RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1791422 (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 08.09.2005 05789871.0 (51) Int. Cl. A01N1/02 (2006.01) (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej 27.05.2009 Europejski Biuletyn Patentowy 2009/22 EP 1791422 B1 (54) Tytuł wynalazku: Sposób sterylizacji materiałów biologicznych do wytwarzania implantów lub transplantów (30) Pierwszeństwo: DE200410047247 22.09.2004 (43) Zgłoszenie ogłoszono: 06.06.2007 Europejski Biuletyn Patentowy 2007/23 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: 30.10.2009 Wiadomości Urzędu Patentowego 10/2009 (73) Uprawniony z patentu: AutoTissue GmbH, Berlin, DE PL/EP 1791422 T3 (72) Twórca (y) wynalazku: STEIN-KONERTZ Marita, Berlin, DE ERDBRÜGGER Wilhelm, Berlin, DE (74) Pełnomocnik: Kancelaria Patentowa rzecz. pat. Kamiński Zbigniew 02-011 Warszawa Al. Jerozolimskie 101/18 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).
U-3263n/09 EP 1 791 422 B1 Sposób sterylizacji materiałów biologicznych do wytwarzania implantów lub transplantów Opis [0001] Przedmiotem wynalazku jest sposób sterylizacji materiałów biologicznych pochodzenia zwierzęcego lub ludzkiego do wytwarzania implantów lub transplantów. [0002] Od dawna czynione są próby sterylizacji materiałów ksenogennych lub obcego pochodzenia, które są następnie stosowne do wytwarzania implantów lub transplantów. Przykładowo wykonuje się biologiczne zastawki serca z materiału pobranego od świńni, bydlęcia lub konia jako materiału obcego stosując aldehyd glutarowy zamykający komórki, mający jednocześnie działanie antybakteryjne i sterylizujące. Tego rodzaju bioprotezy spełniają warunki sterylności, jednak ich wadą jest, że w zależności od wieku pacjenta i związanym z tym wapnieniem ich działanie jest zakłócane. [0003] W opisie WO 2004/052417 A1 przedstawiono sposób wytwarzania bioprotezy z materiału obcego lub własnego, w którym materiał transplantu poddaje się działaniu detergentu, takiego jak kwas dezoksycholowy, a następnie działaniu cyklicznych lipoprotein w celu otrzymania matrycy kolagenowej, na powierzchni której jest zagwarantowany równomierny wzrost komórek. Z opisu WO 02/49681 A1 znany jest sposób traktowania bezkomórkowego obcego materiału kwasem dezoksycholowym, spłukiwanie buforem fosforanowym i w końcu traktowanie alkoholem w celu uzyskania działania antywirusowego i 1
usunięcia resztek detergentu. [0004] W opisie US 5,558,875 przedstawiono sposób wytwarzania bezkomórkowych tkanek kolagenowych traktowanych 70% alkoholem w celu zmniejszenia ubytków aldehydu glutarowego. [0005] Celem wynalazku jest opracowanie, spełniającego międzynarodowe normy, sposobu sterylizacji biologicznego materiału pochodzenia zwierzęcego lub ludzkiego przeznaczonego do przygotowywania biologicznych implantów lub transplantów, który wymaga stosunkowo małych nakładów i pozwala na usuwanie szkodliwych mikroorganizmów, przy czym materiał jest odporny na postępujące zwapnienia. [0006] Cel ten według wynalazku zrealizowano przez opracowanie sposobu o cechach zawartych w zastrzeżeniu 1. Dalsze cechy i zalety zawarte są w zastrzeżeniach zależnych. [0007] Istota wynalazku polega na tym, że materiał wyjściowy pochodzenia zwierzęcego poddaje się działaniu czterech następujących po sobie czynności przebiegających każdorazowo w określonym czasie, przy czym najpierw traktuje się roztworem antybiotycznym, następnie roztworem kwasu dezoksycholowego, kolejno substancją powierzchniowo czynną i na zakończenie alkoholem pierwotnym. Działające w każdym stopniu substancje sterylizujące są zarówno substancjami działającymi fizycznie, to znaczy substancjami oddzielającymi i usuwającymi mikroorganizmy, jak również działającymi chemicznie, to znaczy sterylizującymi. Po wykonaniu każdego z kroków od drugiego do czwartego następuje spłukiwanie wodnym roztworem, zwłaszcza roztworem soli kuchennej, mające na celu usunięcie substancji sterylizującej i uwolnionych mikroorganizmów. Ważne jest, że poszczególne czynności sterylizujące i 2
spłukiwanie następują po sobie w określonej kolejności i w określonym przedziale czasu. [0008] Proponowany sposób sterylizacji materiału wyjściowego gwarantuje, zgodnie z międzynarodowymi normami bezpieczny odstęp zarodków wynoszący > 10 6. Tak wysterylizowany biomateriał może być bez żadnego ryzyka implantowany (względnie transplantowany) do ludzkiego organizmu. Ponieważ sposób sterylizacji według wynalazku pozwala na usunięcie z materiału odpowiedzialnych za wapnienie fosfolipidów, zmniejsza się znacznie ryzyko zwapnienia. Zwiększa się istotnie żywotność implantów lub transplantów. [0009] Sposób według wynalazku zostanie bliżej wyjaśniony na podstawie wytwarzania implantu zastawki serca z wieprzowiny. [0010] Pobrana ze świni zastawka aorty po usunięciu tłuszczu i po odpowiednim przycięciu jest poddawana w pierwszym kroku i w określonym czasie działaniu antybiotycznego roztworu tłumiącego rozwój bakterii i grzybów. W kroku tym uzyskuje się również fizyczną redukcję mikroorganizmów. Antybiotyczny roztwór zawiera przykładowo penicylinę, streptomycynę lub amfoterycynę. [0011] W następnym, drugim kroku, zastawka aorty poddana wcześniej działaniu antybiotyku, jest traktowana kwasem dezoksycholowym zawartym w fizjologicznym roztworze soli kuchennej. Dezoksylat sodu zapobiega wzrostowi komórek i ma działanie rozpuszczające, a ponadto ma działanie antybiotyczne zapobiegające rozwojowi mikroorganizmów. [0012] Po przeprowadzeniu wspomnianych wyżej czynności zastawka aorty jest poddawana wielokrotnemu spłukiwaniu roztworem wodnym w celu spłukania kwasu dezoksycholowego i powierzchniowych zarodków. [0013] W kolejnym (trzecim) kroku zastawkę aorty traktuje się substancją 3
powierzchniowo czynną, zwłaszcza lipoproteiną, mającą własności hemolityczne, antywirusowe i antybakteryjne i obok działania chemicznego, a na skutek działania fizycznego utrwala względnie usuwa mikroorganizmy. [0014] Po zakończeniu traktowania lipoproteinami następuje wielokrotne spłukiwanie wodnym roztworem, mające na celu usunięcie detergentów pozostałych po przednim kroku i jednoczesne zmniejszenie liczby zarodków. [0015] Kolejny czwarty krok obejmuje traktowanie zastawki aorty siedemdziesięcio procentowym alkoholem, który oddziaływuje na wegetatywne komórki bakteryjne i grzybowe, a także na powłokę zawierająca wirusy. Ponadto z powłoki komórek usuwane są fosfolipidy odpowiedzialne za wapnienie biologicznych implantów. Także obok chemicznego działania zachodzi fizyczny proces oddzielania, gdy wieprzowa zastawka serca jest poddawana chemicznemu traktowaniu. [0016] Po zakończeniu czwartego kroku przeprowadza się kilkukrotne spłukiwanie roztworem wodnym dla zachowania bilansu wodnego tkanek i dalszego zmniejszania udziału bakterii i grzybów na skutek rozcieńczania. [0017] W wyniku przedstawionego procesu sterylizacji wieprzowej zastawki aorty otrzymuje się sterylną bioprotezę spełniającą europejskie normy, która bez dodatkowych operacji może być wszczepiana. [0018] Sterylizujące działanie sposobu według wynalazku i osiągnięcie wartości granicznych zawartych w europejskiej normie ISO 14160 zostało potwierdzone przez akredytowany instytut badawczy. Wyniki badań proponowanego sposobu sterylizacji potwierdzają, że wskutek łącznego działania chemicznego (zahamowanie) i fizycznego (oddzielanie i usuwanie) w pojedynczych krokach za pomocą wprowadzanej chemicznej substancji sterylizującej w połączeniu z 4
każdorazowym spłukiwaniem powoduje osiągnięcie według europejskiej normy większej liczby niż 10 6. 5
Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób sterylizacji materiałów biologicznych pochodzenia zwierzęcego lub ludzkiego do wytwarzania implantów lub transplantów, znamienny tym, że sterylizację przeprowadza się w czterech następujących po sobie fazach przy oddziaływaniu chemicznym i fizycznym, a mianowicie: 1. traktuje się materiał wyjściowy antybiotycznym roztworem w celu zahamowania rozwoju mikroorganizmów i oddzielenia ich, 2. następnie materiał traktuje się kwasem dezoksycholowym w celu zahamowania rozwoju mikroorganizmów i ich oddzielenia oraz poddaje się pierwszemu procesowi spłukiwania roztworem wodnym w celu usunięcia kwasu deoksycholowego i spłukiwania z powierzchni oddzielonych mikroorganizmów, 3. w kolejnym kroku materiał traktuje się powierzchniowo czynnym roztworem lipoproteiny z hemolitycznym, przeciwbakteryjnym, antywirusowym działaniem powodującym rozdzielenie mikroorganizmów i dalsze usuwanie kwasu dezoksycholowego w połączeniu z późniejszym drugim płukaniem w roztworze wodnym, 4. kolejne traktowanie materiału pierwotnym alkoholem o działaniu grzybobójczym, bakteriobójczym i antywirusowym w celu połączonego dalszego rozdzielania i całkowitego zniszczenia mikroorganizmów, a następnie poddanie materiału trzeciemu spłukiwaniu roztworem wodnym. 2. Sposób według zastrzeżenia 1, znamienny tym, że cztery kroki sterylizacji i spłukiwania wykonuje się w określonym przedziale czasu. 6
3. Sposób według zastrzeżenia 1, znamienny tym, że jako alkohol pierwotny stosuje siedemdziesięciu procentowy etanol. 4. Sposób według zastrzeżenia 1, znamienny tym, że proces spłukiwania składa się z kilku następujących po sobie operacji. 5. Sposób według zastrzeżenia 1, znamienny tym, że substancje sterylizujące o działaniu chemicznym i fizycznym używane w krokach sterylizacji od 1 do 4 znajdują się w roztworze soli kuchennej. 6. Sposób według zastrzeżenia 1, znamienny tym, że jako substancję spłukującą stosuje się roztwór soli kuchennej. 7