I Ogólnopolskie Sympozjum Parków Narodowych Międzyzdroje 24-27.09.2009 r.
Aktywizujące formy i metody edukacji przyrodniczej oraz ekologicznej Program wystąpienia: 1. Omówienie nowej Podstawy Programowej w zakresie przedmiotów przyrodniczych. 2. Konsekwencje przyjętych rozwiązań dla szkół i nauczycieli. 3. Wybrane formy i metody edukacji przyrodniczej i ekologicznej. 4. Wybrane programy edukacji ekologicznej i przyrodniczej realizowane w roku szkolnym 2009/2010. 5. Wykaz literatury pomocniczej. 6. Prezentacja publikacji i pomocy naukowych.
Ministerstwo Edukacji Narodowej REFORMA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO
REFORMA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Nowa podstawa programowa
REFORMA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Nowa podstawa programowa Została wprowadzona rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. Dziennik Ustaw z dnia 15 stycznia 2009 r., Nr 4, poz.17
REFORMA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Nowa podstawa programowa: -jest dostępna na stronie - jest wydana w 8 tomach przedmiotowych z komentarzami ekspertów - w szkołach będzie wdrażana rok po roku, od września 2009r., począwszy od pierwszych klas szkół podstawowych i gimnazjów - w przedszkolach będzie realizowana od września 2009r.
REFORMA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Kalendarz wdrażania w szkołach zmian programowych Rok szkolny Zreformowane nauczanie w klasach 2009/2010 I SP I Gimnazjum 2010/2011 II SP II Gimnazjum 2011/2012 III SP III Gimnazjum egzamin gimnazjalny dostosowany do nowej podstawy programowej 2012/2013 IVSP I L I T I ZSZ 2013/2014 V SP II L II T II ZSZ 2014/2015 VI SP sprawdzian dostosowany do nowej podstawy programowej III L matura dostosowana do nowej podstawy programowej III T III ZSZ 2015/2016 IV T I LU 2016/2017 II LU
REFORMA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Podstawa programowa z komentarzami tomy 1-8 Tom 1 Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna Tom 2 Język polski Tom 3 Języki obce Tom 4 Edukacja historyczna i obywatelska Historia i społeczeństwo, historia, wiedza o społeczeństwie, podstawy przedsiębiorczości, ekonomia w praktyce, wychowanie do życia w rodzinie, etyka, filozofia Tom 5 Edukacja przyrodnicza Przyroda, geografia, biologia, chemia, fizyka Tom 6 Edukacja matematyczna i techniczna Matematyka, zajęcia techniczne, zajęcia komputerowe, informatyka Tom 7 Edukacja artystyczna Muzyka, plastyka, zajęcia artystyczne, wiedza o kulturze, język łaciński i kultura antyczna, historia muzyki, historia sztuki Tom 8 Wychowanie fizyczne i edukacja dla bezpieczeństwa
REFORMA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Struktura tomu np. Tom 5 Edukacja przyrodnicza I. Część ogólna II. Część szczegółowa Podstawa programowa edukacja przyrodnicza klasy I-III Zalecane warunki i sposób realizacji Podstawa programowa przyroda klasy IV-VI Zalecane warunki i sposób realizacji Komentarz do podstawy programowej przedmiotu przyroda w szkole podstawowej Podstawa programowa przyroda liceum Zalecane warunki i sposób realizacji Podstawy programowe biologia,chemia,geografia,fizyka gimn.i liceum Zalecane warunki i sposób realizacji Komentarze do podstaw programowych przedmiotów przyrodniczych w gimnazjum i liceum III. Opinie o podstawie programowej
CO NOWEGO NOWA PODSTAWA W PODSTAWIE PROGRAMOWA PROGRAMOWEJ? Co określa podstawa programowa kształcenia ogólnego? Podstawa programowa to rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej, które określa, czego szkoła jest zobowiązana nauczyć ucznia o przeciętnych uzdolnieniach na każdym etapie kształcenia. Autorzy podstawy dołożyli wszelkich starań, by zdefiniowany w niej zakres treści był możliwy do opanowania przez takiego ucznia. Nie wyklucza to możliwości poszerzania zakresu nauczanych treści podstawa zobowiązuje nauczyciela do wzbogacania i pogłębiania treści nauczania stosownie do uzdolnień jego uczniów.
REFORMA CO NOWEGO NOWA PROGRAMOWA PODSTAWA W PODSTAWIE KSZTAŁCENIA PROGRAMOWA PROGRAMOWEJ? OGÓLNEGO Co określa podstawa programowa kształcenia ogólnego? Podstawa programowa opisuje cele oraz treści kształcenia dla każdego przedmiotu i każdego etapu edukacyjnego: etap I - edukacja wczesnoszkolna etap II - klasy IV-VI szkoły podstawowej etap III - gimnazjum etap IV - szkoła ponadgimnazjalna Podstawa programowa określa: - wiadomości, które uczniowie powinni zdobyć, - umiejętności, które uczniowie powinni opanować, - postawy, które szkoła u uczniów powinna kształtować.
REFORMA CO NOWEGO NOWA PROGRAMOWA W PODSTAWA PODSTAWIE KSZTAŁCENIA PROGRAMOWA PROGRAMOWEJ? OGÓLNEGO Język wymagań Dla każdego przedmiotu, na koniec każdego etapu kształcenia, opisane zostały: - cele kształcenia sformułowane w języku wymagań ogólnych - treści nauczania oraz oczekiwane umiejętności uczniów sformułowane w języku wymagań szczegółowych Wymagania te stanowią jedyną podstawę oceniania na egzaminach zewnętrznych (bez osobnego określania standardów wymagań egzaminacyjnych).
Wprowadzanie w świat przyrody i nauki a nowa podstawa programowa Już w wychowaniu przedszkolnym pojawia się cel: budowanie dziecięcej wiedzy o świecie przyrodniczym i technicznym i zakłada się nabywanie umiejętności łączenia przyczyny ze skutkiem i przewidywania, rozumienia zjawisk atmosferycznych i poszanowania poznawanego świata przyrody, a także bezpiecznego korzystania z materiałów i urządzeń domowego użytku oraz mierzenia długości i czasu. Co najmniej 1/5 czasu dzieci mają spędzać w terenie, gdzie miedzy innymi dokonują obserwacji i badań przyrodniczych.
Wprowadzanie w świat przyrody i nauki a nowa podstawa programowa W nauczaniu wczesnoszkolnym zadaniem szkoły jest między innymi zapewnienie warunków do aktywności badawczej dziecka i rozwiązywania problemów. W zakresie treści mamy wychowanie do rozumienia i poszanowania przyrody ożywionej i nieożywionej oraz rozumienie zjawisk atmosferycznych i bezpieczne zachowanie stosownie do warunków pogody. W zakresie umiejętności występują takie cele jak: obserwowanie i prowadzenie prostych doświadczeń przyrodniczych, rozumienie wpływu przyrody nieożywionej na życie ludzi, roślin i zwierząt, dbałość o bezpieczeństwo i unikanie zagrożeń.
Wprowadzanie w świat przyrody i nauki a nowa podstawa programowa cd. Dla realizacji tych celów potrzebne są w przedszkolu i szkole odpowiednio wyposażone kąciki tematyczne (np. przyrodniczy, techniczny, naukowy). Wiedza i umiejętności przyrodnicze nie mogą być wyłącznie kształtowane w salach przy pomocy pakietów edukacyjnych czy internetu, lecz także w naturalnym środowisku i odpowiednich ośrodkach edukacyjnych poza szkołą. Edukacja przyrodnicza realizowana w wychowaniu przedszkolnym i nauczaniu wczesnoszkolnym jest wstępem do bardziej systematycznej nauki przyrody w klasach IV-VI. Dlatego niezbędna jest znajomość celów, zadań i treści podstawy programowej tego przedmiotu przez nauczycieli wychowania przedszkolnego i nauczania wczesnoszkolnego (I-III).
REFORMA CO NOWEGO NOWA PROGRAMOWA W PODSTAWA PODSTAWIE KSZTAŁCENIA PROGRAMOWA PROGRAMOWEJ? OGÓLNEGO Na przykład: przyroda II etap edukacyjny klasy IV-VI SP Cele kształcenia wymagania ogólne 1.Zaciekawienie światem przyrody Uczeń stawia pytania dotyczące zjawisk zachodzących w przyrodzie, prezentuje postawę badawczą w poznawaniu prawidłowości świata przyrody przez poszukiwanie odpowiedzi na pytania: dlaczego, jak jest, co się stanie, gdy. 2.Stawianie hipotez na temat zjawisk i procesów zachodzących w przyrodzie i ich weryfikacja Uczeń przewiduje przebieg niektórych zjawisk i procesów przyrodniczych, wyjaśnia proste zależności między zjawiskami, przeprowadza obserwacje i doświadczenia wg. instrukcji, rejestruje ich wyniki w różnej formie oraz je objaśnia, używając prawidłowej terminologii. 3.Praktyczne wykorzystanie wiedzy przyrodniczej Uczeń orientuje się w otaczającej go przestrzeni przyrodniczej i kulturowej, rozpoznaje sytuacje zagrażające zdrowiu i życiu oraz podejmuje działania zwiększające bezpieczeństwo własne i innych, świadomie działa na rzecz ochrony własnego zdrowia.
REFORMA CO NOWEGO NOWA PROGRAMOWA W PODSTAWA PODSTAWIE KSZTAŁCENIA PROGRAMOWA PROGRAMOWEJ? OGÓLNEGO Na przykład: przyroda II etap edukacyjny klasy IV-VI SP Cele kształcenia wymagania ogólne cd. 4.Poszanowanie przyrody Uczeń zachowuje się w środowisku zgodnie z obowiązującymi zasadami, działa na rzecz ochrony przyrody i dorobku kulturowego społeczności. 5.Obserwacje, pomiary i doświadczenia Uczeń korzysta z różnych źródeł informacji (własnych obserwacji, badań, doświadczeń, tekstów, map, tabel, fotografii, filmów), wykonuje pomiary i korzysta z instrukcji (słownej, tekstowej i graficznej), dokumentuje i prezentuje wyniki obserwacji i doświadczeń, stosuje technologie informacyjno-komunikacyjne.
REFORMA PROGRAMOWA NOWA PODSTAWA KSZTAŁCENIA PROGRAMOWA OGÓLNEGO Na przykład: przyroda II etap edukacyjny klasy IV-VI SP Treści kształcenia wymagania szczegółowe Ja i moje otoczenie. Orientacja w terenie. Obserwacje, doświadczenia przyrodnicze i modelowanie. Najbliższa okolica. Człowiek a środowisko. Właściwości substancji. Krajobrazy Polski i Europy. Organizm człowieka. Zdrowie i troska o zdrowie. Zjawiska elektryczne i magnetyczne w przyrodzie. Ziemia we Wszechświecie. Lądy i oceany. Krajobrazy świata. Przemiany substancji. Ruch i siły w przyrodzie
REFORMA CO NOWEGO NOWA PROGRAMOWA W PODSTAWA PODSTAWIE KSZTAŁCENIA PROGRAMOWA PROGRAMOWEJ? OGÓLNEGO Na przykład wymagania szczegółowe do działu: Najbliższa okolica. 1. Rozpoznaje w terenie przyrodnicze (nieożywione i ożywione) oraz antropogeniczne składniki krajobrazu i wskazuje zależności między nimi. 2. Wymienia i charakteryzuje czynniki warunkujące życie na lądzie. 3. Obserwuje i nazywa typowe organizmy lasu, łąki, pola uprawnego. 4. Opisuje przystosowania budowy zewnętrznej i czynności życiowych organizmów lądowych do środowiska życia, na przykładach obserwowanych organizmów. 5. Wskazuje organizmy samożywne i cudzożywne oraz podaje podstawowe różnice w sposobie ich odżywiania się. 6. Przedstawia proste zależności pokarmowe zachodzące między organizmami lądowymi, posługując się modelem lub schematem. 7. Rozpoznaje i nazywa warstwy lasu, charakteryzuje panujące w nich warunki abiotyczne. 8. Obserwuje zjawiska zachodzące w cieku wodnym, określa kierunek i szacuje prędkość przepływu wody, rozróżnia prawy i lewy brzeg. 9. Rozróżnia i opisuje rodzaje wód powierzchniowych. 10. Wymienia i charakteryzuje czynniki warunkujące życie w wodzie.
REFORMA CO NOWEGO NOWA PROGRAMOWA W PODSTAWA PODSTAWIE KSZTAŁCENIA PROGRAMOWA PROGRAMOWEJ? OGÓLNEGO Na przykład wymagania szczegółowe do działu: Najbliższa okolica -cd. 11. Obserwuje i nazywa typowe rośliny i zwierzęta żyjące w jeziorze lub rzece, opisuje przystosowania ich budowy zewnętrznej i czynności życiowych do środowiska życia. 12. Przedstawia proste zależności pokarmowe występujące w środowisku wodnym, posługując się modelem lub schematem. 13 Rozpoznaje i nazywa skały typowe dla miejsca zamieszkania: piasek, glina i inne charakterystyczne dla okolicy. 14 Opisuje glebę jako zbiór składników nieożywionych i ożywionych, wyjaśnia znaczenie organizmów glebowych i próchnicy w odniesieniu do żyzności gleby.
REFORMA CO NOWEGO NOWA PROGRAMOWA W PODSTAWA PODSTAWIE KSZTAŁCENIA PROGRAMOWA PROGRAMOWEJ? OGÓLNEGO Na przykład wymagania szczegółowe do działu: Obserwacje, doświadczenia przyrodnicze i modelowanie. 1. Obserwuje wszystkie fazy rozwoju rośliny, dokumentuje obserwacje 2. Obserwuje i nazywa zjawiska atmosferyczne zachodzące w Polsce 3. Obserwuje i rozróżnia stany skupienia wody, bada doświadczalnie zjawiska parowania, skraplania, topnienia i zamarzania (krzepnięcia) wody 4. Posługuje się pojęciem drobina jako najmniejszym elementem budowy materii, prezentuje za pomocą modelu drobinowego trzy stany skupienia ciał 5. Opisuje skład materii jako zbiór różnego rodzaju drobin tworzących różne substancje i ich mieszaniny 6. Prezentuje na modelu drobinowym właściwości ciał stałych, cieczy i gazów 7. Podaje przykłady ruchu drobin w gazach i cieczach (dyfuzja) oraz przedstawia te zjawiska na modelu lub schematycznym rysunku 8. Obserwuje proste doświadczenia wykazujące rozszerzalność cieplną ciał stałych oraz przeprowadza, na podstawie instrukcji, doświadczenia wykazujące rozszerzalność cieplną gazów i cieczy 9. Podaje przykłady występowania i wykorzystania rozszerzalności cieplnej ciał w życiu codziennym, wyjaśnia zasadę działania termometru cieczowego
REFORMA CO NOWEGO NOWA PROGRAMOWA W PODSTAWA PODSTAWIE KSZTAŁCENIA PROGRAMOWA PROGRAMOWEJ? OGÓLNEGO Na przykład wymagania szczegółowe do działu: Obserwacje, doświadczenia przyrodnicze i modelowanie - cd. 10. Wykonuje i opisuje proste doświadczenia wykazujące istnienie powietrza i ciśnienia atmosferycznego, buduje na podstawie instrukcji prosty wiatromierz i wykorzystuje go w prowadzeniu obserwacji 11. Wymienia nazwy składników pogody (temperatura powietrza, opady, ciśnienie atmosferyczne, kierunek i siła wiatru) oraz przyrządów służących do ich pomiaru, podaje jednostki pomiaru temperatury i opadów stosowane w meteorologii. 12. Obserwuje pogodę, mierzy temperaturę powietrza oraz określa kierunek i siłę wiatru, rodzaje opadów i osadów, stopień zachmurzenia nieba, prowadzi kalendarz pogody. 13. Opisuje i porównuje cechy pogody w różnych porach roku, dostrzega zależność między wysokością Słońca, długością dnia a temperaturą powietrza w ciągu roku.
REFORMA PROGRAMOWA NOWA PODSTAWA KSZTAŁCENIA PROGRAMOWA OGÓLNEGO Na przykład wymagania szczegółowe do działu: Człowiek a środowisko 1. Prowadzi obserwacje i proste doświadczenia wykazujące zanieczyszczenie najbliższego otoczenia (powietrza, wody, gleby). 2. Wyjaśnia wpływ codziennych zachowań w domu, w szkole, w miejscu zabawy na stan środowiska. 3. Proponuje działania sprzyjające środowisku przyrodniczemu. 4. Podaje przykłady miejsc w najbliższym otoczeniu, w których zaszły korzystne i niekorzystne zmiany pod wpływem działalności człowieka. 5. Podaj przykłady pozytywnego i negatywnego wpływu środowiska na zdrowie człowieka.
REFORMA CO NOWEGO NOWA PROGRAMOWA W PODSTAWA PODSTAWIE KSZTAŁCENIA PROGRAMOWA PROGRAMOWEJ? OGÓLNEGO Zalecane warunki i sposób realizacji nauczania przyrody 1. Podział treści nauczania dla poszczególnych klas należy rozpocząć od tego co jest dziecku najlepiej znane czyli od najbliższej okolicy, a następnie rozszerzać je o treści dotyczące Polski i Świata. 2. Głównymi obszarami aktywności ucznia w ramach przedmiotu powinny być: - obserwowanie i mierzenie, -doświadczanie, - prowadzenie doświadczeń, - dokumentowanie i prezentowanie, - stawianie pytań i poszukiwanie odpowiedzi. 3. Szkoła powinna zapewnić warunki do bezpiecznego prowadzenia zajęć badawczych i terenowych, obserwacji i doświadczeń. Część doświadczeń powinna mieć charakter ciągły lub okresowy w powiązaniu np.. Ze zmianami pór roku lub stanów pogody. 4. Podczas prowadzenia zajęć proponuje się wykorzystywanie przedmiotów codziennego użytku oraz produktów stosowanych w gospodarstwie domowym.
REFORMA CO NOWEGO NOWA PROGRAMOWA W PODSTAWA PODSTAWIE KSZTAŁCENIA PROGRAMOWA PROGRAMOWEJ? OGÓLNEGO Przyroda w liceum naukowe, współczesne zagadnienia, zintegrowane nauczanie, fakultatywność tematyki, 1. Przedmiot nowy, obowiązkowo przewidziany dla humanistów, ma wątki tematyczne i przedmiotowe, realizowany przez 60 godzin. 2. Cel ogólny poszerzenie wiedzy z zakresu nauk przyrodniczych i rozumienie metody naukowej, jako polegającej na stawianiu hipotez i ich weryfikowaniu za pomocą obserwacji i eksperymentów. 3. Zajęcia powinny mieć charakter interdyscyplinarny i być realizowane przez nauczycieli różnych specjalności (fizyka, chemia, biologia, geografia). 4. Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem własnego zaplecza doświadczalnego, ale również instytucji o charakterze naukowym i uczelni wyższych.
Zadania nauczyciela przedmiotów przyrodniczych w świetle reformy programowej Dokładne zapoznanie się z nową Podstawą Programową przedmiotów przyrodn. oraz uwagami o realizacji i komentarzem metodycznym autorów ( V Tom). Zapoznanie się z nową Podstawą programową dla etapu I-szego w zakresie edukacji przyrodniczej Dokonanie wyboru programów i podręczników (patrz wykaz podręczników dopuszczonych przez MEN) i/lub opracowanie własnego programu (rozporządzenie MEN z 8 czerwca 2009). Zrealizowanie celów wymienionych w nowej Podstawie Programowej i osiągnięcie efektów kształcenia przez uczniów - w zakresie wymagań ogólnych i szczegółowych. Przygotowanie i realizacja zajęć z eksperymentami, zajęć terenowych i wycieczek edukacyjnych wyposażenie w pomoce, środki finansowe, właściwa organizacja i zapewnienie bezpieczeństwa. Przygotowanie uczniów do nowej formuły sprawdzianu po szkole podstawowej, egzaminu gimnazjalnego w części matematyczno-przyrodniczej i egzaminów maturalnych. Prowadzenie zajęć dodatkowych dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (uczniów z trudnościami i uczniów uzdolnionych). Śledzenie dalszych postępów i dokumentów Reformy programowej.
Edukacja lekcyjna dominujące podejście Informacja Wiedza Wartości Zachowania Proces nauczania/uczenia się Edukacja pozalekcyjna proponowane podejście Działanie Udział w projektach, realizacja pomysłów, rozwiązywanie problemów Pozytywna informacja zwrotna o rezultatach Wiedza Poszukiwanie wiedzy, Zadawanie pytań Troska
Formy i metody pozalekcyjnej edukacji ekologicznej Zajęcia w terenie Zajęcia w pracowni Wycieczki Zielone szkoły Koła zainteresowań Imprezy i kampanie Konkursy Wolontariat Konferencje i zjazdy Szkolna gazetka Strona internetowa E-learning Obserwacje Eksperymenty Metoda projektów Drama, inscenizacje Techniki decyzyjne Analiza przypadku Metaplan SWOT Debaty i dyskusje Burza mózgów Mapa mentalna Składanka ekspercka Rybi szkielet Inne metody aktywizujące
Środki i baza pozalekcyjnej edukacji ekologicznej Poradniki, leksykony Atlasy, klucze, mapy Gazety i czasopisma Filmy i reportaże Pomoce naukowe Zestawy badawcze Pakiety edukacyjne Programy komputerowe Plansze, foliogramy Gry dydaktyczne Zasoby przyrodnicze Ścieżki dydaktyczne Muzea przyrodnicze Ośrodki edukacji przyrodniczej i ekologicznej Pracownie i laboratoria naukowe Wystawy przyrodnicze Zakłady przemysłowe i usługowe Media Urzędy i samorządy Organizacje pozarządowe Specjaliści, naukowcy, eksperci
Instytucje i programy edukacji przyrodniczo-ekologicznej Program Na spotkanie z przyrodą o każdej porze roku OEPL w Kliniskach i ZCDN Program Miasto, szkoła, dom w równowadze ze środowiskiem ZCDN Program Ekozespoły Fundacja GAP Polska i ZCDN Program Kioto w domu REC Polska i ZCDN Program Szkoła liderem środowiskowej edukacji ekologicznej Fundacja Prawobrzeże i ZCDN Program Beagle UCBS UW i ZCDN Program Szkoły dla ekorozwoju Fundacja Partnerstwo dla Środowiska w Krakowie Inne programy, projekty i kampanie (np. ZSOEEiP, WPN, LOP, OEPL, OS-BwZEE w Ostoi, PKE, GPN i inne)
Formy doskonalenia dla nauczycieli organizowane przez ZCDN III/B/42 Eksperymenty uczniowskie w nauczaniu przyrody III/B/41 Umiejętność naukowego rozumowania w przedmiotach przyrodniczych IV/13 Eksperymenty dziecięce w przedszkolu i edukacji wczesnoszkolnej III/F/1 Kurs kierowników wycieczek szkolnych Wycieczki edukacyjne do nowej Oczyszczalni Ścieków i Zakładu Produkcji Wody w Szczecinie (od stycznia 2010 r. w soboty). Konferencja Edukacja astronomiczna młodego pokolenia Wycieczka edukacyjna do Drawieńskiego Parku Narodowego (II sem. roku szkolnego 2009/20010)
Propozycje działań edukacyjnych dla parków Wizyty i zajęcia pracowników parku w szkołach Propozycje projektów edukacyjnych częściowo realizowanych w parkach Wystawy przyrodnicze w szkołach i placówkach Wyposażanie szkół w eksponaty przyrodnicze, żywe okazy, plansze edukacyjne, filmy przyrodnicze Wolontariat dla młodzieży, edukowanie młodzieżowych trenerów i przewodników Tworzenie przyrodniczych pakietów edukacyjnych wspólnie z nauczycielami, doradcami i nauczycielami konsultantami Merytoryczna pomoc szkołom w organizacji akcji i kampanii i programów Tworzenie sieci placówek stale wspieranych przez park Udostępnianie szkołom informacji naukowych w formie opracowań popularnonaukowych, prezentacji w PowerPoint itp.. Tworzenie platformy e-lerningowych, organizowanie video-konferencji dl szkół, zakładanie zdalnego monitoringu obserwacyjnego,
Ewaluacja efektów edukacji przyrodniczej i ekologicznej prowadzonej w szkole i poza nią Ze względu na interdyscyplinarny charakter EEiP i potrzebę ewaluacji osiągnięć uczniów w zakresie wiedzy i umiejętności, a także nabywanych postaw i zachowań - ocenianie efektów EEiP musi być wielowymiarowe obejmując proces (działanie) i samoocenę ucznia Wśród odpowiednich warto wymienić: TESTY I KONKURSY O CHARAKTERZE MIĘDZYPRZEDMIOTOWYM ANALIZĘ WYTWORÓW UCZNIÓW RAPORTY Z REALIZACJI PROJEKTÓW, BADAŃ I OBSERWACJI DOKUMENTACJĘ PRZEBIEGU IMPREZ, AKCJI, KAMPANII OPINIE PODMIOTÓW LOKALNEGO ŚRODOWISKA ANALIZĘ ANKIET, KART SAMOOCENY, KART OBSERWACJI UCZNIÓW Największym jednak sukcesem nauczyciela i innych osób wspierających lekcyjną i pozalekcyjną edukację ekologiczną i przyrodniczą będzie aktywna i samodzielna działalność uczniów w zakresie ochrony przyrody i propagowania pro-środowiskowych zachowań (ekologicznego, zrównoważonego stylu życia)
Przykłady realizacji metod i technik nauczania
Propozycje przyrodniczych publikacji i pomocy naukowych Wydawnictwo Multico www.multicobooks.pl Oficyna Tempus www.w-tempus.pl Oficyna IN PLUS www.oficyn.com Wydawnictwo Jedność www.jednosc.com.pl Producenci pomocy dydaktycznych: www.pierron.com.pl, www.fpnnysa.com.pl, www.elboxedu.pl, www.meridian.com.pl, www.pomoce-dydaktyczne.pl www.dromader.com.pl, www.zamkor.pl, www.jangar.pl, www.astrokrak.pl, www.deltaoptical.pl, www.ecotone.pl,