Adam Bartosiewicz, Karolina Gierszewska Tomasz Krywan, Ewa Sokołowska-Strug Rafał Styczyński, Paweł Tomasz Ziółkowski ZMIANY W ZASADACH FAKTUROWANIA W 2013 I 2014 ROKU Warszawa 2013
Stan prawny na 1 stycznia 2013 r. Wydawca Grzegorz Jarecki Redaktor prowadzący Marzena Mola a Redaktor merytoryczny Magdalena Stankiewicz Łamanie Kamila Tomecka Projekt graficzny okładki i stron tytułowych Maciej Sadowski Copyright by Wolters Kluwer Polska SA, 2013 ISBN: 978-83-264-4245-2 Wydane przez: Wolters Kluwer Polska SA Redakcja Książek 01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a tel. 22 535 82 00, fax 22 535 81 35 e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl www.wolterskluwer.pl księgarnia internetowa www.profinfo.pl
SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... 7 Rozdział I Zmiany w zakresie wystawiania faktur VAT wchodzące w życie od 2013 oraz 2014 r... 9 1. Zagadnienia ogólne... 9 2. Podmiot wystawiający fakturę...13 3. Kiedy nie ma obowiązku wystawienia faktury...15 4. Wygląd faktury (elementy podstawowe)...17 5. Adnotacje na fakturze oraz brak obowiązku umieszczania nr rejestracyjnego...24 6. Faktura uproszczona...26 7. Faktura zaliczkowa a faktura rozliczeniowa...28 8. Moment wystawienia faktury...29 9. Faktury korygujące...41 10. Noty korygujące...42 11. Faktury wewnętrzne...42 12. Autentyczność pochodzenia oraz integralność treści faktury...44 13. Samofakturowanie...45 Rozdział II Przepisy obowiązujące przed i po 1 stycznia 2013 r...47 Rozdział III Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2014 r...79 Rozdział IV Fakturowanie w praktyce...93 1. Czy brak słowa VAT w nazwie Faktura VAT-RR skutkuje brakiem możliwości odliczenia VAT?...93 2. Jak w 2013 r. prawidłowo wykazywać na fakturze rabat?...94
6 SPIS TREŚCI 3. Czy przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują konieczność opracowania regulaminu fakturowego?... 96 4. Czy można stosować dzienną numerację faktur?... 98 5. Czy na jednej fakturze może występować kilka transakcji opodatkowanych w różny sposób?... 99 6. Czy podatnik zwolniony z VAT ma obowiązek wystawiać faktury?...100 7. Kiedy powstanie obowiązek podatkowy w VAT, jeżeli w sposób ciągły są wykonywane usługi konsultacyjne i dystrybucyjne sprzętu ortopedycznego i usługa wykonana jest na ostatni dzień każdego miesiąca, a faktura wystawiana w następnym miesiącu?...103 8. Czy od 1 stycznia 2013 r. podatnicy rozliczający się metodą kasą mają obowiązek wystawiać faktury z adnotacją metoda kasowa?...105 9. Jak dokumentować prawidłowo na potrzeby VAT usługi budowlane wykonywane w innych państwach członkowskich?...107 10. Jak rozliczyć na gruncie VAT koszty dodatkowego ubezpieczenia wykupionego dla pracowników wyjeżdżających w zagraniczną podróż służbową?...108
Wykaz skrótów u.p.t.u. ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) r.f. rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360 z późn. zm.) r.f.e. rozporządzanie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2010 r. w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej, zasad ich przechowywania oraz trybu udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej (Dz. U. Nr 249, poz. 1661)
Rozdział I Zmiany w zakresie wystawiania faktur VAT wchodzące w życie od 2013 oraz 2014 r. Z dniem 13 lipca 2010 r. Rada Unii Europejskiej wydała dyrektywę 2010/45/UE z dnia 13 lipca 2010 r. zmieniającą dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do przepisów dotyczących fakturowania (Dz. Urz. UE L 189 z 22.07.2010, s. 1), która zmienia dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, s. 1), czyli podstawowy akt prawny regulujący zasady rozliczania podatku od wartości dodanej [VAT] w ramach Unii Europejskiej, w odniesieniu do przepisów dotyczących fakturowania. Celem Rady UE było wprowadzenie przepisów, dzięki którym we wszystkich krajach członkowskich UE podstawowe, ogólne zasady wystawiania faktur będą identyczne lub zbliżone. Poprzez powyższe, kontrahenci z dwóch różnych krajów UE (np. z Polski i Danii), nabywając od siebie nawzajem towary czy usługi, mają posługiwać się podobnymi dokumentami sprzedaży (w zakresie wyglądu, rodzaju, elementów jakie zawierają itp.). Dzięki temu wzrosnąć ma pewność obrotu gospodarczego oraz zniknąć dysproporcja w różnych krajach członkowskich UE w zakresie ewentualnych wymogów związanych z formalnym dokumentowaniem sprzedaży. 1. Zagadnienia ogólne Mocą dyrektywy 2010/45/UE z dnia 13 lipca 2010 r. zmieniająej dyrektywę 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej w odniesieniu do przepisów dotyczących fakturowania (Dz. Urz.
10 Rozdział I UE L 189 z 22.07.2010, s. 1) państwa członkowskie zostały zobowiązane do transpozycji jej przepisów do ustawodawstwa krajowego nie później niż do dnia 31 grudnia 2012 r., przy czym wejście w życie tych przepisów musi nastąpić najpóźniej 1 stycznia 2013 r. Od 1 maja 2004 r. do 31 grudnia 2012 r. regulacje związane z fakturami znajdowały się w ustawodawstwie polskim w trzech aktach prawnych. Mianowicie: 1) w samej ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) dalej u.p.t.u. przy czym tutaj znajdował się jedynie zarys najważniejszych informacji, tj. kto i w jakiej sytuacji ma obowiązek wystawić fakturę, 2) w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. 1 w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 68, poz. 360 z późn. zm.) dalej r.f. w tym akcie prawnym dokładnie wskazano elementy obowiązkowe faktury, terminy jej wystawiania, elementy, jakie musi dodatkowo zawierać przy poszczególnych rodzajach sprzedaży (np. przy sprzedaży w ramach komisu czy przy sprzedaży paliwa itp.) oraz 3) w rozporządzaniu z dnia 17 grudnia 2010 r. w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej, zasad ich przechowywania oraz trybu udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej (Dz. U. Nr 249, poz. 1661) dalej r.f.e. Wiadomo już (została bowiem uchwalona ustawa z dnia 23 listopada 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw 2 ), że od 1 stycznia 2014 r. praktycznie prawie wszystkie regulacje dotyczące faktur będą znajdowały się w samej treści u.p.t.u. (a nie jak obecnie, głównie w r.f.). Regulacje te będą odpowiadały wszystkim wymogom wymienionej powyżej dyrektywy 2010/45/UE w odniesieniu do przepisów dotyczących fakturowania. Co natomiast z okresem pomiędzy 1 stycznia 2013 r. a 1 stycznia 2014 r.? Powyżej przecież wskazano, że państwa członkowskie zostały zo- 1 Od maja 2004 r. wychodziły w tym zakresie stosowne rozporządzenia. 2 Na dzień sporządzania niniejszego komentarza ustawa czeka na ogłoszenie w Dzienniku Ustaw.
Zmiany w zakresie wystawiania faktur VAT wchodzące w życie... 11 bowiązane do implementowania przepisów Dyrektywy fakturowej najpóźniej do 1 stycznia 2013 r. Co ważne, brak zastosowania się do wskazanego obowiązku groził karami finansowymi. Otóż, w tej materii postanowiono dokonać następującego zabiegu. Z dniem 1 stycznia 2013 r. wprowadzone w życie zostały tylko te przepisy, których brak narażał Polskę na kary finansowe. W pozostałym zakresie (tam, gdzie kary finansowe nie groziły i gdzie państwo członkowskie miało możliwość samodzielnego decydowania o sposobie regulacji) zmiany nastąpią dopiero od 1 stycznia 2014 r. Jednocześnie ww. zmiany zostały wprowadzone: 1) rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2012 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. poz. 1428), oraz 2) rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej, zasad ich przechowywania oraz trybu udostępniania organowi podatkowemu lub organowi kontroli skarbowej (Dz. U. poz. 1528). Przez cały 2013 r. obowiązuje również w niezmienionym w tym zakresie brzmieniu u.p.t.u. (dokładnie jej art. 106 podający zarys najważniejszych informacji, tj. kto i w jakiej sytuacji ma obowiązek wystawić fakturę). Akty prawne, w których ujęte zostały przepisy regulujące zasady wystawiania faktur VAT Stan do końca 2012 r. 2013 r. Stan od 1 stycznia 2014 r. 1. ustawa o VAT (ogólny zarys) 1. ustawa o VAT (ogólny zarys) 2. r.f. (wszelkie szczegóły) 2. zmienione r.f. (wszelkie szczegóły) 3. rozporządzenie w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej (zasady przesyłu) 3. nowe rozporządzenie w sprawie przesyłania faktur w formie elektronicznej (zasady przesyłu) Najprawdopodobniej tylko: 1. u.p.t.u. (zarówno ogólny zarys jak i wszelkie szczegóły)