Z biblioteki szkolnej w wielki świat Danuta Brzezińska Towarzystwo Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich
Biblioteki szkolne według Systemu Informacji Oświatowej stan na 20.09.2012 r. 26143 szkoły prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego 16738 bibliotek szkolnych 14382 etaty nauczycieli bibliotekarzy
Na jedną bibliotekę przypada średnio 0,86 etatu nauczyciela bibliotekarza Istnieją biblioteki wieloetatowe Są więc i biblioteki prawie niedostępne!
Warunki tworzenia jakości pracy biblioteki szkolnej państwowa polityka oświatowa samorząd świadomy potencjału biblioteki szkolnej dla edukacji dyrektor, któremu zależy na jakości pracy swojej placówki nauczyciel bibliotekarz gotowy do podejmowania wyzwań i współpracy jasno określone cele i plany długoterminowe otwartość na zmiany
Czynniki zapewniające realizację funkcji nauczyciel bibliotekarz - kompetencje, wiedza, umiejętności, predyspozycje zawodowe, cechy charakteru, sposoby działania, płeć, wiek, staż pracy, wykształcenie, wygląd, zainteresowania, postawa etyczna, motywacja i stosunek do pracy biblioteka jako baza wyposażenie (zbiory, wystrój, sprzęt, urządzenia techniczne), usytuowanie biblioteki w szkole, powierzchnia
Szkoła jako system społeczny Funkcje biblioteki szkolnej Kultura szkoły Etos Wspólne wartości dydaktyczna wychowawcza kulturalna terapeutyczna Badania efektywności pokazują, że kwalifikacje nauczycieli i klimat szkoły bywają ważniejsze od sum wydanych na wyposażenie. W szkole zachodzą interakcje miedzy wszystkimi członkami systemu.
Cechy społeczeństwa informacyjnego dominacja sektora usług w gospodarce przetwarzanie informacji dostarcza źródeł utrzymania większości społeczeństw informacja jest wartością cenioną wiedza teoretyczna jest źródłem innowacji, ale też podstawą podejmowania decyzji politycznych i społecznych dynamiczny rozwój i dostępność technologii informacyjnych (w tym środków przekazu informacji) permanentne samokształcenie i samodoskonalenie się społeczeństwa
Rola biblioteki szkolnej w edukacji społeczeństwa informacyjnego poszerza przestrzeń edukacyjną upowszechnia wiedzę, m. in. dotyczącą mediów, czytelnictwa i informacji, pomaga w obiektywnym wartościowaniu informacji, zwraca uwagę na manipulacje medialne kształci umiejętności wyszukiwania, przetwarzania, porządkowania, selekcjonowania, przesyłania, dokumentowania, tworzenia informacji wdraża do skutecznego posługiwania się nowoczesnymi narzędziami i rozwiązaniami technologicznymi
Kompetencje czytelnicze Biada tym, którzy nie odczytają znaków czasu (Według Ewangelii św. Matuesza 16, 3b-4a)
1 na 5 osób dorosłych nie posiadła umiejętności czytania i pisania na poziomie niezbędnym do sprawnego funkcjonowania w nowoczesnym społeczeństwie. 1 2 3 4 5
Działania zalecane przez Unijną Grupę Ekspertów Wysokiego Szczebla ds. Umiejętności Czytania i Pisania w Raporcie opublikowanym we wrześniu 2012 tworzenie środowiska sprzyjającego alfabetyzacji podniesienie poziomu nauczania w zakresie czytania i pisania; wsparcie dla czytelnictwa większy dostęp do nauki i włączenie społeczne; ograniczenie: - nierówności społeczno-ekonomicznych - nierówności dotyczących migrantów - nierówności między płciami - nierówności cyfrowej
Wyższy poziom alfabetyzacji Korzyści dla jednostek Korzyści dla społeczeństwa zwiększone aspiracje przejmowanie inicjatywy wyższe zarobki aktywna postawa obywatelska zwiększenie możliwości w zakresie edukacji i zatrudnienia poprawa zdrowia i dobrobytu zmniejszenie ubóstwa zmniejszenie nierówności społecznych poprawa kapitału społecznego budowanie sprawiedliwszej, zamożniejszej i bardziej innowacyjnej Europy
Kompetencje medialne Medium jest przekazem, a zarazem jak przekaz jest masażem oddziaływującym wszechstronnie na człowieka Marshall McLuhan
Korzystanie z mediów w świecie cyfrowym odpowiada dawnej umiejętności czytania i pisania Generacja X ludzie urodzeni między 1965 1985 r. Generacja Y zwana też Milenijna albo Next Generacja Z najmłodsi użytkownicy sieci Cyfrowi tubylcy pokolenia w pełni sieciowe, wykorzystują błyskawiczną komunikację (e-maile, SMS-y, komunikatory), nowe media (np. You Tube), sieciowe media społecznościowe (np. Facebook, MySpace, Twitter)
Medium środowisko, w którym dokonuje się akt percepcji Informacja jest w sieci Sieć jest medium Komunikacja społeczna Przekaz jest informacją Medium jest przekazem
Cyfrowi użytkownicy Biblioteka szkolna cyfrowa przestrzeń edukacyjna Cyfrowa szkoła
Indywidualne Środowisko Edukacyjne w bibliotece szkolnej narzędzia i technologie (także z sieci) zasoby informacyjne, materiały edukacyjne (książki, podręczniki), gromadzone z różnych źródeł (na różnych nośnikach); połączenia między nimi społeczna sieć osób, z którymi uczeń utrzymuje kontakt w procesie uczenia się LITERNET
Kompetencje informacyjne Świat jest zapchany informacją, nikt już niczego nie czyta uważnie John Stuart Mill, 1836
Problemy badaczy i praktyków definicje edukacji medialnej, informacyjnej, audiowizualnej i cyfrowej zwierają ten sam lub zbliżony zestaw kompetencji koncentrowanie się na różnych kompetencjach odbiorczych i twórczych związanych z różnymi typami mediów (film, telewizja, prasa, sztuki piękne, literatura itp.) rozproszenie odpowiedzialności między szereg urzędów i instytucji publicznych. brak spójnego planu działań w tym obszarze, zarówno w systemie szkolnictwa formalnego, jak i w perspektywie kształcenia ustawicznego obecnie wszystkie typy przekazów medialnych współistnieją ze sobą; konwergencja mediów prowadzi do konwergencji kompetencji, czyli wymaga podejścia systemowego
Cyfrowa przyszłość. Katalog kompetencji medialnych i informacyjnych. 2012 Pola tematyczne: Korzystanie z informacji Relacje w środowisku medialnym Język mediów Kreatywne korzystanie z mediów Etyka i wartości w komunikacji i mediach Prawo w komunikacji i mediach Bezpieczeństwo w komunikacji i mediach Ekonomiczne aspekty działania mediów
Przykłady doskonalenia kompetencji medialnych w bibliotece szkolnej Umożliwianie zdobywania wiedzy, rozwoju zainteresowań i talentów Projekty tematyczne Blogi biblioteczne i uczniowskie Portale społecznościowe Fora internetowe
http://spectrumanimae.pl Magazyn komentuje aktualną rzeczywistość, recenzuje najważniejsze wydarzenia kulturalnospołeczne, publikuje teksty dotyczące literatury, sztuki, religii, polityki i socjologii.
Wybrana bibliografia: Antczak Mariola, Rola bibliotek i bibliotekarzy szkolnych w edukacji społeczeństwa informacyjnego na tle przeobrażeń oświatowych w Polsce w latach 1989-2007. Łódź, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2010. Arends Richard J., Uczymy się nauczać, Warszawa, WSiP, 1995. Cyfrowa przyszłość. Katalog kompetencji medialnych i informacyjnych, Warszawa, Fundacja Nowoczesna Polska, 2012. Drzewiecki Marcin, Biblioteka i informacja w środowisku współczesnej szkoły, Warszawa, Wydawnictwo SBP, 2001. e- polonistyka, pod red. Aleksandry Dziak i Sławomira Jacka Żurka, Lublin, Wydawnictwo KUL, 2009. Goban-Klas Tomasz, Media i komunikowanie masowe, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004. Pague David, Co autor miał na myśli, Świat Nauki 2013, nr 3, s.23. Piotrowska Renata, Edukacja informacyjna w polskiej szkole, Warszawa, Wydawnictwo SBP, 2011.
Istnieć, to być postrzeganym George Berkeley Dziękuję za uwagę d.brzezinska@wp.pl