Raport z debaty klimatycznej w Radomiu

Transkrypt

1 Raport z debaty klimatycznej w Radomiu Społeczne założenia do powiatowego programu niskowęglowego rozwoju Materiał opracowany przez uczestników debaty zebrały: Dominika Dzwonkowska Elwira Rycaj Ekspert: Krzysztof Kamieniecki Warszawa, Projekt Dobry klimat dl powiatów jest realizowany przy udziale środków instrumentu finansowego LIFE+ Komisji Europejskiej oraz dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

2 Wstęp Debata klimatyczna odbyła się 18 października 2012 roku w Radomiu w siedzibie Urzędu Miejskiego. Została ona objęta patronatem Ministra Środowiska oraz Prezydenta Miasta. Celem debaty było wypracowanie społecznych założeń do programu niskowęglowego rozwoju dla powiatu radomskiego. W debacie uczestniczyło 29 osób. 1. Uwarunkowania dla rozwoju gospodarki regionu wynikające z kwestii zmian klimatycznych Uczestnicy warsztatów zwrócili uwagę na problemy jakie mogą wystąpić wraz z nasilającymi się skutkami zmian klimatu, wśród wspomnianych wymieniono następujące negatywne aspekty zmian: wystąpienie gwałtownych zjawisk atmosferycznych, obniżenie poziomu wód gruntowych, zwiększenie kosztów upraw rolnych, zmiany w szacie roślinnej, zwiększenie zapotrzebowania na energię, głównie ze względu na wzrastające koszty klimatyzacji, zmiana sposobu ogrzewania związana z ograniczeniem zużycia węgla, wzrost emisji niezorganizowanej, zmniejszenie wydajności pracowników, zwiększenie zachorowalności, wzrost kosztów ubezpieczeń, wzrost wydatków inwestycyjnych (głównie dotyczy infrastruktury i kosztów społecznych), zmniejszenie liczby miejsc pracy. Uczestnicy debaty dostrzegli też dwa aspekty pozytywne zmian klimatu takie jak ograniczenie kosztów ogrzewania oraz rozwój turystyki. Podkreślono też konieczność prowadzenia edukacji na rzecz ekorozwoju oraz wzmocnienie współpracy z mediami lokalnymi. Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju Radomia 2

3 2. Propozycje i wizje gospodarki w powiecie w 2030 r., biorąc pod uwagę zmiany klimatyczne Wypracowano wiele propozycji i wizji gospodarki w powiecie w 2030 roku: rozbudowa infrastruktury turystycznej na zbiorniku Domaniów, usprawnienie komunikacji miejskiej w tym utworzenie parkingów podziemnych, przebudowa i modernizacja ciągów komunikacyjnych oraz budowa nowych, wprowadzenie zmian zwiększających przepustowość dróg, wprowadzenie trolejbusów, metra oraz usprawnienie komunikacji pomiędzy północną i południową częścią miasta Radom, wprowadzenie rowerów miejskich i zwiększenie ilości ścieżek rowerowych, niezależność energetyczna, optymalizacja ogrzewania węglowego, tworzenie zielonych miejsc pracy, zwiększenie terenów zielonych, edukacja ekologiczna w tym wzmocnienie organizacji pozarządowych oraz poprawienie współpracy trzeciego sektora z samorządem, wprowadzenie nowych technologii ograniczania emisji CO 2 i CH 4, całkowity recykling odpadów, oczyszczalnia ścieków pozyskiwanie biogazów, wprowadzenie usprawnień i modernizacji na etapie projektowania, odpowiednie planowanie przestrzenne, rozważanie możliwości pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych na etapie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, stworzenie punktów doradczo-konsultacyjnych w zakresie zmian w produkcji rolnej, termomodernizacja budynków użyteczności publicznej oraz wyposażenie tych obiektów w instalacje solarne, odzysk energii z odpadów, realizacja programu obniżania niskiej emisji, budowanie stacji napełniania gazem ziemnymi doładowań elektrycznych. 3. Wybór wizji gospodarki w powiecie w 2030 roku. Uczestnicy warsztatów oddali głosy na priorytetowe wizje rozwoju powiatu: Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju Radomia 3

4 rozbudowa infrastruktury na zbiorniku Domaniów (0 głosów), wprowadzenie nowych technologii ograniczania emisji CO 2 i CH 4 (1 głos), usprawnienie komunikacji miejskiej w tym utworzenie parkingów podziemnych, przebudowa i modernizacja ciągów komunikacyjnych oraz budowa nowych, wprowadzenie zmian zwiększających przepustowość dróg, wprowadzenie trolejbusów, rowerów miejskich, metra oraz połączenie usprawnienie komunikacji pomiędzy północną i południową częścią miasta Radom (13 głosów), niezależność energetyczna (1 głos), optymalizacja ogrzewania węglowego (0 głosów), tworzenie zielonych miejsc pracy (0 głosów), zwiększenie ilości ścieżek rowerowych (4 głosy), zwiększenie terenów zielonych (1 głos), edukacja ekologiczna w tym wzmocnienie organizacji pozarządowych oraz poprawienie współpracy z samorządem (10 głosów), całkowity recykling odpadów (0 głosów), oczyszczalnia ścieków pozyskiwanie biogazów (0 głosów), usprawnienie na etapie projektowania i modernizacji, planowanie przestrzenne, rozważanie możliwości pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych na etapie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (3 głosy), stworzenie punktów doradczo-konsultacyjnych w zakresie zmian w produkcji rolnej (1 głos), termomodernizacja budynków użyteczności publicznej oraz wyposażenie tych obiektów w instalacje solarne (10 głosów), odzysk energii z odpadów (7 głosów), realizacja programu obniżania niskiej emisji (0 głosów), budowanie stacji napełniania gazem ziemnymi doładowań elektrycznych (0 głosów). Zadecydowano, poprzez głosowanie że dla powiatu radomskiej najbardziej istotne są następujące wizje, które uzyskały największą ilość głosów: 1. Usprawnienie komunikacji miejskiej 13 głosów. Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju Radomia 4

5 2. Edukacja ekologiczna 10 głosów. 3. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej oraz wyposażenie tych obiektów w instalacje solarne 10 głosów. W związku z takimi wynikami głosowania podjęto decyzję, że obie grupy uczestniczące w warsztatach w następnym ćwiczeniu omówią zagadnienie usprawnienia komunikacji miejskiej, jako drugie zagadnienie każda z grup może wybrać jedną z dwóch propozycji, które zajęły drugie miejsce w głosowaniu. Wybory grup w tym zakresie były zróżnicowane jedna grupa wybrała dyskusję nad edukacją ekologiczną podczas gdy przedmiotem dyskusji drugiej grupy była termomodernizacja budynków użyteczności publicznej oraz wyposażenie tych obiektów w instalacje solarne. 4. Zasoby powiatu i instrumenty istotne dla osiągnięcia wybranej wizji Do osiągnięcia wybranych wizji rozwoju powiatu zostały zidentyfikowane zasoby i instrumenty, które pomogą w osiągnięciu zamierzonych wizji. W sferze rozwijania komunikacji wyróżniono następujące zasoby: potencjał ludzki, w tym także zaplecze akademickie, baza administracyjno-techniczna, posiadanie terenów umożliwiających rozbudowę i modernizację ciągów komunikacyjnych, w tym buspasy dla transportu zbiorowego, posiadanie infrastruktury, którą można rozbudować i modernizować oraz infrastrukturę (stacje tankowania na potrzeby własne i zewnętrzne), posiadanie taboru na gaz ziemny, logistyka Miejska Pracownia Urbanistyczna podlegająca Zarządowi Miasta zajmuje się między innymi wykonywaniem prac projektowych w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego, natomiast Miejski Zarząd Dróg i Komunikacji w Radomiu zarządza drogami oraz organizuje komunikację publiczną na terenie Radomia. W zakresie instrumentów wymieniono: wieloletnie programy inwestycyjne, wieloletnie plany budżetowe, Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju Radomia 5

6 możliwość finansowania z programów unijnych w tym w ramach unijnej perspektywy finansowej na lata , możliwość stanowienia prawa lokalnego, które będzie sprzyjało realizacji wybranej wizji. Uczestnicy debaty podkreślali rolę poparcie społeczeństwa i przychylności władz dla tego typu inwestycji oraz znaczenie mediów lokalnych dla wspierania realizacji tych planów. W kwestii edukacji ekologicznej wśród zasobów wyróżniono działalność organizacji pozarządowych, w tej kwestii uczestnicy debaty zwrócili uwagę na konieczność zwiększenia współpracy i zmniejszenia podległości samorządom, wsparcie społeczeństwa, baza lokalowa, wykwalifikowana kadra, duża liczba osób do kształcenia oraz duża potrzeba kształcenia (badania wskazują na niską świadomość ekologiczną), wsparcie mediów lokalnych, możliwość prowadzenia zajęć w miejscach, gdzie ochrona środowiska jest aktywnie realizowana. W kwestii instrumentów podkreślono istnienie planów i programów wspierających rozwój edukacji ekologicznej oraz stworzone i realizowane autorskie programy edukacji ekologicznej. Druga grupa jako drugi projekt wybrała termomodernizację budynków użyteczności publicznej oraz wyposażenie tych obiektów w instalacje solarne. W tej sferze w zakresie zasobów wskazano: bazę lokalową, budynki, brane pod uwagę są własnością samorządu, potencjał ludzki, posiadanie struktury organizacyjnej zarządzającej obiektami użyteczności publicznej, posiadanie wewnętrznej instalacji grzewczej będącej podstawą dalszej modernizacji. Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju Radomia 6

7 W zakresie instrumentów wymieniono: wieloletnie programy inwestycyjne, wieloletnie plany budżetowe, możliwość finansowania z programów unijnych w tym w ramach unijnej perspektywy finansowej na lata , możliwość stanowienia prawa lokalnego, które będzie sprzyjało realizacji wybranej wizji. W trakcie podsumowującej dyskusji wielokrotnie podkreślano zaangażowanie władz i organizacji pozarządowych we wspieranie działań związanych z szeroko pojętą ochroną środowiska w powiecie. Zaznaczono, że spotkanie stanowiło doskonałą okazję dla osób zaangażowanych w te działania, aby spotkać się i zastanowić nad dalszym kierunkiem działań w tym zakresie. Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju Radomia 7

8 Co po debacie? W ramach projektu Dobry klimat dla powiatów w jednym powiecie uczestniczącym w projekcie społeczne założenia wypracowane podczas debaty zostaną rozwinięte w pełnoprawny Program Niskowęglowego Rozwoju na koszt projektu. Wybór powiatu zostanie ogłoszony do końca 2013 roku podczas regionalnych konferencji klimatycznych projektu organizowanych przez Związek Powiatów Polskich. Preferowany będzie wybór powiatu, który podpisał deklarację Dobry klimat dla powiatów. Program zostanie opracowany przez zespół ekspercki projektu wraz z udziałem społecznym mieszkańców powiatu w latach W ramach opracowywania programu zidentyfikowane zostaną projekty, które mogą być przedłożone do finansowania ze środków Unii Europejskiej w perspektywie finansowej do roku Wybranym uczestnikom debat, którzy wyróżnili się wsparciem społecznych założeń programu niskowęglowego rozwoju w swoim powiecie, a także aktywnie włączyli się w społeczność internetową Lokalnych Inicjatorów Społeczeństwa Obywatelskiego, zostanie zaoferowana możliwość bezpłatnego wyjazdu studyjnego do Kornwalii pierwszego niskowęglowego regionu w Wielkiej Brytanii. [ droga_ku_niskoemisyjnosci przyklad_z_kornwalii] W społeczności internetowej Lokalnych Inicjatorów Społeczeństwa Obywatelskiego można wymienić się doświadczeniami z osobami, które na co dzień w swoim powiecie aktywnie zajmują się problematyką zmian klimatu, a także uzyskać wsparcie od ekspertów projektu Dobry klimat dla powiatów. Społeczność internetowa znajduje się pod adresem: Projekt Dobry klimat dla powiatów jest realizowany przy udziale środków instrumentu finansowego LIFE+ Komisji Europejskiej oraz dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju Radomia 8