Raport z debaty klimatycznej. w Nowym Dworze Gdańskim

Transkrypt

1 Raport z debaty klimatycznej w Nowym Dworze Gdańskim Społeczne założenia do powiatowego programu niskowęglowego rozwoju Materiał opracowany przez uczestników debaty zebrali: Bożena Gorczyca Paweł Sikora Ekspert: Grzegorz Kubalski Projekt Dobry klimat dla powiatów jest realizowany przy udziale środków instrumentu finansowego LIFE+ Komisji Europejskiej oraz dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

2 W dniu r. odbyła się w Nowym Dworze Gdańskim Debata Klimatyczna pod patronatem honorowym Ministerstwa Środowiska. Organizatorem Debaty był Instytut na rzecz Ekorozwoju (InE) wspólnie ze Związkiem Powiatów Polskich w ramach projektu pn. Dobry Klimat dla Powiatów, przy współudziale Powiatu w Nowym Dworze. Celem Debaty było opracowanie społecznych założeń dla Powiatowego Programu Niskoemisyjnego Rozwoju, czyli strategii rozwoju przy założeniu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Debatę rozpoczął pan Grzegorz Kubalski, przedstawiciel Związku Powiatów Polskich. Przeczytał fragment listu z przesłaniem do uczestników debaty od Ministra Środowiska pana Marcina Korolca. Ponadto pan Grzegorz Kubalski przybliżył zebranym założenia projektu Dobry Klimat dla Powiatów, w ramach którego odbywają się debaty. Debatę prowadzili moderatorzy: pani Bożena Gorczyca i pan Paweł Sikora. Rolę eksperta pełnił pan Grzegorz Kubalski. W debacie uczestniczyła również pan Radosław Grzybowski - Lokalny Inicjator Społeczeństwa Obywatelskiego. W trakcie początkowej sesji, która miała na celu wprowadzenie uczestników w temat zmian klimatycznych pan Paweł Sikora i Bożena Gorczyca przedstawili prezentację multimedialną. W pierwszej części prezentacji przeprowadzonej przez pana Pawła Sikorę zaprezentowano zjawisko efektu cieplarnianego, globalnego ocieplenia oraz dowody na zachodzące globalnie zmiany klimatyczne powodujące globalne ocieplenie. W dalszej części uczestnikom debaty przedstawione zostały niekorzystne skutki zmian klimatu. Kolejnym elementem pierwszej części prezentacji było pokazanie jakie działania są podejmowane przez społeczność międzynarodową by chronić klimat. Przybliżono także działania Unii Europejskiej jako instytucji ekologicznie odpowiedzialnej, lidera działań w celu zatrzymania niekorzystnych zmian klimatycznych. Drugą część prezentacji poprowadziła pani Bożena Gorczyca. Zaprezentowała uczestnikom debaty jakie działania na szczeblu rządowym podejmowane są w Polsce, by chronić klimat. Zwróciła uwagę na pozytywne i negatywne aspekty aktualnej sytuacji. Przedstawiony został potencjał jaki można wykorzystać, by efektywnie chronić klimat oraz wyzwania jakie musimy podjąć w naszym kraju, by efektywnie przyczynić się do ochrony klimatu. Ostatnim elementem prezentacji było przedstawienie działań lokalnych, które mogą przyczynić się do ochrony klimatu lub adaptacji do jego zmian. W ramach tego zagadnienia wskazano obszary lokalnych aktywności na rzecz ochrony klimatu. Po prezentacji multimedialnej został przedstawiony film przedstawiający dobre praktyki w Polsce w zakresie działań na rzecz ochrony klimatu pn. Tydzień z dobrym klimatem. Wprowadzenie do zajęć warsztatowych objęło przedstawienie celów pracy, metod, a także zasad współpracy i dyskusji. Uczestnicy zostali podzieleni na trzy grupy, których prace odbywały się równolegle. Warsztat objął trzy sesje tematyczne, po każdej z nich odbywała się prezentacja wyników pracy grupowej przez wytypowanego przedstawiciela, dyskusja podsumowująca, a także komentarz eksperta. Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu nowodworskiego gdańskiego 2

3 Po filmie uczestnicy debaty dobrali się w trzy grupy. W ramach tych grup moderatorzy zaproponowali dyskusję na temat filmu. Uczestnicy debaty w grupach podzielili się swoimi spostrzeżeniami i refleksjami na temat filmu. Na koniec przedstawiciele poszczególnych grup przedstawili na forum wypracowanie wnioski. Sesję warsztatową rozpoczęto od dyskusji w trzech grupach na temat: Jakie uwarunkowania dla gospodarki regionu wynikają ze zmian klimatycznych? W ramach tej dyskusji uczestnicy wypracowali wnioski, które zostały zaprezentowane na forum przez przedstawicieli poszczególnych zespołów. W podsumowaniu prezentowano to co ma lub może mieć wpływ na podejmowane w powiecie działania na rzecz ochrony klimatu. Wyniki sesji warsztatowych Podczas pracy w ramach pierwszego warsztatu w grupach zidentyfikowane zostały determinanty występujące w powiecie nowodworskim, które są rezultatem zmian klimatycznych i mają znaczenie dla rozwoju gospodarki regionu: Jakie uwarunkowania dla rozwoju gospodarki regionu wynikają z kwestii zmian klimatycznych? W zakresie uwarunkowań negatywnych wskazano : - anomalie pogodowe szczególnie zagrożenia wynikające ze specyfiki położenia blisko morza Bałtyckiego, tereny depresyjne, cofki co wpłynie na zmniejszenie powierzchni plaż, -spadek atrakcyjności terenów pod względem zamieszkania i turystyki, -rozprzestrzenianie się organizmów uciążliwych dla człowieka będących zagrożeniem dla rodzinnych gatunków, -wyższe koszty adaptacji do zmian, zalanie terenów, - zmiana w zarzadzaniu gospodarką wodną- urządzenia przeciwpowodziowe, -klęski ekologiczne, -konieczność czasowych lub stałych wysiedleń spowodowanych zalaniem terenów, -degradacja gruntów rolnych, -obniżenie poziomu wód gruntowych, -ochłodzenie klimatu wpłynie negatywnie na ilość turystów, - w przypadku ochłodzenia klimatu ograniczenie ciepła płynącego ze słońca wpłynie na zdrowie psychiczne, Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu nowodworskiego gdańskiego 3

4 -farmy wiatrowe negatywnie wpłyną na migrację ptaków, -migracja ludności z obszarów,gdzie zmiany temperatury uniemożliwiają życie na tereny bardziej sprzyjające, -zmiany gatunkowe roślin i konieczność stosowania nowych środków ochrony roślin i zmiany sposobów użytkowania gruntów, W zakresie uwarunkowań pozytywnych wymieniono : - duża ilość biomasy, -sprzyjające warunki do rozwoju energetyki wiatrowej farmy wiatrowe na lądzie i na morzu, -kolektory słoneczne i inne odnawialne źródła energii do ogrzewania, -wzrost temperatury wydłużenie sezonu turystycznego, -wzrost dochodów, -uprawa nowych gatunków roślin, -tworzenie budowli hydrotechnicznych jako element atrakcji turystycznej, -turystyka wodna jako alternatywa dla samochodów (transport wodny), -wdrażanie nowych technologii służących środowisku przyczyni się do powstania nowych miejsc pracy, -korzystanie ze środków zewnętrznych na adaptacje do zmian klimatu, -ocieplenie może wpłynąć na rozwój turystyki. Pomysły i wizje rozwoju gospodarki w powiecie nowodworskim w 2030r. biorąc pod uwagę zmiany klimatyczne. Po przedstawieniu wszystkich wizji przeprowadzono głosowanie w celu wybrania jednej z nich, która miała stanowić podstawę do dalszej pracy w następnej sesji warsztatowej Pomysły na wizje rozwoju dotyczące rolnictwa zostały połączone w jeden pakiet i w wyniku głosowania otrzymały 12 głosów i zajęły I miejsce. Pakiet ten zawierał takie zagadnienia: -produkcja ekologicznej żywności wolnej od GMO, -rozwój agroturystyki i przetwórstwa rodzinnego, -powrót do tradycyjnych gałęzi gospodarki i produkcji zdrowej żywności np. serów, Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu nowodworskiego gdańskiego 4

5 -rozszerzenie produkcji o np. plantację dzikiej róży, winnice, stare odmiany roślin-lawendę przy zorganizowaniu przetwórstwa na miejscu, -hodowla nowych gatunków zwierząt danieli, strusi, ślimaków. Drugi pakiet dotyczył rozwoju turystki, otrzymał 10 głosów i drugie miejsce. Pakiet ten zawierał następujące zagadnienia : -rozwój turystyki nadmorskiej, wodnej i lądowej (ścieżki rowerowe). -wykorzystanie gęstej sieci hydrograficznej dla rozwoju turystyki. Trzeci pakiet to pomysły dotyczące - rozwoju lokalnego, które otrzymały 8 głosów i zajęły III miejsce. Pakiet ten zawierał następujące zagadnienia : -rozwój lokalny oparty na małych rodzinnych przedsiębiorstwa, -powstanie nowych firm i tym samym nowych miejsc pracy przy produkcji i usługach, -ułatwianie wdrażania nowych technologii poprzez ulgi i zwolnienia merytoryczne, ogólnodostępne informacje, podatkowe, wsparcie -powstanie inkubatora przedsiębiorczości wyspecjalizowanego w sektorze melioracji na Żuławach. -rozwój budownictwa energooszczędnego. Kolejny pakiet dotyczył rozwoju nowoczesnych form odnawialnych źródeł energii i otrzymał 8 głosów i zajął IV miejsce.. Pakiet ten zawierał następujące zagadnienia : -wykorzystanie źródeł geotermalnych w Krynicy Morskiej, -budowa elektrowni wodnej, -technologie nastawione na wykorzystanie biomasy, -budowa biogazowni, instalacja kolektorów słonecznych, pomp ciepła. Po wybraniu wizji w trzeciej sesji warsztatowej zadaniem grup było znalezienie odpowiedzi na pytanie jakie rezultaty zamierzamy osiągnąć realizując te wizje, jakie działania musimy wykonać aby uzyskać planowane rezultaty oraz jakie mamy zasoby i instrumenty aby zrealizować te działania. Do pracy nad tymi zagadnieniami w ostatniej sesji warsztatowej przystąpiły trzy grupy. Następnie na forum uczestników debaty przedstawiono wypracowane wnioski. Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu nowodworskiego gdańskiego 5

6 - produkcję ekologicznej żywności, Powiat nowodworski w 2030 r.- który rozwija : - agroturystykę i przetwórstwo z powrotem do tradycyjnych produkcji żywności, -uprawy i hodowle nowych gatunków roślin i zwierząt Rezultatem wybranej wizji ma być : -podniesienie standardu życia lokalnej społeczności (producentów i konsumentów), -tworzenie gospodarstw wielopokoleniowych z tradycjami, -wzrost ilości gospodarstw agroturystycznych, -realizacja samozatrudnienia wraz z nowymi miejscami pracy, -rozwój przetwórstwa w rodzinnych gospodarstwach rolniczych, -1/3 gospodarstw ekologicznych, -zwiększenie różnorodności upraw rolnych. W części opisującej działania jakie należy podjąć, aby osiągnąć planowane rezultaty wymieniono: -tworzenie wewnętrznych biznesplanów, -pozyskanie dotacji i pożyczek na rozwój gospodarstw, -działania edukacyjne w celu zmiany mentalności, -realizacja kampanii marketingowej w celu nawiązania nowych kontaktów i promocji istniejących i stworzenie nowych produktów regionalnych, -wspieranie inicjatyw lokalnych, -minimum 30 % producentów zrzeszonych w grupach producenckich poprzez szkolenia, debaty i pokazy, -odbudowa systemu melioracji szczegółowej, -budowa sieci marin i odbudowa torów wodnych, -wprowadzenie ekologicznych metod upraw, -rewitalizacja istniejących siedlisk, gospodarstw, oraz tworzenie nowych, -wzrost ilości gospodarstw agroturystycznych, -zachęcanie do tworzenia małych rodzinnych przedsiębiorstw przetwórczych. Następnie uczestnicy debaty określali jakie są zasoby i instrumenty, aby osiągnąć zamierzony cel: Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu nowodworskiego gdańskiego 6

7 -istniejące gospodarstwa, -potencjał i determinacja tkwiąca w ludziach, -położenie geograficzne (morze, lasy, żyzne ziemie, sieć rzek żeglownych oraz kanały, dostęp do Zatoki Gdańskiej i Zalewu Wiślanego), -posiadane doświadczenie, -możliwość skorzystania z dofinasowania, -wysoki potencjał gleb, -Ośrodek Doradztwa Rolniczego, -czyste środowisko, -historyczne i przyrodnicze walory regionu. Aby osiągnąć zamierzoną wizję niezbędne jest zintegrowane i skoordynowane działanie. Proponujemy aby z inicjatywy Starosty z Nowego Dworu zawiązać porozumienie pomiędzy gminami i powiatem oraz przedstawicielami lokalnego biznesu i jego otoczenia Nowodworskiej Platformy na rzecz Promowania Odnawialnych Źródeł Energii (NPPOŹE). NPPOŹE mogłaby być stałą strukturą, która umożliwiałaby wypracowanie własnych rozwiązań i konsultacji propozycji rozwiązań wnoszonych przez władze samorządowe powiatu włocławskiego w określonych sprawach dotyczących rozwoju energetyki rozproszonej. Uczestnikami NPPOŹE byliby przedstawiciele różnych grup interesu szczególnie zainteresowanych rozwojem OZE w powiecie. Zespół ten na swoich spotkaniach w drodze konsensusu wypracowałaby rekomendacje (wraz ze strategią ich wdrażania) dla władz samorządowych w tym zakresie. Cały proces byłby przejrzysty dla społeczności powiatu, która nie tylko byłaby informowana ale miałaby możliwości na niego oddziaływać. Podczas warsztatów uczestnicy wskazali jakie ich zdaniem uwarunkowania dla rozwoju gospodarki powiatu wynikają ze zmian klimatu, zaproponowali propozycje działań, które należy podjąć, aby realizować politykę ochrony klimatu. Uczestnicy debaty dyskutowali nad zasobami i instrumentami, którymi dysponują w celu realizacji wizji. Wypracowany materiał stanowi dobrą podstawę do zbudowania Powiatowego Programu Niskoemisyjnego Rozwoju. Uczestnicy podkreślali, że materiał wypracowany podczas debaty zostanie wykorzystany przez Zarząd Powiatu do realizacji działań rozwojowych. Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu nowodworskiego gdańskiego 7

8 Co po debacie? W ramach projektu Dobry klimat dla powiatów w jednym powiecie uczestniczącym w projekcie społeczne założenia wypracowane podczas debaty zostaną rozwinięte w pełnoprawny Program Niskowęglowego Rozwoju na koszt projektu. Wybór powiatu zostanie ogłoszony do końca 2013 roku podczas regionalnych konferencji klimatycznych projektu organizowanych przez Związek Powiatów Polskich. Preferowany będzie wybór powiatu, który podpisał deklarację Dobry klimat dla powiatów. Program zostanie opracowany przez zespół ekspercki projektu wraz z udziałem społecznym mieszkańców powiatu w latach W ramach opracowywania programu zidentyfikowane zostaną projekty, które mogą być przedłożone do finansowania ze środków Unii Europejskiej w perspektywie finansowej do roku Wybranym uczestnikom debat, którzy wyróżnili się wsparciem społecznych założeń programu niskowęglowego rozwoju w swoim powiecie, a także aktywnie włączyli się w społeczność internetową Lokalnych Inicjatorów Społeczeństwa Obywatelskiego, zostanie zaoferowana możliwość bezpłatnego wyjazdu studyjnego do Kornwalii pierwszego niskowęglowego regionu w Wielkiej Brytanii. W społeczności internetowej Lokalnych Inicjatorów Społeczeństwa Obywatelskiego można wymienić się doświadczeniami z osobami, które na co dzień w swoim powiecie aktywnie zajmują się problematyką zmian klimatu, a także uzyskać wsparcie od ekspertów projektu Dobry klimat dla powiatów. Społeczność internetowa znajduje się pod adresem: Projekt Dobry klimat dla powiatów jest realizowany przy udziale środków instrumentu finansowego LIFE+ Komisji Europejskiej oraz dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu nowodworskiego gdańskiego 8