dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

Transkrypt

1 Kaedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

2 Sposoby usalania płac w gospodarce Jednym z głównych powodów, dla kórych na rynku pracy obserwujemy poziom bezrobocia wyższy od nauralnego (czyli akiego, kórego zasadniczo nie da się obniżyć) jes o, iż płace wyznaczane są na poziomie odbiegającym od równowagi rynkowej. Może o być pochodna sposobu usalania płac w gospodarce, gdzie możliwe są 2 podejścia: maching approach opare na założeniu o ym, że pracownicy i pracodawcy posiadają pewną siłę przeargową (zależną od uwarunkowań insyucjonalnych czy syuacji na rynku pracy). podejście efekywnościowe opare na założeniu, iż lepiej opłacani pracownicy będą bardziej efekywni w pracy. W ym przypadku wyznaczenie płacy równowagi odbywa się jak na rysunku poniżej: wysiłek krzywa wysiłku pracownika E * w/p * płaca realna

3 Srona podażowa rynku pracy Z punku widzenia pracowników, na poziom płac realnych (kóry jes punkem odniesienia zarówno dla pracowników jak i firm) wpływają: syuacja na rynku pracy, czynniki insyucjonalne (w ym np. związki zawodowe), inflacja. W związku z powyższym, przy założeniu, że oczekiwany poziom cen jes równy rzeczywisemu poziomowi cen, równanie usalania płac przyjmuje posać: W = P f ( u, z ) srona podażowa rynku pracy gdzie u o bezrobocie, zaś z o czynniki insyucjonalne. k

4 Srona popyowa rynku pracy Z punku widzenia popyu na pracę wiemy, iż w równowadze firmy będą wyznaczać swój popy na poziomie przy kórym płaca realna jes równa krańcowej produkywności czynnika pracy. Zarazem jednak firmy będą sarały się usalić ceny swoich produków na poziomie, kóry uwzględniać będzie pewną marżę. Sąd równanie usalania cen przybiera posać: P W = (1+ µ ) MPN W P = MPN 1+ µ gdzie µ oznacza marżę przedsiębiorswa srona popyowa rynku pracy

5 Równowaga na rynku pracy Równowaga na rynku pracy określana jes w punkcie przecięcia się krzywych obrazujących równanie usalania płac i cen. Punk en określa poziom realnych płac oraz nauralną sopę bezrobocia, co pokazano na wykresie poniżej: płaca realna usalanie płac w/p * usalanie cen u n * sopa bezrobocia

6 Nauralny poziom zarudnienia i produkcji Znając poziom nauralnej sopy bezrobocia, przy kórej realna sawka płacy określana przez firmy w oparciu o równanie usalania cen zrównuje się z realną sawką płacy określaną w oparciu o negocjacje płacowe pracowników z firmami, możliwe jes obliczenie nauralnego poziomu zarudnienia oraz nauralnego poziomu produkcji. Nauralny poziom zarudnienia: N n = L( 1 un ) Nauralny poziom produkcji: Y n = Af ( K, Nn ) = Af ( K, L(1 un ))

7 Zadanie 1. Narysuj wykres równań usalania płac i cen. Pokaż graficznie jaki wpływ na nauralną sopę bezrobocia będzie miał: a) Wzros warości zasiłków dla bezrobonych; b) Wprowadzenie przepisów anymonopolowych i przepisów o uczciwych prakykach w handlu, kóre inensyfikują konkurencje; c) Spadek cen energii, kóry nie prowadzi do zwiększenia jej zużycia (czyli krańcowy produk pracy nie ulega zmianie); d) Wzrosu znaczenia specyficznego kapiału ludzkiego, kóry jes zdobywany w miejscu pracy i prowadzi do wzrosu produkywności pracy. Zadanie 2. O pewnej gospodarce wiadomo, że: Funkcja opisująca wpływ czynników insyucjonalnych na siłę przeargową pracowników jes dana przez F( u, z ) = 1 2u Krańcowy produk pracy jes równy 1 Ceny są wyższe od krańcowych koszów (płac) o 25 procen a) Zapisz równania usalania cen i płac b) Oblicz realną sawkę płacy w równowadze c) Oblicz nauralną sopę bezrobocia

8 Zadanie 3. W pewnym kraju liczba ludności powyżej 15 la i więcej wynosi 1000, spośród kórych 564 pracuje, a 36 akywnie poszukuje pracy. Funkcja produkcji dana jes przez Y = AN, zaś produkywność pracy wynosi 2. Równanie usalania płac ma posać W / P e = z 200u, gdzie z jes wypłacanym przez rząd zasiłkiem dla bezrobonych, a u o sopa bezrobocia. a) Oblicz sopę akywności zawodowej i sopę bezrobocia. b) Jakie jes równanie usalania cen, jeśli narzu wynosi µ=1? c) Jaka jes nauralna sopa bezrobocia, jeśli z=10? Jaki jes nauralny poziom produkcji? d) Rząd rozważa wdrożenie nowej poliyki rynku pracy. Rozważane są dwa rozwiązania. Niekórzy ekonomiści proponują podniesienie zasiłków dla bezrobonych, a inni zwiększenie usawowych koszów zwolnień pracowników, ak aby obniżyć wrażliwość płac na bezrobocie. Porównaj wpływ na nauralną sopę bezrobocia zwiększenia zasiłków do poziomu z=13 ze skukami spadku wrażliwości pożądanych płac względem sopy bezrobocia do 150.

9 Zadanie 4. Wysiłek przecięnego pracownika jes powiązany z jego płacą zgodnie z nasępującym równaniem: e= 8 w 4 gdzie e miara efekywności (wysiłku), w o realna sawka płacy. Funkcja popyu na pracę ma posać ND = 53 30w + 2e, a funkcja podaży pracy NS = w a) Opymalnie posępująca firma maksymalizuje wysiłek pracownika przypadający na jednoskę płacy, czyli maksymalizuje e / w. Wykaż formalnie, że warunek opymalizacji wymaga, aby spełnione było e / w= e / w. b) Jaka jes opymalna płaca efekywnościowa w gospodarce opisanej powyżej? c) Oblicz poziom bezrobocia przymusowego przy sawce płacy efekywnościowej obliczonej w (b).

10 Zadanie 5. Równania usalania cen i płac mogą być zapisane w posaci: p W = MPN ( 1+ µ ) W =P a) Oblicz nauralną sopę bezrobocia w równowadze, gdy ceny oczekiwane i fakyczne są sobie równe. Czy orzymany rezula jes zgodny z fakami empirycznymi, kóre wskazują na brak długookresowego malejącego rendu sopy bezrobocia pomimo rosnącej produkywności pracy? b) Załóżmy eraz, że dochody ze źródeł alernaywnych w posaci odseek, dywidend i ren są rosnącą funkcja produkywności pracy. W rezulacie wzros produkywności nasila posawy roszczeniowe i równanie usalania płac przyjmuje posać: e zmpn W =P u Czy nauralna sopa bezrobocia zależy w ym wypadku od produkywności pracy? e z u c) Załóżmy eraz, że hojność pańswa dobrobyu z ma ω razy silniejszy wpływ na żądania płacowe osób niewykszałconych niż osób wykszałconych. Podobnie, wpływ pozapłacowego dochodu i produkywności na płace pracowników wykszałconych jes n razy silniejszy od wpływu na żądania płacowe najbiedniejszych pracowników. Oblicz nauralną sopę bezrobocia i wyjaśnij, czy orzymany wynik jes zgodny z zaobserwowaną rosnącą sopa bezrobocia pracowników niewykszałconych.