Finanse ubezpieczeń społecznych

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Finanse ubezpieczeń społecznych"

Krzysztof Milewski
7 lat temu
Przeglądów:

1 Finane ubezpieczeń połecznych Wykład 6. Reparycyjne ubezpieczenia emeryalno-renowe Avering 1994, Wiśniewki 1999

2 Kryeria oceniające rzeelność planu emeryalnego ze względu na poób kapializacji: 1. Kryerium bieżącej kapializacji zobowiązań: W każdym momencie akualna warość przyznanych doychcza uprawnień emeryalnych poencjalnych i już realizowanych je równa bieżącej warości zgromadzonych w danym programie zaobów. 2. Kryerium kapializacji zobowiązań na momen pierwzej wypłay: W każdym momencie akualna warość goowych do realizacji zobowiązań emeryalnych je równa bieżącej warości zgromadzonych zaobów. Są o kryeria oceniające rzeelność planu reropekywnie.

3 Czy kapializacja zobowiązań w yemie publicznym je konieczna? Program publiczny nigdy ię nie kończy, Zawze będą nowi członkowie yemu, kórzy będą płacić kładki, Rząd może zawze próbować podwyżzyć podaki, albo pożyczyć funduze, jeżeli program znajdzie ię w złej yuacji finanowej, Kapializacja je droga, więc finanowanie yemu wymagałoby więkzych kładek. W programach prywanych kapializacja je niezbędna, ponieważ mogą ię one kończyć.

4 Kryeria oceniające rzeelność planu emeryalnego ze względu na wypłacalność finanową: 1. Kryerium długookreowej wypłacalności dla zamknięej grupy uczeników: W każdym momencie, dla grupy obecnych uczeników programu, bieżąca warość przyzłych zobowiązań powinna być równa bieżącej warości zgromadzonych zaobów i przyzłych przychodów neo. 2. Kryerium wypłacalności dla owarej grupy uczeników: W okreie o ualonej długości akualna warość należnych wypła je mniejza lub równa akualnej warości zgromadzonych zaobów programu oraz jego przyzłych przychodów neo. Są o kryeria oceniające rzeelność planu propekywnie.

5 Rzeelność akuarialna Definicja ogólna: Program emeryalny charakeryzuje ię rzeelnością akuarialną, jeżeli je w anie zapewnić obiecane świadczenia. Definicja dla grupy zamknięej: Program je akuarialnie rzeelny, jeżeli iniejące zaoby i warość bieżąca przyzłych kładek ą wyarczająco wyokie, by pokryć zobowiązania wobec członków i ich padkobierców. Definicja dla yemu reparycyjnego: Program je rzeelny kięgowo, jeżeli roczne przychody ze kładek i roczne wydaki na świadczenia ą w przybliżeniu równe.

6 Reparycyjny plan emeryalny o plan, w kórym kładka nie je podporządkowana kryeriom pełnej kapializacji bieżących zobowiązań, lecz kryeriom bieżącej płynności wypłay świadczeń Wiśniewki, 1999,. 64. Syem reparycyjny możemy oceniać również w kaegoriach makroekonomicznych: ilość płacących kładki, ilość świadczeniobiorców, wyokość kładki i świadczenia, ich efeky gopodarcze.

7 W warość zobowiązań yemu emeryalnego w momencie, W a funduz emeryalny oób akywnych, W r funduz świadczeń, δ opa procenowa, P kładka emeryalna, B świadczenie emeryalne, P T ranfer kapiału ze kładek do funduzu obługującego wypłaę świadczeń. δ W r P δ W a Akywni W a P T Emeryci W r B

8 Podawowe zależności zachodzące w krókim okreie czau, +d: 1. Zmiany zachodzące w zaobach funduzu emeryalnego akywnych uczeników yemu: dw a P d W d 2. Zmiany zachodzące w funduzu świadczeń: dw r P T d 3. Łączna zmiana zaobów yemu: a W r d P T d B d dw P d W d B d

9 Syem reparycyjny, w kórym wzykie kładki ą na bieżąco przekazywane na wypłaę emeryur: 1. W a 0 2. P Y gdzie o opa kładki, a Y o rumień wynagrodzeń. 3. P T T a Punk drugi i rzeci uchylają kryerium kapializacji.

10 W akim razie: 1. Y d Ta d 2. 0 T a d Vd B d gdzie V o rezerwa zapewniająca płynność 3. 0 Y d Vd B d

11 Sopa kładek: Wyokość świadczeń: gdzie r o liczba świadczeniobiorców, a E o średnia emeryura. Dochód: gdzie a o liczba oób akywnych, kóre płacą kładki, a Y o średni dochód. => Y V Y B E B r Y Y a Y V Y E a a r dr Grzegorz Kula,

12 W czyym yemie reparycyjnym: a - liczba oób akywnych, kóre powinny płacić kładki, p - wpółczynnik ściągalności kładek. W akich warunkach kładka je dana przez: E p Y r a p Y E a r 1 dr Grzegorz Kula,

13 Składka mui ię zmieniać wraz ze zmianą średniego dochodu w gopodarce i ze zmianami demograficznymi. Funduz rezerwowy może łagodzić konieczność zmian. Ze wzroem liczby oób akywnych kładka będzie padać, a ze wzroem liczby emeryów ronąć. Syem byłby abilny, gdyby między opą procenową δ, empem wzrou przecięnego wynagrodzenia γ i empem dopływu nowych uczeników ρ zachodziła zależność: Tempo dopływu nowych uczeników oraz świadczeniobiorców powinno być uabilizowane i jednocześnie abilizować empo wzrou dochodów i wzrou kładki: B' B Y ' Y

14 Dane dla Polki Rok E r a Y 0,52 0,54 0,56 0,51 0,53 0,52 0,51 0,50 0,784 0,623 0,637 0,57 0,53 0,53 0,54 0,54 p 0,95 0,91 0,98 0,994 0,99 0,99 0,99 0,99 42,91% 36,97% 36,4% 29,34% 28,25% 27,86% 27,97% 27,18%

15 Argumen za yemem reparycyjnym: zdolność do redyrybucji dochodów od bogaych do biednych i do biedniejzych pokoleń. Gdy nie ma powiązania między wyokością kładek a poziomem świadczenia, zawze dochodzi do redyrybucji dochodów wewnąrz danej grupy wiekowej. Miary zakreu redyrybucji: ounek warości bieżącej wpłaconych kładek i oczekiwanej warości bieżącej świadczeń emeryalnych, relacja opy zwrou, przy kórej świadczenia i kładki ą równe, do rynkowej opy procenowej.

16 Problemy z redyrybucją w yemie reparycyjnym Między pokoleniami: Poprawa yuacji danego pokolenia odbywa ię kozem naępnych. Wewnąrz jednej generacji: Bogaci później zaczynają pracę niż ubodzy i żyją dłużej. Im wyżza płaca, ym wyżza emeryura, czyli bogaci pracują krócej, ale emeryurę mają wyżzą niż ubodzy. Dochody powyżej rzydzieokroności średniej płacy, obecnie zł, ą zwolnione ze kładki emeryalnej i renowej.

17 Źródła problemów yemów emeryalnych: Sarzenie ię połeczeńw, Dojrzenie yemu, Brak możliwości rozzerzenia yemu o nowe grupy połeczne, Wcześniejze emeryury i ławy doęp do ren, Wyokość kładek, Wyokość óp zaąpienia, Górny pułap dochodu, od kórego nie płaci ię kładek je zby niki, Kapiały rezerwowe yemów emeryalnych mają bardzo nikie opy zwrou, Produkywność gopodarki rośnie wolno.

18 Gwarancje pańwa w yemie emeryalnym: Gwarancje doyczą dwóch apeków: 1. bezpieczeńwa funkcjonowania yemu zawze wyarczy pieniędzy na wypłay, 2. bezpieczeńwa uczenicwa w yemie nawe jeżeli ię nam nie powiedzie, o i ak doaniemy emeryurę. Gwarancja 1 je złudzeniem nie da ię jej pełnić. Gwarancja 2 o minimalny poziom emeryury fundamenalny cel yemu emeryalnego zapewnienie niezbędnych środków do życia i przeciwdziałanie ubówu ludzi arzych.

Podobne dokumenty

q s,t 1 r k 1 t k s q k 1 q k... q n 1 q n q 1 i ef e, v 1 q,

q s,t 1 r k 1 t k s q k 1 q k... q n 1 q n q 1 i ef e, v 1 q, Maemayka finanowa i ubezpieczeniowa - 3 Przepływy pienięŝne 1 Warość akualna i przyzła przepływów dykrenych i ciągłych Oprocenowanie - dykonowanie ciągłe ze zmienną opą (iłą). 1. Sopy przedziałami ałe