Pani Katarzyna Graniszewska Dyrektor Domu pod Kasztanami Domu Dziecka w Siedlcach ul. Daszyńskiego Siedlce

Transkrypt

1 WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-S JZ Warszawa, 23 lutego 2016 r. Pani Katarzyna Graniszewska Dyrektor Domu pod Kasztanami Domu Dziecka w Siedlcach ul. Daszyńskiego Siedlce WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r., poz. 332 z poźn. zm.), zwanej dalej ustawą, zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie Oddziału w Delegaturze - Placówce Zamiejscowej w Siedlcach, przeprowadził w dniach listopada 2015 r. kontrolę problemową w Domu pod Kasztanami Domu Dziecka w Siedlcach przy ul. Daszyńskiego 10. Zakres kontroli obejmował zaspokajanie potrzeb dziecka i respektowanie jego praw. Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszu ustaleń kontroli, podpisanym przez Panią bez zastrzeżeń w dniu r. Na podstawie art. 197d ww. ustawy przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Dom pod Kasztanami Dom Dziecka w Siedlcach, zwany dalej placówką funkcjonuje na podstawie Statutu Domu pod Kasztanami Domu Dziecka w Siedlcach przyjętego Uchwałą Nr XLVI/700/2006 Rady Miasta Siedlce z dnia 25 maja 2006 r. (zmiany wprowadzone Uchwałą Nr LVI/800/2010 Rady Miasta Siedlce z dnia 26 maja 2010 r.) oraz Regulaminu Organizacyjnego Domu pod Kasztanami Domu Dziecka w Siedlcach przyjętego Zarządzeniem Nr 37/2013 Prezydenta Miasta Siedlce z dnia 31 stycznia 2013 r. Rozdział I 1 pkt 1 Statutu brzmi: Dom pod Kasztanami Dom Dziecka w Siedlcach, zwany w dalszej części Domem działa na podstawie obowiązujących przepisów prawa, a w szczególności ustawy o pomocy społecznej. Zapis ten jest niezgodny z obowiązującymi przepisami prawa, ponieważ od 1 stycznia 2012 r. placówki

2 opiekuńczo wychowawcze działają na podstawie cyt. ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Paragraf 3 pkt 3 Regulaminu zawiera zapis Wychowankami Domu są dzieci w wieku od urodzenia do 18 roku życia. niezgodny z art. 95 oraz 231 cyt. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W 5 Regulaminu zawarte są prawa wychowanków, które nie wyczerpują katalogu praw określonych w art. 4 ww. ustawy. Dom pod Kasztanami Dom Dziecka w Siedlcach jest placówką typu socjalizacyjnego, przewidzianą na 30 miejsc. W czasie kontroli w placówce umieszczonych było 28 wychowanków, w tym 15 poniżej 7 roku życia. Umieszczenie dzieci poniżej 7 roku życia było niezgodne z art. 231 ww. ustawy, z wyjątkiem sytuacji w których 2 dzieci umieszczono wraz ze starszym rodzeństwem, 1 z powodu stanu zdrowia. Dyrektor, wychowawcy, opiekunki dziecięce, psycholog mają kwalifikacje zgodne z wymaganiami określonymi w art. 97 ust. 3 oraz art. 98 ust. 1 i 3 wyżej ustawy. Prawo do godziwych i bezpiecznych warunków życia, w tym do opieki zdrowotnej. Podczas kontroli ustalono, że wychowankowie mieli do dyspozycji pokoje mieszkalne, łazienki, miejsce do nauki, miejsce do przygotowywania posiłków i wspólną przestrzeń mieszkalną zgodnie z wymogami określonymi w 18 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720), zwanego dalej rozporządzeniem. Podstawowe produkty żywnościowe dostępne były w aneksie kuchennym. Zgodnie z 18 pkt 1 ww. rozporządzenia placówka zapewniała dzieciom: wyżywienie dostosowane do ich potrzeb rozwojowych, podstawową i specjalistyczną opiekę zdrowotną, odzież, obuwie, bieliznę, środki higieny osobistej, zabawki odpowiednie do wieku rozwojowego. Wychowankowie mają zapewniony dostęp do nauki w zależności od potrzeb, zaopatrzeni są w podręczniki i przybory szkolne. Wychowankowie z trudnościami szkolnymi uczęszczają na zajęcia reedukacyjne oraz wyrównawcze. Mają zapewnioną pomoc w nauce ze strony wychowawców, opiekunek dziecięcych oraz wolontariuszy. Dzieci mają zapewniony dostęp do zajęć specjalistycznych (psychologicznych i logopedycznych) na terenie placówki. Dzieci poniżej 3 roku życia objęte są wczesnym wspomaganiem przez logopedę, psychologa i terapeutę SI. Ferie zimowe i wakacje dzieci spędzały na zorganizowanych wyjazdach, półkoloniach w Siedlcach lub w domach rodzinnych. Wychowankowie powyżej 5 roku życia co miesiąc otrzymywali kieszonkowe od 30 do 70 zł, zgodnie z obowiązującym Regulaminem wypłaty kieszonkowego. W placówce prowadzona była dokumentacja dotycząca wizyt lekarskich i podawania leków. 2

3 Wychowawcy i opiekunki dziecięce pełniący dyżur nocny dokonywali co najmniej trzykrotnie w ciągu nocy obchodu placówki i dokumentowali ten fakt. W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie. Prawa określone w art. 4 ustawy: prawo do powrotu do rodziny, utrzymywania osobistych kontaktów z rodzicami, z wyjątkiem przypadków, w których sąd zakazał takich kontaktów. Placówka umożliwiała dzieciom regularne, bezpośrednie kontakty z rodzicami oraz z innymi osobami bliskimi, z wyjątkiem przypadków, w których sąd zakazał lub ograniczył im prawo do osobistych kontaktów z dzieckiem. Dyrektor, wychowawcy i opiekunki dziecięce motywowali rodziców do podejmowania działań mających na celu poprawę ich sytuacji życiowej, utrzymywania stałego kontaktu z dzieckiem, angażowania się w sprawy dziecka. Rodzice zapraszani byli na uroczystości ważne dla dziecka. Pracownicy placówki współpracowali z instytucjami działającymi na rzecz pomocy dziecku i rodzinie. W prowadzonej dokumentacji (diagnoza dziecka, plany pomocy dziecku, karty pobytu, protokoły z zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka) uwzględnione były zapisy dotyczące sytuacji rodzinnej wychowanka. Praca z rodziną i podejmowane działania na rzecz powrotu dziecka do rodziny dokumentowana była również w prowadzonej w placówce karcie pracy z rodziną. Dla każdego z rodziców sporządzany był plan współpracy z rodziną w celu powrotu dziecka do rodziny. Psycholog sporządzał ocenę psychologiczną dziecka, która uwzględniała informacje określone w 14 ust. 3 ww. rozporządzenia. Podczas kontroli poinformowano dyrektora, że zgodnie z 14 ww. rozporządzenia psycholog sporządza diagnozę psychofizyczną dziecka. Plan pomocy dziecku opracowywany był zgodnie z przepisami 15 ust. 3-5 ww. rozporządzenia. Karta pobytu dziecka prowadzona była w formie oceny punktowej, co było niezgodne z 17 ust.1 pkt 2 ww. rozporządzenia. Posiedzenia zespołów ds. okresowej oceny sytuacji dziecka odbywały się zgodnie z art. 138 ww. ustawy, skład zespołu był zgodny z art. 137 ww. ustawy. Zawiadomienia o spotkaniach zespołów wysyłane były do poszczególnych instytucji, a także do rodziców wychowanków. Z ustaleń kontroli wynika, że przed posiedzeniem zespołu wychowawcy i opiekunki dziecięce przygotowują informacje o dzieciach, które są przedstawiane na posiedzeniu zespołu. Z uwagi na brak informacji o odbytych rozmowach indywidualnych z wychowankami (poza jednym przypadkiem) nie oceniono realizacji art. 4a ww. ustawy. Dzieci z uregulowaną sytuacją prawną zgłoszone były do ośrodka adopcyjnego. W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie z uchybieniami. 3

4 Prawa określone w art. 4 ustawy: prawo do stabilnego środowiska wychowawczego, kształcenia, rozwoju uzdolnień, zainteresowań i przekonań oraz zabawy i wypoczynku, pomocy w przygotowaniu do samodzielnego życia, ochrony przed arbitralną lub bezprawną ingerencją w życie dziecka, informacji i wyrażania opinii w sprawach, które go dotyczą, ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem, poszanowania tożsamości religijnej i kulturowej, dostępu do informacji dotyczących pochodzenia dziecka. Ustalenia kontroli wskazują, że dzieci mają zapewnioną stałą opiekę wychowawczą. Organizacja czasu wolnego dostosowana była do wieku dzieci i ich potrzeb rozwojowych. Wychowankowie, zgodnie ze swoimi zainteresowaniami uczestniczyli w zajęciach sportowo rekreacyjnych w placówce i poza nią. Wychowankowie przygotowywani są do samodzielności pod okiem wychowawców i opiekunek dziecięcych, nabywają umiejętności między innymi w zakresie: gotowania, utrzymywania porządku, planowania wydatków, robienia zakupów. Na podstawie rozmowy z dyrektorem ustalono, że na każdym etapie pracy wychowawczej prowadzone są rozmowy z dziećmi, dostosowane do możliwości i wieku dzieci. Rozmowy dotyczą sytuacji prawnej, rodzinnej dzieci, wyboru szkoły. Wychowankowie w zależności od ich wieku i możliwości intelektualnych uczestniczyli w opracowaniu planu pomocy dziecku (podpis dziecka). O obowiązujących zasadach i prawach dzieci informowane są wkrótce po przybyciu do placówki. W budynku, w którym zamieszkują starsi wychowankowie prawa dziecka wywieszone są w przystępnej formie. Najstarsza grupa wspólnie z wychowawcą opracowała katalog kar i nagród. Wychowankowie nagradzani są za właściwe zachowanie i dobre wyniki w nauce. Z ustaleń kontroli wynika, że kary były stosowane zgodnie z określonym katalogiem. W czasie kontroli przeprowadzono rozmowę z 4 wychowankami i anonimową ankietę wśród 4 wychowanków. Anonimową ankietę wypełniło również 5 wychowawców, 4 opiekunki dziecięce i psycholog. Przeprowadzone ankiety i rozmowa potwierdziły znajomość zasad obowiązujących w placówce oraz praw dziecka. Wychowankowie potwierdzili możliwość otrzymania nagród, a wymienione kary były zgodne z opracowanym przez starszych wychowanków katalogiem i nie miały poniżającego charakteru. Dzieci otrzymywały pomoc w odrabianiu lekcji, uczęszczały na zajęcia dodatkowe zgodnie ze swoimi zainteresowaniami, utrzymywały kontakt ze swoimi kolegami, decydowały o sposobie spędzania wolnego czasu. Starsi wychowankowie mieli możliwość przyrządzenia sobie drobnego posiłku. Dzieci otrzymywały kieszonkowe w wysokości od 30 do 50 zł, starsze decydowały o sposobie jego wydawania. Dzieci odpowiedziały, że mogą bezpiecznie przechowywać swoje osobiste rzeczy w placówce i ich zdaniem nikt do nich nie zagląda. Wychowankowie potwierdzili, że nie zdarzyło się abyś ktoś za karę nie mógł pojechać do domu. Większość dzieci odpowiedziała, 4

5 że zna swoje prawa oraz wie do kogo się zwrócić w razie ich nie przestrzegania (Rzecznik Praw Dziecka, Policja). Pracownicy merytoryczni wypełniający ankiety potwierdzili znajomość praw dziecka. Wychowawcy i opiekunki dziecięce nagradzają wychowanków za wyniki w nauce, aktywność, wyróżnienie się w pozytywny sposób. W placówce nie zdarzały się sytuacje poniżania wychowanków, bicia, izolowania, karania. W przypadku agresywnego zachowania wychowanków przeprowadzane były rozmowy i konsultacje z psychologiem. Nie zdarzało się aby dzieci były pozbawiane kieszonkowego. Nie było przypadków ograniczania kontaktów dzieci z rodzicami, innymi osobami bliskimi, z rówieśnikami. Wychowawcy kontrolują rzeczy wychowanków w ich obecności i za ich zgodą. Rozmawiają z dziećmi w sprawach ich dotyczących, informują dzieci o ich sytuacji prawnej, rodzinnej, szkolnej. Analiza ankiet przeprowadzonych wśród pracowników nie wykazała nieprawidłowości w realizacji praw dziecka w placówce. W związku z powyższym tę część zadania oceniono pozytywnie. Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332, z późn. zm.) i wobec stwierdzonych uchybień kieruję do Pani następujące zalecenia pokontrolne: 1. podjąć działania w celu prawidłowej realizacji art. 4a ww. ustawy poprzez prowadzenie dokumentacji świadczącej o dokonywaniu wysłuchania dzieci; 2. dostosować zapisy Statutu i Regulaminu Organizacyjnego do obowiązujących przepisów prawa; 3. sporządzać kartę pobytu dziecka zgodnie z 17 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia. Ponadto informuję, że z uwagi na stwierdzony podczas kontroli fakt umieszczania w placówce dzieci poniżej 7 roku życia wystąpię o wyjaśnienie do organu prowadzącego Dom pod Kasztanami Dom Dziecka w Siedlcach. Zgodnie z art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332, z późn. zm.) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. 5

6 z 2015 r. poz. 1477) kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do wojewody mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od dnia otrzymania stanowiska wojewody w tej sprawie powiadomić o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Wiesława Kacperek-Biegańska Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: 1. Pan Wojciech Kudelski Prezydent Miasta Siedlce Siedlce Skwer Niepodległości 2 2. a/a 6