Nauczyciel wychowawcą

Transkrypt

1 Nauczyciel wychowawcą

2 Rok 2005 konferencja Edukacja kształcenia: różne systemy kształcenia i szkolenia wspólne cele Próba ujednolicenia kwalifikacji pracowników Refleksja nad kompetencjami absolwentów uczelni i szkół Kwalifikacje i kompetencje nauczycieli

3 Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku Kompetencja jedno z ważniejszych pojęć pedagogicznych, którym trudno jest przyznać jednoznaczny zakres pojęciowy (...). Zaznaczają się dwa ujęcia kompetencji. Pierwsze z nich to takie, gdzie kompetencję można pojmować jako adaptacyjny potencjał podmiotu, pozwalający mu na dostosowanie działania do warunków wyznaczonych przez charakter otoczenia (...). Drugie ujęcie obejmuje taką koncepcję kompetencji, w której jawi się ona jako transgresyjny potencjał podmiotu, gdzie generowane przezeń typy działań są podatne na twórczą modyfikację, następującą w rezultacie interpretacji kontekstu działania.

4 Definicja słowa kompetencja wg Program TERM Kompetencja to szerokie pojęcie, które wyraża umiejętność transferu umiejętności i wiedzy do nowych sytuacji w obrębie sytuacji zawodowej. Obejmuje ono również organizację i planowanie pracy, gotowość do wprowadzenia innowacji i umiejętność radzenia sobie z niecodziennymi zadaniami. Termin ten obejmuje również cechy osobowości niezbędne do efektywnej współpracy z kolegami, menedżerami i klientami.

5 Kompetencje to ogólne zdolności (możliwości) oparte na wiedzy, doświadczeniu, wartościach oraz skłonnościach nabytych w wyniku oddziaływań edukacyjnych J. Coolahan Pojęcie kompetencji interpretuje się jako mniej lub bardziej wyspecjalizowany system zdolności, umiejętności lub sprawności niezbędnych lub wystarczających do osiągnięcia określonego celu F. E. Weinert Próba pogodzenia Słownik nowych terminów w praktyce szkolnej Kompetencja to zakres wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności; zakres pełnomocnictw i uprawnień do działania. Kompetencja jest (potencjalną) umiejętnością, ujawniającą się w chwili wykonywania danego zadania lub predyspozycją do jego wykonania. E. Goźlińska

6 Pierwszym kryterium wyboru kompetencji kluczowych powinny być potencjalne korzyści dla całego społeczeństwa. Kompetencje kluczowe winny bowiem odpowiadać potrzebom całej społeczności niezależnie od płci, pozycji społecznej, rasy, kultury, pochodzenia społecznego czy języka. Po drugie muszą one pozostawać w zgodzie z przyjętymi przez społeczeństwo wartościami i prawami etyki, gospodarki i kultury.

7 Lista kompetencji berneńskich obejmuje: - współpracę w zespołach, - posługiwanie się nowoczesnymi środkami informacji i komunikacji, - rozwiązywanie problemów, - korzystania z różnych źródeł informacji, - korzystania z różnych źródeł informacji, - słuchanie i korzystanie z poglądów innych ludzi, - porozumiewania się w kilku językach, - łączenie i porządkowanie różnych, jednostkowych elementów wiedzy, - podejmowanie odpowiedzialności, - organizowanie i ocenianie własnej pracy, - radzenie sobie z niepewnością i złożonością.

8 Lista kompetencji barcelońskich obejmuje: - zdolność porozumiewania się w języku ojczystym, - znajomość języków obcych, - umiejętność liczenia, - podstawowe umiejętności w dziedzinie nauk ścisłych i technologii, - posługiwanie się technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, - umiejętność uczenia się, - kompetencje interpersonalne i obywatelskie, - zmysł przedsiębiorczości, - świadomość kulturowa.

9 - planowanie, organizowanie i ocenianie własnego uczenia się, - skuteczne porozumiewanie się w różnych sytuacjach, - efektywne współdziałanie w zespole, - efektywne współdziałanie w zespole, - rozwiązywanie problemów w twórczy sposób, - operowanie informacjami i efektywne posługiwanie się technologią informacyjną.

10 1. Kompetencje związane z procesem uczenia się / nauczania 1.1. umiejętność pracy w wielokulturowej i zróżnicowanej społecznie klasie 1.2. umiejętność stworzenia dogodnych warunków do uczenia się, tzn. nauczyciel: - ma być organizatorem procesu uczenia się - ma uczynić ze swoich uczniów badaczy - tworzy programy nauczania, stale się szkoli i doskonali, usprawnia swoją pracę, działa w różnego rodzaju stowarzyszeniach i organizacjach - jest animatorem życia społeczno-kulturalnego w regionie 1.3. umiejętność włączenia technologii informacyjno-komunikacyjnej do codziennego funkcjonowania uczniów 1.4. umiejętność pracy w różnych zespołach (team work) 1.5. umiejętność współpracy przy tworzeniu programów nauczania, organizacji procesu kształcenia i oceniania 1.6. umiejętność współpracy z osobami ze środowiska lokalnego i z rodzicami 1.7. umiejętność dostrzegania i rozwiązywania problemów 1.8. umiejętność stałego poszerzania swojej wiedzy i doskonalenia swoich umiejętności.

11 2. kompetencje związane z kształtowaniem postaw uczniowskich 2.1. umiejętność wykształcenia u uczniów postawy obywatelskiej i społecznej 2.2. umiejętność promowania takiego rozwoju kompetencji u uczniów, które pozwolą im, jako pełnoprawnym obywatelom danego państwa, z sukcesem funkcjonować w społeczeństwie wiedzy, co obejmuje: - motywację do nauki, nie tylko formalnej objętej obowiązkiem szkolnym - nauczanie uczenia się - krytyczne przetwarzanie informacji - posługiwanie się komputerem i korzystaniem z wszelkich urządzeń cyfrowych - twórczość i innowacyjność - rozwiązywanie problemów - przedsiębiorczość - współpracę z innymi - łatwość w komunikacji z innymi - umiejętność poruszania się w kulturze wizualnej 2.3. umiejętność wtopienia wymienionych wyżej kompetencji ponadprzedmiotowych w czasie nauczania/uczenia się określonego przedmiotu.

12 zawód wymagający wyższego wykształcenia Nauczyciele - absolwent szkół wyższych lub ich odpowiedników Każdy nauczyciel powinien mieć możliwość kontynuowania studiów do najwyższego poziomu, by rozwijać swoje kompetencje pedagogiczne i zwiększać możliwości rozwoju w zawodzie Kształcenie nauczycieli jest wielodziedzinowe (multidyscyplinarne), co gwarantuje, że nauczyciele posiadają 1. wiedzę na temat swojego przedmiotu, 2. wiedzę pedagogiczną, 3. umiejętności i kompetencje potrzebne do ukierunkowania i wspierania uczniów 4. zrozumienie społecznych i kulturowych wymiarów edukacji

13 Zawód osadzony w kontekście uczenia się przez całe życie Rozwój zawodowy nauczyciela trwa przez całe życie zawodowe i jest spierany przez system doskonalenia Nauczyciel umie wspierać proces, w którym młodzi ludzie i dorośli uczący się stają się bardziej autonomiczni w uczeniu się przez całe życie Posiada umiejętność wprowadzania innowacji Aktywnie uczestniczy w rozwoju zawodowym

14 Zawód mobilny Mobilność centralny komponent programów edukacyjnych Zachęcanie nauczycieli do wyjazdów do innych państw europejskich w celu rozwoju zawodowego Zawód oparty na partnerstwie Instytucje kształcące nauczycieli powinny współpracować ze szkołami, przemysłem i instytucjami umożliwiającymi odbycie praktyk Zachęcanie nauczycieli do angażowania się w badania naukowe Kształcenie nauczycieli jako takie powinno być przedmiotem studiów i badań naukowych

15 1. Pracować z wiedzą, nowymi technologiami i informacją: - powinien umieć pracować z różnymi rodzajami wiedzy - powinien być innowacyjny i kreatywny - dobra znajomość technologii komputerowej i informacyjnej zwiększy efektywność w procesie uczenia się i nauczania 2. Pracować z innymi ludźmi - w pracy powinien być tolerancyjny - przyczyniać się do rozwoju potencjału każdego ucznia - pracować z indywidualnymi uczniami i wspierać ich aby stali się pełnymi aktywnymi uczestnikami społeczeństwa - współpracować z innymi nauczycielami, aby wzbogacić własne uczenie się i nauczanie

16 3. Pracować w społeczeństwie dla społeczeństwa - przygotować uczniów do roli obywateli Unii Europejskiej - pomaga zrozumieć uczniom znaczenie uczenia się przez całe życie - promować mobilność i współpracę w Europie, wspierać wzajemny szacunek i zrozumienie kultur - rozumie co powoduje spójność społeczeństwa, a co wykluczenie etyczny rozwój społeczeństwa - efektywnie współpracować z społecznością lokalną, partnerami, instytucjami kształcenia nauczycieli - świadomy, że dobra edukacji daje uczącym się coraz więcej możliwości zatrudnienia - dzięki doświadczeniu i wprawie przyczyniać się rozwój systemu zapewnienia jakości

17 zarządzająca wiedzą wspomagająca rozwój młodych ludzi pomagająca w stawaniu się europejczykiem pomagająca w stawaniu się europejczykiem kreująca Europejczyków