% &" "# & $" ( "(!"#!'

Transkrypt

1 PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Długosza w Czstochowie Technika, Informatyka, Inynieria Bezpieczestwa 2013, t. I :"! ; < $" &# '( '" ) $*"!" #$. %#$ 37, 33000!, pryimalna@rv.mns.gov.ua $$ % &" "# &!"&'"&"# $" ( "(!"#!' := $#$, '- >,, $$> '%!.?@ '# $! '$% $! ", A $ '! "$% $!, ", " %,!. B$%! #! $#- '$! CD:. ;! ' % '! $ $!- %! ' ' '% '%!, $ ' $ $ ', # - > ' ' $ % -' " '. E % $ %, F> "> ' #'> '% '- $ = '" #H #!, % ' '#!!. G " '$! ' $ $!- % ': ' '! # $ 'F" '% "! #; #' " " "" $! '$! CD:; $! '!.

2 342.. I $ '" F - % F #!% '$! CD: &. $)*+,-., /)0-1:, '$ ' $! %, F, '"" F, '. := $#$, '>,, $$> '%!.?@ '# $! '$% $! ", $ '! "$% $!, ", " %,!. B$%! #! # " CD:. ;! ' % '! $! %! ' ' '% '%! $ ' $ $ ', # > ' ' $ % -' '. E % $ %, F> "> ' #'> '% ' $ = '" #H #!, %, ' '#!!. # " $!! #$% F$ ' F$" $ "$. J $! %! > "!,! = #$'> '%. J $! #!! " F, ' #, # ' #"'! "''! F "''!. # F '% CD:, #=, = '%F, # 'F! >. K# '" $> F 'F! %$%. J!, #! %,! $ %! ' '! # :! %! %, " $! " '$ "! $=, F

3 $ 343 $$ $! '$% ", ' '#! "" $, "- ' 'F '%. J ' '! # # '! # # # F " ' $ " '$ $ $! %!. :" > ' $ ', %, '% %! LLM. N '%' " = ' $ ",. J' = '" $ #! " " '. < ",! $ #H $ ". N"! $ $, = " ' ' «toleranta», '.? $ $ " '. : ' ' ', ', '# ' " (K. <'%). O (K.P, J. Q#, Q. :, N.R!") ' ; # > > '. J ' $> ' " %-', % ' "-'"", %', " ". J FF ' $ # "'' ). J. Q, $ ' '# F " $; $ '% F " #=. J. N! $ $ : #$$; $ $'; ; #" '! " [16]. J «S% '%'», -, ' KKI 1995 ",, ' ' " "#$

4 344.., F '!. '#> $,, #= #!,, #!,,! '$ ' #. K, '' ' ' [9]. I '$!, >= ' =, # >=: ' > ' ", F 'F! 'F! "" $!; $ % #H! >=!!. K '# F> '! '!,! $ ', ', ' > % '' ''!, %!. I$ $", ' ' ' = "!, '!,. ' '', $,, ' ' #= '$%! $! # $'!!! ),440/56 /0781)640 9:; < 31= >-858, 50),314540/58?1? )8+40/ @,//8041)640<?1+,/5-1 /2,781)8/50-931AB14/?0< >1C85.. J' '$ "! $= $ ' #. J-', '$ '% %!. K '$ #' " '; ', ' $! >!, $!, '% ; ", % $, ' #=; '$ '! >#" #. J-, '% ' # " $ $! %! " $ %. K '" ' ' #!, '#! $ ' " ', $ ''. E %, F $!, #

5 $ 345 '! '$%, '', $ ", '#!!,.?@ ' ' $ %!, F!. J-, '% ' " CD: >. K '! #, ', #, $, # # 'F! '" CD: &. T,, ', '$ $ $! %! ' %, # " #=. : %> F " '$ $ $! %! $# '@'> #> «CD:». J # ''=, '% $ $ $, #, F, $! %!; #' "$%!,! $> $, '$%, # CD:; $> # '# %!. =,/2,+,48, 1? ), B81)098+,/?090 ->18;0B,</5-8D ;,AB: +),41;8 20B31>B,)0- %&. B '# ' ' ' "!,, ' " ', $ "#!,!!!, $> >, #. J '"" ' "! #$ '> ' '""" '%,! $ $' $ [10, c. 907]. : '"" "!, # $, >, > " '%'. S" #= ' ' F%,! #! $ #,! ""! '%,! $! #H, # F%!,, $ #$! # '$%,, " ", $ $'. J '% "

6 346.. '$ #, > # '! %, $ '%! $%,.'! ', # '#. :, #! #=, ' '= " " $! $ ' ' % ""; " $'>. E '%F F # - '%, '# "" $$ $! #H #=. C # ' Q. O, «= "" $! #$" ' >#!!! (#=, '!! ), '$'% ': ' " '! #. ", ', '!!, ' #>, " '' # '!, ' ' # ' $ $ $, '> "» [2,. 28]. S" '%F F %" $!, #, '>, ' #H, # $ #"= '$%!. K# $ '# ", "# ' ", (C.O ), «-» (P. L), «, #» (P.&!), «"» (U. :), «!, '!! >» (J. Q#). D #! '$ % "" $!, # # ' > "#,, " (F ), ' '", $! '=, '#, #= F ' # '$ $ $! %! ' # #= '#. :, «? # F% ''" #' # % " " # " '$ "! $=»,! F # «> ">, ',. J # $> ', > $,

7 $ 347 $> $,! $> # ' = '. J= =" $>, # $" #, $!! #, " ' '» [21]. T#$, # '! "! F! $. K F% # $>, # $ $ #! ' %> $% '$!, ',!! ', '!, F. O # ' $ '#, > F. < ", # '" # $ " $! ', # ' '$ ' #=! = F. C, $ ' '$ # $ $ ' F '% '>=! #. J ' # # ' '! " ' #: ' '#,, '% # F '=. : ' '! # # $ # F. '%' $ $ %! "!. # " $- -, # " «' "»,., $. $ $ ', '', '", %! ', #" >, '$> "". :'%F %! $ " >! ' ', ", %> -# > ( ' ) %> ' #'%' (, ). ',! ' # #!, ", ', ', %!.

8 348.. $: $ $ F 'F! # " CD:. 0>B148, 50),314540< -0/28515,)640< /3,B.. J ' ' $#$ ' '> '% $ F.?$, $!", ", ", " " # ' $ '! '. K! $, ' > U. C!, # '! # = $ $, = ' '.? " >,! ' ' #$ ' FF '!,, ; $$; # ' ' '% $ F. : '""! ' '! "$%!, " $ F, '""$%, '#=, " '>, %, F " $ #, $ %!,, $ ' #! '# '. J F " '$ $ $! %! $! '!, "$% $! #H '""" '%, ' '%',,!, > ' $ ""!, #$% " ' '. : " ' F, > ' 'F " '$ $ $! %!,,, " # ' '. K ", ' >, " '%.? " " $ ", #$ ' # > " ' ' # #H " '% '>

9 $ 349 " #! "!!, '. J >,! '! ", ' ', " " $ $; ' ", '!,!, ', $,. V ' # '',, # ".! # F '', ',, " $,, F,, $, " '> #$%, '$ >= $ " " F; '= ' > '#; #'!!! #$" '%!, ' " ' $ '; '# '> ' '! $# '"! ; % " ; F #> '$%> ' ' ; % $#$ $ '$! '! $ : ', %> " #= $ %. S $ $ #. B$ #=, > $%>. J '% #= ' ' == "", ' ",, ' # "" ' %> " "$, ' ". P$ # #=, # "! '$: $ ' $, ', ' ",. J $ #=" > > #=:!,! #!. ' #=, # FF% $ : #= '; #= %; #= $'"; #= $" '#. J #= '%F '$%, $ $!. I', C. V $ '$%, «!» ( '), «!» ( #=), «!

10 350.. $» (''# #). K#= ' F «"» «$"» '%,! ' '$%!.? «! '$%»,! ', '! ' ' #=>. «W! '$%» '= " ># '! '!, '$ #$$!, '!, ' J $ '$%, '#>=! F '", ", '" F% $ ' ' K. <'% ' = '!. 1. B '= F " («D'»). 2. B '= F " («C>#%»). 3. B '= ' F " («P»). 4. B '= F " («:#»). 5. B '= ' F " («:»). 6. B '= #'= F " («W»). 7. B '= '# F '" («S»). 8. B '= F '" («: <»). 9. B '= ' F '" («O%») [12, ; 92 93]. ' ' # > ' #H, # > #. B$ '! ' '-$: '> #> ( '= F '" #H " '%), " '>, #>, '> F ', ' # ( '= «'#» «'» F '" #H " '%, ). C, ' #! '$> %

11 $ 351 ' ' # F " '. $! "! ' " '"", '! FF-@ '" =", $> '> #$ $! '; ' ' $! ", '%'. ''! " $, '# $ #! $!.?! "! % ' F '$%!,, >, $ "! '$% '. J' $!!-' '$ $ $! %! $> " " ' #"', ">= F. EFF 'F! " $ ' '$,!. P! '# F $! 'F " '% "! $=. G " '$ $ $! %! ': ' % "! # $ 'F! '% "! $=; #' " " "" $! '$ CD:; $! '!. B$ '" F % F #!% " '$ $ $! %! CD: &: 'F! '" " '$ $ $! %! % F 'F! '% "! $=. %> '% $# ' '! # $, ' $ ' $#> F '$ ' %"! # '% CD:.? ' $!,, '!, ' > '% $!

12 352.. '$ "!, > " $!; %> '% F '% "! $= %#$ $ # "$%! $! '%' #H '" '%. 28/0? 8/20)6>0-1440< )85,315:3. [1] P P.Q. : ' / P.Q. P // I ' $>. C. : :, [2] O Q.K. Q$% #=" 'F" #$: #= ' "-'"" // I' 'F #$: '#, ', '': C"F /?. ;.P. W$>. <.: J;?KN, : [3] O$> Q.J. : $", ', / Q.C. O$>, Q.C. R. C.: J#-C, [4] O :.<.. J '# / :.<. O, S.J. <: C. J, [5] J K.J.?# F '"" / K.J. J // B : [6] Q% V.K. S" #$ '# : #.-. '# / V.K. Q%. C.:P! ', [7] Q! O.:. %-% ' #$ : [G. '] / O.:. Q! //?"" C [8] Q K.P. :%-'"" F -! A '! / K.P. Q: C"F. <.: ;$.?PBP?PI, [9] S% '%' //?"" ¾. C [10] V%' #$ / P. '. &; "!. J.Q.<. <. : U ;, [11] ; :.Q. " '! : F..! '. '. : '% "? '%, ' F", ' "" / :. S. ;.

13 $ 353 C, B ': [12] <'% V. U.? " '"" : #. '# '. 'F. '. #$ / V. U. <'% ; C #$ B. G%, J. ". ".. C. : P.?, [13] <$ C.C. '" / C.C. <$ // J ' " '"": # '# /? #=.. C.;. J. N: «:'», : [14] <% &: F% $ ' '! J! B & 28 > / [. $ '.. :. X]. <., [15] <F" '% / '. N. Q%. <.: R.., [16] N! J.P. K, '>$ %$ / J.P. N! // J' FF : [17] C J.Q., : J.P.,?"" ' " #$ '%.:. '# '"" # $! / J.Q. C, J.P. :. /?. J.P. :. C., [18] C C.:. <F": # - # $!. / C.:. C. C.: P, [19] I "$% %-"! # # " '$! "! # &?$ CD: & // :# ' ' "$% #! CD: &. D 2 /?. J.?. O. L: P "! # &, [20]?"": &# '# / J.C. Q$, C.;. :!, J.;.R. 2- $., '. '. J%: «<"-J"», [21] «? # F%-''" #' # # " '$! "! #» (? 2 ' 6.1. I "$% %-"! # # " '$! "! #)

14 354.. [22]? ' ' " >. /?. Q.&. :!, N.P. R!"!. C.: ;$- CQ&. C.J. N, c. [23]? P.:. R $: $# %-' " ". / P.:.?. 2- $. '#. '. C.: CKKS C.: «I %$%»,?"" #= B [24]?" J.?., ", " ' ' / J.?.?". C.: P'?, [25] B@ O. E. " / O. E. B@. C.: OF, [26] : Q.&. Y #! ": " ' / Q.&. :, N.P. R!", K.S. R. C.: Q$, [27] :% '"": %' /? #=.. 'F. ;.S. W!. <.: T #!, [28] % U.J.?"" : C %. / U.J. %. K:?ITP?I &, [29] G' <. :' "''.? " " '. / <. G.?.. C.: Q$, [30] Z :.S. " / :.S. Z. C.: K-89,

15 $ 355 Siergij Iwanowicz Kruk Główny Departament Słuby Cywilnej Sytuacji Nadzwyczajnych Ukrainy w regionie Rówieskim TOLERANCJA JAKO RODEK DO DOSKONALENIA STOSUNKÓW INTERPERSONALNYCH SKŁADU OSOBOWEGO PASTWOWEJ SŁUBY SYTUACJI NADZWYCZAJNYCH UKRAINY PODCZAS WYKONYWANIA OBOWIZKÓW SŁUBOWYCH Streszczenie Istnienie człowieka we współczesnym wiecie wyrónia si rozmaitoci, sprzeczno- ci, ale zarazem współzalenoci procesów i zjawisk. Dlatego rozwój osobistej tolerancji, jako strategii yciowej, jest bardzo wany, poniewa daje moliwo skutecznego budowania stosunków, utrzymywania wewntrznej równowagi, odnajdowania harmonii oraz jednolitoci. Realizacja idei tolerancji jest szczególnie aktualna dla pracowników organów MSN. Ich działania w likwidacji skutków sytuacji nadzwyczajnych, w realizacji specjalnych operacji zwizane s z trudnymi i niebezpiecznymi dla ycia i zdrowia warunkami oraz ich konsekwencjami, z koniecznoci sprawnego wykonywania zadania w sytuacji nerwowej, stresowej i napicia emocjonalnego. Ekstremalna sytuacja wywołuje reakcje, które kształtuj strategi zachowania oraz zabezpieczaj proces podziału uwagi midzy kontrolowaniem biecego stanu kierowanego obiektu a wyrabianiem nowych, odpowiednich sytuacji, planów i sposobów postpowa. To wszystko wymaga od składu osobowego nadzwyczajnej mobilizacji fizycznej oraz psychofizjologicznej rezerwy organizmu. W warunkach sytuacji nadzwyczajnych wan rol odgrywa charakter stosunków interpersonalnych, który ma istotny wpływ na stan funkcjonalny, efektywno i bezpieczn działalno fachowców. W zalenoci od warunków i specyfiki wpływu innych czynników, trwałoci wykonywania zadania, szczególn uwag naley zwróci na podtrzymywaniu ogólnej sprzyjajcej atmosfery oraz grupowej zgodnoci. To wszystko wymaga kształtowania w fachowcach MSN specyficznych wartoci, oprócz ogólnych cech, uwarunkowanych ich działalnoci profesjonaln. Szczególn uwag w przygotowaniu pracowników powinno si powica włanie rozwojowi tolerancji, który jest czynnikiem fachowej socjalizacji. Aktualno badania. W kadym zawodzie w stosunkach człowiek człowiek trzeba mie nie tylko pewn wiedz, umiejtnoci i nawyki, ale równie odpowiednie cechy osobowoci. Poród czynników, które istotnie wpływaj na skuteczne wykonanie zawodowych obowizków przez pracowników obrony cywilnej, wan rol odgrywa tolerancja, jako regulator relacji midzyludzkich. Przede wszystkim wytłumaczy to mona

16 356.. tym, e zawodowa działalno w sytuacjach ekstremalnych zwizana jest ze stałym, wysokim fizycznym i psychologicznym napiciem; niebezpieczestwem utraty ycia tak ratowników, jak i innych ludzi; kierownicze i zawodowe decyzje zazwyczaj podejmuje si w trudnych oraz niestabilnych warunkach, przy braku czasu. W takich warunkach szczególnie wanym jest charakter interpersonalny stosunków, cechy jednostek, umiejtno szybkiego i sprawnego rozwizywania konfliktów, a wysoka moralno jest wzorem do naladowania. Wykonanie zada przez ratownicze jednostki MSN w warunkach ekstremalnych lub pojawienia sytuacji nadzwyczajnych charakteryzuje si negatywnym wpływem szerokiego spektrum niesprzyjajcych czynników. Skuteczno zawodowej działalnoci składu osobowego stray zaley od spójnoci jednostek, od charakteru interpersonalnych stosunków. Aktualnym staje si problem kształtowania tolerancji jako cechy znaczcej i zawodowo wanej u rzeczoznawców obrony cywilnej. Wyniki przeprowadzonego badania dały moliwo sformulowania rekomendacji metodycznych co do rozwijania tolerancji u szeregowców składu osobowego jednostek ds. sytuacji nadzwyczajnych MSN Ukrainy. Kształtowanie tolerancji przewiduje: ukierunkowanie pracy socjalno-humanitarnej na rozwój tolerancji jako znaczcej oraz zawodowo wanej cechy fachowców obrony cywilnej; gwarancj aktywnej tolerancji we współdziałaniu komunikacyjnym midzy członkami jednostek MSN; stworzenie tolerancyjnego rodowiska wychowawczego. Słowa kluczowe: tolerancja, pododdziały do sytuacji nadzwyczajnych, kształtowanie tolerancji, pedagogiczne podstawy kształtowania tolerancji, tolerancyjne rodowisko wychowawcze.