Raport z debaty klimatycznej we Włocławku

Transkrypt

1 Raport z debaty klimatycznej we Włocławku Społeczne założenia do powiatowego programu niskowęglowego rozwoju Materiał opracowany przez uczestników debaty zebrali: Bożena Gorczyca Paweł Sikora Nadzór Eksperta: Grzegorz Kubalski Projekt Dobry klimat dla powiatów jest realizowany przy udziale środków instrumentu finansowego LIFE+ Komisji Europejskiej oraz dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu włocławskiego 1

2 W dniu r. odbyła się we Włocławku Debata Klimatyczna pod patronatem Ministra Środowiska i Starosty Włocławskiego. Organizatorem Debaty był Instytut na rzecz Ekorozwoju (InE) wspólnie ze Związkiem Powiatów Polskich w ramach projektu pn. Dobry Klimat dla Powiatów przy współudziale Starostwa Powiatowego we Włocławku. Celem Debaty było opracowanie społecznych założeń dla Powiatowego Programu Niskoemisyjnego Rozwoju, czyli strategii rozwoju przy założeniu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych. Debatę rozpoczął pan Tadeusz Narkun, przedstawiciel Związku Powiatów Polskich. Przeczytał fragment listu z przesłaniem do uczestników debaty od Ministra Środowiska pana Marcina Korolca. Ponadto pan Tadeusz Narkun przybliżył zebranym założenia projektu Dobry Klimat dla Powiatów, w ramach którego odbywają się debaty. Debatę prowadzili moderatorzy: pani Bożena Gorczyca i pan Paweł Sikora. Rolę eksperta pełnił pan Tadeusz Narkun. W debacie uczestniczyła również pani Joanna Michalak - Lokalna Inicjatorka Społeczeństwa Obywatelskiego. W trakcie początkowej sesji, która miała na celu wprowadzenie uczestników w temat zmian klimatycznych pan Paweł Sikora i Bożena Gorczyca przedstawili prezentację multimedialną. W pierwszej części prezentacji przeprowadzonej przez pana Pawła Sikorę zaprezentowano zjawisko efektu cieplarnianego, globalnego ocieplenia oraz dowody na zachodzące globalnie zmiany klimatyczne powodujące globalne ocieplenie. W dalszej części uczestnikom debaty przedstawione zostały niekorzystne skutki zmian klimatu. Kolejnym elementem pierwszej części prezentacji było pokazanie jakie działania są podejmowane przez społeczność międzynarodową by chronić klimat. Przybliżono także działania Unii Europejskiej jako instytucji ekologicznie odpowiedzialnej, lidera działań w celu zatrzymania niekorzystnych zmian klimatycznych. Drugą część prezentacji poprowadziła pani Bożena Gorczyca. Zaprezentowała uczestnikom debaty jakie działania na szczeblu rządowym podejmowane są w Polsce, by chronić klimat. Zwróciła uwagę na pozytywne i negatywne aspekty aktualnej sytuacji. Przedstawiony został potencjał jaki można wykorzystać, by efektywnie chronić klimat oraz wyzwania jakie musimy podjąć w naszym kraju, by efektywnie przyczynić się do ochrony klimatu. Ostatnim elementem prezentacji było przedstawienie działań lokalnych, które mogą przyczynić się do ochrony klimatu lub adaptacji do jego zmian. W ramach tego zagadnienia wskazano obszary lokalnych aktywności na rzecz ochrony klimatu. Po prezentacji multimedialnej został przedstawiony film przedstawiający dobre praktyki w Polsce w zakresie działań na rzecz ochrony klimatu pn. Tydzień z dobrym klimatem. Wprowadzenie do zajęć warsztatowych objęło przedstawienie celów pracy, metod, a także zasad współpracy i dyskusji. Uczestnicy zostali podzieleni na trzy grupy, których prace odbywały się równolegle. Warsztat objął trzy sesje tematyczne, po każdej z nich odbywała się prezentacja wyników pracy grupowej przez wytypowanego przedstawiciela, dyskusja podsumowująca, a także komentarz eksperta. Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu włocławskiego 2

3 Po filmie uczestnicy debaty dobrali się w trzy grupy. W ramach tych grup moderatorzy zaproponowali dyskusję na temat filmu. Uczestnicy debaty w grupach podzielili się swoimi spostrzeżeniami i refleksjami na temat filmu. Na koniec ich przedstawiciele zaprezentowali na forum ogólnym wypracowanie wnioski. Sesję warsztatową rozpoczęto od dyskusji w trzech grupach na temat: Jakie uwarunkowania dla gospodarki regionu wynikają ze zmian klimatycznych? W ramach tej dyskusji uczestnicy wypracowali wnioski, które zostały zaprezentowane na forum przez przedstawicieli poszczególnych grup. W podsumowaniu prezentowano to co ma lub może mieć wpływ na podejmowane w Powiecie Włocławskim działania na rzecz ochrony klimatu. Wyniki sesji warsztatowych Podczas pracy w ramach pierwszego warsztatu w trzech grupach zidentyfikowane zostały następujące determinanty występujące w powiecie włocławskim, które są rezultatem zmian klimatycznych i mają znaczenie dla rozwoju gospodarki regionu: Jakie uwarunkowania dla rozwoju gospodarki regionu wynikają z kwestii zmian klimatycznych? W zakresie uwarunkowań negatywnych wskazano : brak wody, - susze i pustynnienie, -zagrożenie przy suszach -pożary lasów, -powodzie, -obniżenie produkcji rolniczej na skutek stepowienia Kujaw, -degradacja gleby w wyniku erozji, -zmniejszenie efektywności gospodarstw rolnych, -nastąpi zwiększenie emisji CO 2 autostrady A 1), -utrata miejsc pracy. ze względu na zwiększenie natężenia ruchu (eksploatacja W zakresie uwarunkowań pozytywnych wskazano : -rozwój energetyki rozproszonej w oparciu o elektrownie wiatrowe, - stworzenie miejsc pracy w związku z realizacją termomodernizacji, zmian sposobu oświetlenia, -ograniczenie wydatków, Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu włocławskiego 3

4 -zielona fala w komunikacji, -wykorzystanie biomasy, -wspólne działania na rzecz ochrony klimatu, -poprawa jakości powietrza, -rozwój turystyki, -inwestycje ekologiczne, -wykorzystanie odnawialnych źródeł energii wiatru, biomasy, energii słonecznej, -rozwój budownictwa energooszczędnego, -budowanie małej retencji, -poprawa zdrowia. Pomysły i wizje rozwoju gospodarki w Powiecie Włocławskim w 2030r. biorąc pod uwagę zmiany klimatu. Po przedstawieniu wszystkich wizji przeprowadzono głosowanie w celu wybrania jednej z nich, która miała stanowić podstawę do dalszej pracy w następnej sesji warsztatowej. Pakiet pomysłów na rozwój powiatu rozwijający nowoczesną gospodarkę korzystającą z odnawialnych źródeł energii otrzymał 14 głosów i obejmuję następujące zagadnienia : -korzystanie z odnawialnych źródeł energii, -produkcję roślin energetycznych jako źródła paliwa, -1 biogazownia w powiecie z siecią rozprowadzającą, -małe elektrownie wodne. Społeczność powiatu świadoma ekologicznie pakiet otrzymał 8 głosów. Kolejny pakiet to powiat oszczędny nie marnujący energii, realizujący termomodernizacje budynków,budownictwo pasywne pakiet otrzymał również 8 głosów Kolejny pakiet, to Zielony powiat, który otrzymał 4 glosy to powiat który : -wykorzystuję odpady z lasów jako źródła paliwa biomasy, Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu włocławskiego 4

5 -zwiększenie areału rzepaku jako czynnika grzewczego. Inteligentne sieci energetyczne otrzymały 3 głosy. Rozwój przemysłu dla urządzeń ekologicznych otrzymał 2 głosy. Rozwój komunikacji zbiorowej otrzymał 2 głosy. Po dyskusji uczestnicy debaty podjęli decyzję o dalszej pracy nad wizją, która otrzymały najwięcej głosów tj. Powiat Włocławski w 2030r., który rozwija nowoczesną gospodarkę korzystającą z odnawialnych źródeł energii : -małe elektrownie wodne, -elektrownia biogazowa, -produkcja roślin energetycznych. Po wybraniu wizji w trzeciej sesji warsztatowej zadaniem zespołów było znalezienie odpowiedzi na pytanie, jakie rezultaty zamierzamy osiągnąć realizując te wizje, jakie działania musimy wykonać aby uzyskać planowane rezultaty, oraz jakie mamy zasoby i instrumenty aby zrealizować te działania. Do pracy nad tymi zagadnieniami w ostatniej sesji warsztatowej przystąpiły dwie grupy. Następnie na forum uczestników debaty przedstawiono wypracowane wnioski. Rezultatem wybranej wizji ma być : -stworzenie nowych miejsc pracy, -zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska i emisji CO 2, -zdrowy klimat-zdrowe społeczeństwo, -zmniejszenie zużycia energii, -zwiększenie zysków w rolnictwie. Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu włocławskiego 5

6 Aby uzyskać planowane efekty należy zrealizować następujące działania: -termomodernizacja budynków, -budowa budynków pasywnych, -zwiększenie areału plantacji roślin energetycznych, -likwidacja niskiej emisji, -budowa biogazownii, farm wiatrowych, elektrowni wodnych, -wdrażanie nowych technologii, -realizacja kampanii edukacji ekologicznej społeczeństwa, Na terenie powiatu występują naturalne zasoby odnawialne źródła energii. Ważnym zasobem są ludzie, przedstawiciele organizacji pozarządowych, Niezbędnym narzędziem koniecznym do wdrożenia wybranej wizji jest: -spójne, stabilne proekologiczne prawo, -preferencyjne mechanizmy ekonomiczne dla działań proekologicznych, -programy ochrony środowiska, strategie rozwoju, -środki finansowe z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej i Unii Europejskiej w tym dopłaty i subwencje. -krajowe i lokalne instrumenty prawne. Ta wizja powinna być realizowana przez - pracowników gminnych samorządów terytorialnych, -organizacje pozarządowe, -przedsiębiorców, - producenckie grupy rolników, -izby przemysłowo- handlowe. Realizacji tej wizji mogą być przeciwne :lobby energetyczne, spółki węglowe, zawistni sąsiedzi. Aby osiągnąć zamierzoną wizję niezbędne jest zintegrowane i skoordynowane działanie. Proponujemy aby z inicjatywy Starosty Włocławskiego zawiązać porozumienie pomiędzy gminami i powiatem oraz przedstawicielami lokalnego biznesu i jego otoczenia Włocławskiej Platformy na rzecz Promowania Odnawialnych Źródeł Energii (WPPOŹE). WPPOŹE mogłaby być stałą strukturą, która umożliwiałaby wypracowanie własnych rozwiązań i konsultacji Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu włocławskiego 6

7 propozycji rozwiązań wnoszonych przez władze samorządowe powiatu włocławskiego w określonych sprawach dotyczących rozwoju energetyki rozproszonej. Uczestnikami WPPOŹE byliby przedstawiciele różnych grup interesu szczególnie zainteresowanych rozwojem OZE w powiecie. Zespół ten na swoich spotkaniach w drodze konsensusu wypracowałaby rekomendacje (wraz ze strategią ich wdrażania) dla władz samorządowych w tym zakresie. Cały proces byłby przejrzysty dla społeczności powiatu, która nie tylko byłaby informowana ale miałaby możliwości na niego oddziaływać. Podczas warsztatów uczestnicy wskazali jakie ich zdaniem uwarunkowania dla rozwoju gospodarki powiatu wynikają ze zmian klimatu, zaproponowali propozycje działań, które należy podjąć, aby realizować politykę ochrony klimatu, dyskutowali nad zasobami i instrumentami, którymi dysponują w celu realizacji wizji. Wypracowany materiał stanowi dobrą podstawę do zbudowania Powiatowego Programu Niskoemisyjnego Rozwoju. Uczestnicy podkreślali, że materiał wypracowany podczas debaty zostanie wykorzystany przez Zarząd Powiatu do opracowania Strategii Rozwoju. Komentarz eksperta: W powiecie włocławskim uczestnicy debaty ustalili, że konieczna jest edukacja ekologiczna i uporządkowanie wiedzy społeczeństwa w tym zakresie. Sytuację może też poprawić rozwój terenów turystycznych trochę przewrotnie, bo w tym zakresie za sojusznika uznano wydłużenie okresów korzystnych dla turystyki temperatur. Przewidziano także budowę ścieżek rowerowych oraz konieczność polityki regionalnej wspierającej działania proekologiczne i proklimatyczne. Tak więc powiat włocławski w roku 2030 powinna charakteryzować nowoczesna gospodarka korzystająca ze źródeł energii odnawialnej. Oprócz tego powinny powstać licznie małe elektrownie wodne i biogazowe oraz rozwinąć się na dużą skalę produkcja roślin energetycznych. Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu włocławskiego 7

8 Co po debacie? W ramach projektu Dobry klimat dla powiatów w jednym powiecie uczestniczącym w projekcie społeczne założenia wypracowane podczas debaty zostaną rozwinięte w pełnoprawny Program Niskowęglowego Rozwoju na koszt projektu. Wybór powiatu zostanie ogłoszony do końca 2013 roku podczas regionalnych konferencji klimatycznych projektu organizowanych przez Związek Powiatów Polskich. Preferowany będzie wybór powiatu, który podpisał deklarację Dobry klimat dla powiatów. Program zostanie opracowany przez zespół ekspercki projektu wraz z udziałem społecznym mieszkańców powiatu w latach W ramach opracowywania programu zidentyfikowane zostaną projekty, które mogą być przedłożone do finansowania ze środków Unii Europejskiej w perspektywie finansowej do roku Wybranym uczestnikom debat, którzy wyróżnili się wsparciem społecznych założeń programu niskowęglowego rozwoju w swoim powiecie, a także aktywnie włączyli się w społeczność internetową Lokalnych Inicjatorów Społeczeństwa Obywatelskiego, zostanie zaoferowana możliwość bezpłatnego wyjazdu studyjnego do Kornwalii pierwszego niskowęglowego regionu w Wielkiej Brytanii. W społeczności internetowej Lokalnych Inicjatorów Społeczeństwa Obywatelskiego można wymienić się doświadczeniami z osobami, które na co dzień w swoim powiecie aktywnie zajmują się problematyką zmian klimatu, a także uzyskać wsparcie od ekspertów projektu Dobry klimat dla powiatów. Społeczność internetowa znajduje się pod adresem: Projekt Dobry klimat dla powiatów jest realizowany przy udziale środków instrumentu finansowego LIFE+ Komisji Europejskiej oraz dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Społeczne założenia Programu Niskowęglowego Rozwoju powiatu włocławskiego 8