Bezrobocie i zadłużenie przyczyna czy skutek? W poszukiwaniu bardziej skutecznych rozwiązań. Poznań, 17 listopada 2015 roku

Transkrypt

1 Bezrobocie i zadłużenie przyczyna czy skutek? W poszukiwaniu bardziej skutecznych rozwiązań Poznań, 17 listopada 2015 roku

2 Portret zadłużonych Polaków badanie DB Maison Karolina Duniec, Grupa KRUK

3 PORTRET ZADŁUŻONYCH POLAKÓW SEGMENTACJA UNIKAJĄCY 12% 27% ZAPOMINALSCY ZAGUBIENI 18% 19% 24% BEZTROSCY ZADŁUŻENI DLA INNYCH 3

4 4

5 ZAPOMINALSCY - PODSUMOWANIE Mają najmniejsze zadłużenie Nie są dużymi zwolennikami brania kredytów Lubią mieć wszystko pod kontrolą Zadowoleni ze swojego życia, czują się kowalami swojego losu Mają pozytywny stosunek do pieniędzy, starają się nimi zarządzać w sposób racjonalny Są zdania, że długi trzeba spłacać, bo tak postępują porządni ludzie Dochody 3868 zł/zadłużenie zł 5

6 6

7 ZADŁUŻENI DLA INNYCH - PODSUMOWANIE Najwyższy odsetek kobiet Głównie mieszkańcy dużych i wielkich miast Czerpią satysfakcję z życia rodzinnego Mało zadowoleni ze swojej sytuacji zawodowofinansowej Mają przeciętny dochód gospodarstwa domowego Najbardziej zadłużeni (niemal połowa spłaca pożyczkę gotówkową) Żyją na bieżąco, raczej nie oszczędzają Najważniejsze jest dla nich opłacenie wszystkich opłat związanych z domem Dochody zł/zadłużenie zł 7

8 infografika 8

9 BEZTROSCY - PODSUMOWANIE Posiadają najwyższe dochody Mają średni poziom zadłużenia Aktywni zawodowo Zadowoleni ze swojego życia Podejmują decyzje pod wpływem chwili Nie zaciskają pasa Pieniądz jest dla nich miarą wartości człowieka Rozrzutni, lubią wydawać pieniądze zarówno na własne potrzeby, jak i dla innych Nie mają silnego poczucia, że długi zawsze trzeba spłacać Dochody zł/zadłużenie zł 9

10 infografika 10

11 ZAGUBIENI - PODSUMOWANIE Najstarsza grupa, o najniższym poziomie wykształcenia Mają najgorszą sytuację materialną Uważają, że zasługują na lepsze życie Czują się wykorzystywani i niedoceniani Zaciskają pasa i szukają promocji Nie odkładają pieniędzy, wszystko wydają na bieżące potrzeby Większość posiada jakiś kredyt lub pożyczkę gotówkową Uważają, że problemy z terminową spłatą są powszechne i wynikają ze słabej sytuacji gospodarczej kraju Dochody zł/zadłużenie zł 11

12 Infografika 12

13 UNIKAJĄCY - PODSUMOWANIE Segment najbardziej męski Nie są zadowoleni z życia Żyją z dnia na dzień Przeciętne dochody Negatywnie oceniają swoją sytuację materialną i perspektywy na przyszłość Nie zaciskają pasa, lubią wydawać Mają najwięcej niespłaconych zobowiązań Szukają usprawiedliwień i wymówek, aby nie spłacać zadłużenia Dochody zł/zadłużenie zł 13

14 Typ osób zadłużonych Zapominalscy Polecenie zapłaty Dalsze oszczędzanie Zadłużeni dla innych WSKAZÓWKI Oszczędzać z myślą o innych Planować prezenty i kupować je wtedy i tam, gdzie taniej PORADY Uwaga na mandaty Nauczyć się odmawiać najbliższym Zwiększyć dochody Zagubieni Otworzyćsię bardziej na innych i ich Odkładać nawet małe kwoty pomoc Doszkalanie i nowa, lepsza praca Kontrolować wydatki (budżet) Znaleźć cel i radość życia Kredyt konsolidacyjny, płacić chociaż część w terminie Beztroscy Oszczędzać, bymieć wymarzone drogie rzeczy (odłożenie zakupu jako wyzwanie + nagroda) Unikający Wybierać tańszą lub darmową rozrywkę i produkty Kredyt konsolidacyjny Spłacać, by mócdalej korzystać z kredytów Płacić gotówką Nagroda za powstrzymanie lub ograniczenie zbędnego wydatku Płacić gotówką a nie kartą 14

15 ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE: OGÓLNE PODSUMOWANIE Czego dotyczy dług? Opłata za telefon / internet 74% Opłata za prąd, gaz 72% Opłata za czynsz Spłata pożyczki gotówkowej Spłata zakupu na raty Spłata karty kredytowej Spłata kredytu konsumpcyjnego Spłata kredytu hipotecznego 43% 32% 26% 21% 14% 66% Średnia wysokość zobowiązań do spłaty zł Alimenty 8% 0% 50% 100% 15

16 CELE ZADŁUŻENIA: OGÓŁEM Na jakie cele Pana(i) gospodarstwo domowe przeznacza zaciągnięte pożyczki i kredyty? /Możliwe wiele odpowiedzi/ Spłata wcześniejszych długów Remont domu, mieszkania Zakup samochodu 15% Zakup domu, zakup mieszkania 14% Zakup dóbr trwałego użytku 13% Na konieczne naprawy 14% 29% 27% NA SPŁATĘ POPRZEDNICH ZOBOWIĄZAŃ NA POWAŻNE ZAKUPY Ważne uroczystości np. chrzest, wesele) Kształcenie dzieci Zabezpieczenie przyszłości dzieci Rozwój własnej działalności gospodarczej Kształcenie własne Na inwestycję Zakup, dzierżawa narzędzi pracy (maszyny, wynajem lokalu itd.) Zakup papierów wartościowych 8% 5% 2% 5% 4% 3% 3% 1% NA DZIECI NA INWESTYCJE Stałe opłaty (np. mieszkaniowe) Na bieżące wydatki konsumpcyjne (np. żywność, odzież, obuwie) Aby dopiąć budżet na koniec miesiąca Leczenie Nazimę, np. na zakup węgla 8% 10% 7% 15% 13% 0% 50% 100% Święta Bożego Narodzenia lub Wielkanoc NA BIEŻĄCE I STAŁE OPŁATY Na zakupy związane z hobby NA PRZEŻYCIE Wypoczynek Superokazja Zakupy w sprzedaży bezpośredniej (np. komplet garnków, pościel) Zakupy w telesprzedaży 5% 3% 2% 1% 1% 1% NA WYDATKI KONSUMPCYJNE 16

17 CEL ZADŁUŻENIA: SPŁATA POPRZEDNICH ZOBOWIĄZAŃ 50% 49% 40% 30% 29% 33% 28% 20% 10% 0% 8% ogółem seg. 1 seg. 2 seg. 3 seg. 4 seg. 5 19% OGÓŁ N=604 Zapominalscy N=166 Zadłużeni dla innych N=144 Beztroscy N=112 Zagubieni N=108 Unikający N=74 17

18 Z jakiego powodu nie opłacił(a) Pan(i) należności w terminie? POWODY OPÓŹNIEŃ W SPŁATACH zła sytuacja materialna 38% A 55% w grupie osób o dochodzie netto do zł brak pracy / utrata pracy musiał(em/am) opóźnić spłatę, żeby mi starczyło środków na spłatę innych zobowiązań zapomniał(em/am) uregulować należność 21% 17% 27% A 42% w grupie osób o dochodzie netto do 1500zł zadłużenie nie powstało z mojej winy 11% nie wiedział(em/am) o zadłużeniu 10% nieszczęśliwe wydarzenie np. choroba, rozwód niechęć do spłaty (należność została naliczona niesprawiedliwie) 8% 6% Inne 2% 0% 20% 40% 60% 80% 100% 18

19 PODSUMOWANIE PSYCHOGRAFIA Średni poziom zadowolenia z życia w grupie osób zadłużonych to 61. pkt. Osoby zadłużone są najbardziej usatysfakcjonowane ze swojego życia rodzinnego oraz własnego charakteru, a najmniej z finansów oraz perspektyw na przyszłość. 88% osób zadłużonych jest zdania, że człowiek powinien brać los we własne ręce, a jednocześnie ponad połowa przyznaje, że często nie ma wpływu na swoje życie. W grupie zadłużonych powszechna jest postawa, że zasługują na lepsze życie niż mają obecnie (78% badanych jest tego zdania). 19

20 PODSUMOWANIE FINANSE 40% osób zadłużonych ma pozytywny stosunek do pieniędzy, a 26% negatywny. Pieniądze wywołują najbardziej pozytywne emocje wśród Beztroskich, a najbardziej negatywne u Zagubionych. Większość osób zadłużonych wydając pieniądze zaciska pasa, jednocześnie ponad 60% przyznaje, że sprawia im przyjemność kupowanie fajnych rzeczy, nawet jeśli zakup jest nierozsądny. Tylko 12% zadłużonych oszczędza jakąś kwotę pieniędzy co miesiąc. Najważniejsze zobowiązania w hierarchii wydatków to opłata czynszu oraz rachunków za gaz i prąd. 40% osób zadłużonych negatywnie ocenia swoją sytuację materialną. 20

21 PODSUMOWANIE ZADŁUŻENIE Niemal 90% osób zadłużonych uważa, że długi należy spłacać. Największą motywacją do terminowych spłat są namacalne kary(finansowe oraz prawne). Jednocześnie 28% osób przyznaje, że najbardziej skłania ich do spłacenia długu chęć pozbycia się ciężaru. Osobom zadłużonym bliższa jest postawa traktowania kredytu jako konieczności niż naturalnego sposobu zdobycia pieniędzy. 43% osób zadłużonych spłaca obecnie pożyczkę gotówkową, 32% spłaca zakupy na raty, 21% kredyt konsumpcyjny, a 14% kredyt hipoteczny. 41% zadłużonych deklaruje, że zaczyna miesiąc od spłaty zadłużenia. 81% osób przyznaje, że w ciągu ostatnich 3 miesięcy na spłatę zadłużenia przeznaczyli poniżej 30% swoich dochodów. 21

22 Wybrane postawy wobec zadłużenia klientów Grupy KRUK

23 SEGMENT ŻÓŁTY Małe środki do życia Utrata pracy, brak perspektyw Żyją bardzo biednie Zaciągnęli zadłużenia w czasie, gdy mieli stały dochód Często niezaradni życiowo Chcieliby spłacić długi, bo obawiają się konsekwencji, ale nie wiedzą, jak to zrobić i nie mają środków Co ich motywuje do działania: Niebezpieczeństwo pogorszenia obecnej sytuacji i utrata dotychczasowego statusu społecznego Obietnica świętego spokoju Otrzymanie pomocy z zewnątrz (ukierunkowanie na konkretne działanie, doraźna pomoc finansowa, doradztwo) Zrozumienie i zaufanie ze strony społeczeństwa Wizja lepszego życia Wizja utraty całkowitej kontroli 23

24 SEGMENT SZARY Bieda, nałogi, konflikty z prawem Przywykli do opieki socjalnej i wsparcia, potrafią o nie zadbać Brak przywiązywania uwagi do pieniędzy jakoś to będzie Mała motywacja do spłaty, nie obawiają się postępowania sądowo-komorniczego Często prezentują postawę roszczeniową, czują się pokrzywdzeni Zazwyczaj nie pracują, uważają, że im się to nie opłaca Co ich motywuje do działania: Otrzymanie pomocy z zewnątrz (np. doradztwo, umorzenie części długu) Regularnie powtarzane wizyty doradcy terenowego Przykłady osób, najlepiej z bliskiego otoczenia, które: odmówiły współpracy z KRUK i poniosły tego konsekwencje przyjęły propozycję KRUK i na tym skorzystały 24

25 SEGMENT NIEBIESKI Poważne problemy (np. zdrowotne, osobiste) Pieniądze mają dla nich małe znaczenie Do pieniędzy mają stosunek drugorzędny podejście charakterystyczne dla ludzi po przejściach. Z czasem problem zadłużenia może potęgować depresję Co ich motywuje: Okazana pomoc Nadzieja, że będzie lepiej Brak powiększania się długu Zapobiegnięcie powstaniu kolejnego długu, który utożsamiają z kolejnym problemem Bezpieczeństwo ich rodziny 25

26 Zadłużenie alimentacyjne

27 KTO NIE REGULUJE ZOBOWIĄZAŃ ALIMENTACYJNYCH? 153 tys. 7 tys. 95,5% Dane Rejestru Dłużników ERIF BIG S.A. III kwartał 2015 roku 27

28 ŚREDNIA WARTOŚĆ ZOBOWIĄZANIA ALIMENTACYJNEGO +30% ,97 zł ,06 zł Dane Rejestru Dłużników ERIF BIG S.A. III kwartał 2015 roku 28

29 LICZBA ZOBOWIĄZAŃ ALIMENTACYJNYCH W PODZIALE NA PŁEĆ I GRUPY WIEKOWE < 31 lat lat lat lat łącznie Dane Rejestru Dłużników ERIF BIG S.A. III kwartał 2015 roku 29

30 Działania edukacyjne Grupy KRUK

31 KRUK - DROGA DO STRATEGII PROUGODOWEJ W 2007 roku Grupa KRUK przeprowadziła badania postaw wobec zadłużenia. Wynikało z nich, że Polacy nie spłacają zadłużenia,bo nie mają pieniędzy. 31

32 Odpowiedzią Grupy KRUK było wprowadzenie strategii prougodowej, która zakłada: polubowne rozwiązanie problemu zadłużenia rozłożenie zadłużenia na dogodne raty podpisanie ugody Dzięki strategii prougodowej Grupie KRUK udało się pomóc wyjść z długu już setkom tysięcy osób (zarówno w Polsce, w Rumunii, Czechach i Słowacji, gdzie działa Grupa) STRATEGIA PROUGODOWA 32

33 DZIEŃ BEZ DŁUGÓW - LISTOPAD Dzień bez Długów to: Zachęta, aby podjąć kroki w sprawie swojego zadłużenia Promowanie postawy spłacania długów Edukacja w zakresie rozsądnego zarządzania budżetem Porady w kwestii radzenia sobie z nadmiernym zadłużeniem 33

34 PROGRAM DOBRY PLAN W pierwszej edycji: współpraca z Polskim Stowarzyszeniem Coachingu i Rozwoju Kilkumiesięczna praca zadłużonych rodzin z coachem planer domowego budżetu W drugiej edycji: Współpraca ze Stowarzyszeniem Program Wsparcia Zadłużonych Historie osób, które z sukcesem wyszły z zadłużenia poradnik 34

35 PORADNIK JAK WYSZLIŚMY Z DŁUGÓW. HISTORIE I PORADY OSÓB ZADŁUŻONYCH Poradnik zawiera historie nagrodzone w konkursie DOBRY PLAN Część teoretyczna dotycząca psychologii zadłużenia została stworzona przez Stowarzyszenie Program Wsparcia Zadłużonych Poradnik zawiera materiały do pracy własnej arkusze domowego budżetu, plan wyjścia z zadłużenia itp. 35

36 KOMIKSY CZYM JEST DŁUG? I JAK PORADZIĆ SOBIE Z DŁUGIEM? Powstały we współpracy ze Stowarzyszeniem Krzewienia Edukacji Finansowej Trafiają do szkół podstawowych, z którymi współpracuje SKEF Na ich podstawie prowadzone są lekcje dotyczące zadłużenia KRUK jest autorem tekstów komiksów 36

37 STRONA Na stronie znajdziemy: poradnik, jak wyjść z długów porady, jak pożyczać pieniądze kalkulator domowego budżetu badania dotyczące zadłużenia Polaków przydatny słownik porady eksperta 37

38 FANPAGE DOMOWY PLAN FINANSOWY NA FACEBOOKU 22 tys. fanów Porady dotyczące: finansów oszczędzania wychodzenia z zadłużenia 38

39 ARTYKUŁY PORADNIKOWE W PRASIE 39

40 REKLAMY TV

41 IDEA PLACEMENT M jak Miłość 2011 Barwy Szczęścia 2013 Ojciec Mateusz

42 Dziękuję za uwagę