Wykaz aktów prawnych dotyczcych stosowania substancji chemicznych w laboratoriach szkolnych

Transkrypt

1 Wykaz aktów prawnych dotyczcych stosowania substancji chemicznych w laboratoriach szkolnych 1

2 Wykaz aktów prawnych dotyczcych stosowania substancji chemicznych w laboratoriach szkolnych [1] Ustawa - Kodeks pracy z r. (tekst jednolity: Dz. U z pón. zm.) Art Niedopuszczalne jest stosowanie substancji i preparatów chemicznych nieoznakowanych w sposób widoczny, umoliwiajcy ich identyfikacj. 2. Niedopuszczalne jest stosowanie niebezpiecznych substancji chemicznych i niebezpiecznych preparatów bez posiadania aktualnego spisu tych substancji i preparatów oraz kart charakterystyki, a take opakowa zabezpieczajcych przed ich szkodliwym działaniem, poarem lub wybuchem. 3. Stosowanie niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych preparatów chemicznych jest dopuszczalne pod warunkiem zastosowania rodków zapewniajcych pracownikom ochron ich zdrowia i ycia. [2] Ustawa o substancjach i preparatach chemicznych z r. (Dz. U ) wraz z pón. zm. oraz rozporzdzenia zwizane - m. in. Rozporzdzenia MZ z r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U ) oraz w sprawie oznakowania opakowa substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U ). Art. 5. ust. 2. Niedopuszczalne jest stosowanie w działalnoci zawodowej niebezpiecznych substancji chemicznych i niebezpiecznych preparatów bez posiadania karty charakterystyki. Art. 7. ust. 1. Osoba stosujca substancj niebezpieczn lub preparat niebezpieczny ma obowizek zapoznania si z kart charakterystyki. ust. 2. Osoba stosujca substancj niebezpieczn lub preparat niebezpieczny, o którym wie, na podstawie informacji otrzymanych zgodnie z przepisami art. 5., e mog one stworzy zagroenie dla zdrowia człowieka lub rodowiska, ma obowizek podjcia niezbdnych działa zapobiegajcych powstawaniu zagroenia. Sposób realizacji wymienionych wyej obowizków: Obowizek bezpłatnego dostarczenia kart charakterystyki niebezpiecznej substancji lub preparatu spoczywa na dostawcy produktu. Obowizek bezpiecznego opakowania oraz odpowiedniego oznakowania substancji i preparatu chemicznego spoczywa na dostawcy produktu; uytkownik nie powinien tego zmienia. Substancje stwarzajce zagroenie dla zdrowia lub ycia (w skrócie: niebezpieczne) podlegaj regulacjom zawartym w odpowiednich rozporzdzeniach do ustawy [2]. Wyrónia si nastpujce klasy substancji niebezpiecznych: efekt działania na ludzi własnoci fizyczne efekt działania na ekosystem T+ - substancja bardzo toksyczna, T - toksyczna, Xn - szkodliwa, Xi - substancja dranica, E - substancja wybuchowa, F+ -substancja skrajnie łatwopalna, F -substancja łatwopalna, O - utleniajca, C - rca, N - substancja niebezpieczna dla rodowiska 2

3 Etykieta substancji/preparatu niebezpiecznego musi zawiera nastpujce informacje: nazw chemiczn; w przypadku mieszaniny - nazwy składników niebezpiecznych, dane podmiotu wprowadzajcego substancj/preparat do obrotu; znaki ostrzegawcze wraz z ich znaczeniami (np. T+ - substancja bardzo toksyczna), okrelenia dotyczce rodzaju zagroenia (np. R15 w kontakcie z wod wyzwala toksyczne gazy), okrelenia dotyczce prawidłowego postpowania (np. S15 nie przechowywa w ciepłym miejscu). Klasyfikacja i oznaczenia wymagane dla poszczególnych substancji niebezpiecznych zostały wyszczególnione w załcznikach do Rozporzdze MZ z r. [3] Ustawa o odpadach z r. (Dz. U ) wraz z pón. zm. oraz rozporzdzenia zwizane Art. 1. ust. 1. Ustawa okrela zasady postpowania z odpadami w sposób zapewniajcy ochron ycia i zdrowia ludzi oraz ochron rodowiska [...], a take odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. [4] Rozporzdzenie MGiP z r. w sprawie ogranicze, zakazów lub warunków produkcji, obrotu lub stosowania substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz zawierajcych je produktów (Dz.U ) Rozporzdzenie nakłada zakaz lub ograniczenie stosowania wybranych substancji niebezpiecznych (np. rakotwórczych amin i zwizków azowych, benzenu, chloroformu). Ewidencji rozchodu, zabezpieczeniu przed przejciem przez osoby niepowołane i zgłoszeniu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu podlegaj substancje bardzo toksyczne (T+), rce (C) z przypisanym zwrotem R35 oraz zawierajce metanol w steniach wikszych ni 3 %. [5] Rozporzdzenie MPiPS z r. w sprawie najwyszych dopuszczalnych ste i nate czynników szkodliwych dla zdrowia w rodowisku pracy (Dz. U ) Rozporzdzenie zawiera spis ok. 500 substancji i pyłów, dla których ustalono dopuszczalne stenia w powietrzu pomieszcze pracy: rednie, chwilowe i pułapowe. [6] Rozporzdzenie MZ z r. w sprawie bada i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w rodowisku pracy (Dz.U ) Nakłada na pracodawc obowizek wykonania pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowisku pracy, reguluje ich czstotliwo, zalenie od rodzajów czynnika i poziomu naraenia. [7] Rozporzdzenie MZ z r. w sprawie bezpieczestwa i higieny pracy zwizanej z wystpowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz.U ) 2. Pracodawca jest obowizany do ustalenia, czy w rodowisku pracy wystpuje czynnik chemiczny stwarzajcy zagroenie oraz do dokonania i udokumentowania oceny ryzyka zawodowego stwarzanego przez czynnik chemiczny. 3. ust. 5. Ocen ryzyka zawodowego sporzdza si w formie pisemnej. 6. ust. 1. Ryzyko zawodowe wynikajce z pracy z czynnikiem chemicznym stwarzajcym zagroenie naley eliminowa lub ograniczy do minimum zgodnie z ogólnymi przepisami bezpieczestwa i higieny pracy[ ]. 3

4 Rozporzdzenie nakłada na pracodawc obowizek okrelania i dokumentowania ryzyka stwarzanego przez substancje chemiczne na stanowiskach pracy oraz obliguje go do podejmowania działa majcych na celu ograniczenie lub wyeliminowanie tego ryzyka. [8] Rozporzdzenie MZ z r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w rodowisku pracy (Dz.U ) Rozporzdzenie zawiera wykaz substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym (m. in. benzen, sole chromu(vi), niektóre: dinitrotolueny, zwizki azowe i aminy aromatyczne, produkty ropopochodne i produkty przetwarzania ropy naftowej) oraz okrela obowizki pracodawcy, który zatrudnia pracownika w warunkach naraenia na kontakt z substancjami rakotwórczymi lub mutagennymi. W rozporzdzeniu sprecyzowano m.in. sposób rejestrowania substancji rakotwórczych i mutagennych; wzory dokumentów dotyczcych naraenia pracowników na te substancje, szczegółowe warunki ochrony pracowników i sposoby monitorowania stanu ich zdrowia. Praca z substancjami rakotwórczymi i mutagennymi podlega cisłej ewidencji poziomu ste, czasu naraenia i iloci zuycia substancji. [9] Rozporzdzenie MPiPS z r. w sprawie rodzajów prac, które powinny by wykonywane przez co najmniej 2 osoby (Dz. U ) Zgodnie z rozporzdzeniem przez co najmniej dwie osoby powinny by wykonywane m. in. prace: na stanowiskach w magazynach substancji rcych lub trujcych albo w innych pomieszczeniach, gdzie obowizuje uycie rodków ochrony indywidualnej; przy usuwaniu skae chemicznych. [10] Rozporzdzenie RM z r. w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom (Dz. U ) Rozporzdzenie w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom m. in. zawiera ograniczenia pracy dla kobiet w ciy: spis substancji chemicznych, z którymi kontakt jest zabroniony (m.in. rt oraz ołów i wszelkie ich sole, zwizki rakotwórcze - por. [7]); spis substancji chemicznych, dla których normy dopuszczalnych ste s zaostrzone i wynosz 1/3 wartoci dopuszczalnych NDS. [11] Rozporzdzenie RM z r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz. U ) W szczególnoci rozporzdzenie zawiera wykaz substancji, z którymi kontakt jest zabroniony dla osób poniej 18 roku ycia. Osobom młodocianym nie wolno pracowa z substancjami, które s: sklasyfikowane jako toksyczne (T), bardzo toksyczne (T+), rce (C) lub wybuchowe (E); sklasyfikowane jako szkodliwe (Xn), a którym jednoczenie przypisano przynajmniej jeden ze zwrotów: R39, R42, R43, R45, R46, R48, R60, R61 lub R68, wzgldnie na podstawie innych aktów prawnych s uznane za rakotwórcze lub mutagenne; sklasyfikowane jako dranice (Xi), a którym jednoczenie przypisano przynajmniej jedno z zagroe: R12, R42 lub R43; rodkami psychotropowymi. 4

5 [12] Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z r. (Dz. U ) oraz rozporzdzenia zwizane Bez zezwolenia Głównego lub Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego nie wolno przechowywa, otrzymywa ani wykorzystywa rodków psychotropowych (P), odurzajcych (N) ani prekursorów kategorii I do ich produkcji. Listy tych zwizków s zawarte w powyszej ustawie i rozporzdzeniach. Właciwe organy pastwowe sprawuj kontrol nad obrotem prekursorami kategorii II (bezwodnik octowy, manganian(vii) potasu, piperydyna, kwas antranilowy i kwas fenylooctowy) oraz wikszymi ilociami prekursorów kategorii III (kwas chlorowodorowy i siarkowy(vi), toluen, eter dietylowy, aceton oraz butan- 2-on). [13] Rozporzdzenie MENiS z r. w sprawie bezpieczestwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U ) 20. Pomieszczenia szkoły i placówki, w szczególnoci pokój nauczycielski, laboratoria, pracownie, warsztaty szkolne, pokój nauczycieli wychowania fizycznego, kierownika internatu (bursy) oraz kuchni wyposaa si w apteczki zaopatrzone w rodki niezbdne do udzielania pierwszej pomocy i instrukcj o zasadach udzielania tej pomocy. 21.Nauczyciele, w szczególnoci prowadzcy zajcia w warsztatach, laboratoriach, a take zajcia wychowania fizycznego, podlegaj przeszkoleniu w zakresie udzielania pierwszej pomocy. 26. W warsztacie, laboratorium i pracowni wywiesza si w widocznym i łatwo dostpnym miejscu regulamin okrelajcy zasady bezpieczestwa i higieny pracy. 28. Uczniów pracujcych w warsztatach, laboratoriach i pracowniach szkolnych, w celu zabezpieczenia przed działaniem niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia czynników, a take ze wzgldu na wymagania sanitarno - higieniczne, zaopatruje si w niezbdne rodki ochrony indywidualnej oraz odzie i obuwie robocze. 29. ust. 1. Substancje i preparaty chemiczne umieszcza si w pojemnikach opatrzonych napisami zawierajcymi nazw substancji lub preparatu oraz informujcymi o ich niebezpieczestwie lub szkodliwoci dla zdrowia. ust. 2 Substancje niebezpieczne i preparaty niebezpieczne w rozumieniu przepisów o substancjach i preparatach chemicznych przechowuje si w zamknitych pomieszczeniach specjalnie przystosowanych do tego celu. ust. 3. Dyrektor zapewnia udostpnienie kart charakterystyk niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych zgromadzonych w szkole osobom prowadzcym zajcia z uyciem tych substancji i preparatów. ust. 4. Uczniów zaznajamia si z kartami charakterystyk niebezpiecznych substancji i preparatów, jeeli s one uywane w czasie zaj. 41. ust. 1. O kadym wypadku zawiadamia si niezwłocznie: 1) rodziców (prawnych opiekunów) poszkodowanego; 2) organ prowadzcy szkoł lub placówk; 3) pracownika słuby BHP; 4) społecznego inspektora pracy; 5) rad rodziców. 5