Pani Beata Tyszkiewicz Dyrektor Placówki Opiekuńczo- Wychowawczej Socjalizacyjnej w Gołotczyźnie ul. Ciechanowska Sońsk

Transkrypt

1 Warszawa, 10 grudnia 2015 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-C Pani Beata Tyszkiewicz Dyrektor Placówki Opiekuńczo- Wychowawczej Socjalizacyjnej w Gołotczyźnie ul. Ciechanowska Sońsk WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b w związku z art. 186 pkt 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: Jolanta Truszewska kierownik Oddziału Polityki Społecznej w Ciechanowie i Sławomir Ozdarski inspektor wojewódzki, przeprowadzili w dniach listopada 2015 r. kontrolę kompleksową w Placówce Opiekuńczo-Wychowawczej Socjalizacyjnej w Gołotczyźnie. Zakres kontroli obejmował: przestrzeganie standardów opieki i wychowania w placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz działań placówki na rzecz powrotu dziecka do rodziny biologicznej, utrzymywania z nią kontaktów, zaspokajania potrzeb dziecka i respektowania jego praw, przestrzegania przepisów określających zasady działania placówki opiekuńczo wychowawczej, jak również zgodność zatrudnienia pracowników z kwalifikacjami określonymi

2 w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w okresie od 1 stycznia 2014 r. do dnia kontroli. Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszach ustaleń kontroli, podpisanych przez Panią Dyrektor bez zastrzeżeń w dniu 27 listopada 2015 r. Na podstawie art. 197d ww. ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Na podstawie decyzji Nr 7/2011 z dnia 10 stycznia 2011 roku Wojewoda Mazowiecki wydał zezwolenie na prowadzenie Placówki Opiekuńczo-Wychowawczej Socjalizacyjnej w Gołotczyźnie. Zgodnie z rejestrem wojewody placówka przewidziana jest na 30 miejsc. Na dzień kontroli w placówce przebywało 32 dzieci w wieku od 5 do 19 lat. Troje dzieci poniżej 10 roku życia zostało przyjętych wraz ze starszym rodzeństwem. 2 wychowanków przebywa w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, a 8 dzieci od poniedziałku do piątku przebywa w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Ciechanowie. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Ciechanowie dwukrotnie występowało do Wojewody o wydanie zezwolenia na umieszczenie 2. dzieci w placówce mimo przekroczenia dopuszczalnej liczby wychowanków. W obu przypadkach Wojewoda wydał zezwolenia. Dnia 27 grudnia 2012 roku Uchwałą Nr IV/19/144/2012 Rady Powiatu Ciechanowskiego przyjęty został Statut jednostki. Regulamin organizacyjny placówki przyjęto Uchwałą Nr 171/2012 Zarządu Powiatu Ciechanowskiego dnia 28 grudnia 2012 roku. Dokumenty są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa. Standardy świadczonych usług Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza Socjalizacyjna w Gołotczyźnie funkcjonuje w dwupiętrowym budynku w Gołotczyźnie na terenie Gminy Sońsk. Teren wokół budynku jest ogrodzony. Na parterze znajdują się pomieszczenia biurowe i administracyjne. Przestrzeń mieszkalna dla wychowanków zlokalizowana jest na I i II piętrze budynku. Standard świadczonych usług w placówce jest zgodny z zapisami zawartymi w 18 ust. 1 i ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 roku w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). Pokoje zapewniają wystarczającą przestrzeń do swobodnego funkcjonowania. W pokojach zamieszkuje po 2 wychowanków. Wyposażone są w tapczany, szafy, szafki, regały, biurka, ławy, krzesła, fotele, wieszaki. W każdej

3 grupie wychowankowie mają do dyspozycji: pokoje, świetlice, pokoje cichej nauki, aneksy kuchenne. Ponadto dzieci mogą korzystać z sal komputerowych, sali ze stołem do ping-ponga oraz sali prób z lustrami. Warunki lokalowe zapewniają wychowankom odpowiednią przestrzeń do wspólnego spędzania wolnego czasu. Jadłospis jest zróżnicowany, dostosowany do wieku i potrzeb dziecka. Główne posiłki: śniadania, obiady i kolacje dzieci spożywają w stołówce Szkoły Rolniczej w Gołotczyźnie, znajdującej się w sąsiednim budynku. Wychowankowie mają zapewniony dostęp do podstawowych produktów spożywczych przez cała dobę w aneksach kuchennych. Zapewniony jest dostęp do podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej. Placówka realizuje recepty z lekami przepisanymi przez lekarzy. Leki podają wychowawcy, którzy zapisują jaki lek i kiedy został podany. W placówce prowadzona jest indywidualna dokumentacja dotycząca problemów zdrowotnych, przebytych chorób i stosowanych leków u przebywających dzieci. Dokumentacja przechowywana jest w wydzielonym pokoju zamykanym na klucz. Znajdują się tam też podręczne leki, zabezpieczone w szafce zamykanej na klucz. Środki higieny wydawane są z magazynku. Wychowankowie przechowują je w swoich pokojach. Zakupy odzieży i obuwia dokonywane są sezonowo lub częściej jeśli zaistnieje taka potrzeba. Starsze dzieci biorą udział w zakupach i mają wpływ na to co zostanie kupione. Podręczniki szkolne zamawiane są przed rozpoczęciem roku szkolnego. Natomiast przybory i akcesoria szkolne dostępne są na bieżąco, wydawane przez wychowawcę z magazynu. Wychowankowie z trudnościami w nauce korzystają z pomocy starszych kolegów oraz wychowawców. Dzieci mają również możliwość odrabiania lekcji w swoich pokojach. Dzieci wymagające pomocy w formie zajęć wychowawczych, kompensacyjnych, terapeutycznych, rewalidacyjnych uczestniczą w zajęciach specjalistycznych prowadzonych w szkołach oraz na terenie placówki, w formie zajęć indywidualnych i grupowych. Wychowankowie mogą realizować i rozwijać swoje zainteresowania poprzez udział w szerokiej gamie zajęć pozalekcyjnych i rekreacyjno-sportowych. Udział w tych zajęciach jest dobrowolny. Kieszonkowe wypłacane jest co miesiąc. Najniższa kwota kieszonkowego wynosi 10 zł, natomiast średnia wysokość kieszonkowego to 20 zł. Dodatkowe pieniądze dzieci otrzymują z okazji np. Świąt Bożego Narodzenia, Dnia Dziecka. W zeszycie raportów widnieją wpisy wychowawców w zakresie sprawowanej opieki nocnej. Zawarte w nich zapisy wskazują, że obchody odbywają się 3 razy w ciągu nocy. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie.

4 Sposób organizacji i dokumentowania pracy wychowawczej w placówce W Placówce w Gołotczyźnie diagnozę psychofizyczną dziecka sporządza zespół specjalistów złożony z psychologa, pedagoga i pracownika socjalnego. Diagnoza opracowywana jest w ciągu około 1 miesiąca od daty przyjęcia dziecka. Formularz diagnozy, którym posługuje się placówka zawiera wszystkie informacje zgodnie z 14 rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej. Na jej podstawie wychowawca opracowuje plan pomocy dziecku. Jeśli rodzina posiada przydzielonego asystenta rodziny, to on również bierze udział w opracowaniu planu. Fakt ten potwierdza własnoręcznym podpisem. Placówka posiada opracowaną kartę modyfikacyjną do planu pomocy dziecku opracowaną na spotkaniu Zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka. Plany pomocy dziecku nie posiadały daty sporządzenia. Karty pobytu dziecka zawierają mało szczegółowe informacje w poszczególnych obszarach funkcjonowania dziecka. W niektórych przypadkach wpisy w karcie wykonywane były co 2 miesiące, co jest niezgodne z 17 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej. W placówce prowadzone są także karty udziału wychowanków w zajęciach psychologa i pedagoga. Wychowankowie, którzy wymagają pomocy psychologa mają założone indywidualne karty. W przypadku dzieci wymagających pomocy pedagogicznej tworzony jest indywidualny program pomocy w zidentyfikowanych deficytowych obszarach. W placówce prowadzona jest Księga wychowanków zawierająca wszystkie niezbędne informacje zgodnie z 17, ust. 5 rozporządzenia. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami. Praca na rzecz powrotu dziecka do rodziny lub regulacji jego sytuacji prawnej W Regulaminie placówki w par. 28 pkt 8 jest zapis mówiący o inicjowaniu działań niezbędnych do unormowania sytuacji rodzinnej i umożliwienia powrotu dziecka do rodziny. Placówka posiada opracowany Plan pracy opiekuńczo-wychowawczej na 2015 rok, w którym również jest mowa o podejmowaniu działań mających na celu powrót dziecka do rodziny własnej lub rodzinnej formy opieki zastępczej. Do zadań pracownika socjalnego należy między innymi diagnozowanie środowiska rodzinnego, mobilizowanie rodziców do podjęcia leczenia choroby alkoholowej, mobilizowanie rodziców do dokonywania zmian higieniczno-porządkowych w mieszkaniach, aktywizowanie rodziców do poszukiwania pracy. Opracowany jest szczegółowy plan pracy

5 pracownika socjalnego. Natomiast w dzienniku pracy dokonywane są wpisy dotyczące codziennej pracy w placówce. Do zadań pedagoga należy między innymi: nakłanianie rodziców do utrzymywania kontaktów z dziećmi, prowadzenie poradnictwa dla rodziców. Wychowawcy w celu poznania bliżej sytuacji domowej dziecka odwiedzają środowisko domowe wychowanka. Mają również kontakt z rodzicami i osobami bliskimi dzieci na terenie placówki. Dyrektor placówki również przeprowadza rozmowy z rodzicami wychowanków, w trakcie których poruszana jest aktualna sytuacja dziecka. Na Zespoły ds. okresowej oceny sytuacji dziecka zapraszani są rodzice i inne osoby bliskie dziecku, asystent rodziny lub osoba zajmująca się rodziną z ramienia ośrodka pomocy społecznej. Zapraszani są również przedstawiciele organizatora pieczy zastępczej. W 2014 roku 1 dziecko wróciło do rodziny naturalnej. W stosunku do 1 dziecka toczy się postępowanie w sprawie powrotu dziecka do rodziny naturalnej. Kolejne takie postępowanie ma rozpocząć się jeszcze w 2015 roku. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie. Zasadność dalszego pobytu dziecka w placówce Zespół ds. okresowej oceny sytuacji dziecka zwoływany jest 2 razy w roku, co jest zgodne z terminami określonymi w art. 138 ust.1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Dla nowoprzyjętych wychowanków Zespoły nie są powoływane. Skład Zespołów do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka jest zgodny z art. 137 ustawy. Na posiedzenia zapraszani są również rodzice dzieci oraz asystent rodziny, jeśli został rodzinie przydzielony lub pracownik ośrodka pomocy społecznej. Zespół sporządza opinie wymienione w art. 139a ustawy. Po dokonaniu okresowej oceny sytuacji dziecka, placówka kieruje do sądów wnioski dotyczące dalszego pobytu wychowanka w placówce. Informacje kierowane są również do PCPR-ów. Zespół sporządza opinie wymienione w art. 139a ustawy. Placówka współpracuje z ośrodkiem adopcyjnym w zakresie art. 139a pkt 6 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W dokumentacji związanej z pracą Zespołu zawarte są wszystkie elementy oceny dziecka zawarte w art. 136 ustawy. Dzieci nie są wysłuchiwane na posiedzeniach Zespołu. Z wyjaśnień Pani Dyrektor wynika, że wychowankowie wyrażają swoje zdanie i opinie w kluczowych sprawach, jednak brak jest zapisów

6 potwierdzających tę okoliczność. Jedynie w dokumentacji dotyczącej zgłoszenia do Ośrodka Adopcyjnego załączone były oświadczenia dzieci. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami Zakres i jakość działań zmierzających do usamodzielnienia wychowanków Proces usamodzielnienia wychowanków prowadzony jest we współpracy z właściwym PCPR w oparciu o indywidualny program pomocy usamodzielniającego się wychowanka. W planie pracy placówki zawarte są zapisy dotyczące usamodzielnienia wychowanków. Wyszczególnione zostały w nim następujące zadania: wspieranie wychowanków w załatwianiu spraw w urzędach, tworzenie w świadomości wychowanka właściwego modelu rodziny, uczenie odpowiedzialności za własne postępowanie, uświadomienie odpowiedzialności za własną rodzinę, przygotowanie wychowanka do zawodu. Terminy wyznaczania opiekuna usamodzielnienia oraz sporządzania indywidualnego programu usamodzielnienia były zgodne z art. 145 ust. 2 i ust. 4 ustawy. Indywidualne programy usamodzielnienia oraz wszystkie osoby wyznaczone na opiekunów uzyskały akceptację kierownika właściwego PCPR. Do dokumentacji usamodzielnianych wychowanków załączane są plany podejmowanych działań wynikających z programu, zawierające: rodzaj oczekiwanej pomocy, zakres pomocy, osoby i instytucje wspomagające oraz terminy realizacji. Usamodzielnieni wychowankowie zostali wykreśleni z ewidencji placówki. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie. Kwalifikacje pracowników merytorycznych zatrudnionych w placówce W placówce zatrudnionych jest 13 pracowników merytorycznych, w tym: 9 wychowawców, 1 psycholog, 1 pedagog, 1 pracownik socjalny i 1 opiekunka dziecięca. Pracownicy zatrudnieni na stanowiskach merytorycznych spełniają wymogi określone w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Jeden wychowawca ma pod opieką od 2 do 5 wychowanków. Specjaliści z reguły prowadzą zajęcia z jednym dzieckiem. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie.

7 Sposób realizacji praw dziecka Regulamin samorządu wychowanków funkcjonujący w placówce zawiera prawa, obowiązki, nagrody i kary. W placówce nie ma opracowanej oficjalnej procedury postępowania w przypadku naruszania praw dziecka. Informacja o prawach i obowiązkach przekazywana jest dziecku w momencie przyjęcia do placówki przez dyrektora i wychowawców. W ogólnie dostępnym miejscu (gablota na korytarzu na parterze) znajduje się informacja o prawach dziecka oraz wykaz instytucji zajmujących się przestrzeganiem praw dziecka, wraz z numerami telefonów. W przeprowadzonym, w ramach czynności kontrolnych, badaniu ankietowym wzięło udział 7 wychowanków i 5 pracowników merytorycznych. Dzieci potrafiły wymienić jakie mają obowiązki i czego nie wolno im robić w placówce. Wychowankowie mogą liczyć na pomoc w nauce ze strony wychowawców i starszych kolegów. Dekorują pokoje według własnych upodobań. Odzież i obuwie kupują samodzielnie i mają wpływ na to co zostanie kupione. Młodsze dzieci dokonują zakupów przy pomocy wychowawcy. Dzieci za zgodą wychowawcy mogą spotkać się z rówieśnikami zarówno na terenie placówki jak i poza nią. Większość dzieci nie potrafiła udzielić żadnej odpowiedzi na temat praw dziecka. Wszyscy wychowankowie potwierdzili, że mają dostęp do telefonów i adresów instytucji zajmujących się przestrzeganiem praw dziecka. Jednak tylko 4 na 7 ankietowanych potrafiło wymienić przynajmniej 1 instytucję. Wychowankowie potwierdzają, że utrzymują kontakt z rodzicami i bliskimi. Spotykają się z nimi na terenie placówki, wyjeżdżają również do domów rodzinnych. Natomiast 6 na 7 wychowanków stwierdziło, że zdarzyło się że ktoś nie pojechał do rodziców/osób bliskich za karę. W tej kwestii kadra placówki wypowiedziała się jednoznacznie, że takie przypadki nie mają miejsca. Brak zgody na wyjazd dziecka do domu podyktowany jest złą sytuacją panującą w domu rodzinnym, która uniemożliwia urlopowanie dziecka. W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami. Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332 z późn. zm.) oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) i wobec stwierdzonych uchybień/nieprawidłowości kieruję do Pani Dyrektor następujące zalecenia pokontrolne:

8 Zalecenia: 1. uzupełniać karty pobytu dziecka nie rzadziej niż co miesiąc zgodnie z 17 ust. 4, pkt 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720); 2. przestrzegać art. 4a ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w szczególności dokumentować fakt odbycia takiej rozmowy z wychowankiem. Uwagi i wnioski: 1. należałoby wpisywać datę opracowania planu pomocy dziecku; 2. w przypadku nowoprzyjętych wychowanków należałoby powoływać Zespół ds. okresowej oceny sytuacji dziecka; 3. wskazane byłoby przeprowadzenie rozmów z wychowankami na temat praw dziecka, w celu podniesienia wiedzy wychowanków w tym zakresie; 4. należałoby wyjaśnić wychowankom, dlaczego w niektórych sytuacjach nie otrzymują zgody na wyjazd do domu rodzinnego, ponieważ w ich mniemaniu do sytuacji takich dochodzi za karę. Zgodnie z art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332 z późn. zm.) kontrolowana jednostka może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania zaleceń pokontrolnych, zgłosić do nich zastrzeżenia do Wojewody Mazowieckiego na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń oraz w przypadku nie zgłoszenia zastrzeżeń do zaleceń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni powiadomić o sposobie realizacji zaleceń Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Artur Subda Zastępca Dyrektora Do wiadomości: Wydziału Polityki Społecznej 1. Pan Sławomir Morawski Starosta Powiatu Ciechanowskiego ul. 17 Stycznia 7, Ciechanów, 2. a/a.