołu koordynującego ze wskazaniem lidera. Realizacji tej wizji może być przeciwna część społeczeństwa, która ma inny pomysł na rozwój regionu. Podczas warsztatów uczestnicy wskazali jakie ich zdaniem uwarunkowania dla rozwoju gospodarki powiatu wynikają ze zmian klimatu, zaproponowali propozycje działań, które należy podjąć, aby realizować politykę ochrony klimatu, dyskutowali nad zasobami i instrumentami, którymi dysponują w celu realizacji wizji. Wypracowany materiał stanowi dobrą podstawę do zbudowania Powiatowego Programu Niskoemisyjnego Rozwoju. Uczestnicy podkreślali, że materiał wypracowany podczas debaty zostanie wykorzystany przez Zarząd Powiatu do opracowania Strategii Rozwoju Powiatu Wąbrzeskiego. Jednocześnie należy zauważyć, że warto jeszcze przeanalizować tematem dalszej pracy. pomysły i wizje, które uzyskały mniejszą ilość głosów i nie były W celu rozpoczęcia pracy nad Powiatowym Programem Niskoemisyjnego Rozwoju proponujemy powołać grupę zadaniową złożoną z przedstawicieli różnych środowisk zainteresowanych współdziałaniem przy tej pracy. Na pierwszym spotkaniu należy wybrać lidera, który będzie odpowiedzialny za koordynowanie pracy, monitoring efektów. Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu wąbrzeskiego 7

8 Co po debacie? W ramach projektu Dobry klimat dla powiatów w jednym powiecie uczestniczącym w projekcie społeczne założenia wypracowane podczas debaty zostaną rozwinięte w pełnoprawny Program Niskowęglowego Rozwoju na koszt projektu. Wybór powiatu zostanie ogłoszony do końca 2013 roku podczas regionalnych konferencji klimatycznych projektu organizowanych przez Związek Powiatów Polskich. Preferowany będzie wybór powiatu, który podpisał deklarację Dobry klimat dla powiatów. Program zostanie opracowany przez zespół ekspercki projektu wraz z udziałem społecznym mieszkańców powiatu w latach W ramach opracowywania programu zidentyfikowane zostaną projekty, które mogą być przedłożone do finansowania ze środków Unii Europejskiej w perspektywie finansowej do roku Wybranym uczestnikom debat, którzy wyróżnili się wsparciem społecznych założeń programu niskowęglowego rozwoju w swoim powiecie, a także aktywnie włączyli się w społeczność internetową Lokalnych Inicjatorów Społeczeństwa Obywatelskiego, zostanie zaoferowana możliwość bezpłatnego wyjazdu studyjnego do Kornwalii pierwszego niskowęglowego regionu w Wielkiej Brytanii. [ droga_ku_niskoemisyjnosci przyklad_z_kornwalii] W społeczności internetowej Lokalnych Inicjatorów Społeczeństwa Obywatelskiego można wymienić się doświadczeniami z osobami, które na co dzień w swoim powiecie aktywnie zajmują się problematyką zmian klimatu, a także uzyskać wsparcie od ekspertów projektu Dobry klimat dla powiatów. Społeczność internetowa znajduje się pod adresem: Projekt Dobry klimat dla powiatów jest realizowany przy udziale środków instrumentu finansowego LIFE+ Komisji Europejskiej oraz dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu wąbrzeskiego 8