Pan Jan N owak Dyrektor Domu Dziecka Równe Strachówka

Transkrypt

1 Warszawa, 6 kwietnia 2017 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS- IX AK Pan Jan N owak Dyrektor Domu Dziecka Równe Strachówka WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Zgodnie art. 197b ust. 1 i art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej ( Dz. U. z 2016 r. poz. 575 z późn. zm.) zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie w składzie: Małgorzata Tajchman i Anna Kutera - starsi inspektorzy wojewódzcy przeprowadzili zgodnie z Planem Kontroli Zewnętrznych MUW na rok 2017, w dniach lutego 2017 r. kontrolę kompleksową w Domu Dziecka (Równe 78, Strachówka). Zakres kontroli obejmował przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówce opiekuńczo wychowawczej oraz działań placówki na rzecz powrotu dziecka do rodziny biologicznej, utrzymywania z nią kontaktów, zaspokajania potrzeb dziecka i respektowania jego praw, przestrzegania przepisów określających zasady działania placówki opiekuńczo - wychowawczej, jak również zgodności zatrudnienia pracowników z kwalifikacjami określonymi w ww. ustawie w okresie od 1 stycznia 2016 r. do dnia kontroli. Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszu ustaleń, podpisanym przez dyrektora placówki bez zastrzeżeń w dniu 5 kwietnia 2017 r. Na podstawie art. 197d ww. ustawy i rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. 1

2 Dom Dziecka w Równem jest publiczną placówką opiekuńczo- wychowawczą typu socjalizacyjnego prowadzoną przez Powiat Wołomiński. Placówka działa na podstawie Decyzji Wojewody Nr 70/2011 z 29 grudnia 2011 r. i jest przeznaczona dla 30 dzieci. W okresie objętym kontrolą funkcję dyrektora pełnił p. Jan Nowak. Placówka działa w oparciu o statut i regulamin organizacyjny. W dniu kontroli w placówce umieszczonych było 29 wychowanków w wieku 2-21 lat. W okresie kontrolnym z powodu usamodzielnienia placówkę opuściło 5 dzieci. Państwowa Straż Pożarna w Wołominie oraz Wojewódzka Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna dokonały kontroli w placówce w okresie objętym kontrolą, stwierdzone uchybienia i nieprawidłowości zostały usunięte. I. Standard świadczonych usług Przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówce opiekuńczo wychowawczej sprawdzono na podstawie oględzin placówki, rozmowy z dyrektorem placówki, pedagogiem i wychowawcą/pracownikiem socjalnym oraz analizy dokumentacji. W okresie podlegającym kontroli jednokrotnie wystąpiono w dniu 29 sierpnia 2016 r. z wnioskiem do Wojewody Mazowieckiego na okresowe zwiększenie liczby dzieci w placówce ponad wskazany limit (Nr decyzji 2100/2016). W okresie kontrolnym w Domu Dziecka w Równem przebywało 3 dzieci poniżej 10 roku życia, co było zgodne z art. 95 ust.2 ww. ustawy, gdzie,,umieszczenie dziecka poniżej 10 roku życia w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno terapeutycznego jest możliwe w przypadku, gdy w danej placówce opiekuńczo wychowawczej umieszczona jest matka lub ojciec tego dziecka oraz w innych wyjątkowych przypadkach, szczególnie gdy przemawia za tym stan zdrowia dziecka lub dotyczy to rodzeństwa. Podczas kontroli ustalono, że placówka zapewniała wychowankom odpowiednio wyposażone pokoje, łazienki, miejsce do nauki, miejsce do przygotowywania posiłków oraz wspólną przestrzeń mieszkalną zgodnie z 18 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). Dzieci były wyposażone w podręczniki i przybory szkolne, odzież i obuwie stosowanie do wieku i indywidualnych potrzeb. Placówka zapewniała wychowankom 3 posiłki dziennie. Obiady sporządzane były przez kuchnię. Śniadania i kolacje w weekendy przygotowywane były przez wychowanków oraz wychowawców. W dniu kontroli wychowankowie nie korzystali ze środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. 2

3 Dzieci miały dostęp do opieki zdrowotnej, produktów leczniczych, zajęć wychowawczych, kompensacyjnych i terapeutycznych. W placówce od rodziców/opiekunów prawnych odbierane były oświadczenia ze zgodą m.in. na leczenie. Rodzice informowani byli o wizytach lekarskich. W placówce ewidencjonowano przychód i rozchód środków leczniczych ogólnego stosowania. Jednak środki psychotropowe, jak i leki nie były odpowiednio zabezpieczone przed dostępem dzieci. W okresie kontrolnym wychowankowie otrzymywali kwotę do własnego dysponowania. Kieszonkowe wypłacane było w całości lub w ratach, co miesiąc w kwocie 10 zł - 80 zł zgodnie z obowiązującym w placówce Regulaminem przyznawania kieszonkowego.wysokość wypłacanej kwoty uzależniona była m.in. od ilości uzyskanych punktów, które określały zachowanie wychowanków w ciągu miesiąca. W wyniku analizy dokumentacji stwierdzono, że odbiór ratalny kieszonkowego nie był poświadczony podpisami dzieci i wychowawców. W godzinach nocnych opiekę sprawowało 2 pracowników. Wychowawcy odnotowywali minimum 3 obchody w ciągu nocy w każdej grupie wychowawczej na odpowiednich arkuszach. Stwierdzono braki we wpisach z kilku dyżurów nocnych prowadzonych w okresie kontrolnym. W związku z powyższym tę część ocenia się pozytywnie pomimo uchybień. II. Sposób organizacji i dokumentowania pracy wychowawczej w placówce Sprawdzono na podstawie rozmowy z dyrektorem, pedagogiem i wychowawcą/pracownikiem socjalnym placówki oraz analizy teczek osobowych dla 16 wychowanków. W okresie objętym kontrolą w placówce prowadzona była następująca dokumentacja wymagana rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. : - Diagnoza psychofizyczna -w okresie objętym kontrolą dokument był opracowywany przez pedagoga placówki zgodnie z 14 ww. rozporządzenia. Treści ujęte w dokumentach były mało szczegółowe i nie posiadały daty sporządzenia, niektóre daty urodzenia wychowanków zawierały błędy. Ponadto podczas kontroli stwierdzono brak diagnozy dla 3 najmłodszych wychowanków przebywających w okresie kontrolnym w placówce; - Plan pomocy dziecku - sporządzany był przez wychowawcę kierującego procesem wychowawczym. Modyfikacje planów prowadzono co miesiąc i uwzględniały zmiany w sytuacji dziecka zgodnie z 15 ust. 3 pkt 1 i 2 ww. rozporządzenia. Nie wszystkie dokumenty ujmowały szczegółowo i indywidualnie do sytuacji i potrzeb opisywanego wychowanka cel pracy z dzieckiem. Ponadto stwierdzono brak podpisów wychowanków świadczących o współtworzeniu Planów pomocy dziecku; 3

4 - Karta Pobytu - była prowadzona przez wychowawców kierujących procesami wychowawczymi i obejmowała informacje wskazane w 17 ust. 2 i 4 pkt 2 ww. rozporządzenia. Wpisy w kartach były dokonywane w formie oceny na skali 0-5 w kolejnych miesiącach dla każdego dziecka, co jest niezgodnie z ww. przepisem prawa, gdzie uwzględnia się opis w poszczególnych obszarach funkcjonowania dziecka. Ponadto stwierdzono brak podpisu osoby sporządzającej w Karcie pobytu prowadzonej dla jednego wychowanka. Dokonywano także powtarzających się wpisów,,bez zmian w obszarze szczególnych potrzeb i znaczących wydarzeń w dokumentach 3 dzieci; - Ewidencja wychowanków prowadzona zgodnie ze wskazaniami 17 ust. 5 pkt 1-4 rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej. Stwierdzono również brak Arkuszy badań i obserwacji psychologicznych/ pedagogicznych w dokumentach wszystkich wychowanków wymaganych na mocy 17 ust. 1 pkt. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. Dodatkowo w Domu Dziecka w Równem sporządzano: - dzienne raporty dobowe, które były wypełniane przez dyżurujących wychowawców i przekazywane dyrektorowi; stwierdzono brak podpisów osoby sporządzającej czy wpisów dotyczących ilości dzieci przebywających w danym dniu w placówce; - rejestr wyjazdów wychowanków zawierający m.in. daty i godziny wyjść/ powrotów oraz cel wyjazdu dziecka. W związku z powyższym tę część ocenia się pozytywnie pomimo nieprawidłowości. III. Praca na rzecz powrotu dziecka do rodziny lub regulacji jego sytuacji prawnej Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji oraz rozmów z dyrektorem, pedagogiem i wychowawcą/pracownikiem socjalnym placówki. W placówce obowiązywał Program pracy z rodziną, który obejmował realizację zadań umożliwiających zmianę sytuacji rodzinnej dziecka. W związku z tym wychowawca wraz z pedagogiem lub pracownikiem socjalnym dokonywali rozeznania w sytuacji rodzinnej poprzez wizytację w domu rodzinnym wychowanka. Zdobyte informacje były wpisywane do Planu pomocy każdego dziecka. Wychowankowie byli urlopowani do domów rodzinnych, osób bliskich w dni wolne od nauki szkolnej za zgodą właściwych sądów. Dzieci mogły utrzymywać kontakty telefoniczne z rodzicami, osobami bliskimi, jak również spotykać się z nimi na terenie placówki. Rodzice podpisywali zgody na m.in. przeprowadzenie badań lekarskich i byli również informowani o bieżącej sytuacji dziecka. 4

5 W dniu kontroli 2 rodziny posiadały przydzielonego asystenta rodziny. Placówka współpracowała z organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej, który uczestniczył w okresowej ocenie sytuacji dziecka oraz utrzymywał stały kontakt z placówką. W okresie objętym kontrolą Dyrektor Domu Dziecka w Równem, występował do sądu z wnioskiem o którym mowa w art. 100 ust. 4a ustawy o wspieraniu i systemie pieczy zastępczej. W związku z powyższym tę część ocenia się pozytywnie. IV. Zasadność dalszego pobytu dziecka w placówce Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji, rozmów z dyrektorem, pedagogiem, pracownikiem socjalnym placówki i wychowankami. Posiedzenia zespołów ds. okresowej oceny sytuacji dziecka odbyły się z zachowaniem terminów wskazanych w art. 138 ust. 1 ww. ustawy. W zespołach uczestniczyli m.in.: dyrektor placówki, pedagog, wychowawca kierujący procesem wychowawczym, przedstawiciele Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Wołominie, Wojewódzkiego Ośrodka Adopcyjnego w Warszawie, Policji czy ośrodków pomocy społecznej, sporadycznie także rodzice. Protokoły z posiedzenia zespołów zawierały informacje w obszarze: sytuacji dziecka i rodziny, sytuacji rodzinnej, zdrowotnej, szkolnej, potrzeb dziecka, dotychczasowych metody pracy z dzieckiem i rodziną, sytuacji prawnej i innych istotnych ustaleń o dziecku. Wnioski z posiedzeń zespołów do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka wraz z opiniami były przesyłane do właściwych sądów. Dyrektor przekazywał do ośrodka adopcyjnego informacje wskazane w art. 139a ust. 6 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W placówce nie prowadzono dokumentacji świadczącej o wysłuchaniu dziecka, zgodnie z art. 4a ww. ustawy. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie pomimo uchybień. V. Zakres i jakość działań zmierzających do usamodzielnienia wychowanków Sprawdzono na podstawie rozmów z dyrektorem placówki, wychowawcą/ pracownikiem socjalnym jak i pedagogiem oraz analizy dokumentacji usamodzielnianych wychowanków. Placówka w codziennej pracy wychowawczej podejmowała działania zmierzające do zwiększenia samodzielności, zaradności wychowanków. Wychowankowie uczestniczyli w przygotowywaniu posiłków oraz dyżurach porządkowych 5

6 W okresie objętym kontrolą w placówce obowiązywał Program pracy z wychowankiem usamodzielniającym się, który przewidywał 4- etapową pomoc dla wychowanków wkraczających dorosłość. W okresie kontrolnym w procesie usamodzielnienia pozostawało 16 wychowanków, z czego 5 dzieci opuściło placówkę. Wychowankowie otrzymywali pomoc pieniężną na: usamodzielnienie, kontynuowanie nauki i zagospodarowanie w formie rzeczowej. Terminy dotyczące wyznaczenia opiekuna usamodzielnienia oraz sporządzenia indywidualnego programu usamodzielnienia były zgodne z przepisami art. 145 ust. 2 ustawy. Usamodzielniający wychowankowie mogli skorzystać z możliwości pozostania w placówce po ukończeniu 18 lat. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie. VI. Stan zatrudnienia. Struktura i kwalifikacje pracowników zatrudnionych w placówce Sprawdzono na podstawie analizy teczek osobowych wszystkich pracowników oraz rozmowy z Dyrektorem placówki. Z ustaleń kontroli wynika, że w placówce zatrudnieni byli: dyrektor placówki, 12 wychowawców, pedagog, pracownik socjalny i opiekunka dziecięca. Pracownicy placówki spełniali wymagania kwalifikacyjne wskazane w art. 98 ust. 1 pkt 1-5 ww. ustawy oraz posiadali podpisane zakresy obowiązków. W dokumentacji osobowej 1 wychowawcy, który pełnił dyżury w porze nocnej błędnie określono zakres obowiązków. Analiza dokumentacji osób zatrudnionych w placówce wykazała dodatkowo, że w aktach osobowych pracowników nie znajdowały się oświadczenia wynikające z art. 98 ust. 3 pkt 1-3 ww. ustawy. W związku z powyższym tę część ocenia się pozytywnie pomimo nieprawidłowości. VII. Przestrzeganie i wykonywanie praw dziecka Oceny przestrzegania praw dziecka dokonano na podstawie rozmowy z Dyrektorem placówki, wychowawcą/ pracownikiem socjalnym, pedagogiem i wychowankami, jak również analizy ankiet dla kadry i dzieci. W placówce obowiązuje Regulaminu organizacyjny Domu Dziecka w Równem, w którym wyszczególniono obowiązki i prawa wychowanka oraz nagrody i kary. 6

7 Z zasadami obowiązującymi w placówce nowi wychowankowie zapoznawani byli przez dyrektora i wychowawców. W Domu Dziecka w Równem obowiązywał system punktowego oceniania zachowania wychowanków. Zdaniem dzieci wspomniane punkty były przyznawane niezgodnie z regulaminem oceniania pozytywnego/ negatywnego zachowania przez wychowawców dyżurujących. Wysokość i wypłaty kieszonkowego określał Regulamin przyznawania kieszonkowego. Minimalna kwota przeznaczona do swobodnego dysponowania przez dziecko wynosiła 10 zł. Kieszonkowe było wypłacane w ratach lub całości, w zależności od decyzji dziecka. Ratalne wypłaty nie były poświadczane podpisem wychowawców i wychowanków. Podopieczni Domu Dziecka w Równem stwierdzili, że dostęp do aneksów kuchennych w przerwie między głównymi posiłkami był uzależniony od indywidualnej decyzji wychowawcy pełniącego dyżur. Dyrektor placówki w pisemnym wyjaśnieniu poinformował, że wychowankowie posiadali dostęp do podstawowych produktów spożywczych i napojów w zależności od indywidualnych potrzeb, a aneksy kuchenne były zamykane w czasie ciszy nocnej tj. od godz. 22. W sytuacjach trudnych lub spornych dzieci mogły zwrócić się do dyrektora placówki. Konflikty pomiędzy wychowankami były rozwiązywane przez wychowawców. XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX. Placówka posiada stronę internetową, na której były zamieszczone podstawowe dane oraz zdjęcia przedstawiające dzieci. Rodzice i opiekunowie składali pisemną zgodę na wykorzystanie wizerunku dziecka. Podczas kontroli w placówce stwierdzono, że telefony i adresy instytucji zajmujących się przestrzeganiem praw dziecka były udostępnione wychowankom w ogólno dostępnych miejscach. W związku z powyższym tę część ocenia się pozytywnie pomimo nieprawidłowości. Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575 z późn. zm.) oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli 7

8 (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) i wobec stwierdzonych nieprawidłowości kieruję do Pani Dyrektor następujące zalecenia pokontrolne: 1. Zabezpieczyć odpowiednio przed dostępem dzieci leki i środki psychotropowe. 2. Ewidencjonować wypłaty kieszonkowego wychowanków placówki pozostawiających pieniądze w depozycie u wychowawców, dokonywać pisemnego poświadczenia wpłat i wypłat przekazanych kwot. 3. Każdorazowo i rzetelnie dokumentować codzienne obchody nocne w każdej grupie wychowawczej. 4. Sporządzać Diagnozy psychofizyczne dla każdego dziecka umieszczonego w placówce zgodnie z 14 ust.1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r.; w sporządzanych dokumentach odnosić się do zaleceń wydanych przez inne instytucje wspierające rozwój dzieci; dokonywać bardziej szczegółowych wpisów w opisywanych obszarach. 5. Dostosować do indywidualnej sytuacji i potrzeb każdego wychowanka cel pracy ujmowany w Planach pomocy dziecku, poświadczać -o ile umożliwia to wiek i dojrzałość dziecka- fakt współtworzenia Planów przez wychowanków. 6. Sporządzać Kartę pobytu dziecka w formie opisowej zgodnie z 17 ust.1 pkt 2 ww. rozporządzenia; uwzględniać w opisach szczególne potrzeby i znaczące wydarzenia dziecka w tym konflikty z rówieśnikami i dorosłymi; dokonane wpisy poświadczać podpisem osoby sporządzającej. 7. Sporządzać Karty udziału dziecka w zajęciach specjalistycznych zgodnie z 17 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia. 8. Prowadzić Arkusze badań i obserwacji psychologicznych/pedagogicznych obowiązujących na mocy 17 ust. 1 pkt 4 ww. rozporządzenia. 9. Dokumentować rozmowy z wychowankami wynikające z art. 4a ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r., poz. 575 z późn. zm.). 10. Dostosować zakres obowiązków dla wychowawcy pełniącego dyżury w godzinach nocnych do jego faktycznych zadań. 11. Odebrać od pracowników oświadczenia wynikające z art. 98 ust. 3 pkt 1-3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575 z późn. zm.) i uzupełnić o nie dokumenty osobowe pracowników. 12. Zapewnić wychowankom stały i nieograniczony dostęp do artykułów spożywczych przez całą dobę, zgodnie z 18 ust.1 pkt 9 ww. rozporządzenia. 8

9 13. Zobowiązać wszystkich wychowawców do stosowania Regulaminu przyznawania kieszonkowego, w szczególności 5 i 6 dotyczących wysokości przyznawanych punktów dodatnich i ujemnych za określone zachowanie dziecka. 14. Trwale usunąć ze strony internetowej placówki fotografie, na których można zidentyfikować wychowanków. 15. Zakazać naruszania nietykalności fizycznej dzieci przez wychowawców, przeprowadzić szkolenie dla kadry wychowawczej dotyczące radzenia sobie w sytuacjach trudnych w pracy z dziećmi; opracować i wdrożyć procedurę postępowania w przypadku krzywdzenia dziecka. Uwagi: Ponadto należy: 1. Dostosować dokumenty organizacyjne placówki do obowiązujących przepisów prawnych oraz uaktualnić publikator ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 2. Uzupełniać rzetelnie Dzienne raporty dobowe uwzględniając podpisy osoby sporządzającej i ilości dzieci przebywających w danym dniu w placówce. 3. Nie sporządzać Planu Pomocy dziecku dla wychowanków posiadających Indywidualne Programy Usamodzielnienia. 4. Informować tutejszy Wydział Polityki Społecznej (zgodnie z pismem WPS IX MT) o każdorazowym przypadku stosowania przemocy na linii wychowanek- wychowanek oraz dorosły- wychowanek. Jednocześnie przypominam, że w przypadku osób, które nie realizują zaleceń pokontrolnych mają zastosowanie przepisy art. 198 ww. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Stosownie do postanowień art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575 z późn. zm.) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do wojewody mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, Warszawa. 9

10 W przypadku nieuwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od dnia otrzymania stanowiska wojewody w tej sprawie powiadomić o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Anna Kutera Marcin Wodziński p.o. Dyrektora STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Wydziału Polityki Społecznej Małgorzata Tajchman 10