WSTĘP Wiek przedszkolny jest specyficznym okresem w życiu dziecka, mającym istotny wpływ na zmiany zachodzące w jego indywidualnym rozwoju. Profilaktyka skierowana do dzieci w tym wieku powinna łączyć wiedzę i doświadczenie. Profilaktyka jest procesem wspierania dziecka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi rozwojowi oraz eliminowanie czynników zagrażających zdrowiu. Niniejszy program profilaktyczny ma za zadanie wspierać edukację dzieci w wieku przedszkolnym w zakresie bezpiecznych zachowań. Jego celem jest odpowiednio wczesne uświadomienie dzieciom zagrożeń, które mogą napotkać w przedszkolu, w domu, na drodze oraz ograniczenie liczby niebezpiecznych zdarzeń z udziałem dzieci. Ponadto treści zawarte w programie dotyczą kształtowania postaw sprzyjających odpowiedzialności za własne bezpieczeństwo. Właściwa ich realizacja powinna w przyszłości umożliwić wytworzenie się określonych kompetencji u dzieci, ułatwiając im funkcjonowanie w życiu oraz dbałość o własne bezpieczeństwo. Obowiązkiem osoby dorosłej jest stwarzanie każdego dnia warunków sprzyjających spontanicznej i zorganizowanej aktywności ruchowej dziecka w warunkach bezpieczeństwa i zdrowia. Zatem program ten kierowany jest nie tylko do przedszkolaków, ale również do nauczycieli i rodziców. Dorośli powinni ukazać dzieciom wartości zdrowia jako potencjału, którym dysponują, kształtować poczucie odpowiedzialności za zdrowie i bezpieczeństwo, wyposażyć w wiedzę i umiejętności, ukształtować postawy i nawyki wobec zdrowia i bezpieczeństwa. Zadaniem dorosłych jest wychować zdrowe, aktywne, wrażliwe, odporne psychicznie i fizycznie dziecko.
CELE OGÓLNE PROGRAMU. 1. Wyposażenie dzieci w niezbędne sprawności, umiejętności i wiadomości dotyczące dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo. 2. Tworzenie warunków sprzyjających bezpieczeństwu dzieci i zachowaniu ich zdrowia. 3. Kształtowanie nawyków higienicznych i zachowań prozdrowotnych. 4. Tworzenie warunków sprzyjających spontanicznej i zorganizowanej aktywności ruchowej dziecka, a przez to rozwijanie jego aktywności fizycznej. 5. Promocja zdrowego stylu życia. CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU. 1. Uświadomienie dzieciom, że nie zachowanie ostrożności może spowodować różne wypadki: oparzenia, skaleczenia, stłuczenia, złamania, utratę przytomności. 2. Tworzenie bezpiecznych i przyjaznych warunków do zabawy i nauki dla wszystkich przedszkolaków. 3. Stosowanie zasad bezpieczeństwa, poruszania się w przedszkolu i poza nim, ostrożne poruszanie się po schodach. 4. Kształtowanie umiejętności analizy i oceny przedstawionej sytuacji. 5. Uświadomienie niebezpieczeństw grożących na drodze. 6. Uświadomienie niebezpieczeństw wynikających z przypadkowych znajomości. 7. Wpojenie zakazu zbliżania się do nieznanych zwierząt, np. psów. 8. Wpojenie wiedzy na temat postępowania w sytuacji zagrożenia i kształtowanie umiejętności radzenia sobie w takich sytuacjach. 9. Wprowadzenie zakazu spożywania nieznanych owoców, roślin, pokarmów nieznanego pochodzenia, lekarstw. 10. Zachęcanie do konieczności badania się, dbania o jamę ustną i estetykę własnego wyglądu. 11. Kształtowanie nawyków prawidłowego mycia się i korzystania z toalety. 12.Uczenie odpowiedzialności za siebie, swoje zdrowie i zachowanie. 13. Tworzenie warunków sprzyjających spontanicznej i zorganizowanej aktywności ruchowej dziecka, a przez to rozwijanie jego sprawności fizycznej. 14. Rozumienie potrzeby przebywania na świeżym powietrzu. 15.Wskazanie właściwych rozwiązań w różnych sytuacjach życiowych
16. Akceptowanie innych bez względu na ich sprawność, wygląd czy poglądy. 17. Wzmacnianie poczucia wartości i budowanie pozytywnego obrazu siebie. 18. Radzenie sobie w sytuacjach zetknięcia się z przemocą i uzależnieniami. FORMY REALIZACJI PROGRAMU. - praca indywidualna, - zabawy oraz inne rodzaje działalności dzieci pozwalające na rozwijanie własnej inicjatywy, - czynności samoobsługowe, - prace użyteczne, - spacery, wycieczki, - zajęcia zorganizowane, - uroczystości przedszkolne, - konkursy, turnieje. METODY REALIZACJI PROGRAMU. - metody podające: opowiadanie, pogadanki, historyjki obrazkowe, wiersze, piosenki, praca z tekstem, - metody problemowe: gry dydaktyczne, burza mózgów, - Metody aktywizujące: drama, wystawa ( ekspozycja ), pokaz, inscenizacja, - metody praktyczne: ćwiczenia, gry dydaktyczne, pokaz, trening.
WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU. Program można realizować przez cały rok szkolny, przez wszystkie nauczycielki oddziałów samodzielnie lub z pomocą policjanta, strażaka, lekarza, pielęgniarki, ratownika medycznego itp. Realizacja programu wymaga także wykorzystywania różnorakich środków dydaktycznych wspomagających proces rozwoju dziecka, zorganizowanie wycieczek i wyjść poza teren przedszkola, wdrożenia wszystkich pracowników przedszkola do realizacji programu i współpracy z rodzicami. ZADANIA: I. Bezpieczeństwo dzieci w przedszkolu, w domu i na drodze. 1. Bezpieczeństwo podczas zabaw. 2. Bezpieczna droga do przedszkola. 3. Udzielanie pierwszej pomocy. 4. Zachowanie ostrożności wobec zwierząt, przedmiotów, roślin, lekarstw i środków chemicznych. 5. Kontakty z nieznajomymi. 6. Profilaktyka przeciwpożarowa. - zna zasady współżycia w zespole, - korzysta z zabawek, przyborów i sprzętu zgodnie z ustalonymi regułami, - zna pomieszczenia przedszkolne i ich przeznaczenie,
- przestrzega zakazu korzystania samodzielnie z urządzeń elektrycznych, - samodzielnie ocenia własne zachowania i innych pod względem bezpieczeństwa, - zna podstawowe zasady ruchu drogowego, zna niektóre znaki drogowe, - wie, do kogo zwrócić się w sytuacjach zagrożenia, - zna numery alarmowe, - potrafi przybrać obronną postawę przed atakiem psa, nie drażni zwierząt, - nie bawi się lekarstwami i środkami chemicznymi, - nie zrywa nieznanych owoców i grzybów, - zna niebezpieczeństwa wynikające z zabaw w niedozwolonych miejscach lub niedozwolonymi przedmiotami, - wie, jak należy zachować się w kontaktach z nieznajomymi, potrafi odmówić, - wie, jak zachować się w sytuacji zagrożenia pożarem. II. Promocja zdrowia, zdrowego żywienia i zdrowych nawyków. 1. Zdrowy styl odżywiania. 2. Estetyka i higiena przygotowywania i spożywania posiłków. 3. Higiena osobista. 4. Higiena otoczenia. - rozróżnia prawidłowe odżywianie od nieprawidłowego,
- zna produkty, które maja duże wartości odżywcze, - rozumie strukturę żywienia wynikającą z piramidy zdrowia, - wie, że podczas przygotowywania posiłków należy zachować szczególną czystość, - potrafi nakryć do stołu, - umie kulturalnie zachować się przy stole, - dba o czystość swojego ciała, włosy, paznokcie, ubiór, zdrowe zęby i narządy zmysłów, - zna i używa przybory toaletowe, - rozumie przyczyny chorób zakaźnych, - wie, jak ubrać się do warunków atmosferycznych, - wie, dlaczego należy przebywać na świeżym powietrzu, - zachowuje ład i porządek w swoim otoczeniu. III. Aktywność ruchowa z profilaktyka wad postawy. 1. Gry i zabawy sprawnościowe. 2. Rekreacja i wypoczynek. - rozumie znaczenie uprawiania sportu dla zdrowia, - potrafi nazwać części swojego ciała, - umie utrzymywać prawidłowa postawę ciała,
- rozumie niekorzystny wpływ nadmiernego korzystania z telewizora i komputera, - aktywnie wypoczywa. IV. Akceptacja innych. 1. Nawiązywanie więzi. 2. Tolerancja osób niepełnosprawnych. 3. Radzenie sobie z emocjami. - potrafi okazywać uczucia przyjaźni, sympatii, empatii, - umie jasno sformułować opinie, prośbę; oraz porozumiewać się bez słów, - pomaga innym kolegom i koleżankom w ich problemach, - pokonuje uprzedzenia wobec osób chorych i niepełnosprawnych, - jest gotowe nieść pomoc osobom słabszym, niepełnosprawnym i potrzebującym, - zna, rozumie, wyraża emocje i potrafi o nich opowiedzieć, - wie, jak można radzić sobie w trudnych sytuacjach, - potrafi opanować w niektórych sytuacjach negatywne emocje.
V. Środowisko wokół nas. 1. Zanieczyszczenia wody, gleby, powietrza. 2. Działania proekologiczne. - wie jak chronić środowisko przed zanieczyszczeniem - jest wrażliwe na przejawy niszczenia przyrody najbliższej okolicy, - zna skutki skażenia wody, gleby i powietrza, - bierze udział w akcjach proekologicznych, - potrafi segregować odpady. VI. Nałogi i ich skutki. 1. Słodycze, chipsy, Fast-food. 2. Komputer i telewizja. - wie jakie uboczne skutki niesie za sobą nadmierne spożywanie słodyczy, chipsów, Fast-foodu, - jest asertywne, potrafi odmówić, - wie, że zbyt długie przesiadywanie przed komputerem ma szkodliwy wpływ na zdrowie, - zna zagrożenia wynikające z korzystania z telewizji, komputera i Internetu.
Ewaluacja programu. Oceny efektów realizacji Programu profilaktycznego, obok bieżącego monitorowania, dokonuje się na półrocznej i końcowej radzie pedagogicznej. Podstawę dla formułowania oceny realizacji programu będą stanowiły: wnioski z obserwacji zachowań dzieci, rozmowy z rodzicami, rozmowy z nauczycielami, analiza dokumentów - dziennik, plany miesięczne, wytwory dzieci, osiągnięcia w konkursach, analiza ankiet.