+I -I +I -II +I -I +II -I

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi blok s Zadanie 1 Ba(OH) 2 Nazwa : wodorotlenek baru. Wzór elektronowy kreskowy: Ba 2+ [ O H] [ O H] CaCl(OH) Nazwa : chlorek wodorotlenek wapnia. Wzór elektronowy kreskowy: Cl Ca 2+ [ O H] KHSO 4 Nazwa : wodorosiarczan (VI) potasu Nazwa : tlenek potasu K 2 O. Wzór elektronowy kreskowy:. Wzór elektronowy kreskowy: K + H O O S O O K + O 2 K + Zadanie 2 a) 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 4s 2 3d 10 4p 6 5s 2 b) [Kr] 5s 2 c) 2 d) 38 e) 50 f) 38 g) 88 h) 38 i) 88 j) n= 5 l=0 m=0 ms +1/2 k) SrH 2 l) SrO Zadanie 3 Wzór związku: KH K 2 O H 2 O 2 BaO 2 Stopnie utlenienia +I I +I II +I I +II I Zadanie 4 Prot deuter tryt ln=0 ln=1 ln=2 lp=1 lp=1 lp=1 le=1 le=1 le=1 92

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi blok s Zadanie 5 Np. 2Na +2H 2 O 2NaOH + H 2 Zn + 2HCl ZnCl 2 + H 2 NaH + HCl NaCl + H 2 Zadanie 6 Rodzaj wiązania Wzór sumaryczny związku z wodorem jonowe kowalencyjne spolaryzowane metaliczne wodorowe KH NH 3 CuH? Zadanie 7 99,98 1 + 0,015 2 + 3 0,005/100= 1,0016u Zadanie 8 Nazwa systematyczna Nazwa zwyczajowa a) chlorek sodu sól kuchenna b) wodorotlenek sodu soda żrąca c) węglan sodu soda d) wodorowęglan sodu soda oczyszczona e) azotan sodu saletra chilijska f) azotan potasu saletra indyjska g) węglan wapnia wapień h) tlenek wapnia wapno palone i) wodorotlenek wapnia wapno gaszone, wapno hydratyzowane j) siarczan(vi) wapnia woda ½ gips Zadanie 9 a) Cs, K, Na, Li, Sr, Li b) Mg, Sr, Li, Na, K,, Cs c) Mg, Sr, Li, Na, K, Cs Zadanie 10 Np. Usuwanie twardości przemijając 1. Ca(HCO 3 ) 2 CaCO 3 + CO 2 + H 2 O 2. Mg(HCO 3 ) 2Mg(OH) 2 + 2CO 2 Usuwanie twardości stałej 3. CaCl 2 + Na 2 CO 3 CaCO 3 + 2NaCl 4. CaSO 4 + Na 2 CO 3 CaCO 3 + Na 2 SO 4 Zadanie 11 CaCO 3 + H 2 O + CO 2 Ca 2+ +2HCO 3 Ca 2+ +2HCO 3 CaCO 3 + H 2 O + CO 2 Zadanie 12 Ca(OH) 2 + CO 2 CaCO 3 + H 2 O Zadanie 13 1. 2(CaSO 4 2H 2 O) 2(CaSO 4 ½ H 2 O) + 3H 2 O 2.2(CaSO 4 ½ H 2 O) + 3H 2 O 2(CaSO 4 2H 2 O) 93

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi blok s Zadanie 14 Otrzymywanie NaOH Schemat doświadczenia: 1. 2Na+ H 2 O 2 NaOH + H 2 (fenoloftaleina) Obserwacje: Roztwór zabarwił się na kolor malinowy, wydzielił się gaz. Wnioski w postacie równania reakcji : 2Na + H 2 O 2Na + + 2OH + H 2 Schemat doświadczenia: 2. Na 2 O + H 2 O 2NaOH (fenoloftaleina) Obserwacje: Roztwór zabarwił się na kolor malinowy Wnioski w postacie równania reakcji: Na 2 O + H 2 O 2Na + + 2OH Schemat doświadczenia: 3. NaH + H 2 O NaOH + H 2 Obserwacje: Roztwór zabarwił się na kolor malinowy, wydzielił się gaz. Wnioski w postacie równania reakcji: NaH + H 2 O Na + + OH + H 2 Zadanie 15 Udowodnisz charakter chemiczny BaO Schemat doświadczenia BaO + H 2 O Ba(OH) 2 (fenoloftaleina) BaO+ 2HCl BaCl 2 + H 2 O (oranż metylowy) BaO + NaOH reakcja nie zachodzi (fenoloftaleina) Obserwacje: w pierwszej probówce roztwór zabarwił się na kolor malinowy, w drugiej probówce roztwór zmienił barwę z czerwonej na żółtą w trzeciej probówce nie zaobserwowano żadnych objawów reakcji Wnioski: BaO + H 2 O Ba 2+ + 2OH BaO + 2H + Ba 2+ +H 2 O Zadanie 16 Udowodnisz charakter chemiczny BeO Schemat doświadczenia: 1.BeO +2NaOH +H 2 O Na 2 [Be(OH) 4 ] 2.BeO + 2HCl BeCl 2 + H 2 3.BeO + H 2 O reakcja nie zachodzi Obserwacje: Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się. W trzeciej probówce nie zaobserwowano żadnych objawów reakcji. Wnioski: BeO +2OH +H 2 O [Be(OH) 4 ] 2 BeO + 2H + Be 2+ + H 2 O Zadanie 17 1. 2Mg+O 2 2MgO 2. 2K + 2H 2 O 2KOH + H 2 3. 2Na +O 2 Na 2 O 2 4. K + O 2 KO 2 5. Na 2 O 2 + 2Na 2Na 2 O 6. Na 2 O 2 + 2H 2 O 2NaOH + H 2 O 2 7. KO 2 + K K 2 O 2 8. K 2 O 2 + 2K 2K 2 O 9. 4KO 2 +2H 2 O 4KOH +3O 2 10. K 2 O + H 2 O 2KOH 11. CaO + H 2 O Ca(OH) 2 12. K 2 O + HCl 2KCl + H 2 O 13. MgO + 2HCl MgCl 2 + H 2 O 14. BeO + 2HCl BeCl 2 + H 2 O 15. 2Na + H 2 2NaH 16. Ca + H 2 CaH 2 17. NaH + HCl NaCl + H 2 94

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi blok s Zdanie 18 10,4g Zadanie 19 33,5dm3 Zadanie 20 1,1kg Zadanie 21 50,9g Zadanie 22 KO 2 Zadanie 23 6,78% Zadanie 24 ph=14 Zadanie 25 poh =2,6 18. NaH + NaOH 19. NaH + H 2 O NaOH + H 2 20. CaH 2 + H 2 O Ca(OH) 2 +H 2 21. CaO + NaOH 22. BeO +2NaOH + H 2 O Na 2 [Be(OH) 4 ] 23. BeO + 4KOH.+ H 2 O K 4 [Be(OH) 6 ] 24. Be + 2KOH + 2H 2 O K 2 [Be(OH) 4 ] + H 2 25. CaCO 3 + CO 2 + H 2 O Ca(HCO 3 ) 2 26. Ca(HCO 3 ) 2 CaCO 3 + CO 2 + H 2 O 27. CaCO 3 CaO + CO 2 28. Ca(OH) 2 + 2HCl CaCl 2 + H 2 O 29. Ca(OH) 2 + CO 2 CaCO 3 + H 2 O 30. 2 (CaSO 4 2H 2 O ) 2(CaSO 4 ½ H 2 O) + 3H 2 O 31. ( 2 CaSO 4 H 2 O) + 3H 2 O 2 (CaSO 4 2H 2 O ) 95

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Blok p Zadanie 1 Nazwa : H 2 SO 4 Nazwa : NH 3. Wzór elektronowy kreskowy:. Wzór elektronowy kreskowy: H H O O S O O H N H H Nazwa : NaClO 4 Nazwa : NO 2. Wzór elektronowy kreskowy:. Wzór elektronowy kreskowy: O Na + O Cl O O Zadanie 2 a) 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 4s 2 3d 10 4p 4 b) [Ar]4s 2 3d 10 4p 4 c) 6 d) 34 e) 45 f) 34 g) 79 h) 34 i) 79 j) n=4 l=1 m=1 ms=1/2 k) H 2 Se l) SeO 3 Zadanie 3 Wzór związku: NH 4 + AlH 3 H 2 S ClO 2 Stopnie utlenienia III +I +III I +I II +III II Zadanie 4 Wzór tlenku Nazwa tlenku Charakter chemiczny Barwa oranżu metylowego B 2 O 3 lenek boru kwasowy czerwony Al 2 O 3 lenek gliny amfoteryczny pomarańczowy Ga 2 O 3 lenek galu amfoteryczny pomarańczowy N 2 O lenek azotu (I) obojętny pomarańczowy NO lenek azotu (II) obojętny pomarańczowy N 2 O 5 lenek azotu (V) kwasowy czerwony 96

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Blok p CO lenek węgla (II) obojętny pomarańczowy CO 2 lenek węgla (IV) kwasowy czerwony SiO lenek krzemu (II) obojętny pomarańczowy SiO 2 lenek krzemu (IV) kwasowy czerwony SnO lenek cyny (II) amfoteryczny pomarańczowy SnO 2 lenek cyny (IV) amfoteryczny pomarańczowy PbO 2 lenek ołowiu (IV) amfoteryczny pomarańczowy In 2 O 3 lenek indu (III) amfoteryczny pomarańczowy l 2 O 3 lenek telluru (III) zasadowy żółty Sb 2 O 3 lenek antymonu (III) amfoteryczny pomarańczowy Bi 2 O 3 lenek bizmutu (III) zasadowy żółty Bi 2 O 5 lenek bizmutu (V) kwasowy czerwony As 2 O 3 lenek arsenu (III) amfoteryczny pomarańczowy As 2 O 5 lenek arsenu (V) kwasowy czerwony SO 2 lenek siarki (IV) kwasowy czerwony SO 3 lenek siarki (VI) kwasowy czerwony Cl 2 O 7 lenek chloru (VII) kwasowy czerwony Cl 2 O 3 lenek chloru (III) kwasowy czerwony Zadanie 5 Równania reakcji z kwasem solnym: 2 Al+ 6HCl 2 AlCl 3 + 3 H 2 2 Al + 6H + 2 Al 3+ + 3 H 2 Równania reakcji z wodorotlenkiem sodu: 2 Al + 6 NaOH+ 6 H 2 O 2 Na 3 [Al(OH) 6 ] + 3 H 2 2 Al + 6 OH + 6 H 2 O 2 [Al(OH) 6 ] 3 + 3 H 2 Obserwacje: Obserwacje: Glin po dodaniu kwasu i zasady roztwarza się. Zadanie 6 a) 5,04 dm 3 b) 9,03 10 22 cząsteczek c) 89,83% d)70,7% Zadanie 7 Zadanie 8 Udowodnisz charakter chemiczny Al 2 O 3 Schemat doświadczenia: 1.Al 2 O 3 + 6HCl 2AlCl 3 + 3H 2 O 2.Al 2 O 3 +2NaOH +3 H 2 O 2Na[Al(OH) 4 ] 3. Al 2 O 3 + H 2 O reakcja nie zachodzi Obserwacje: Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się. W trzeciej probówce nie zaobserwowano żadnych objawów reakcji. Wnioski: Al 2 O 3 + 6H + + 2 Al 3+ + 3 H 2 O Al 2 O 3 +2OH +3 H 2 O 2[Al(OH) 4 ] 97

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Blok p Zadanie 9 Udowodnisz charakter chemiczny Cl 2 O 7 Schemat doświadczenia: 1.Cl 2 O 7 + HCl reakcja nie zachodzi 2 Cl 2 O 7 + 2NaOH 2NaClO 4 + H 2 O (fenoloftaleina) 3. Cl 2 O 7 + H 2 O 2HClO 4 (oranż metylowy) Obserwacje: w pierwszej probówce nie zaobserwowano żadnych objawów reakcji, w drugiej malinowy roztwór odbarwił się, w probówce trzeciej oranż metylowy zmienił zabarwienie z pomarańczowej na czerwona. 1.Cl 2 O 7 + HCl reakcja nie zachodzi 2 Cl 2 O 7 +2OH 2ClO 4 + H 2 O 3. Cl 2 O 7 + H 2 O 2H + +2ClO 4 Zadanie 10 Udowodnisz charakter chemiczny l 2 O Schemat doświadczenia: 1.l 2 O + 2HCl 2lCl + H 2 O(oranż metylowy) 2 l 2 O 3 + NaOH reakcja nie zachodzi 3. l 2 O + H 2 O 2lOH (fenoloftaleina) Obserwacje: Oranż metylowy zmienił zabarwienie z czerwonej na pomarańczową, w drugiej probówce nie zaobserwowano żadnych objawów reakcji, w probówce trzeciej fenoloftaleina zabarwiła się na kolor malinowy. 1.l 2 O + 2H + 2l + + H 2 O(oranż metylowy) 2 l 2 O 3 + NaOH reakcja nie zachodzi 3. l 2 O + H 2 O 2l + +2OH (fenoloftaleina) Zadanie 11 Udowodnisz charakter chemiczny Ga 2 O 3 Schemat doświadczenia: 1.Ga 2 O 3 + 6HCl 2GaCl 3 + 3H 2 O 2.Ga 2 O 3 +2NaOH +3H 2 O 2Na[Ga(OH) 4 ] 3. Ga 2 O 3 + H 2 O reakcja nie zachodzi Obserwacje: Osad po dodaniu kwasu i zasady roztworzył się. W trzeciej probówce nie zaobserwowano żadnych objawów reakcji. Wnioski: Ga 2 O 3 + 6H + 2 Ga 3+ + 3 H 2 O Ga 2 O 3 +2OH +3 H 2 O 2[Ga(OH) 4 ] Zadanie 12 Otrzymywanie kwasu siarkowodorowego Schemat doświadczenia: H 2 S(g)+H 2 O H 2 S(aq) przejście gazu przez płuczkę wodną (oranż metylowy) Obserwacje: oranż metylowy zmienił barwę z pomarańczowego na czerwony. Wnioski: H 2 S(g)+H 2 O H 2 S(aq) Zadanie 13 Udowodnisz charakter chemiczny SiO 2 Schemat doświadczenia: 1.SiO 2 + 2HCl reakcja nie zachodzi 2 SiO 2 + 2NaOH Na 2 SiO 3 + H 2 O 3. SiO 2 + H 2 O reakcja nie zachodzi Obserwacje: W pierwszej i trzeciej probówce brak objawów reakcji, w drugiej probówce tlenek krzemu roztwarza się. 1.SiO 2 + 2HCl reakcja nie zachodzi 2 SiO 2 +2OH SiO 2 3 + H 2 O 3. SiO 2 + H 2 O reakcja nie zachodzi 98

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Blok p Zadanie 14 Odróżnianie tlenku węgla (IV) od tlenku węgla (II). Schemat doświadczenia: CO 2 + Ca(OH) 2 CaCO 3 + H 2 O CO + Ca(OH) 2 reakcja nie zachodzi Obserwacje: W pierwszej probówce obserwujemy zmętnienie wody wapiennej, w drugiej probówce brak objawów reakcji. Wnioski: CO 2 + Ca 2+ + 2OH CaCO 3 + H 2 O CO + Ca(OH) 2 reakcja nie zachodzi Zadanie 15 Odróżnianie węglan sodu od siarczku sodu. Na 2 CO 3 + 2HCl 2NaCl + CO 2 + H 2 O Na 2 S + 2HCl 2NaCl + H 2 S Obserwacje: W pierwszej probówce wydzielił się bezbarwny, bezwonny gaz w drugiej probówce wydzielił się gaz o zapachu zgniłych jaj. Wnioski: CO 2 3 + 2H + CO 2 + H 2 O S 2 + 2H + H 2 S Zadanie 16 Odróżnianie następujących soli: Na 2 CO 3, FeSO 4, (NH 4 ) 2 S. Schemat doświadczenia: Na 2 CO 3 +H 2 O+ papierek uniwersalny FeSO 4 + H 2 O + papierek uniwersalny (NH 4 ) 2 S+ H 2 O+ papierek uniwersalny Obserwacje: W pierwszej probówce papierek zabarwił się na kolor niebieski, w drugiej probówce papierek zabarwił się na kolor czerwony a w trzeciej probówce papierek uniwersalny nie zmienił barwy, pozostał żółty. Wnioski: CO 2 3 +H 2 O CO 2 + 2OH Fe 2+ + H 2 O Fe(OH) 2 + H + 2NH + 4 +S 2 + H 2 O H 2 S + 2NH 3 + H 2 O Zadanie 17 Uszereguj kwasy według wzrastającej mocy: a) H 3 BO 3,H 2 SiO 3, H 2 CO 3, H 2 SO 4, HNO 3, HClO 4 b) H 2 S, HF, H 2 e, HCl, HBr Zadanie 18 H 2 SO 4, HNO 3, HClO 4 Zadanie 19 Schemat doświadczenia: KI + Br 2 KBr + I 2 + chloroform Obserwacje: Warstwa chloroformu zabarwiła się na kolor fioletowy Wnioski: 2I + Br 2 2Br + I 2 99

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Blok p Zadanie 20 Amoniak to gaz o ostrej charakterystycznej woni, bardzo dobrze rozpuszczalny wodzie, NH 3 + H 2 O NH + 4 +OH który można otrzymać w warunkach laboratoryjnych, działając roztworem wodorotlenku sodu na siarczan(vi) amonu (NH 4 ) 2 SO 4 + 2NaOH Na 2 SO 4 + 2NH 3 +2H 2 O Wodny roztwór amoniaku wykazuje charakter zasadowy, który przejawia się w reakcji z kwasem siarkowym (VI) 2NH 3 +H 2 SO 4 (NH 4 ) 2 SO 4 a gazowy amoniak reagując z chlorowodorem prowadzi do otrzymania krystalicznego ciała stałego NH 3 + HCl NH 4 Cl Amoniak można otrzymać wyniku rozkładu termicznego chlorku amonu tzw. salmiaku NH 4 Cl NH 3 + HCl oraz węglanu amonu NH 4 CO 3 NH 3 + H 2 O + CO 2 Zadanie 21 Właściwości Diament Grafit Fulleren wardość Bardzo twardy miękki Zółte miękkie Brązowe kryształki (czarne ciała stałe o metalicznym połysku) Zółte miękkie Brązowe kryształki Barwa bezbarwny granatowoczerwony (czarne ciała stałe o metalicznym połysku) Przezroczystość przezroczysty nieprzezroczysty nieprzezroczyste Przewodnictwo elektryczne Przewodnictwo cieplne Nie przewodzi prądu elektrycznego Bardzo dobry przewodnik ciepła Przewodzi prąd elektryczny Dobrze przewodzi prąd elektryczny Nadprzewodzące i półprzewodnikowwe Zadanie 22 Zadanie 23 BOROWCE 1. AlCI 3 + 3NaOH Al(OH) 3 + 3NaCl 2. Al 2 O 3 + 6NaOH +3H 2 O 2Na 3 [Al(OH) 6 ] 3. Al 2 O 3 + 6HCl 2AlCl 3 + 3H 2 O 4. Al 2 O 3 + NaOH Na 3 AlO 3 + H 2 O 5. 4Al+ 3O 2 2Al 2 O 3 6. 2Al + 6HCl 2AlCl 3 +3 H 2 7. Al + 2NaOH + 3H 2 O Na 2 [Al(OH) 4 ]+ H 2 8. 2Al + 6NaOH +6H 2 O 2Na 3 [Al(OH) 6 ]+ 3H 2 9. 2Al + Fe 2 O 3 2Fe + Al 2 O 3 10. 2Al(OH) 3 + 6HCl 2AlCl 3 + 6H 2 O 11. Al(OH) 3 +3NaOH Na 3 [Al(OH) 6 ] 12. Al(OH) 3 + NaOH Na[Al(OH) 4 ] 100

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Blok p 13. Al(OH) 3 + NaOH NaAlO 2 + 2H 2 O 14. Na 3 [Al(OH) 6 ] Al(OH) 3 +3NaOH 15. B 2 H 6 + 6H 2 O 2H 3 BO 3 + 6H 2 16. AlH 3 + 3H 2 O Al(OH) 3 + 3H 2 17. 2Al +6 HNO 3(st) Al 2 O 3 + 6NO 2 + 3H 2 O 18. Al + HNO 3(roz) Al(NO 3 ) 3 + NO + 2H 2 O WĘGLOWCE 19. SiO 2 + Mg Si + 2 MgO 20. 2C + O 2 2CO 2 21. C+ H 2 O CO + H 2 22. CaO + 3C CaC 2 + CO 23. CO 2 + Ca(OH) 2 CaCO 3 + H 2 O 24. CO 2 + 2NaOH Na 2 CO 3 + H 2 O 25. H 2 CO 3 CO 2 + H 2 O 26. CO 2 + Mg C + MgO 27. CaCO 3 + 2HCl CaCl 2 +CO 2 +H 2 O 28. CaCO 3 CO 2 + CaO 29. 2CH 4 + O 2 2CO + 4H 2 30. CaC 2 + 2H 2 O C 2 H 2 + Ca(OH) 2 31. CO + O 2 2CO 2 32. Al 4 C 3 +12 H 2 O 3 CH 4 + 4 Al(OH) 3 33. Si +2F 2 SiF 4 34. Si + O 2 SiO 2 35. Na 2 SiO 3 +2HCl 2NaCl+ H 2 SiO 3 36. Na 2 SiO 3 + CO 2 + H 2 O Na 2 CO 3 + H 2 SiO 3 37. H 2 SiO 3 + 2NaOH Na 2 SiO 3 + H 2 O 38. SiH 4 + 3H 2 O H 2 SiO 3 + 4H 2 39. SiO 2 +4HF SiF 4 + H 2 O 40. SiO 2 + 2NaOH Na 2 SiO 3 + H 2 O 41. SiO 2 + 4NaOH Na 4 SiO 4 + 2H 2 O 42. SiO 2 + Na 2 CO 3 Na 2 SiO 3 + CO 2 43. SiO 2 + 2KOH + H 2 O K 2 SiO 3 + 2H 2 AZOOWCE 44. Li 3 N +3 H 2 O 3LiOH + NH 3 45. NH 4 NO 2 N 2 + 2H 2 O 46. NH 4 Cl + NaNO 2 N2 + NaCl +2H 2 O 47. 3Mg + N 2 Mg 3 N 2 48. N 2 +O 2 2NO 49. 2NO + O 2 2NO 2 50. 3NO 2 + H 2 O 2HNO 3 + NO 51. N 2 O 3 + H 2 O 2HNO 2 52. N 2 O 5 + H 2 O 2HNO 3 53. N 2 + H 2, p, kat 2NH 3 54. NH 3 + H 2 O NH + 4 +OH 55. (NH 4 ) 2 SO 4 + NaOH 2NH 3 + Na 2 SO 4 + 2H 2 O 56. 2NH 3 +H 2 SO 4 (NH 4 ) 2 SO 4 57. NH 4 Cl NH 3 + HCl 58. (NH 4 ) 2 CO 3 2NH 3 + H 2 O + CO 2 59. NH 4 HCO 3 NH 3 + CO 2 + H 2 O 101

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Blok p 60. NH 3 + HCl NH 4 Cl 61. NH 3 + 3O 2 2N 2 + 6H 2 O kat 62. 4NH 3 +5O 2 4NO + 6H 2 O 63. NH 4 NO 3 N 2 O + 2H 2 O oziebienie 64. NO + NO 2 N 2 O 3 65. 2NO + O 2 2NO 2 66. 2NO 2 N 2 O 4 67. 3HNO 2 HNO3 + 2NO + H 2 O 68. 4HNO 3 4 NO 2 +2H 2 O + O 2 69. P 4 + 3O 2 P 4 O 10 70. P 4 + 5O 2 P 4 O 6 71. P 4 O 6 + H 2 O 4H 3 PO 3 72. P 4 O 1O + 2H 2 O 4HPO 3 73. P 4 O 1O + 6H 2 O 4H 3 PO 4 74. P 4 O 1O + 4H 2 O 2H 4 P 2 O 7 LENOWCE 75. 4MnO 2 2 Mn 2 O 3 + O 2 76. 2HgO 2Hg + O 2 77. 2KMnO 4 K 2 MnO 4 + MnO 2 + O 2 78. 2KClO 3 2 KCl + 3O 2 79. S + O 2 SO 2 V 2 O 5 80. 2SO 2 + O 2 2SO 3 81. SO 3 + H 2 O H 2 SO 4 82. SO 2 + H 2 O H 2 SO 3 FLUOROWCE 83. 2F 2 +2 H 2 O 4HF + O 2 84. Cl 2 + H 2 O HCl + HClO 85. Br 2 + H 2 O HBr + HBrO 86. MnO 2 + 4HCl MnCl 2 + Cl 2 + H 2 O 87. 2KMnO 4 + 16 HCl 5Cl 2 + 2MnCl 2 + 2KCl + 8H 2 O 88. HClO hv HCl + O 89. HBrO hv HBr + O 90. Cl 2 O 7 + 2NaOH 2 NaClO 4 + H 2 O 91. 2KClO 3 2KCl + 3O 2 92. 4KClO 3 3KClO 4 + KCl 93. 3 NaClO NaClO 3 + 2NaCl 94. 2Br 2 + KCl 95. Cl 2 + NaBr 2NaCl + Br 2 96. Br 2 + 2NaI 2NaBr +I 2 97. H 2 +Cl 2 2HCl 98. NaCl + H 2 SO 4 Na 2 SO 4 + HCl 102

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Blok p Zadanie 24 NO Wzór elektronowy NO 2 Wzór elektronowy N 2 O 4 Wzór elektronowy N 2 O 5 Wzór elektronowy Zadanie 25 SO 2 Wzór elektronowy SO 3 Wzór elektronowy yp hybrydyzacji: Nazwa hybrydyzacji:. Kształt cząsteczki: µ.0 yp hybrydyzacji: Nazwa hybrydyzacji:. Kształt cząsteczki: µ.0 Zadanie 26 ClO, HSe, NO 2, HSO 3 Zadanie 27 1 H 4 P 2 O 7 + 4NaOH Na 4 P 2 O 7 + 4H 2 O 2 H 4 P 2 O 7 + 3NaOH Na 3 HP 2 O 7 + 3H 2 O 3 H 4 P 2 O 7 + 2NaOH Na 2 H 2 P 2 O 7 + 2H 2 O 4 H 4 P 2 O 7 + NaOH NaH 3 P 2 O 7 + H 2 O Zadanie 28 1. a) 1,45 b)4,1 2. a)1,8% b) 39,65 103

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi blok d Zadanie 1 Stopień utlenienia Fe 3 O 4 Fe 4 [Fe(CN) 6 ] 3 Fe 3 [Fe(CN) 6 ] 2 FeS 2 II, 2xIII III, II II, III II Zadanie 2 MnO Mn 2 O 3 Mn 3 O 4 MnO 2 Mn 5 O 8 Mn 2 O 7 Stopień utlenienia Charakter chemiczny tlenków II III II, III IV II, IV VII zasadowy zasadowy zasadowy amfoteryczny amfoteryczny kwasowy Zadanie 3 CrO Cr 2 O 3 CrO 3 Stopień utlenienia Charakter chemiczny tlenków II III VI zasadowy amfoteryczny kwasowy Wodorotlenek lub kwas Cr(OH) 2 Cr(OH) 3 H 2 CrO 4 Zadanie 4 Wzór związku chemicznego Barwa Fe(NO 3 ) 3 pomarańczowy FeO czarna Fe 2 (SO 4 ) 3 żółty Fe 2 O 3 rdzawoczerwona FePO 4 żółty osad Fe 3 O 4 czarna Fe(ClO 4 ) 3 pomarańczowy Fe(OH) 2 jasno zielony Cu 2 O Czerwonobrunatna Fe(OH) 3 FeCl 2 czerwonobrunatna osad jasnozielona CuO Cu(OH) 2 czarna niebieska FeCl 3 żółtopomarańczowa CuCl 2 niebieska FeBr 3 pomarańczowy CuBr 2 niebieska FeI 3 brunatna CuI 2 brunatny osad FeS czarny osad CuS Czarny osad Fe 2 S 3 czarny osad CuF niebieski osad FeCrO 4 pomarańczowy Cu 3 (PO 4 ) 2 niebieski osad Fe 2 (CrO 4 ) 3 pomarańczowy CuSiO 3 niebieski osad Fe 2 (SiO 3 ) 3 brunatny osad [Cu(NH3) 4 ](OH) 2 szafirowa Fe 2 (CO 3 ) 3 brunatny osad H 2 CuCl 4 zielona 104

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi blok d CuSO 4 niebieska MnO 2 brunatny CuSO 3 CuCO 3 CuCrO 4 (CH 3 COO) 2 Cu Cu(NO 3 ) 2 CuSO 4 5H 2 O Ag 2 S AgOH Ag 2 O AgCl AgBr AgI Ag 2 SO 4 Ag 2 SiO 3 Ag 3 PO 4 Ag 2 CrO 4 Ag 2 CO 3 ZnO Zn(OH) 2 MnSO 4 MnCl 2 Mn(OH) 2 HMnO 4 KMnO 4 K 2 MnO 4 MnO Mn 2 O 3 zielona niebieski osad brunatnoczerwony osad niebieski niebieska niebieska czarna czarny czarna biały osad żółty osad żółty osad biały osad żółty osad żółty osad brunatnoczerwony osad żółty osad biały proszek biała jasno różowy jasno różowy Biały osad fioletowy fioletowy zielony Szarozielony proszek Brunatno czarny Mn 2 O 7 MnS MnSiO 3 MnCrO 4 MnSO 4 CrO Cr 2 O 3 CrO 3 CrF 3 CrCl 2 Cr 2 S 3 CrCl 3 Cr(OH) 2 Cr(OH) 3 Cr 2 (SO 4 ) 3 Cr 2 (SO 3 ) 3 Cr 2 (CO 3 ) 3 Cr(NO 3 ) 3 CrPO 4 Cr(ClO 4 ) 3 (CH 3 COO) 3 Cr Cr 2 (SiO 3 ) 3 K 2 CrO 4 K 2 Cr 2 O 7 H 2 CrO 4 Na[Cr(OH) 4 ] Na 3 [Cr(OH) 6 ] Czarny proszek (ciemnozielona ciecz) cielistorózowy różowy osad czarny osad jasno różowy(biały) czarna szarozielona Pomarańczowoczerwona zielony osad niebieska brunatny osad szarozielony ciemnobrunatna szarozielna szarozielona ciemnoniebieski zielony osad zielona zielony osad ciemnoniebieski ciemnoniebieski zielony osad żółta pomarańczowa żółty zielony zielony 105

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi blok d Zadanie 5 Żelazo 1. 2Fe + 3Cl 2 2FeCl 3 2. Fe + 2HCl FeCl 2 + H 2 3. 3Fe + 2O 2 Fe 3 O 4 4. 3Fe + 4H 2 O (g) Fe 3 O 4 + 4H 2 5. 2Fe + 6H 2 SO 4(na gorąco) Fe 2 (SO 4 ) 3 + 3SO 2 + 6H 2 O 6. Fe + 4HNO 3(na gorąco) Fe(NO 3 ) 3 + NO + 2H 2 O 7. 4Fe(OH) 2 + O 2 + 2H 2 O 4Fe(OH) 3 8. 2Fe(OH) 2 + H 2 O 2 2Fe(OH) 3 9. 2Fe(OH) 3 Fe 2 O 3 +3 H 2 O 10. FeCO 3 CO 2 + FeO 11. Fe + H 2 SO 4(roz) FeSO 4 + H 2 12. FeCl 2 + 2NaOH Fe(OH) 2 + 2NaCl 13. FeCl 3 + 3NaOH Fe(OH) 3 + 3NaCl 14. Fe(OH) 3 + NaOH Na[Fe(OH) 4 ] 15. Fe(OH) 3 + 3NaOH Na 3 FeO 3 + 3H 2 O 16. Miedziowce 17. 4Cu + O 2 2Cu 2 O 18. 2Cu + O 2 Cu 2 O 19. 3Cu + 8HNO 3(roz) 3Cu(NO 3 ) 2 + 2NO + 4H 2 O 20. Cu + 4HNO 3(stęż) Cu(NO 3 ) 2 + 2NO 2 + 2H 2 O 21. Cu + 2H 2 SO 4(gorący,stęż) CuSO 4 + SO 2 +2H 2 O 22. Cu(OH) 2 CuO + H 2 O 23. Cu(OH) 2 + 2HCl CuCl 2 + 2H 2 O 24. Cu(OH) 2 + 2NaOH Na 2 [Cu(OH) 4 ] 25. CuCO 3 CuO + CO 2 26. CuO +2HCl (roz) CuCl 2 + H 2 O 27. CuO + 4HCl (stę) H 2 CuCl 4 + H 2 O 28. Cu(OH) 2 + 4NH 3 [Cu(NH 3 ) 4 ](OH) 2 29. Ag +2HNO 3(stęż) AgNO 3 + NO 2 + H 2 O 30. 4Ag + 2H 2 S + O 2 2Ag 2 S + 2H 2 O 31. AgNO 3 + KOH AgOH + KNO 3 32. AgNO 3 +HCl AgCl + HNO 3 hv 33. 2AgCl 2Ag + Cl 2 34. AgCl + 2NH 3 [Ag(NH 3 ) 2 ]Cl 35. 2Ag 2 O 4Ag + O 2 36. Ag 2 O + 4NH 3 + H 2 O 2[Ag(NH 3 ) 2 ]OH 37. Au + 4HCl + HNO 3 HAuCl 4 + NO + 2H 2 O 38. Cynk 39. Zn + O 2 2NO 40. Zn + HCl ZnCl 2 + H 2 41. 4Zn + 10HNO 3(roz) 4Zn(NO 3 ) 2 + NH 4 NO 3 + 3H 2 O 42. Zn + 2NaOH + 2H 2 O Na 2 [Zn(OH) 4 ] + H 2 43. Zn(OH) 2 + H 2 SO 4 ZnSO 4 + 2H 2 O 44. Zn(OH) 2 + 2HCl ZnCl 2 + 2H 2 O 45. Zn(OH) 2 +2KOH K 2 [Zn(OH) 4 ] 46. Zn(OH) 2 + 4NH 3 [Zn(NH 3 ) 4 ](OH) 2 47. Mangan 48. Mn + 2HCl MnCl 2 + H 2 49. Mn + 2H 2 SO 4(stęż) MnSO4 + SO 2 + 2H 2 O 106

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi blok d 50. MnCO 3 MnO + CO 2 51. 2KMnO 4 + 3K 2 SO 3 + H 2 O 2MnO 2 + 3K 2 SO 4 + 2KOH 52. 2KMnO 4 + H 2 SO 4 Mn 2 O 7 + K 2 SO 4 + H 2 O 53. MnO 2 + 4HCl MnCl 2 + Cl 2 + 2H 2 O 54. 2MnO 2 + 2H 2 SO 4 2MnSO 4 + O 2 + 2H 2 O 55. MnO 2 +2 KOH + 2H 2 O K 2 [Mn(OH) 6 ] 56. MnO 2 + 2KOH K 2 MnO 3 + H 2 O 57. 2MnO 2 + 4KOH + O 2 2K 2 MnO 4 + 2H 2 O 58. MnO 2 + KNO 3 + K 2 CO 3 K 2 MnO 4 + KNO 2 + CO 2 59. 4MnO 2 2Mn 2 O 3 + O 2 60. MnCl 2 +Na 2 S MnS + 2NaCl 61. MnCl 2 + 2KOH Mn(OH) 2 + 2KCl 62. Mn(OH) 2 + O 2 2 (MnO 2 H 2 O) 63. Mn(OH) 2 + 2HCl MnCl 2 + 2H 2 O 64. 2KMnO 4 K 2 MnO 4 + MnO 2 + O 2 65. 2KMnO 4 + 16HCl 2MnCl 2 + 5Cl 2 + 2KCl + 8H 2 O 66. 2KMnO 4 + 5Na 2 SO 3 + 3H 2 SO 4 2MnSO 4 + 5Na 2 SO 4 + K 2 SO 4 + 3H 2 O 67. 2KMnO 4 + 3Na 2 SO 3 + H 2 O 2MnO2 + 3Na 2 SO 4 + 2KOH 68. 2KMnO 4 + Na 2 SO 3 + 2KOH 2K 2 MnO 4 + Na 2 SO 4 + H 2 O MnO 2 2H O + O 70. Chrom 71. Cr + 2HCl (roz) CrCl 2 + H 2 72. 2Cr + 6HCl (roz) + O 2 2CrCl 3 + H 2 + 2H 2 O 73. Cr + H 2 SO 4(roz) CrSO 4 + H 2 74. 4Cr + 6H 2 SO 4(roz) + 3O 2 2Cr 2 (SO 4 ) 3 +H 2 + 6H 2 O 75. 2Cr + 3H 2 O (g) Cr 2 O 3 + 3H 2 76. CrO + 2HCl CrCl 2 + H 2 O 77. 4CrO + O 2 2Cr 2 O 3 78. Cr 2 O 3 + 6HCl 2CrCl 3 + 3H 2 O 79. Cr 2 O 3 + 2NaOH + 3H 2 O 2Na[Cr(OH) 4 ] 80. 2Cr(OH) 3 Cr 2 O 3 + 3H 2 O 81. CrO 3 + H 2 O H 2 CrO 4 82. CrO 3 + 2KOH K 2 CrO 4 + H 2 O 83. Cr(OH) 2 + 2HCl CrCl 2 + H 2 O 84. Cr(OH) 3 +3HCl CrCl 3 + 3H 2 O 85. Cr(OH) 3 +NaOH Na 3 [Cr(OH) 6 ] 86. CrCl 3 + NH 3 + H 2 O Cr(OH)3 + NH 4 Cl 87. K 2 Cr 2 O 7 + 2KOH 2K 2 CrO 4 + H 2 O 88. 2K 2 CrO 4 + 2HCl K 2 Cr2O 7 + 2KCl + H 2 O 89. K 2 Cr 2 O 7 + 3Na 2 SO 3 +4H 2 SO 4 3Na 2 SO 4 + K 2 SO 4 + Cr 2 (SO 4 ) 3 + 4H 2 O 90. (NH 4 ) 2 Cr 2 O 7 N 2 +Cr 2 O 3 + 4H 2 O Zadanie 6 a) MnO 4 + MnO 2 + OH 2 MnO 4 + MnO 2 4 + H 2 O Proces redukcji: MnO 4 + 1e MnO 2 4 / 2 Proces utleniania: MnO 2 + 4OH MnO 2 4 + 2e + 2H 2 O Zbilansowane równanie reakcji: 2MnO 4 + MnO 2 + 4OH 2 2MnO 4 + MnO 2 4 +2 H 2 O 107

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi blok d Utleniacz:MnO 4 Reduktor: MnO 2 b) MnO 4 + SO 2 + H 2 O MnO 2 + SO 4 2 + H + Proces redukcji: MnO4 + 4H+ + 3e MnO 2 + 2H 2 O/ 2 Proces utleniania: SO 2 + 2H 2 O SO 4 2 + 4H + + 2e/ 3 Zbilansowane równanie reakcji: 2MnO 4 + 3SO 2 + 2H 2 O 2MnO 2 + 3SO 4 2 + 4H + Utleniacz:MnO 4 Reduktor: SO 2 c) MnO 2 + ClO 3 + OH MnO 4 + Cl + H 2 O Proces redukcji: ClO 3 + 3H 2 O + 6e Cl + 6OH Proces utleniania: MnO 2 + 4OH MnO 4 + 3e + 2H 2 O / 2 Zbilansowane równanie reakcji: 2MnO 2 + ClO 3 + 2OH 2 MnO 4 + Cl + H 2 O Utleniacz: ClO 3 Reduktor: MnO 2 d) MnO 4 2 + H 2 O MnO 4 + MnO 2 + OH Proces redukcji: MnO 4 2 + 2H 2 O + 2e MnO 2 + 4OH Proces utleniania: MnO 4 2 MnO 4 + 1e / 2 Zbilansowane równanie reakcji: 3MnO 4 2 + 2H 2 O 2 MnO 4 + MnO 2 + 4OH Utleniacz:MnO 4 2 Reduktor: MnO 4 2 e) MnO 4 + Mn 2+ + OH MnO 2 + H 2 O Proces redukcji:. Proces utleniania:.. Zbilansowane równanie reakcji:.. Utleniacz: Reduktor: f) Cr 2 O 3 + NO 3 + OH 2 CrO 4 + NO 2 + H 2 O Proces redukcji: NO 3 + H 2 O + 2e NO 2 + 2OH / 3 Proces utleniania: Cr 2 O 3 + 10OH 2CrO 2 4 + 3e + 5H 2 O Zbilansowane równanie reakcji: Cr 2 O 3 + 3NO 3 + 4OH 2 2 CrO 4 + 3NO 2 + 2H 2 O Utleniacz:NO 3 Reduktor: Cr 2 O 3 g) Cr 3+ + Cl 2 + OH 2 CrO 4 + Cl + H 2 O Proces redukcji: Cl 2 + 2e 2Cl /3 Proces utleniania: Cr 3+ + 8OH CrO 2 4 + 3e + 4H 2 O/ 2 Zbilansowane równanie reakcji: 2Cr 3+ + 3Cl 2 + 16OH 2 2CrO 4 + 6Cl + 8H 2 O Utleniacz:Cl 2 Reduktor: Cr 3+ 108

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi blok d h) FeS 2 + NO 3 + H + Fe 3+ + SO 4 2 +NO+H 2 O Proces redukcji: NO 3 + 4H + + 3e NO + 2H 2 O / 5 Proces utleniania: FeS 2 + 8H 2 O + 15e 2SO 2 4 + Fe 3+ + 16H + Zbilansowane równanie reakcji: FeS 2 + 5NO 3 + 4H + 3Fe 3 + + 2SO 2 4 + 5NO + 2H 2 O Utleniacz:NO 3 Reduktor: FeS 2 i) F 2 O 3 + NO 3 + OH FeO 2 4 + NO + H 2 O Proces redukcji: NO 3 + 2H 2 O + 3e NO + 4OH /2 Proces utleniania: Fe 2 O 3 + 10OH 2FeO 2 4 + 6e + 5H 2 O Zbilansowane równanie reakcji: F 2 O 3 + 2NO 3 + 2OH 2FeO 2 4 + 2NO + H 2 O Utleniacz:NO 3 Reduktor: Fe 2 O 3 j) Cu + NO 3 + H + Cu 2+ + NO + H 2 O Proces redukcji: NO 3 + 4H + + 3e NO + 2H 2 O / 2 Proces utleniania: Cu Cu 2+ + 2e/ 3 Zbilansowane równanie reakcji: 3Cu + 2NO 3 + 8H + 3Cu 2+ + 2NO + 4H 2 O Utleniacz:NO 3 Reduktor: Cu k) Au 3+ + H 2 O 2 + OH Au+ O 2 + H 2 O Proces redukcji: Au 3+ + 3e Au / 2 Proces utleniania: H 2 O 2 + 2OH O 2 + 2e + 2H 2 O / 3 Zbilansowane równanie reakcji: 2Au 3+ + 3H 2 O 2 + 6OH 2Au+ 3O 2 + 6H 2 O Utleniacz:Au 3+ Reduktor:H 2 O 2 Zadanie 7 Proces redukcji: MnO 4 3 MnO 4 2 + 1e Proces utleniania: MnO 4 3 + 4H + +1e MnO 2 + 2H 2 O Zbilansowane równanie reakcji: 2MnO 4 3 + 4H + MnO 4 2 + MnO 2 + 2H 2 O Utleniacz:MnO 4 3 Reduktor: MnO 4 3 Proces redukcji: MnO 4 3 MnO 4 2 + 1e Proces utleniania: MnO 4 3 + 2H 2 O + 1e MnO 2 + 4OH Zbilansowane równanie reakcji: 2MnO 4 3 + 2H 2 O MnO 4 2 + MnO 2 + 4OH Utleniacz: MnO 4 3 Reduktor: MnO 4 3 109

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi blok d Zadanie 8 Proces redukcji: MnO 4 + 8H + + 5e Mn 2+ + 4H 2 O Proces utleniania: C 2 O 4 2 2CO 2 + 2e Zbilansowane równanie reakcji: 2MnO 4 + 16H + + 5C 2 O 4 2 2Mn 2+ + 8H 2 O+ 10CO 2 Utleniacz:MnO 4 Reduktor: C 2 O 4 2 Zadanie 9 Proces redukcji: 0 II O 2 + 4e 2O Proces utleniania: I +IV 2S 2S + 10e +II +III Fe Fe + 1e równanie reakcji: 4FeS 2 + 11O 2 8SO 2 + 2Fe 2 O 3 Utleniacz: O 2 Reduktor: FeS 2 Zadanie 10 Fe: [Ar]4s 2 3d 6 Fe 2+ [Ar]d 6 Fe 3+ [Ar]:3d 5 Uzasadnienie: Najtrwalszą drobiną jest Fe 3+, ponieważ jon ten ma połowicznie zapełniony orbital d, a jest to korzystna konfiguracja elektronowa. Cu: [Ar]4s 1 3d 10 Cu + :[Ar]3d 10 Cu 2+ [Ar]:3d 9 Uzasadnienie: Najtrwalszą drobiną jest Cu +, ponieważ jon ten ma całkowicie zapełniony orbital d, a jest to korzystna konfiguracja elektronowa. Zadanie 11 Nazwa : Fe(OH) 3 Nazwa : FeCl 3. Wzór elektronowy kreskowy:. Wzór elektronowy kreskowy: 110

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi blok d Nazwa : H 2 CrO 4 Nazwa : KMnO 4. Wzór elektronowy kreskowy:. Wzór elektronowy kreskowy: Zadanie 12 Wodór nie może utlenić żelaza na +III stopień utlenienia, ponieważ zarówno wodór jak i żelazo maja przybliżone potencjały elektrochemiczne. Zadanie 13 Równania reakcji: Fe 3 O 4 + 2C 3Fe + 2CO 2 Fe 3 O 4 + 4CO 3Fe + 4CO 2 Koks i tlenek węgla(ii) w procesie otrzymywania żelaza z rudy, pełni funkcję reduktora. Zadanie 14 3Cu + 8HNO 3(roz) Cu + 4HNO 3(st) Cu + 2H 2 SO 4(st,gorący) Cr + HNO 3(st) Cr + H 2 SO 4(gorący,stęż) Fe+ HNO 3(st, na zimno) Fe + H 2 SO 4(st, na zimno) 4Zn +10HNO 3(roz) 3Cu(NO 3 ) 2 + 2NO + 4H 2 O Cu(NO 3 ) 2 + 2NO 2 + 2H 2 O CuSO 4 + SO 2 + 2H 2 O pasywacja pasywacja pasywacja pasywacja 4Zn(NO 3 ) 2 + NH 4 NO 3 +3H 2 O Zadanie 15 Schemat doświadczenia: AgNO 3 + HCl Cu(NO 3 ) 2 + HCl Obserwacje: W pierwszej probówce obserwujemy wytracenie się białego osadu, w drugiej probówce nie zaobserwowano żadnych objawów reakcji. Wnioski: Ag + + Cl AgCl Zadanie 16 Cu(OH) 2 +2NaOH Na 2 CuO 2 + 2H 2 O Fe(OH) 3 + 3NaOH Na 3 FeO 3 + 3H 2 O Zadanie 17 Schemat doświadczenia: K 2 CrO 4 + KOH K 2 Cr 2 O 7 + KOH CrCl 3 + KOH Obserwacje: W pierwszej probówce brak objawów reakcji, w probówce drugiej roztwór zmienił zabarwienie z pomarańczowej na żółtą, w probówce trzeciej obserwujemy wytracenie się zielonego osadu. Wnioski: 1.K 2 CrO 4 +KOH 2.Cr 2 O 7 2 + 2OH 2CrO 4 2 + H 2 O 111

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi blok d 3.Cr 3 +3OH Cr(OH) 3 Zadanie 18 a) Zbilansowane równanie reakcji: 2KMnO4 + 8H 2 SO 4 + 10KCl 2MnSO 4 + 5Cl 2 + 6K 2 SO 4 + 8H 2 O Proces redukcji: +VII +II Mn + 5e Mn Proces utleniania: I 0 2Cl Cl 2 + 2e Utleniacz: KMnO 4 a) 2,83 dm 3 b) 6,5 cm 3 Reduktor: KCl Zadanie 19 1. Cr + 2HCl CrCl 2 + H 2 2.2Cr + 6HCl + O2 2CrCl 3 + H 2 + 2H 2 O 3. 4CrCl 2 + 4HCl + O 2 4CrCl 3 + 2H 2 O 4. CrCl 2 + 2NaOH Cr(OH) 2 + 2NaCl 5. Cr(OH) 2 CrO + H 2 O 6. CrO + 2HCl CrCl 2 + H 2 O 7. 2Cr(OH) 3 + 3H 2 O 2 + 4KOH 2K 2 CrO 4 + 8H 2 O 8. CrCl 3 + 3KOH Cr(OH) 3 + 3KCl 9. Cr(OH) 3 + 3HCl CrCl 3 + 3H 2 O 10. 2Cr(OH) 3 Cr 2 O 3 + 3H 2 O 11. K 3 [Cr(OH) 6 ] + 3HCl Cr(OH) 3 + 3KCl + 3H 2 O 12. Cr 2 O 3 + 6HCl 2CrCl 3 + 3H 2 O 13.Cr 2 O 3 + 6KOH + 3H 2 O 2K 3 [Cr(OH) 6 ] 14. (NH 4 ) 2 Cr 2 O 7 Cr 2 O 3 + N 2 + 4H 2 O 15. 2K 2 CrO 4 + H 2 SO 4 K 2 CrO 7 + K 2 SO 4 + H 2 O 16.K 2 CrO 7 + 2KOH 2K 2 CrO 4 + H 2 O 17. K 2 CrO 7 + 3Na 2 SO 3 + H 2 SO 4 3Na 2 SO 4 + Cr 2 (SO 4 ) 3 + K 2 SO 4 + 4H 2 O Zadanie 20 1 Mn + 2HCl MnCl 2 + H 2 2.MnCl2 + 2NaOH Mn(OH) 2 + 2NaCl 3. 2Mn(OH) 2 + O 2 2(MnO 2 H 2 O) 4. Mn(OH) 2 + 2HCl MnCl 2 + 2H 2 O 5. MnO 2 + 4HCl MnCl 2 + Cl 2 + 2H 2 O 6. MnO 2 + 2NaOH + 2H 2 O Na 2 [Mn(OH) 6 ] 7. 2MnO 2 + 4KOH + O 2 2K 2 MnO 4 + 2H 2 O 8.4MnO 2 2Mn 2 O 3 + O 2 9. 3Mn 3 O 4 + 8Al 4Al 2 O 3 + 9Mn 10. 3K 2 MnO 4 + 2H 2 SO 4 2KMnO 4 + MnO 2 + 2K 2 SO 4 + 2H 2 O 11.2KMnO 4 K 2 MnO 4 +MnO 2 + O 2 12. 2KMnO 4 + 5Na 2 SO 3 + 3H 2 SO 4 K 2 SO 4 + MnSO 4 + 5Na 2 SO 4 + 3H 2 O 13. Mn 2 O 7 + 2KOH 2KMnO 4 + H 2 O 14. 2KMnO 4 + 3Na 2 SO 4 + H 2 O 2MnO 2 + 3Na 2 SO 4 + 2KOH 15. 2KMnO 4 + 2KOH + Na 2 SO 4 2K 2 MnO 4 + Na 2 SO 4 + H 2 O 112

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi blok d Zadanie 21 1. 4FeO + O 2 2Fe 2 O 3 2. 3Fe2O3 + C Fe 3 O 4 + CO 3. Fe 3 O 4 + C 3FeO + CO 4.3Fe + 2O 2 Fe 3 O 4 5.FeO + C Fe + CO 6. Fe + 2HCl FeCl 2 + H 2 7. 2FeCl 2 + Cl 2 2FeCl 3 8. FeCl 3 + 3NaOH Fe(OH) 3 +3NaCl 9. 4 Fe(OH) 2 + O 2 + 2H 2 O 4Fe(OH) 3 10.Fe(OH) 2 FeO + H 2 O 11. Fe(OH) 3 + 3NaOH Na 3 [Fe(OH) 6 ] 12 Fe(OH) 3 + NaOH Na[Fe(OH) 4 ] 13. Na[Fe(OH) 4 ] + 2NaOH Na 3 [Fe(OH) 6 ] 14. 2Fe + 3Cl 2 2FeCl 3 15. 2Fe(OH) 3 Fe 2 O 3 + 3H 2 O 16. Fe 2 O 3 + 6HCl 2FeCl 3 + 3H 2 O 17. FeCl 2 + 2NaOH 2FeCl 3 + 3H 2 O Zadanie 22 1. 2Cu + O2 2CuO 2 CuO +2 HCl CuCl 2 + H 2 O 3. CuCl 2 + 2KOH Cu(OH) 2 + 2KCl 4. Cu(OH) 2 + H 2 SO 4 CuSO 4 + 2H 2 O 5. CuSO 4 + 2NaOH Na 2 SO 4 + Cu(OH) 2 6. 4Cu + O 2 2Cu 2 O 7. Cu + 4HNO 3(stęż.) Cu(NO 3 ) 2 + 2NO 2 + 2H 2 O 8. 3Cu + 8HNO 3(rozc.) 3Cu(NO 3 ) 2 + 2NO + 4H 2 O 9. Cu + 2H 2 SO 4(stęż) CuSO 4 +SO 2 + H 2 O 10. 2CuO + Mg Cu 2 O + MgO 11. Cu(OH) 2 + 4NH 3 [Cu(NH 3 ) 4 ](OH) 2 12. Cu(OH) 2 + 2NaOH Na 2 [Cu(OH) 4 ] 13. Cu(OH) 2 CuO + H 2 O Zadanie 23 1.Zn + 10HNO 3(rozc.) 4Zn(NO 3 ) 2 + NH 4 NO 3 + 3H 2 O 2. NH 4 NO 3 N 2 O + 2H 2 O 3.NH 3 + HCl NH 4 Cl 4. Zn + 2NaOH + 2H 2 O Na 2 [Zn(OH) 4 ] + H 2 5. Na 2 [Zn(OH) 4 ] Na 2 ZnO 2 + H 2 O 6. 2Zn + O 2 2ZnO 7. Zn + 2HCl ZnCl 2 + H 2 8. Zn + 2HNO 3 ZnNO 3 + H 2 9.ZnCl 2 + 2KOH Zn(OH) 2 + 2KCl 10. Zn(OH) 2 + 4NH 3 [Zn(NH 3 ) 4 ](OH) 2 11. Zn(OH) 2 +2NaOH Na 2 [Zn(OH) 4 ] 113

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi blok d 12. Zn(OH) 2 + 2NaOH Na 2 ZnO 2 + H 2 O 13. Zn(NO 3 ) 2 + KOH KNO 3 + Zn(OH) 2 14. Zn(OH) 2 +2HNO 3 Zn(NO 3 ) 2 + 2H 2 O Zadanie 24 1. Ag + 2HNO 3(stęż.) AgNO 3 + NO 2 + H 2 O 2.AgNO 3 + NaOH AgOH + NaNO 3 3. 2AgOH Ag 2 O + H 2 O 4. 2AgNO 3 + 2KOH Ag 2 O + 2KNO 3 + H 2 O 5. 2Ag 2 O 4Ag + O 2 6. AgNO3 + HCl AgCl + HNO 3 7.AgCl + 2NH 3 [Ag(NH 3 ) 2 ]Cl 8. Ag(NH 3 ) 2 Cl + 2HNO 3 AgCl + 2NH 4 NO 3 św 9. 2AgCl 2Ag + Cl 2 10. 4Ag + 2H 2 S + O 2 2Ag 2 S + 2H 2 O Zadanie 25 6,25 105>Kso wytraci się 114

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny Zadanie 1 (12) Probówka z roztworem wodorotlenku sodu: Otrzymamy roztwór barwy zielonej. Roztwór w probówce zmieni barwę na zieloną. Probówka z roztworem kwasu siarkowego(vi): Otrzymamy bezbarwny roztwór. Roztwór manganianu(vii) potasu odbarwi się. Zadanie 2 (13) b Zadanie 3 (14) MnO 4 2 Zadanie 4 (20) Si + 2 OH + H 2 O SiO 3 2 + 2H 2 lub Si + 2 Na + + 2 OH + H 2 O 2 Na + + SiO 3 2 + 2H 2 Zadanie 5 (21) Wzór: SiH 4 yp hybrydyzacji: sp 3 Zadanie 6 (22) Si n H 2n+2 + 3n+1 O 2 2 nsio 2 + (n + 1)H 2 O lub Si n H 2n+2 + n + n+1 2 O 2 nsio 2 + (n + 1)H 2 O lub Si n H 2n+2 + (3n + 1)O 2 nsio 2 + (n + 1)H 2 O Zadanie 7 (9) P,F,P Zadanie 8 (10.1, 10.2) równanie reakcji chloru z wodorotlenkiem sodu. 2 NaOH + Cl 2 NaCl + NaClO + H 2 O równanie reakcji utleniania chlorowodoru tlenem 4HCl + O 2 kat. 2 Cl 2 + 2 H 2 O Zadanie 9.1 (12) Cl 2 (aq) KBr (aq) Zadanie 9.2. Barwa warstwy organicznej po etapie 1 Barwa warstwy organicznej po etapie 2 Bezbarwna lub Brak barwy (Nastąpiło zabarwienie warstwy organicznej na kolor) żółtobrunatny lub słomkowy lub pomarańczowy lub czerwony 115

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny Zadanie 9.3 2Br + Cl 2 2Cl + Br 2 Zadanie 10 (7) Jod, brom, chlor Zadanie 11 (8) a) lit, sód, potas, rubid, cez b) 2 M + 2 H 2 O 2 MOH + H 2 Zadanie 12 (9) Ze wzrostem liczby atomowej aktywność niemetali maleje. Ze wzrostem liczby atomowej aktywność metali wzrasta. Zadanie 13 (6) a) HCl (aq) NaOH (aq) Cr(OH) 3 Cr(OH) 3 1 2 b) Przykłady poprawnej odpowiedzi: W obu probówkach osad wodorotlenku chromu(iii) rozpuścił się. W obu probówkach powstały klarowne roztwory. c) Równanie reakcji zachodzącej w probówce I: Cr(OH) 3 + 3 H + Cr 3+ + 3 H 2 O Równanie reakcji zachodzącej w probówce II: Cr(OH) 3 + 3 OH [Cr(OH) 6 ] 3 Zadanie 14 (7) Przykłady poprawnej odpowiedzi: Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia chromu i manganu charakter chemiczny tlenków zmienia się z zasadowego poprzez amfoteryczny na kwasowy. Wraz ze wzrostem stopnia utlenienia tych pierwiastków wzrasta charakter kwasowy ich tlenków. Zadanie 15 (10) Poprawne odpowiedzi: Roztwór A to stężony kwas azotowy(v), a roztwór B to rozcieńczony kwas azotowy(v). Czerwonobrunatnym gazem, który powstał w probówce I, jest tlenek azotu o wzorze NO 2. W probówce II powstał bezbarwny tlenek o wzorze NO. Zadanie 16 (11) Etap 1: Wytrąca się jasnozielony osad. Etap 2: Osad zmienia zabarwienie na czerwonobrunatne lub osad ciemnieje. 116

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Pakiet maturalny Zadanie 17 (12) Równanie reakcji etapu 1 Fe 2+ + 2 OH Fe(OH) 2 Równanie reakcji etapu 2 2 Fe(OH) 2 + H 2 O 2 2 Fe(OH) 3 Zadanie 18 (23) a) Roztwory manganianu(vii) potasu, kwasu siarkowego(vi) i siarczanu(iv) sodu lub roztwory KMnO 4, H 2 SO 4 i Na 2 SO 3. b) Fioletowy roztwór odbarwia się lub roztwór staje się bezbarwny. 117

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE Zadanie 1 a) Probówka I w doświadczeniach A i B: CrO. Probówka II w doświadczeniach A i B: Cr 2 O 3. b) 1. zasadowe, kwasami 2. amfoteryczne, kwasami, zasadami c) Doświadczenie A: Cr 2 O 3 + 2OH + 3H 2 O 2[Cr(OH) 4 ] Doświadczenie B: Cr 2 O 3 + 6H + 2Cr 3+ + 3H 2 O Zadanie 2 a) Dane: Szukane: 67% Ni V HCl 32% Cu 1% Mn c HCl = 0,5 mol dm 3 m stopu = 10 g Rozwiązanie: I sposób Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67% Ni wynosi 6,7 g. Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1% Mn wynosi 0,1 g. Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Ni: 59 g Ni 2 mole HCl 6,7 g Ni x x = 0,227 mola Obliczenie liczby moli HCl potrzebnego do roztworzenia Mn: 55 g Mn 2 mole HCl 0,1 g Mn y y = 0,004 mola Obliczenie łącznej liczby moli HCl: n HCl = 0,227 mola + 0,004 mola = 0,231 mola Obliczenie objętości kwasu solnego: C m = n n V = V V C HCl = n HCl 0,231 mola = = 0,462dm3 m C HCl 0,5 mol dm 3 II sposób Masa Ni w 10 g stopu zawierającego 67% Ni wynosi 6,7 g. Masa Mn w 10 g stopu zawierającego 1% Mn wynosi 0,1 g. Obliczenie liczby moli Ni: 1 mol Ni 59 g x moli Ni 6,7 g x = 0,114 mola Obliczenie liczby moli Mn: 1 mol Mn 55 g y moli Mn 0,1 g y = 0,002 mola Obliczenie liczby moli HCl: 1 mol Ni 2 mole HCl 0,114 mola x x = 0,228 mola 1 mol Mn 2 mole HCl 0,002 mola y y = 0,004 mola Obliczenie łącznej liczby moli HCl: n HCl = 0,228 mola + 0,004 mola = 0,232 mola Obliczenie objętości kwasu solnego: C m = n V n V = C m V HCl = n HCl 0,232 mola = = 0,464dm3 C HCl 0,5 mol dm 3 118

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE b) 1. za, nie wypiera wodoru 2. nie należy Zadanie 3 a) Wzór ogólny: K 2 SO 4 Al 2 (SO 4 ) 3 24H 2 O Wzór uproszczony: KAl(SO 4 ) 2 12H 2 O b) K +, Al 3+, SO 2 4 Zadanie 4 a) 1. I, II, IV 2. II b) Dane: Szukane: m 1 = 27,9 g M x m 2 = 15 g Rozwiązanie: I sposób 27,9 g x 15 g Cu x 64 g x = 119,04 g M x = 119 g mol 1 II sposób 1 mol Cu 64 g x moli 15 g x = 0,234 mola 27,9 g x 0,234 mola Cu x 1 mol x = 119 g M x = 119 g mol 1 Odpowiedź: Masa molowa metalu X wynosi 119 g mol 1. Zadanie 5 a) H + OH H 2 O b) Stężenie jonów H : 10 7 mol dm 3 Stężenie jonów OH : 10 7 mol dm 3 Zadanie 6. Dane: M mieszaniny = 3 g V r kwasu = 30 cm 3 c m kwasu = 2 mol dm 3 Rozwiązanie: I sposób Liczba moli KOH i NaOH n KOH + n NaOH = n HCl = n n = 0,03 dm 3 2 mol dm 3 = 0,06 mola Masa KOH x masa KOH, y masa NaOH x y 0,06 56 40 x + y = 3 y = 3 x x 3 x 0,06 56 40 x = 2,1 m KOH = 2,1 g % KOH i %NaOH 2,1 g 100% 70% KOH 3,0 g 100% 70% = 30% NaOH Szukane: %KOH, %NaOH 119

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE II sposób Liczba moli KOH i NaOH n KOH + n NaOH = n HCl = n n = 0,03 dm 3 2 mol dm 3 Masa NaOH x masa KOH, y masa NaOH x y 0,06 56 40 x + y = 3 x = 3 y 3 y y 0,06 56 40 y = 0,9 m NaOH = 0,9 g % KOH i %NaOH 0,9 g 100% 30% NaOH 3,0 g = 0,06 mola 100% 30% = 70% KOH Odpowiedź: Mieszanina zawierała 70% masowych KOH i 30% masowych NaOH. Zadanie 7 C Zadanie 8 Przykłady poprawnych odpowiedzi a) 2 CrO 4 2 + 2 H 3 O + 2 HCrO 4 + 2 H 2 O lub CrO 4 2 + H + HCrO 4 2 HCrO 4 Cr 2 O 7 2 + H 2 O b) Etap I: Cr 2 O 7 2 + 2 OH 2 CrO 4 2 + H 2 O Etap II: 2CrO 4 2 + 2 H 3 O + Cr 2 O 7 2 + 3 H 2 O lub 2 CrO 4 2 + H + Cr 2 O 7 2 + H + Cr 2 O 7 2 + OH lub 2 CrO 2 4 + 2 H 3 O + 2 HCrO 4 + 2 H 2 O lub CrO 2 4 + H + HCrO 4 i 2 HCrO 4 Cr 2 O 7 2 + H 2 O c) Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym, a dichromiany(vi) w środowisku kwasowym. lub Chromiany(VI) są trwałe w środowisku zasadowym, a nietrwałe w środowisku kwasowym. Dichromiany(VI) są trwałe w środowisku kwasowym, a nietrwałe w środowisku zasadowym. Zadanie 9 Konfiguracja elektronowa: 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 4s 2 3d 10 4p 1 lub 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 10 4s 2 4p 1 lub 1s 2 2s 2 p 6 3s 2 p 6 4s 2 3d 10 4p 1 lub 1s 2 2s 2 p 6 3s 2 p 6 d 10 4s 2 p 1 Przynależność do bloku konfiguracyjnego: p. Zadanie 10 6s 2 6p 1, p, 6, 1 Zadanie 11 Dane: M atomowa talu 204,38 u Masy atomowe dwóch izotopów talu: 202,97 u i 204,97 u Rozwiązanie: Szukane: x procent atomów talu o masie atomowej 202,97 u y procent atomów talu o masie atomowej 204,97 u y = 100% x 120

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE 204,38 u = 202,97u x+204,97u (100% x) 100% x = 29,5% y = 100% 29,5% = 70,5% Zadanie 12 Równanie reakcji termicznego rozkładu: 2BI 3 2B + 3 I 2 Równanie redukcji tlenku boru metalicznym magnezem: B 2 O 3 + 3 Mg 2B + 3 MgO Zadanie 13 a) kwas solny b) Równania reakcji: Mg + 2 HCl MgCl 2 + H 2 i MgO + 2 HCl MgCl 2 + H 2 O Zadanie 14 1. P 2. F 3. F Zadanie 15 Ładunek jądra: + 26 Liczba protonów: 26 Liczba elektronów: 26 Liczba neutronów: 30 Zadanie 16 Rozwiązanie: I sposób Fe 3 O 4 + 4 H 2 3 Fe + 4 H 2 O 232 g Fe 3 O 4 4 18 g H 2 O 58 g Fe 3 O 4 x x = 18 g H 2 O II sposób Fe 3 O 4 + 4H 2 3Fe + 4H 2 O 232 g Fe 3 O 4 4 18 g H 2 O x 18 g H 2 O x = 58 g Fe 3 O 4 Odpowiedź: ak, redukowanym tlenkiem mógł być magnetyt. Zadanie 17 Dane: m Fe = 4,2g W=85% Szukane: V H 2 =? Rozwiązanie: I sposób 3 Fe + 4 H 2 O Fe 3 O 4 + 4 H 2 3 56 g Fe 4 22,4 dm 3 H 2 4,2 g Fe x x = 2,24 dm 3 H 2 2,24 dm 3 H 2 100% y 85% y = 1,904 dm 3 H 2 II sposób 3Fe + 4H 2 O Fe 3 O 4 + 4H 2 4,2 g nfe 1 56 g mol 0,075 mola 121

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE 3 mole Fe 4 22,4 dm 3 H 2 0,075 mola Fe x x = 2,24 dm 3 H 2 2,24 dm 3 H 2 100% y 85% y = 1,904 dm 3 H 2 Zadanie 18 Równanie reakcji 1.: 3 Fe + 2 O 2 Fe 3 O 4 Równanie reakcji 2.: Fe + 2 HCl FeCl 2 + H 2 Równanie reakcji 3.: 2 Fe + 3 Cl 2 2 FeCl 3 Zadanie 19 a) Odczyn: kwasowy Równanie reakcji w formie jonowej skróconej: Fe 3+ + 3H 2 O Fe(OH) 3 + 3H + lub Fe 3+ + 3 Cl + 3H 2 O Fe(OH) 3 + 3H + + 3 Cl lub Fe 3+ + 6H 2 O Fe(OH) 3 + 3H 3 O + b) Fe 3+, Cl, H + lub H 3 O +, H 2 O, Fe(OH) 3 (ewentualnie: Fe(OH) 2+, Fe(OH) 2 + ) lub Fe 3+, Cl, H + lub H 3 O +, H 2 O, Fe(OH) 3, OH (ewentualnie: Fe(OH) 2+, Fe(OH) 2 + ) Zadanie 20 a) Opis doświadczenia: Do wodnego roztworu chlorku żelaza(iii) należy dodać wodny roztwór wodorotlenku sodu. W wyniku przemiany wytrąci się osad, który należy odsączyć (oddzielić od roztworu) i następnie wyprażyć. b) FeCl 3 + 3NaOH Fe(OH) 3 + 3 NaCl 2 Fe(OH) 3 Zadanie 21 1. P 2. P 3. F Fe 2 O 3 + 3 H 2 O Zadanie 22. a) Probówka I: Osad roztworzył się. Probówka II: Osad roztworzył się. b) Probówka I: Al 2 O 3 + 3 H 2 O + 2 OH 2 [Al(OH) 4 ] Probówka II: Al 2 O 3 + 6 H + 2 Al 3+ + 3 H 2 O c) Al 2 O 3 ma charakter amfoteryczny. Zadanie 23 Numer probówki: I (probówka z magnezem). Uzasadnienie: W przeprowadzonym doświadczeniu reakcja z kwasem siarkowym(vi) każdego użytego metalu zachodzi w stosunku molowym 1 : 1, a ilość wydzielonego wodoru jest równa liczbie moli wziętego do reakcji metalu. Magnez ma najmniejszą masę molową w porównaniu z pozostałymi metalami, czyli żelazem i cynkiem, co oznacza, że w 1 g magnezu jest największa liczba moli, dlatego objętość wydzielonego wodoru też była największa. Zadanie 24 magnez, cynk, żelazo Zadanie 25 Stopień utlenienia chromu w jonie Cr 2 O 4 2 : III lub 3 Zadanie 26 Dane: m rudy = 280 t m koksu = 48 t % zanieczyszczeń = 20% 122 Szukane: m Cr

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE Wydajność procesu technologicznego W = 75% MC 12 g mol 1 M FeCr 2 O = M Fe + 2M Cr + 4M O = 1 56 g mol 1 + + 2 52 g 4 mol 1 + 4 16 g mol 1 = 224 g mol 1 Rozwiązanie: Obliczenie masy czystego chromitu FeCr 2 O 4 w rudzie chromitowej: m (100% 20%) m 80% 280 t 0,80 280 t 224 t FeCr2O 4 rudy Obliczenie stosunku masy chromitu i węgla wynikającego z równania reakcji: m n M M 1 FeCr2 O4 FeCr2 O 4 FeCr2 O 1mol 4 FeCr2 O 1mol 224 g mol 224 4 1 mc nc M C 4 mole M C 4 mole 12 g mol 48 do redukcji 224 t czystego chromitu potrzeba 48 t węgla (koksu) w procesie technologicznym użyto substratów w ilościach stechiometrycznych. Obliczenie masy chromu x przy założeniu, że wydajność procesu jest równa 100%: 1 mfecr 2O n 4 FeCr2 O M 4 FeCr2 O 1 mol M 4 FeCr2 O 1 mol 224 g mol 224 4 1 x n M 2 mole M 2 mole 52 g mol 104 Cr Cr Cr 104 mfecr 2O 104 224 t 4 x 104 t 224 224 Obliczenie masy chromu m z uwzględnieniem wydajność procesu równej 75%: mcr 75% x 0,75x 0,75 104 t 78 t Odpowiedź: W procesie otrzymano 78 t chromu. Cr Zadanie 27 Równanie reakcji żelaza z kwasem solnym: Fe + 2 HCl Równanie reakcji żelaza z parą wodną: 3 Fe + 4 H 2 O FeCl 2 + H 2 Fe 3 O 4 + 4 H 2 Zadanie 28 Fe 2+ + 2 OH Fe(OH) 2 Zadanie 29 1. F 2. F 3. P Zadanie 30 Równanie procesu redukcji: H 2 O 2 + 2e 2OH Równanie procesu utlenienia: Fe(OH) 2 + OH Fe(OH) 3 + 1e Zadanie 31 Charakter chemiczny związku Z: amfoteryczny. Wybrane odczynniki: 1) kwas solny o stężeniu 36,5% masowych, 2) stężony gorący wodny roztwór wodorotlenku potasu. Zadanie 32 a) Jeżeli po zmieszaniu żółtego proszku z wodą obserwowano nie tylko jego rozpuszczanie w wodzie, ale także pienienie się zawartości kolby, oznacza to, że otrzymany przez uczniów produkt spalania sodu reaguje z wodą, a jednym z produktów tej reakcji jest gaz. b) Sód spalany w tlenie tworzy nadtlenek sodu, który podczas reakcji z wodą daje wodorotlenek sodu i tlen. Zadanie 33 Równanie reakcji: 2 Na + O 2 Na 2 O 2 Zadanie 34 a) Początkowo wytrącił się biały osad, który w wyniku dalszego dodawania kwasu roztwarzał się. b) Reakcja I: 3 Ca(OH) 2 + 2 H 3 PO 4 Ca 3 (PO 4 ) 2 + 6 H 2 O Reakcja II: Ca 3 (PO 4 ) 2 + H 3 PO 4 3 CaHPO 4 123

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE lub/i Ca 3 (PO 4 ) 2 + 4 H 3 PO 4 3 Ca(H 2 PO 4 ) 2 c) Ca 2, PO 3 4, HPO 2 4, H 2PO 4, H (lub H 3 O ), OH Zadanie 35 a) Równanie procesu redukcji: NO 3 + 4 H + + 3e NO + 2 H 2 O I 28 Równanie procesu utleniania: As 2 S 3 + 20 H 2 O 2 AsO 3 4 + 3 SO 2 4 + 40 H + + 28e I 3 Uwaga: Zapis mnożenia równań przez 28 oraz przez 3 nie jest wymagany. b) NO 3 + 4 H + + 3e NO + 2 H 2 O I 28 Równanie procesu utleniania: 3 As 2 S 3 + 4 H 2 O + 28 NO 3 6 AsO 3 4 + 9 SO 2 4 + 8 H + + 28 NO Zadanie 36 a) Na 2 S + 2 H 2 SO 4 H 2 S + Na 2 SO 4 b) Wytrącił się (czarny) osad. Cu 2+ + H 2 S CuS + 2H + Zadanie 37 Stopień utlenienia azotu w amidku sodu: III Zadanie 38 Dane: V N 2 m NaN 3 = V poduszki = 12 dm3 = 13,00 g t = 22,00 ºC = (273,15 + 22,00) K = 295,15 K M NaN = M 3 Na + 3 M N = (23 + 3 14) g mol 1 = 65 g mol 1 R = 3 hpa dm 83,1. mol K Rozwiązanie: Obliczenie liczby moli azotu: Z równania reakcji 2NaN 3 2Na + 3N 2 : n 3 n 2 3m 2M 3 13,00 g 2 65 g mol NaN3 N NaN 2 3 1 NaN Obliczenie ciśnienia w poduszce: pv = nr n p NaN 3 0,3 mola R 0,3 mol 83,1 3 V 12 dm 3 hpa dm mol K 3 Odpowiedź: Ciśnienie panujące w poduszce powietrznej: 613 hpa. Zadanie 39 4 NH 3 +3 O 2 2 N 2 + 6 H 2 O Szukane: p 295,15 K 613,17 hpa 613 hpa Zadanie 40 Kolba I: Po wkropleniu kwasu solnego obserwujemy pienienie się roztworu w zetknięciu z czarną substancją stałą, a ilość tej substancji się zmniejsza. lub Po wkropleniu kwasu solnego można zaobserwować wydzielanie się bezbarwnego gazu. Kolba II: Z bezbarwnego i klarownego roztworu wytrąca się biały osad. lub Bezbarwny roztwór najpierw mętnieje, a potem obserwujemy wytrącanie białego osadu. Zadanie 41 Dane: V HCl = 10 cm 3 = 10 10 3 dm 3 c HCl = 5 mol dm 3 w warunkach normalnych objętość molowa gazu V mol 22,4 mol dm 3 Rozwiązanie: I sposób 124 Szukane: V, cm HS 2 3

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE V n V H2S H2S mol Z równania reakcji n n HS 2 HCl HS 2 1 1 nh2s nhcl i nhcl chcl VHCl 2 2 1 1 VH 2S nhcl Vmol chcl VHCl Vmol 2 2 1 VHS 2 5 mol dm 10 10 dm 22,4 dm mol 2 3 3 V 0,56 dm 560 cm 3 3 3 3 1 II sposób 3 3 3 HCl HCl HCl HCl 5 mol dm n c V n 10 10 dm 0,05 mol Z równania reakcji 2 mole HCl 22,4 dm 3 H 2 S 0,05 mola HCl x 22,4 dm 0,05 mola 2 mole x 22,4 dm 0,05 mola x 0,56 dm 560 cm 2 mole Odpowiedź: Powstanie 560 cm 3 siarkowodoru. 3 3 3 3 Zadanie 42 Dane: V 50 cm 0,050 dm m M ZnO ZnO 3 3 243 mg 0,243 g Rozwiązanie: 81g mol 1 Szukane: c 2 Zn I sposób n c c 2 Zn 2 Zn 2 Zn ZnO nzno m M ZnO n 2 Zn nzno mzno V V M V ZnO 0,243 g 0,06 mol dm 1 3 81g mol 0,050 dm II sposób 1 mol Zn 2+ 81 g ZnO x 0,243 g ZnO 1mol 0,243 g x 0,003 mola Zn 81g 2 0,003 mola Zn 2+ 50 cm 3 =0,050 dm 3 roztworu 3 y 1 dm 3 roztworu y = 3 1dm 0,003 mola 0,050 dm 3 = 0,06 mola 125

www.3echedukacja.pl Proponowane odpowiedzi Bank Zadań CKE III sposób Z równania reakcji 1 mol ZnS 1 mol ZnO i M 97 g mol oraz M 81g mol ZnS 1 1 ZnO 97 g ZnS 81 g ZnO x 0,243 g ZnO x = 0,291 g ZnS 1 MZnCl 2 136 g mol 136 g ZnCl 2 97 g ZnS y 0,291 g y = 0,408 g ZnCl 2 136 g ZnCl 2 1 mol 0,408 g z 3 z 3 10 mol i c m 3 3 10 mol 3 0,06 mol dm 3 3 50 10 dm Odpowiedź: Stężenie molowe jonów cynku w badanym roztworze było równe 0,06 mol dm 3. 3echedukacja@gmail.com facebook.com/3echedukacjakorepetycjezchemii www.3echedukacja.pl 603900693 697548490 126