Pani Ewa Makowska Dyrektor Zespołu do obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Nr 1 w Warszawie ul. św. Bonifacego 81, Warszawa

Transkrypt

1 Warszawa, 28 maja 2018 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-VIII SO Pani Ewa Makowska Dyrektor Zespołu do obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Nr 1 w Warszawie ul. św. Bonifacego 81, Warszawa WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b w związku z art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 697, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, zespół w składzie: Edyta Węglicka i Sławomir Ozdarski starsi inspektorzy wojewódzcy w Wydziale Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, przeprowadził w terminie marca 2018 r. kontrolę doraźną w trybie uproszczonym w mieszkaniu przy ul. Koszykowej 20/7, funkcjonującym w ramach Ośrodka Wspomagania Rodziny w Warszawie. Zakres kontroli obejmował: przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówce opiekuńczo-wychowawczej, zaspokajanie potrzeb dziecka i respektowanie jego praw w placówce w okresie od 1 stycznia 2017 r. do 14 marca 2018 r. Kontrola odbyła się bez uprzedniego powiadomienia dyrektora jednostki. Na podstawie art. 197d ww. ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Ośrodek Wspomagania Rodziny funkcjonuje w ramach Zespołu do obsługi Placówek Opiekuńczo- Wychowawczych Nr 1 w Warszawie, zwanego dalej Zespołem. Funkcję p.o. Dyrektora Zespołu pełni pani Ewa Makowska. W mieszkaniu przy ul. Koszykowej 20/7 zatrudniony jest wychowawca pełniący funkcję koordynatora - pani Joanna Włoch. Placówka działa na podstawie Decyzji Wojewody Mazowieckiego Nr 67/2011 z 21 grudnia 2011 r. W Rejestrze placówek opiekuńczowychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych oraz interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych województwa mazowieckiego figuruje pod pozycją 165. Jest placówką typu socjalizacyjnego z limitem 14 miejsc. Organem prowadzącym jest Miasto Stołeczne Warszawa. Rada Miasta Stołecznego Warszawy 21 września 2017 r. podjęła uchwałę

2 Nr LV/1375/2017 w sprawie likwidacji Centrum Administracyjnego Nr 1 do obsługi placówek opiekuńczo-wychowawczych, utworzenia Zespołu do obsługi Placówek Opiekuńczo- Wychowawczych Nr 1 oraz zmiany statutów placówek opiekuńczo-wychowawczych. Placówka działa na podstawie: Statutu Ośrodka Wspomagania Rodziny, stanowiącego załącznik Nr 5 do ww. uchwały Rady Miasta Stołecznego Warszawy. Regulaminu Ośrodka Wspomagania Rodziny w Warszawie, stanowiącego załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr 52/2015 Dyrektora Centrum Administracyjnego Nr 1 z dnia 25 listopada 2015 r. Regulaminu wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych w Warszawie, będącego załącznikiem do Zarządzenia Nr 17/2015 Dyrektora Centrum Administracyjnego Nr 1 z dnia 6 marca 2015 r., który określa: - prawa i obowiązki wychowanków - zasady samodzielnych wyjść wychowanków - zasady regulujące posiadanie i korzystanie z telefonów komórkowych oraz komputerów prywatnych przez wychowanków - zasady udzielania przepustek do rodzin własnych i zaprzyjaźnionych - regulamin kieszonkowego - zasady odwiedzin wychowanków. Kontrola została przeprowadzona w związku ze sprawą prowadzoną przez Rzecznika Praw Dziecka, dotyczącą funkcjonowania mieszkania przy ul. Koszykowej 20/7. XXX Standard świadczonych usług Ustaleń dokonano na podstawie przeprowadzonych rozmów z zastępcą dyrektora Zespołu do obsługi Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych Nr 1, koordynatorem Placówki, pedagogiem, analizy prowadzonej dokumentacji oraz oględzin Placówki. Placówka mieści się na trzeciej kondygnacji, w budynku mieszkalnym, wielorodzinnym podłączonym do miejskiej sieci wodno-kanalizacyjnej, ciepłowniczej, elektrycznej i gazowej. Spełnia wymagania określone w art. 106 ust. 2 i ust. 2a ustawy. W kontrolowanym okresie nie występowano do Wojewody o zezwolenie na przyjęcie kolejnego dziecka na podstawie art. 95 ust. 3a ustawy, ponieważ nie wystąpiła taka potrzeba. Na dzień kontroli przebywało w niej 13 wychowanków, w wieku od 8 do 16 lat. Jeden wychowanek (nr 3 z wykazu wychowanków) umieszczony był w Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii w Warszawie, w którym przebywał od poniedziałku do piątku. Kolejny wychowanek (nr 5 z wykazu wychowanków) decyzją sądu został umieszczony w Szpitalu dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Starogardzie Gdańskim. Natomiast wychowanek nr 13 z wykazu wychowanków posiadał nakaz doprowadzenia do Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Goździkowie. Aktualnie oddalił się bez zgody i przebywa na 2

3 ucieczce. Wychowankowie w wieku poniżej 10 r. ż. zostali przyjęci do Placówki razem ze starszym rodzeństwem, co jest zgodne z art. 95 ust. 2 ustawy. Wychowankowie mieli do dyspozycji 2 pokoje 3-osobowe, 2 pokoje 4-osobowe (wyposażone w łóżka, szafy, szafki, biurka oraz odpowiednie oświetlenie naturalne i sztuczne), pokój do wypoczynku (2 kanapy, sprzęt RTV), aneks kuchenny połączony z jadalnią, 2 łazienki i 2 toalety (3 natryski z zasłonami, 3 oczka WC, 4 umywalki, pralka, suszarka stojąca). Warunki, jakie zapewniała Placówka były zgodne z 18 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). Inspektorzy zwrócili uwagę na potrzebę odświeżenia ścian w pokojach wychowanków. Natomiast ogólny stan techniczny i higieniczny pomieszczeń nie budził zastrzeżeń. Zapewniony był swobodny dostęp do aneksu kuchennego. W trakcie rozmowy przeprowadzonej z wychowawcami i dziećmi ustalono, że jeśli ktoś chciał zjeść dodatkowy posiłek to mógł go przygotować w dowolnym momencie z produktów znajdujących się w kuchni: pieczywo, owoce, napoje oraz w lodówce: sery, dżemy itp. Kuchnia wyposażona była w odpowiednie meble kuchenne oraz sprzęt AGD. W jadalni był duży stół z krzesłami umożliwiający wspólne spożywanie posiłków. Posiłki dostarczane były w formie cateringu z kuchni działającej w ramach Zespołu, która obsługuje podległe placówki. Posiłki dowożone były w termosach przez pracownika Zespołu. W weekendy posiłki przygotowywali wychowankowie wraz z wychowawcami z zamówionych wcześniej produktów. Dzieci nie miały zaleconej specjalnej diety, nie korzystały z zaopatrzenia w środki spożywcze specjalnego przeznaczenia, z wyrobów medycznych oraz produktów leczniczych. Zapewniony był dostęp do opieki zdrowotnej zarówno na poziomie opieki podstawowej jak i specjalistycznej. Leki przechowywane były pod nadzorem, w pokoju wychowawców i przez nich wydawane. Prowadzony był rejestr podawanych leków. Wychowankowie realizowali obowiązek szkolny na odpowiednim dla siebie poziomie. Młodsze dzieci korzystały ze świetlicy szkolnej, w tym również XXX (zgodnie z wyjaśnieniami koordynatora Placówki XXX wyraziła chęć korzystania ze świetlicy, ze względu na zajęcia plastyczne, którymi była zainteresowana). Dzieci odprowadzane były do szkoły przez wychowawcę i odbierane po zajęciach, gdy ostatnie z nich kończyło lekcje (najpóźniej o godzinie 16.15). Gimnazjaliści mogli kontynuować naukę w szkole, do której uczęszczali przed przeniesieniem do Placówki. Wychowankowie najczęściej odrabiali lekcje przy stole w jadalni. W przypadku problemów z przyswojeniem materiału mogli liczyć na pomoc wychowawców. Dzieci miały wykupione karty miejskie umożliwiające korzystanie z komunikacji miejskiej na terenie Warszawy. Placówka zapewniała podręczniki, pomoce i przybory szkolne oraz środki higieny osobistej, które raz w miesiącu zamawiane były z Zespołu. Zakupy odzieży i obuwia dokonywane były z uwzględnieniem zdania wychowanka. Określone były maksymalne kwoty przeznaczone na zakupy. Wychowankowie uczestniczyli w zajęciach rekreacyjno-sportowych oraz specjalistycznych organizowanych zarówno na terenie Placówki jak i poza nią. Na terenie placówki organizowane 3

4 były zajęcia ruchowe, kulinarne, plastyczne oraz zajęcia specjalistyczne z pedagogiem i psychologiem. Dzieci korzystały również z korepetycji z matematyki, języka francuskiego i angielskiego. Poza placówką dzieci korzystały z zajęć komputerowych, tenisa i basenu. Ponadto korzystały ze świetlicy socjoterapeutycznej, terapii grupowej Aslan dla dzieci z rodzin alkoholowych, terapii psychologicznej, pedagogicznej, zajęć korekcyjno-kompensacyjnych oraz pomocy logopedy. Dzieci korzystały z oferty wyjazdów organizowanych w okresie letnim i zimowym. Kieszonkowe wypłacano zgodnie z Regulaminem kieszonkowego. Podstawowa stawka przysługująca każdemu wychowankowi powyżej 5 roku życia określona została w kwocie 50 zł. Wysokość kieszonkowego ustalał wychowawca kierujący procesem wychowawczym danego wychowanka. Pieniądze wypłacane były jednorazowo, co miesiąc przez koordynatora placówki. Kwota kieszonkowego zależała od właściwego zachowania, wywiązywania się z powierzonych zadań i przestrzegania pozostałych zasad obowiązujących w Placówce. Koordynator prowadził dokumentację dotyczącą wypłat kieszonkowego. Wychowankowie własnoręcznie kwitowali odbiór kieszonkowego. Praktyka wypłat była zgodna z 18 ust. 1 pkt 8 ww. rozporządzenia. Obchody nocne dokonywane były, co najmniej 3-krotnie, przez wychowawcę pełniącego dyżur, co jest zgodne z 12 ww. rozporządzenia. Godziny obchodów i ewentualne informacje z ich przebiegu odnotowywane były w zeszycie opieki w godzinach nocnych. [Akta kontroli: str ,51-71,82,83,113] Przestrzeganie i wykonywanie praw dziecka. Ustaleń dokonano w oparciu o analizę dokumentów, rozmowy z zastępcą dyrektora Zespołu, koordynatorem Placówki oraz wychowankami. Prawa i obowiązki wychowanków zawarte zostały w załączniku do Regulaminu wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych. Wśród praw wychowanków znalazły się miedzy innymi: prawo do poszanowania godności i nietykalności osobistej; prawo do utrzymywania kontaktów z rodziną naturalną, krewnymi, rówieśnikami ze środowiska; prawo do ochrony przed poniżającym traktowaniem i konsekwencjami; prawo do odwoływania się od konsekwencji lub decyzji podjętej w sprawie dziecka; prawo do wyrażania opinii, wysłuchania w sprawach, które dziecka dotyczą, stosownie do jego wieku i dojrzałości. W katalogu obowiązków wymienione zostały: uznanie godności i podmiotowości innych; przestrzeganie porządku dnia w placówce i w grupie rówieśniczej; sumienne pełnienie dyżurów i wykonywanie prac z zakresu samoobsługi. Wychowankowie po przyjęciu do Placówki informowani byli o prawach i obowiązkach zawartych ww. Regulaminie. Dzieci podpisywały na tę okoliczność stosowne oświadczenie, które zawierało również pouczenie o konieczności zgłaszania przypadków naruszania ich praw. Placówka posiadała opracowany Regulamin kieszonkowego wychowanków placówek opiekuńczowychowawczych zawierający zasady przyznawania kieszonkowego. Zapisy w 5, 6 i 18 Regulaminu 4

5 kieszonkowego były niezgodne z 18 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). Z treści 5 i 6 wynikało, że kieszonkowe nie przysługuje w przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności wychowanka w Placówce, jak również przebywania w Placówce krócej niż 2 tygodnie. Natomiast w 18 przewidziana była możliwość wstrzymania wypłaty kieszonkowego, nie dłużej niż na 1 miesiąc w przypadku nagannego zachowania lub gdy poprzednie kieszonkowe wydatkowane było na przedmioty zabronione np. papierosy, alkohol lub gdy wychowanek dokonał zniszczenia mienia placówki. Przytoczony wyżej przepis rozporządzenia nie przewiduje ograniczania lub wstrzymywania wypłat kieszonkowego, wskazując jednocześnie minimalną kwotę przysługującą wychowankom. Placówka nie publikowała zdjęć wychowanków na swojej stronie internetowej. Zastępca Dyrektora Zespołu poinformowała, że w przypadku udziału dziecka w różnego rodzaju wydarzeniach (konkursy, zawody, występy) organizowanych przez instytucje zewnętrzne pobierana była zgoda opiekuna prawnego na publikację wizerunku dziecka. Pisemna zgoda przekazywana była organizatorowi wydarzenia. W dokumentacji Placówki jak i Zespołu nie gromadzono kopii tych dokumentów. Numery telefonów do instytucji zajmujących się przestrzeganiem praw dziecka dostępne były w widocznym dla wychowanków miejscu. Z uwagi na ograniczenie czasowe wynikające z planu zajęć dodatkowych dzieci, zespół kontrolujący zrezygnował z badania ankietowego. Przeprowadzona została rozmowa, w której uczestniczyło 5 wychowanków w wieku od 10 do 14 lat, w tym XXX. Poruszone zostały zagadnienia z zakresu praw i obowiązków, codziennego funkcjonowania w placówce, samopoczucia, komfortu i zabezpieczenia potrzeb. Wychowankowie posiadali ogólną wiedzę na temat praw i obowiązków w placówce. Wskazane byłoby przeprowadzenie rozmowy z dziećmi celem przypomnienia wiadomości z tego zakresu. Wychowankowie potwierdzili, że co miesiąc otrzymują kieszonkowe. Zakupy odzieży i obuwia dokonywane były z uwzględnieniem ich preferencji. Mogli dekorować pokoje według własnego upodobania. Młodsze dzieci potwierdziły, że korzystają ze świetlicy szkolnej i odbierane są ze szkoły przez wychowawcę najpóźniej około godziny Zawsze mogą przygotować sobie coś do jedzenia z produktów dostępnych w aneksie kuchennym. W weekendy wspólnie z wychowawcami przygotowują posiłki, na które mają ochotę. W placówce uroczyście obchodzone były urodziny wychowanków. Wychowankowie mieli zapewniony kontakt zarówno z osobami bliskimi jak i rówieśnikami. Nie zgłaszali zastrzeżeń odnośnie relacji z wychowawcami, jak również do samego pobytu w Placówce. XXX. [Akta kontroli: str. 76, 84,112, ] W związku z powyższymi ustaleniami realizację zadań w zakresie przestrzegania standardów opieki i wychowania w placówce opiekuńczo-wychowawczej oraz zaspokajania potrzeb dziecka i respektowania jego praw oceniono pozytywnie pomimo stwierdzonych nieprawidłowości i uchybień. 5

6 Za stwierdzone nieprawidłowości i uchybienia odpowiedzialność ponosi dyrektor - pani Ewa Makowska oraz koordynator Placówki - pani Joanna Włoch, zaś ich przyczyną jest brak wystarczającego nadzoru. Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli i wobec stwierdzonych uchybień/nieprawidłowości kieruję do pani dyrektor następujące zalecenia pokontrolne: 1. Dostosować zapisy w Regulaminie kieszonkowego wychowanków placówek opiekuńczowychowawczych, w taki sposób, aby nie naruszały przepisu zawartego w 18 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). Uwagi i wnioski: Z uwagi na nieestetyczny wygląd ścian w pokojach wychowanków wskazane jest wykonanie malowania pomieszczeń. Wskazane jest przeprowadzenie rozmowy z dziećmi w celu przypomnienia zagadnień z zakresu praw i obowiązków wychowanków w Placówce. Pouczenie: Zgodnie z art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 697, z późn. zm.) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do Wojewody Mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, plac Bankowy 3/5, Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń oraz w przypadku nie zgłoszenia zastrzeżeń do zaleceń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego powiadomić wojewodę o sposobie realizacji uwag, wniosków i zaleceń. W przypadku uwzględnienia zastrzeżeń odpowiadając na zalecenia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. Jednocześnie przypominam, że w przypadku osób, które nie realizują zaleceń pokontrolnych mają zastosowanie przepisy art. 198 ww. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 6

7 STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Edyta Węglicka STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Anna Karpińska Zastępca Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Sławomir Ozdarski 7