Pani Barbara Chmura Dyrektor Rodzinnego Domu Dziecka Nr 3 ul. Przejazdowa Wołomin

Transkrypt

1 Warszawa, 16 listopada 2017 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-IX AK Pani Barbara Chmura Dyrektor Rodzinnego Domu Dziecka Nr 3 ul. Przejazdowa Wołomin WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b ust. 1 w związku z art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej ( Dz. U. z 2017 r., poz. 697, z późn. zm.) zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie w składzie: Małgorzata Tajchman i Anna Kutera - starsi inspektorzy wojewódzcy przeprowadzili w dniach lipca 2017 r. kontrolę kompleksową w Rodzinnym Domu Dziecka Nr 3 w Wołominie. Przedmiotem kontroli było przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówkach opiekuńczo wychowawczych oraz działań placówki na rzecz powrotu dziecka do rodziny biologicznej, utrzymywania z nią kontaktów, zaspokajania potrzeb dziecka i respektowania jego praw, przestrzegania przepisów określających zasady działania placówki opiekuńczowychowawczej, jak również zgodności zatrudnienia pracowników z kwalifikacjami określonymi w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2016 r. do dnia kontroli. Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszu ustaleń kontroli, podpisanym przez Dyrektora Placówki bez zastrzeżeń w dniu 14 listopada 2017 r. Na podstawie art. 197d ww. ustawy i rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji 1

2 uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Rodzinny Dom Dziecka Nr 3 przy ul. Przejazdowej 4 w Wołominie jest całodobową placówką opiekuńczo wychowawczą typu rodzinnego przeznaczoną dla 8 wychowanków. Podmiotem prowadzącym jest Powiat Wołomiński. Placówka działa na podstawie Decyzji Wojewody Mazowieckiego Nr 42/2009 z dnia 26 października 2009 r. W dniu kontroli w placówce było umieszczonych 8 podopiecznych w wieku 4-15 lat. W okresie objętym kontrolą 2 wychowanków opuściło placówkę (powrót do rodziny biologicznej oraz umieszczenie w rodzinie adopcyjnej), natomiast do placówki przyjęto 3 dzieci. Rodzinny Dom Dziecka Nr 3 w Wołominie działa na podstawie statutu i regulaminu organizacyjnego, które zostały opracowane w oparciu o nieaktualny obecnie publikator ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Po przeprowadzonej w placówce kontroli przez tut. Wydział Polityki Społecznej ( r.) z zakresu realizacji standardu usług świadczonych przez placówkę, organizacji pracy placówki i realizacji praw dziecka usunięto z Regulaminu zapis dot. konsekwencji nieprzestrzegania regulaminu poprzez przeniesienie wychowanka do innej placówki. W kontrolowanym okresie w placówce nie były przeprowadzane kontrole przez inne instytucje. I. Standard świadczonych usług Przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówce opiekuńczo wychowawczej sprawdzono na podstawie oględzin placówki, rozmowy z dyrektor placówki oraz analizy dokumentacji wychowanków i pracowników. W okresie objętym kontrolą w Rodzinnym Domu Dziecka Nr 3 nie umieszczono dzieci ponad wskazany limit. Standard świadczonych usług był zgodny z przepisami art. 95 ust. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wpieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej ( Dz. U. z 2017 r., poz. 697, z późn. zm.). Wychowankowie mieli do dyspozycji pokoje, łazienki, miejsca do nauki i przygotowywania posiłków oraz wspólną przestrzeń mieszkalną zgodnie z 18 ust.1 i ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. z 2011 r. nr 292, poz. 1720). Pokoje wyposażone były w m.in. miejsca do spania (łóżka piętrowe oraz tapczany), szafy ubraniowe, biurka, komody. Ustalono, że dwoje dzieci ma zapewnione miejsce do snu na wysuwanej dolnej części łóżek piętrowych. 2

3 Dzieci były wyposażone w podręczniki i przybory szkolne, odzież i obuwie stosowanie do wieku i indywidualnych potrzeb. Wychowankowie w okresie letnim i zimowym brali udział w wycieczkach, obozach i koloniach. Placówka zapewniała dzieciom dostęp do opieki zdrowotnej, produktów leczniczych, zajęć wychowawczych, kompensacyjnych i terapeutycznych. Wychowankowie byli zaopatrzeni adekwatnie do swoich potrzeb w artykuły spożywcze, mogli swobodnie korzystać z kuchni. Leki i artykuły medyczne były przechowywane w zamykanej szafce w kuchni, z wyjątkiem leków jednej z wychowanek, które w trakcie oględzin placówki znajdowały się na półce w kuchni, z łatwym dostęp dla wszystkich. Nie ewidencjonowano ich przychodu i rozchodu. W okresie objętym kontrolą wychowankowie otrzymywali kwotę do własnego dysponowania zgodnie z 18 ust. 1 pkt 8) ww. rozporządzenia w wysokości 20 zł lub 100 zł (dzieci powyżej 13 roku życia). Ponadto podopieczni otrzymywali co miesiąc 100 zł w ramach dodatku, który mogli dowolnie wykorzystać po uzgodnieniu z dyrektorem w trakcie wyjazdów, wycieczek, zakupów. Dla każdego wychowanka dyrektor placówki prowadziła zeszyt kieszonkowego, gdzie ewidencjonowano przychód i rozchód pieniędzy. Wychowankowie nie poświadczali tych wpisów swymi podpisami. W związku z powyższym tę część ocenia się pozytywnie. II. Sposób organizacji i dokumentowania pracy wychowawczej w placówce Sprawdzono na podstawie analizy teczek osobowych 8 wychowanków. W okresie objętym kontrolą w placówce prowadzona była następująca dokumentacja wymagana rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. : Diagnozy psychofizyczne posiadali wszyscy wychowankowie przebywający w dni kontroli w placówce. Dokumenty były sporządzane przez psychologa Specjalistycznej Poradni Rodzinnej w Wołominie po ok.4-7 miesiącach od umieszczenia dzieci w placówce, co jest niezgodne z 14 ust. 1 ww. rozporządzenia oraz zaleceniem wydanym po kontroli przeprowadzonej 1-5 września 2014 r. Ponadto stwierdzono, że wskazania o których mowa w 14 ust. 4 ww. rozporządzenia były w większości diagnoz ogólnikowe lub ich nie ujęto. Pięć diagnoz nie zawierało szczegółowych informacji w obszarach, o których mowa w ww. przepisie. Plany Pomocy Dziecku sporządzane były przez Dyrektora placówki przy wsparciu organizatora rodzinnej pieczy zastępczej. Plany nie były opracowywane w oparciu o diagnozy psychofizyczne, ponieważ te sporządzano po długim okresie od przybycia dziecka do placówki, co jest niezgodne 3

4 z 15 ust.4 pkt 1 ww. rozporządzenia. Dokumenty posiadały podpis osoby sporządzającej oraz datę dzienną. Modyfikacje planów prowadzono co 6 miesięcy i uwzględniały zmiany w sytuacji dziecka zgodnie z 15 ust. 3 pkt 1 i 2 ww. rozporządzenia. Karty pobytu dziecka prowadził dyrektor placówki dla każdego dziecka raz w miesiącu; zawierały informacje zgodne z 17 ust. 4 pkt 2 ww. rozporządzenia. Wpisy w Kartach były mało szczegółowe, wymieniano w nich często jedynie daty wizyt lekarskich, wyjść poza placówkę, wycieczek i uroczystości. Ewidencję wychowanków prowadzono zgodnie ze wskazaniami 17 ust. 5 pkt 1-4 rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej. W związku z powyższym tę część ocenia się pozytywnie pomimo uchybień. III. Praca na rzecz powrotu dziecka do rodziny lub regulacji jego sytuacji prawnej Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji wszystkich wychowanków oraz rozmów z dyrektor i wychowankami placówki. Czynności kontrolne wykazały, że placówka podejmowała działania w celu powrotu dzieci do rodziny. Włączano rodziców do realizacji zadań dotyczących pracy z dzieckiem poprzez ich udział w wizytach lekarskich, zebraniach. Rodzice byli zapraszani na cykliczne spotkania na terenie placówki oraz współorganizowali imprezy okolicznościowe, święta w placówce. W kontrolowanym okresie placówka kontaktowała się z 5 rodzinami biologicznymi wychowanków oraz 1 rodziną adopcyjną. Dzieci utrzymywały również kontakty telefoniczne z rodzicami, osobami bliskimi. Za zgodą sądu i dyrektor placówki, wychowankowie byli urlopowani w weekendy i dni wolne od nauki szkolnej do rodzin. Placówka współpracowała z organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej. Koordynator uczestniczył w okresowej ocenie sytuacji dziecka oraz utrzymywał stały kontakt z dyrektorem placówki. Jedna z rodzin wychowanków była objęta wsparciem asystenta rodziny. W okresie objętym kontrolą dyrektor placówki występowała do sądu z wnioskami, o których mowa w art. 100 ust. 4a ustawy o wspieraniu i systemie pieczy zastępczej. W związku z powyższym tę część ocenia się pozytywnie. 4

5 IV. Zasadność dalszego pobytu dziecka w placówce Sprawdzono na podstawie analizy dokumentacji i rozmowy z dyrektor placówki i wychowankami. W okresie objętym kontrolą posiedzenia zespołów ds. okresowej oceny sytuacji dziecka odbyły się z zachowaniem terminów wskazanych w art. 138 ust. 1 ww. ustawy. Dla wychowanki poniżej 3 roku życia dokonywano oceny sytuacji dziecka co trzy miesiące, co jest zgodne zaleceniami ujętymi w wystąpieniu pokontrolnym z dnia 8 października 2014 r. Przed planowaną oceną sytuacji dziecka dyrektor placówki rozmawiała z wychowankami na temat ich sytuacji w placówce, powodów umieszczenia, pytała o zdanie związane z dalszym pobytem zgodnie z art. 4a ww. ustawy. Opinia oraz wszelkie uwagi dzieci były przedstawiane na zespole oraz brane pod uwagę przy podejmowanych decyzjach. W posiedzeniach zespołów brali udział przedstawiciele: organizatora rodzinnej pieczy zastępczej, Ośrodka Pomocy Społecznej w Wołominie, dyrektor RDD Nr 2, rodzina i bliscy wychowanków, co jest zgodne z art. 137 ww. ustawy. W protokołach z okresowej oceny wszystkich dzieci stwierdzono brak informacji wskazanych w art. 136 ww. ustawy dotyczących sytuacji stanu zdrowia, potrzeb dziecka dotychczasowych metod pracy z dzieckiem i rodziną oraz innych istotnych informacji o dziecku. Placówka przekazywała do sądu pisemne wnioski określające zasadność dalszego pobytu dziecka w placówce, które na mocy art. 138 ust. 2 ww. ustawy były formułowane i przekazywane po dokonaniu okresowej oceny sytuacji dziecka. W okresie kontrolnym sporządzano opinie wskazane w art. 139a, dyrektor przekazywała do ośrodka adopcyjnego informacje wskazane w art. 139a ust. 6 ww. ustawy. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie pomimo uchybień. V. Zakres i jakość działań zmierzających do usamodzielnienia wychowanków Ustaleń dokonano na podstawie analizy dokumentacji oraz rozmowy z dyrektor placówki i wychowankami. Placówka przygotowywała wychowanków do samodzielnego życia. Dyrektor placówki podejmowała w trakcie codziennej opieki nad dziećmi działania mające na celu wzrost ich samodzielności, odpowiedzialności czy zaradności. Wychowankowie w ramach swoich obowiązków pomagali w sprzątaniu placówki czy przygotowywaniu posiłków. W okresie objętym kontrolą w Rodzinnym Domu Dziecka Nr 3 nie przebywały dzieci będące w procesie usamodzielnienia, tym samym nie wyznaczano opiekuna usamodzielniania 5

6 i nie sporządzano Indywidualnego Programu Usamodzielnienia. W związku z powyższym zespół kontrolny nie miał możliwości zweryfikowania zrealizowania przez dyrektora placówki zalecenia po kontroli przeprowadzonej w dniach 1-5 września 2014 r., które dotyczyło przestrzegania terminów wyznaczenia opiekuna usamodzielnienia zgodnie z art. 145 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie. VI. Kwalifikacje zatrudnionej kadry Sprawdzono na podstawie analizy teczek osobowych wszystkich pracowników oraz rozmowy z dyrektor placówki. Z ustaleń kontroli wynika, że w placówce zatrudnieni byli: na pełen etat dyrektor placówki, wychowawca, osoba do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarskich zgodnie z art. 99 ust.2 ww. ustawy oraz na umowę zlecenie: osoby do pomocy w realizacji programu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka i wyrównywania opóźnień w nauce, osoba do prowadzenia zajęć terapeutyczno-edukacyjnych, osoby do przygotowania i przeprowadzenia korepetycji z przedmiotów ścisłych oraz j. angielskiego oraz osoba do obsługi finansowo- księgowej. Dyrektor placówki spełniała wymagania kwalifikacyjne wskazane w art. 97 ust. 4 ww. ustawy. Wychowawca posiadał wykształcenie średnie i pozytywną opinię organizatora rodzinnej pieczy zastępczej dotyczącą predyspozycji do pełnienia tej funkcji zgodnie z art. 98 ust. 2 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Stosownie do art. 98 ust. 1 pkt 4 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. stwierdzono brak dokumentów poświadczających kwalifikacje i uprawnienia do realizacji programu wczesnego wspomagania rozwoju i prowadzenia terapii dla osób zatrudnionych do ww. czynności. Analiza dokumentacji osób zatrudnionych w placówce wykazała brak: - oświadczeń wynikających z art. 98 ust 3 pkt 1-3 ww. ustawy u osoby do pomocy przy sprawowaniu opieki nad dziećmi i przy pracach gospodarskich, osoby do pomocy w realizacji programu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka i wyrównywania opóźnień w nauce, osoby do prowadzenia zajęć terapeutyczno-edukacyjnych, osoby do przygotowania i przeprowadzenia korepetycji z przedmiotów ścisłych oraz j. angielskiego; 6

7 - zaświadczenia lekarskiego zgodnie z art. 98 ust. 3 pkt 4 ww. ustawy zarówno dla osoby do pomocy w realizacji programu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka i wyrównywania opóźnień w nauce, jak i dla osoby do prowadzenia zajęć terapeutyczno- edukacyjnych, a także osób do przygotowywania i przeprowadzenia korepetycji z przedmiotów ścisłych oraz j. angielskiego. Dodatkowo osoba do obsługi finansowo-księgowej nie posiadała oświadczenia o niekaralności i zaświadczenia lekarskiego określonych w art. 98 ust. 3 pkt 3 i 4 stosownie do art. 99 ust. 5 ww. ustawy. W okresie objętym kontrolą placówka korzystała z pomocy wolontariuszy. Stwierdzono brak: oświadczeń i zaświadczeń wskazanych w art. 98 ust.3 pkt 1-4 w związku z art. 99 ust. 4 oraz poświadczenia akceptacji dyrektora placówki oraz pozytywnej opinii organizatora rodzinnej pieczy zastępczej w związku z art. 96 ww. ustawy. W związku z powyższym tę część ocenia się pozytywnie pomimo nieprawidłowości. VII. Przestrzeganie i wykonywanie praw dziecka Oceny przestrzegania praw dziecka dokonano na podstawie rozmowy z dyrektor placówki, wychowankami oraz analizy dokumentów organizacyjnych placówki i dzieci. W placówce obowiązuje Regulaminu organizacyjny Rodzinnego Domu Dziecka Nr 3, w którym wyszczególniono obowiązki i prawa wychowanka oraz nagrody i kary. Zapisy regulaminu nie ograniczają praw dzieci. Wychowankowie mieli zapewniony stały dostęp do artykułów spożywczych w kuchni oraz w miesiącu otrzymywali kwotę do własnego dysponowania stosownie do postanowień 18 ust.1 pkt 8 rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej. Z informacji uzyskanych podczas rozmowy z dyrektor placówki, jak i dziećmi wynika, że konsekwencje stosowane były w przypadku łamania podstawowych zasad współżycia społecznego. Najczęściej ograniczano dostępu do komputera. Za pozytywne zachowanie i dobre wyniki w nauce wychowankowie mogli otrzymać pochwałę na forum lub wziąć udział w atrakcyjnych wyjazdach i imprezach organizowanych poza placówką. Rodzinny Dom Dziecka Nr 3 w Wołominie nie prowadził strony internetowej. Wychowankowie posiadali zgodę na publikację wizerunku opatrzoną podpisem rodzica/ opiekuna prawnego. W sytuacjach trudnych dzieci mogły się zwrócić o pomoc i wsparcie do dyrektora. Podopieczni odwiedzali, jak i mogli być odwiedzani przez osoby bliskie, rówieśników. 7

8 Wychowankowie posiadali wiedzę, do kogo mogą się zwrócić o pomoc w sytuacjach trudnych. W związku z powyższym tę część ocenia się pozytywnie Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575 z późn. zm.) oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) i wobec stwierdzonych nieprawidłowości kieruję do Pani Dyrektor następujące zalecenia pokontrolne: 1. W prowadzonej ewidencji wypłat kieszonkowego wprowadzić zasadę czytelnego poświadczenia jego odbioru przez wychowanków placówki; 2. Sporządzać Diagnozy psychofizyczne dzieci zgodnie z 14 ust. 1, 3 i 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r., w szczególności sporządzać dokumenty niezwłocznie po przyjęciu wychowanków do placówki i uwzględniać wszystkie obszary i wskazania wymienione ww. przepisie; 3. Sporządzać Plany Pomocy Dziecku na podstawie diagnozy zgodnie z 15 ust. 4 pkt. 1 ww. rozporządzenia; 4. W protokołach z oceny sytuacji dziecka uwzględniać obszary wymienione w art. 136 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej; 5. Od osób pracujących z dziećmi, w tym wolontariuszy odebrać oświadczenia i aktualne zaświadczenia lekarskie wynikające z art. 98 ust. 3 pkt 1-4 ww. ustawy, uzupełnić o nie wszystkie dokumenty osobowe; 6. Uzupełnić dokumentację wolontariuszy o dokument potwierdzający akceptację dyrektora placówki opiekuńczo-wychowawczej oraz pozytywną opinię organizatora rodzinnej pieczy zastępczej zgodnie z art. 96 ww. ustawy; Uwagi: Ponadto należy: 1. Przy najbliższej zmianie dokumentów organizacyjnych placówki uaktualnić publikator ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy; 8

9 2. Podjąć starania zmierzające do zwiększenia komfortu spania dla wszystkich wychowanków poprzez wymianę łóżek; 3. Ewidencjonować przychód i rozchód leków podawanych wychowankom; odpowiednio zabezpieczyć wszystkie leki i środki medyczne przed dostępem dzieci; 4. Wprowadzać bardziej szczegółowe treści we wpisach do Karty Pobytu wychowanków. Zgodnie z art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej kontrolowana jednostka może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania zaleceń pokontrolnych, zgłosić do nich zastrzeżenia do Wojewody Mazowieckiego na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, Warszawa. Zgodnie z art. 197d ust. 3 Wojewoda w terminie 14 dni od dnia otrzymania zastrzeżeń przedstawia stanowisko w sprawie uwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń. W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń oraz w przypadku nie zgłoszenia zastrzeżeń do zaleceń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego powiadomić wojewodę o sposobie realizacji zaleceń kierując pismo na adres: Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie. W przypadku uwzględnienia zastrzeżeń odpowiadając na zalecenia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. Jednocześnie przypominam, że w przypadku osób, które nie realizują zaleceń pokontrolnych mają zastosowanie przepisy art. 198 ww. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Anna Kutera STARSZY INSPEKTOR WOJEWÓDZKI Małgorzata Tajchman z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Wioletta Kucharska Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej 9