Pierwszy Urząd Skarbowy w Częstochowie www.isnet.katowice.pl/us/2409 Najważniejsze zmiany w podatku VAT od 1 stycznia 2014r. www.isnet.katowice.pl/us/2409 ul. Rolnicza 33, 42-200 Częstochowa tel.: +48 34 329 0 1 00 fax: +48 34 325 57 70 e-mail: us2409@sl.mofnet.gov.pl www.isnet.katowice.pl/us/2409l
Najważniejsze zmiany w podatku VAT od 1 stycznia 2014r. wprowadzone ustawą z dnia 7 grudnia 2012r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012r. poz. 1456) 1. Moment powstania obowiązku podatkowego Zasada ogólna (art.19a ust.1)- obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Przekazanie przez właściciela na rzecz nabywcy prawa do rozporządzania towarem ma istotne znaczenie dla powstania obowiązku podatkowego. W związku z tą zmianą rozliczenie podatku VAT nastąpi w miesiącu dokonania dostawy towarów lub wykonania usług. Szczególny moment powstania obowiązku podatkowego: usługi wykonane częściowo (art. 19a ust. 2.). Usługę uznaje się za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę. Obowiązek podatkowy będzie powstawał z upływem miesiąca, w którym dana część usługi zostanie zrealizowana. usługi o charakterze ciągłym (art. 19a ust. 3.). Usługi, dla których ustalane są następujące po sobie terminy płatności, uznawać będzie się za wykonane z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności, aż do momentu zakończenia świadczenia tych usług. W odniesieniu do usług świadczonych przez okres dłuższy niż rok, jeśli w danym roku nie upływają terminy rozliczeń, uznać można będzie za wykonane z upływem każdego roku podatkowego, aż do momentu zakończenia świadczenia tych usług. otrzymanie całości bądź części zapłaty (z tytułu: umowy komisu, przeniesienia własności towarów z nakazu organu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie, usług świadczonych w stosowanym postępowaniu na zlecenie sądów lub prokuratury, dostawy towarów w trybie egzekucji), a także otrzymania całości lub części dotacji, subwencji i innych dopłat - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, dotacji, subwencji itp. w odniesieniu do otrzymanej kwoty. z chwilą wystawienia faktury (art. 19a ust 5 pkt. 3.) z tytułu świadczenia usług budowlanych, dostawy książek drukowanych (z wyjątkami), drukowaniu książek (z wyjątkami). W sytuacji, gdy podatnik nie wystawi faktury lub wystawi ją z opóźnieniem to obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminów wystawienia faktury (art. 19a ust. 6.) Terminy wystawienia faktur zostały określone w art. 106i ust. 3 i 4. dostawa mediów (art. 19a ust. 5 pkt. 4.) Zapis ten wprowadza zmianę momentu powstania obowiązku podatkowego z chwilą wystawienia faktury nie później jednak niż z upływem terminu płatności. otrzymanie całości lub części zapłaty przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi (art. 19a ust. 8.). Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania zapłaty w odniesieniu do otrzymanej kwoty. Zapłatę stanowi: przedpłata, zaliczka, zadatek, rata, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu. 2
import towarów (art. 19a ust 9 11.). Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zaistnienia długu celnego. 2. Podstawa opodatkowania Według nowych przepisów obowiązujących od 2014 roku (art. 29a) podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi podatnik otrzymał całość lub część zapłaty, w szczególności przedpłatę, zaliczkę, zadatek lub ratę, wówczas kwota, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku, również wchodzi do podstawy opodatkowania. Podstawę opodatkowania obejmuje (art. 29a ust. 6): podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku; koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy. Elementy wyłączone z podstawy opodatkowania (art. 29 a ust. 7) : kwoty stanowiące obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty; kwoty udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży; kwoty otrzymane od nabywcy lub usługobiorcy, jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku. Podstawę opodatkowania obniżają (art. 29a ust. 10): kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen; wartość zwróconych towarów i opakowań, z pewnym zastrzeżeniem, o którym mowa w ust. 11 i 12; zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło. wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1. 3. Terminy wystawiania faktur Od stycznia 2014r. wprowadza się ogólną zasadę, że fakturę wystawia się nie później niż 15 dnia od zakończenia miesiąca, w którym dokonano dostawy towarów lub wykonano usługę, a w przypadku otrzymania przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi całości lub części zapłaty - nie później niż 15 dnia od zakończenia miesiąca, w którym otrzymano całość lub 3
część zapłaty. Nowy termin odnosi się również do faktur zaliczkowych dokumentujących część zapłaty. Zmiany dotyczące terminu wystawiania faktur zapewnią podatnikom możliwość wystawiania faktur zbiorczych. Zmiana ta uprości dokumentowanie transakcji. Nie będzie problemu, aby podatnik na jednej fakturze zawarł wszystkie transakcje dokonane w ciągu miesiąca kalendarzowego. W pewnych przypadkach (zgodnie z art. 106i ust. 7) możliwe będzie wystawianie faktur w terminie wcześniejszym niż data wykonania usługi lub wydania towaru, nie wcześniej jednak niż 30. dnia przed: - dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi; - otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty. W art. 106i ust. 8 zostały określone wyjątki od tej zasady, dopuszczając wystawienie faktury przed 30 dniem, (jeżeli faktura zawiera informację, jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy). W przypadku świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych, dostawy książek drukowanych oraz czynności polegających na drukowaniu książek (czynności określone w art. 19a ust.5 pkt 3 lit. a-c) terminy wystawienia faktury zostały szczegółowo określone w art. 106i ust. 3 i 4, a dotyczą one m.in.: usług budowlanych oraz budowlano-montażowych, gdzie obowiązek wystawienia faktury powstaje nie później niż 30 dnia od dnia wykonania usług, dostawy książek drukowanych- podatnik musi wystawić fakturę nie później niż 60 dnia od dnia wydania towarów dla dostawy książek drukowanych (PKWiU ex 58.11.1) - z wyłączeniem map i ulotek - oraz gazet, czasopism i magazynów, drukowanych (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1). W sytuacji, gdy umowa przewiduje rozliczenie zwrotów wydawnictw, fakturę wystawia się nie później niż 120 dnia od pierwszego dnia wydania towarów, drukowania książek- podatnik dokonujący czynności polegających na drukowaniu książek (PKWiU ex 58.11.1) - z wyłączeniem map i ulotek - oraz gazet, czasopism i magazynów (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1), z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług, jest zobligowany do wystawienia faktury nie później niż 90 dnia od dnia wykonania czynności. Odmienne terminy wystawiania faktur będą dotyczyły również niezwróconych przez nabywcę opakowań (art. 106i ust. 5 ustawy), czy faktur wystawianych na żądanie nabywcy (art. 106b ust. 3). I tak w przypadku 7 dnia od określonego w umowie dnia zwrotu opakowania, lub 60 dnia od dnia wydania opakowania, jeżeli w umowie nie określono terminu zwrotu opakowania. Zgodnie z nowymi przepisami podatnik wystawia fakturę na żądanie nabywcy w dwóch przypadkach, kiedy dokumentują: czynności, o których mowa w art. 106b ust. 1 pkt 1 (sprzedaż), z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 (m.in. media), oraz otrzymanie całości lub części 4
zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów - jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1, sprzedaż zwolnioną (z pewnymi wyjątkami np. rolnik ryczałtowy w zakresie prowadzonej działalności rolniczej dostarczający produkty rolne) pod warunkiem, że żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty. W sytuacji gdy żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone do końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty, co do zasady należy sporządzić ją nie później niż 15 dnia miesiąca następującego, po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru, wykonano usługę, lub otrzymano zaliczkę (art. 106i ust. 6 pkt 1). Natomiast gdy żądanie wystawienia faktury zostanie zgłoszone po miesiącu, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty, fakturę należy sporządzić nie później niż15 dnia od dnia zgłoszenia żądania. Począwszy od roku 2014 wszelkie przepisy dotyczące wystawiania faktur zostaną przeniesione bezpośrednio do art. 106a-106q ustawy o VAT, w związku z czym przestanie obowiązywać Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług. 4. Prawo do odliczenia podatku VAT. Od stycznia 2014r. wg zasady ogólnej prawo do odliczenia podatku VAT podatnik nabędzie w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy po stronie dokonującego czynności (art. 86 ust. 10 ustawy o VAT). W związku z tym odbiorca faktury będzie musiał weryfikować, czy u sprzedawcy powstał już obowiązek podatkowy na gruncie podatku VAT, czy też nie. Jednak w art. 86 ust. 10b wskazano, że prawo do odliczenia podatku będzie przysługiwać dodatkowo pod warunkiem posiadania faktury dokumentującej nabycie towarów i usług lub wpłacenie zaliczki. Szczególnie uważni muszą być przedsiębiorcy, którzy mają do czynienia z wewnątrzwspólnotowym nabyciem towarów (WNT). W takiej sytuacji prawo do odliczenia VAT powstanie w momencie, w którym zaistniał obowiązek podatkowy. Jeżeli jednak podatnik nie otrzyma faktury w ciągu trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym on powstał, to ma obowiązek korekty podatku naliczonego. Po otrzymaniu faktury podatnik uwzględni podatek naliczony w bieżącej deklaracji. 5. Zwolnienia przedmiotowe Od stycznia 2014r. zmienia się art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT oraz zostanie dodany pkt 2a. Zwolnieniem będzie objęta dostawa towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeśli przy nabyciu tych towarów (odpowiednio imporcie lub wytworzeniu) nie przysługiwała prawo do odliczenia. Zwolnieniem objęta zostanie również dostawa gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów (pkt 2a) oczywiście pod warunkiem, że z tytułu ich nabycia, importu lub wytworzenia nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do odliczenia podatku. 5
6. Zmiany dotyczące ustalania limitu zwolnienia Od 1 stycznia 2014r. do wartości sprzedaży dokonywanej przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym 150.000 zł nie wlicza się : wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej; odpłatnej dostawy towarów i świadczenia usług zwolnionych na postawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 z wyjątkiem: transakcji związanych z nieruchomościami (ustawodawca nie precyzuje czy transakcje dotyczą wyłącznie dostawy, czy również najmu, zatem należy przyjąć szerszy zakres tego pojęcia i uznać, iż transakcje dotyczyć będą zarówno dostawy jak i najmu) usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41, usług ubezpieczeniowych - pod warunkiem, że czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych (wyjaśnienie pojęcia charakteru pomocniczego transakcji w świetle orzeczeń TSUE transakcjami pomocniczymi są transakcje, które angażują bardzo ograniczoną ilość towarów i usług, nie stanowią stałego i koniecznego elementu w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa), odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji. Ważna zmiana dotyczy momentu utraty zwolnienia. Od 2014r. zwolnienie traci moc, począwszy od czynności, którą przekroczono kwotę limitu i opodatkowanie dotyczy całej kwoty (a nie jak dotychczas, kiedy zwolnienie traciło moc w momencie przekroczenie kwoty 150.000 zł a opodatkowaniu podlegała nadwyżka ponad tę kwotę). Celem wprowadzonych zmian jest dostosowanie polskich przepisów podatkowych do regulacji unijnych. Zatem już teraz należy zadbać o dostosowanie Państwa systemów informatycznych do wprowadzonych zmian, gdyż zwłoka w tym zakresie może skutkować błędami w rozliczeniach podatkowych. 6