WPS-IX AP Alicja M. Zapolska Dyrektor Placówki Opiekuńczo Wychowawczej Domu dla Dzieci Nr 1 Wyszków, ul. Dworcowa 3A

Transkrypt

1 Warszawa, 14 lutego 2017 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-IX AP Alicja M. Zapolska Dyrektor Placówki Opiekuńczo Wychowawczej Domu dla Dzieci Nr 1 Wyszków, ul. Dworcowa 3A WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 197b ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: Joanna Królikowska starszy inspektor wojewódzki, Aneta Pilecka-Pietrzak starszy inspektor wojewódzki, przeprowadzili, w dniu 1 lutego 2017 r., kontrolę doraźną w trybie uproszczonym w Placówce Opiekuńczo Wychowawczej Domu dla Dzieci Nr 1 w Wyszkowie, przy ul. Dworcowej 3A. Kontrola prowadzona była na podstawie upoważnienia Nr 28/WPS/2017 z dnia 24 stycznia 2017 r. Kontrola odbyła się bez uprzedniego powiadomienia dyrektora jednostki. Kontrola została przeprowadzona w związku z pismem podpisanym przez wychowanków Placówki Opiekuńczo Wychowawczej Dom dla dzieci nr 1 i 2 w Wyszkowie ul. Dworcowa 3a i 3b. Zakres kontroli obejmował zaspokajanie potrzeb dziecka oraz respektowanie jego praw, w szczególności ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem, w okresie od 01 września 2016 r. do dnia kontroli. Na podstawie art. 197d ww. ustawy oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne. Placówka Opiekuńczo Wychowawcza Dom dla Dzieci Nr 1 w Wyszkowie przy ul. Dworcowej 3A jest publiczną placówką opiekuńczo wychowawczą łączącą zadania placówki typu socjalizacyjnego i interwencyjnego. Dom dla Dzieci Nr 1 działa od 1 września 2016 r. na podstawie Decyzji Wojewody Mazowieckiego Nr 1903/2016 z dnia 29 sierpnia 2016 r., został wpisany do Rejestru placówek opiekuńczo wychowawczych, regionalnych placówek opiekuńczo terapeutycznych oraz interwencyjnych ośrodków preadopcyjnych województwa mazowieckiego pod pozycją nr

2 W okresie objętym kontrolą dyrektorem w placówce była p. Alicja Małgorzata Zapolska (1/2 etatu), w Domu dla Dzieci Nr 1 nie ma stanowiska zastępcy dyrektora. W przypadku nieobecności dyrektora zastępstwo pełni główna księgowa (w zakresie finansowym) oraz koordynator (w zakresie spraw pedagogicznych). Placówka działa na podstawie Statutu Placówki Opiekuńczo Wychowawczej Dom dla Dzieci Nr 1 w Wyszkowie, stanowiącego Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XXIV/167/2016 Rady Powiatu w Wyszkowie z dnia 29 czerwca 2016 r. oraz Regulaminu Organizacyjnego Placówki Opiekuńczo Wychowawczej Dom dla Dzieci Nr 1 w Wyszkowie, przyjętego Uchwałą Nr 101/366/2016 Zarządu Powiatu Wyszkowskiego z dnia 13 września 2016 r. Dokumenty zostały opracowane na podstawie ww. ustawy oraz rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720). Zmiany jakich należy dokonać w zapisach Regulaminu organizacyjnego przekazano dyrektorowi placówki w dniu przekazania niniejszego wystąpienia pokontrolnego. /akta kontroli str , str / W Regulaminie placówki uwzględnione zostały w Rozdziale III ust. 4 prawa i obowiązki wychowanków. W 30 ust. 2 pkt 6 znajdowały się zapisy, zgodnie z którymi wychowankowie przebywający w Domu Nr 1 mieli m.in. prawo do ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem, a w szczególności: zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony przed przemocą fizyczną i psychiczną, nietykalności cielesnej, ochrony przed wszelkimi formami krzywdy, zaniedbań, złego traktowania lub wyzysku. W Rozdziale IV ust. 2 Zadania i kompetencje pracowników placówki w 44 ust. 2 pkt 15 wskazano, że obowiązkiem dyrektora jest m.in. przyjmowanie wychowanków i pracowników Placówki w sprawach skarg i wniosków, oraz w 18: kształtowanie właściwego stosunku personelu do wychowanków Placówki oraz gwarantowanie przestrzegania ich praw osobistych. Zarządzeniem Nr 3/09/2016 z 19 września 2016 r. Dyrektora Placówki Opiekuńczo Wychowawczej Dom dla Dzieci Nr 1 Wyszkowie wprowadzony został Kodeks etyki pracowników placówki opiekuńczo wychowawczej Dom dla Dzieci Nr 1 w Wyszkowie. Dokument określa zasady i wartości etyczne, wyznaczające standardy postępowania pracowników placówki. /akta kontroli str / Limit miejsc przewidziany dla placówki wynosił 14, w tym 3 miejsca interwencyjne. W okresie objętym kontrolą w placówce przebywało 8 wychowanków, w czasie kontroli na listę wpisanych było 8 dzieci XXXXXXXXXXXXdo 21 lat. Dziecko z uregulowaną sytuacją prawną zgłoszone zostało do ośrodka adopcyjnego. /akta kontroli str. 51/ 2

3 W okresie podlegającym kontroli nie wystąpiły przesłanki do wystąpienia do Wojewody Mazowieckiego o zezwolenie na przyjęcie kolejnego dziecka pomimo przekroczenia dopuszczalnego limitu miejsc. W Domu Nr 1 zatrudnieni byli: dyrektor (1/2 etatu), wychowawca koordynator (1 etat), wychowawca (3 etaty), młodszy wychowawca (2 etaty), psycholog (1/2 etatu). Zatrudnieni pracownicy merytoryczni posiadali kwalifikacje określone w art. 97 ust. 3 oraz 98 ust. 1. ww. ustawy Analiza grafików pracy wychowawców potwierdziła, że dzieci miały zapewnioną opiekę wychowawczą przez całą dobę, a liczba wychowawców umożliwiała realizację przepisu 16 ust. 1 ww. rozporządzenia. /akta kontroli str , str. 56/ W okresie kontrolnym nie zostały przeprowadzone kontrole przez inne służby. Na podstawie oględzin budynku stwierdzono, że w Domu Nr 1 spełnione były warunki określone w 18 ust. 3 ww. rozporządzenia. /akta kontroli str / Realizacja praw dziecka określonych w art. 4 ustawy prawo do ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem. Respektowanie praw dziecka w placówce, w szczególności prawa do ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem sprawdzono na podstawie: analizy dokumentacji, rozmowy z dyrektorem Domu Nr 1, wychowawcą koordynatorem oraz z dziećmi. Koordynator posiadał upoważnienie dyrektora placówki do udzielania informacji w trakcie kontroli. /akta kontroli str. 60/ Staż pracy wychowawców zatrudnionych w Domu Nr 1 kształtował się od 5 miesięcy do 24 lat, psychologa 2,5 roku. Na podstawie rozmowy z dyrektorem Domu Nr 1 ustalono, że doboru wychowawców do pracy w Domu dla Dzieci Nr 1 dokonano po przeprowadzeniu rozmów i konsultacji z wychowankami oraz wychowawcami. Starano się nie dokonywać zmian wychowawców prowadzących. Ustalono, że wychowankowie byli poinformowani o zasadach obowiązujących w placówce. Telefony do instytucji, do których mogą zwracać się wychowankowie umieszczone zostały w pokoju do nauki, dostępnym dla wszystkich dzieci. W Domu Nr 1 obowiązywały również Zasady zespołu wychowawców Placówki Opiekuńczo- Wychowawczej Dom dla Dzieci nr 1 w Wyszkowie zawierające Kompetencje wychowawcy prowadzącego w stosunku do swojego dziecka oraz Kompetencje wszystkich wychowawców w stosunku do wszystkich dzieci; Zasady spotkań z wychowankami w Placówce Opiekuńczo- Wychowawczej Dom dla Dzieci Nr 1 w Wyszkowie oraz Procedura odwołania się wychowanka od kary i decyzji w jego sprawie. Zgodnie z zasadami spotkania z wychowankami powinny odbywać się systematycznie co drugą środę i są obowiązkowe (co dwa tygodnie dyrektor placówki spotyka się 3

4 również z wychowawcami oraz koordynatorem w celu omówienia spraw bieżących, pojawiających się problemów). Wychowankowie mieli wówczas możliwość poruszania spraw organizacyjnych (plany na dany tydzień, konkursy), zgłaszania wniosków, rozwiązania powstałych problemów. Każdy wychowanek ma prawo wówczas zabrać głos. W dniu kontroli miało miejsce spotkanie wychowawcy oraz koordynatora z wychowankami. Zgodnie z przyjętymi zasadami, wychowanek ma możliwość odwołania się od nałożonej przez wychowawcę kary lub decyzji podjętej w jego sprawie, pisemnie do dyrektora placówki. Dyrektor ma obowiązek w ciągu 7 dni rozpatrzyć wniosek wychowanka. W przypadku braku satysfakcjonującej decyzji dziecko ma prawo odwołać się do instytucji zewnętrznej. Wskazano: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Wyszkowie, Komendę Powiatową Policji w Wyszkowie, Sąd Rejonowy w Wyszkowie oraz dziecięcy telefon zaufania Rzecznika Praw Dziecka. Dyrektor placówki, w rozmowie, potwierdziła, że wychowankowie często zwracają się do niej w sytuacji odwołania się od kary, przekazania spraw bieżących. Każdorazowo dziecko jest wysłuchane, prowadzone są rozmowy wyjaśniające. Na podstawie wypowiedzi dyrektora ustalono, że żadne dziecko nie zgłosiło przypadku stosowania przez wychowawcę (lub inną osobę dorosłą) przemocy fizycznej. Koordynator ma obowiązek informować dyrektor placówki o każdym przypadku agresywnych zachowań. Ustalono, w rozmowie z koordynatorem, że nie zgłaszano do niego skarg na wychowawców. Koordynator nie stwierdził również sytuacji, w których byłyby łamane prawa dziecka. W placówce prowadzono m.in. Zeszyt raportów, zawierający m.in. wykonane przez wychowanków oraz wychowawców dyżury porządkowe, przygotowywane posiłki, przebieg dyżurów nocnych, podawane leki. /akta kontroli s. 61, s , s. 64/ W dniu kontroli w placówce nie były wprowadzone procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych. Dyrektor złożyła oświadczenie, z którego wynika że procedury zostały opracowane, są w trakcie poprawiania. Zostaną przedłożone przez koordynatora do jego akceptacji w najbliższym tygodniu. /akta kontroli s. 65/ W czasie kontroli przeprowadzono rozmowę z 4 dzieci. Odbyła się bez obecności pracowników placówki. Rozmowa miała charakter dobrowolny i anonimowy (jeden z wychowanków odmówił udziału w rozmowie i wypełnieniu ankiety). Wśród obowiązków wychowankowie wymienili dyżury i naukę. Pomocy w odrabianiu lekcji, wyrównywaniu zaległości udzielali im wychowawcy, korepetytorzy, inni wychowankowie. W placówce nie wolno palić papierosów, spożywać alkoholu oraz innych substancji odurzających. Wśród konsekwencji wymienili np. w przypadku nie realizowania obowiązku szkolnego, a tym samym nie wywiązywania się z podpisanego kontraktu możliwość umieszczenia w szkole z internatem. Czas wolny wychowankowie najczęściej spędzali odpoczywając, 4

5 ćwicząc (na parterze budynku znajdowała się ławka do ćwiczeń), korzystali z telefonów komórkowych (telefony dzieci posiadały całą dobę). Wychowankowie potwierdzili otrzymywanie co miesiąc kwoty pieniężnej do własnego dysponowania w wysokości 40 zł (wychowankowie, którzy palą papierosy) oraz 70 zł (wychowankowie, którzy nie palą papierosów). Najmłodsza wychowanka otrzymywała 40 zł. Kieszonkowe pomniejszone było za palenie papierosów, nie wykonanie dyżuru porządkowego. Kieszonkowe najczęściej dzieci przeznaczały na słodycze, odzież, kosmetyki. Mogli przyrządzić sobie coś do jedzenia gdy byli głodni, mieli wpływ na tworzony jadłospis. W trakcie oględzin budynku stwierdzono, że lodówka była w pełni wyposażona w produkty świeże, nabiał, wędliny, warzywa, w zamrażarce były zgromadzone zapasy żywności. Cisza nocna w placówce obowiązywała od godz W czasie ciszy nocnej wychowankowie nie schodzą na dół. Starsi mają obowiązek powrotu do placówki do godz w ciągu tygodnia, do w czasie weekendu. Swoje problemy, potrzeby (dotyczące np. kosmetyków, środków higienicznych, przyborów szkolnych) zgłaszają wychowawcy prowadzącemu, uczestniczą w zakupach odzieży. W placówce organizowane były święta, urodziny wychowanków, dyskoteki (zapraszano zaprzyjaźnioną placówkę). Wychowankowie informowani byli o swoich prawach przez wychowawcę oraz psychologa, koordynatora, dyrektora placówki. Nie potrafili wymienić instytucji zajmujących się ochroną praw dziecka. Wychowankowie chętnie korzystają z pomocy psychologa. Mogą wysłać smsa, jeżeli nie ma specjalisty w danej chwili w placówce. Nie potwierdzili, aby na terenie placówki doświadczyli sami, bądź inny wychowanek przemocy fizycznej, nie zwracano się do nich w sposób obraźliwy. XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX W czasie kontroli 4 wychowanków wypełniło również anonimową ankietę. XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX /akta kontroli str / Przedstawiając powyższe ustalenia informuję, że realizację zadania w przedmiocie: zaspokajanie potrzeb dziecka oraz respektowanie jego praw, w szczególności ochrony przed poniżającym traktowaniem i karaniem ocenia się pozytywnie z nieprawidłowościami. Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575, z późn. zm.) oraz na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli 5

6 (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) i wobec stwierdzonych nieprawidłowości kieruję do Pani Dyrektor następujące zalecenia pokontrolne: 1. Przeprowadzić rozmowę z wychowawcami na temat właściwego tj. podmiotowego, nacechowanego szacunkiem odnoszenia się do wychowanków oraz stosowania przez wychowawców w codziennej pracy Kodeksu Etyki pracowników Placówki Opiekuńczo- Wychowawczej Dom dla Dzieci nr 1 w Wyszkowie. 2. Wzmocnić działania w stosunku do osoby zwracającej się do wychowanków w niewłaściwy sposób w celu całkowitego wyeliminowania tego typu zachowań w ramach posiadanych uprawnień. 3. Przeprowadzić rozmowę z wychowankami w celu poszerzenia ich wiedzy na temat instytucji zajmujących się ochroną praw dzieci. Uwagi: Ponadto należy: 1. Przesłać do tut. Wydziału, po zatwierdzeniu, procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych. Jednocześnie przypominam, że w przypadku osób, które nie realizują zaleceń pokontrolnych mają zastosowanie przepisy art. 198 ww. ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Stosownie do postanowień art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575, z późn. zm.) oraz 14 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, zgłosić do wojewody mazowieckiego zastrzeżenia do wydanego wystąpienia lub/i do zawartych w nim zaleceń pokontrolnych na adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, Warszawa. W przypadku nieuwzględnienia zgłoszonych zastrzeżeń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni od dnia otrzymania stanowiska wojewody w tej sprawie powiadomić o sposobie realizacji zaleceń pokontrolnych Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. Starszy inspektor wojewódzki Joanna Królikowska Starszy inspektor wojewódzki Aneta Pilecka Pietrzak z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Krzysztof Ławniczak Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej 6