II Polsko Francuskie seminarium konsultacyjne MODERNIZACJA TORU WODNEGO ŚWINOUJŚCIE - SZCZECIN DO GŁĘBOKOŚCI 12,50 m. Wybrane aspekty realizacji projektu i założenia gospodarowania urobkiem pogłębiarskim. Opracował: Roland Pazdan 30.01.2015 r.
TORY WODNE NA MORSKICH WODACH WEWNĘTRZNYCH ZARZĄDZANE PRZEZ UMS
Tor podejściowy do portu Świnoujście (na Zatoce Pomorskiej)
RODZAJE DZIAŁANOŚCI URZĘDU MORSKIEGO W SZCZECINIE GENERUJĄCE UROBEK POGŁĘBIARSKI. JEDNYM Z USTAWOWYCH ZADAŃ UMS JEST UTRZYMANIE I BUDOWA INFRASTRUKTURY DOSTĘPU OD STRONY MORZA DO PORTÓW MORSKICH. W ZWIĄZKU Z TYM UMS WYKONUJE: SYSTEMATYCZNE PRACE POGŁEBIARSKIE ZWIĄZANE Z KONSERWACJĄ I UTRZYMANIEM PARAMETRÓW (SZEROKOŚCI, GŁĘBOKOŚCI) ISTNIEJĄCYCH TORÓW WODNYCH I INNYCH AKWENÓW STANOWIĄCYCH INFRASTRUKTURĘ DOSTĘPOWĄ, INWESTYCJE W ZAKRESIE BUDOWY NOWYCH ELEMENTÓW INFRASTRUKTURY DOSTĘPU DO PORTÓW STOSOWNIE DO POTRZEB I DECYZJI NADRZĘDNYCH (MINISTERSTWA \ RZĄDU).
ORIENTACYJNE KUBATURY UROBKU POGŁĘBIARSKIEGO ZWIĄZANE Z BIEŻĄCYM UTRZYMANIEM TORÓW DO ŚWINOUJŚCIA I SZCZECINA (PORTY MORSKIE O SZCZEGÓLNYM ZNACZENIU DLA GOSPODARKI) Urząd Morski w Szczecinie w ramach utrzymania toru Świnoujście Szczecin i toru podejściowego do Świnoujścia wydobywa około 150 500 tys. m3 urobku rocznie, co pozwala utrzymać podstawowe bezpieczeństwo żeglugi niekiedy z pewnymi ograniczeniami. Problemem są ograniczone środki finansowe oraz konieczność wcześniejszego planowania budżetu, podczas gdy realny zakres prac jest trudny do przewidzenia.
POSTĘPOWANIE Z UROBKIEM Z BIEŻĄCEGO UTRZYMANIA TORÓW WODNYCH ODKŁADANIE UROBKU NA POLACH REFULACYJNYCH, UZDATNIANIE TERENÓW.
Usytuowanie pól refulacyjnych przy torze wodnym Świnoujście - Szczecin Na pola refulacyjne odkładany był tylko urobek niezanieczyszczony, którego właściwości spełniały wymogi określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i stężeń substancji, które powodują, że urobek jest zanieczyszczony (Dz. U. Nr 55, poz. 498). * * Obecnie nieaktualne Pole refulacyjne D Pole refulacyjne Dębina Pole refulacyjne Chełminek Pole refulacyjne Mańków
POLE REFULACYJNE D KANAŁ PIASTOWSKI (PO ZACHODNIEJ STRONIE KANAŁU)
POLE D WIDOK OD STRONY ZALEWU SZCZECIŃSKIEGO
Gospodarowanie urobkiem w ramach nowych dużych inwestycji UMS w zakresie infrastruktury dostępu do portów. (inwestycje zrealizowane i w trakcie realizacji robót) 1. Budowa falochronu osłonowego dla portu zewnętrznego w Świnoujściu oraz dostosowanie toru podejściowego do portu w Świnoujściu do ruchu gazowców LNG (tzw. inwestycje w zakresie terminalu LNG). Łącznie wybrano ok. 10 mln m3 urobku ( w większości piaszczystego), który zatopiono w morzu na specjalnym obszarze o pow. 12 km2. Całość operacji zgodna z Raportem oddziaływania na środowisko, poddana systematycznemu monitoringowi środowiska.
Falochron, ostroga zewnętrzna, obrotnica statków, tor wejściowy Plan sytuacyjny
PLANSZA POGLĄDOWA PORT ZEWNĘTRZNY I TERMINAL (materiał GAZ-SYSTEM S.A.)
Falochron osłonowy, ostroga zachodnia wyznaczające Port Zewnętrzny w Świnoujściu gotowe obiekty
Dostosowanie toru podejściowego do Świnoujścia na Zatoce Pomorskiej (pogłębienie i poszerzenie do 200 m))
Gospodarowanie urobkiem w ramach nowych dużych inwestycji UMS w zakresie infrastruktury dostępu do portów. (inwestycje zrealizowane i w trakcie realizacji robót) c.d. 2. Modernizacja toru wodnego Świnoujście Szczecin (inwestycja etapowana) Etap I zakończony w roku 2003 (umocnienia brzegów Kanału Piastowskiego na odcinku 13 16 km przystosowane do planowanego pogłębienia toru do 12,50 m oraz budowa falochronów na Zalewie Szczecińskim), Etap II, obecnie w realizacji (dalsze umocnienia brzegów Kanału Piastowskiego i umocnienia Kanału Mielińskiego w Świnoujściu), planowane zakończenie 2015/2016 r. W ramach w.w. Etapów I i II powstaje stosunkowo nieduża ilość urobku, która bez problemu jest odkładana na najbliższym polu refulacyjnym tj. polu D.
PODZIAŁ MODERNIZACJI TORU NA ETAPY I i II (BUDOWA UMOCNIEŃ DOSTOSOWANYCH DO GŁEBOKOŚCI 12,50 M BEZ POGŁĘBIANIA TORU. II ETAP zak. 2013 KANAŁ M I E L I Ń S K I KANAŁ P I A S T O W S K I I ETAP zak. 2004
Aktualnie wykonywane roboty w ramach etapu II (widoczne nowe umocnienie na zachodnim brzegu Kanału Mielińskiego w Świnoujściu)
Aktualnie wykonywane roboty w ramach etapu II c.d.
Aktualnie wykonywane roboty w ramach etapu II c.d. (zakręt toru)
Aktualnie wykonywane roboty w ramach etapu II c.d. (strona wschodnia Kanału Piastowskiego)
Modernizacja toru Świnoujście - Szczecin do głębokości 12,50 m (ostatni etap przygotowywany do realizacji). Projekt realizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014 2010, Oś priorytetowa III, priorytet 7.II. (Rozwój przyjaznych środowisku systemów transportu morskiego) a) Planowany zakres rzeczowy inwestycji: Budowa umocnień brzegowych dostosowanych do głębokości 12,50 na kanałach w części południowej toru tj. w rejonie Police Szczecin (w miejscach, które będą tego wymagały Przekop Mieleński, rejon Przesmyku Orlego i inne miejsca stosownie do potrzeb. (Brzegi Kanałów Piastowskiego i Mielińskiego zostały umocnione w ramach etapów I i II). Przygotowanie miejsc do odkładania urobku z inwestycji, a także na najbliższe 10 lat utrzymywania jej parametrów po zakończeniu robót, Docelowe pogłębienie całego toru Świnoujście Szczecin do głębokości 12,50 m (obecnie 10,50 m) i poszerzenie do wartości określonych w Analizie Nawigacyjnej (istniejąca zasadnicza szerokość to 90 m na odcinkach prostych). Analiza jest w trakcie opracowywania. Modernizacja systemu oznakowania nawigacyjnego stosownie do zmian geometrii toru wodnego.
Modernizacja toru Świnoujście - Szczecin do głębokości 12,50 m (ostatni etap aktualnie przygotowywany do realizacji) c.d. b) Planowane podstawowe efekty inwestycji: Zwiększenie dopuszczalnego zanurzenia statków zawijających do Szczecina do wartości 11,0 m (obecnie 9,15 m), Zapewnienie dostępności portu Szczecin dla określonej grupy statków dużych oraz ogólne usprawnienie ruchu na torze wodnym, Zwiększenie przeładunków w porcie Szczecin i zapewnienie możliwości dalszego rozwoju portu, miasta i regionu (efekt zależny nie tylko od działań Urzędu Morskiego). W związku z powyższym również Zarząd Morskich Portów w Szczecinie i Świnoujściu uruchamia działania inwestycyjne dla wykorzystania lepszej dostępności portu (budowa i dostosowanie nabrzeży i basenów portowych dla statków o zanurzeniu do 11,0 m.
Modernizacja toru Świnoujście - Szczecin do głębokości 12,50 m (ostatni etap aktualnie przygotowywany do realizacji) c.d. c) Główne założenia gospodarowania urobkiem pogłębiarskim: Parametry urobku Szacowana wstępnie łączna ilość urobku pogłebiarskiego z uwzględnieniem robót w ramach inwestycji i pierwszego okresu eksploatacji to wielkość przekraczająca 20 mln m3 (obecnie jest uściślana w ramach Koncepcji gospodarowania urobkiem ) Wydobywany urobek będzie miał mieszany skład (namuły + piasek w różnych proporcjach; w rejonie Szczecina również torfy). Urobek nie będzie zanieczyszczony. W ramach prac przygotowawczych pobrano 230 próbek urobku (rdzeniowych i powierzchniwoych), które zbadano zgodnie z aktualnym Rozporządzeniem MŚ z 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby i jakości gleby (Dz.U. nr 02.165.1359.)
Główne założenia gospodarowania urobkiem pogłębiarskim c.d.: Transport i składowanie urobku Zatapianie urobku w wodach Zalewu Szczecińskiego jest wykluczone m.in. ze względu na małą głębokość akwenu i niewielką powierzchnię (nie ma analogii do wód otwartego morza i rozwiązania przyjętego przy budowie części morskiej Terminalu LNG), Zatapianie takiej ilości urobku w obszarze polskich wód terytorialnych Bałtyku jest wykluczone m.in. ze względów ekonomicznych i środowiskowych (odległość transportu), odkładanie urobku na brzegach Zalewu również jest w praktyce mało realne: (brak dostępu dla dużego sprzętu pływającego - pogłębiarek i załadowanych szaland z uwagi na głębokość akwenu, brak określonych miejsc spełniających wszystkie warunki dla odkładanie b. dużych ilości urobku w jednym obszarze). Odkładanie małych ilości w różnych lokalizacjach nie rozwiąże problemu, przy czym byłoby bardzo kosztowne i niesprawne organizacyjnie.
Główne założenia gospodarowania urobkiem pogłębiarskim c.d.: Transport i składowanie urobku c.d. W związku z wymienionymi ograniczeniami, jako możliwe do praktycznej realizacji przyjęto dwa warianty: Możliwość budowy sztucznych wysp na Zalewie Szczecińskim, stosunkowo blisko toru (dostęp pogłębiarek), Poważną rozbudowę istniejącego pola refulacyjnego Chełminek, położonego bezpośrednio przy torze, mniej więcej w środku długości toru. Warianty te stanowią kontynuację dotychczasowej, historycznej metody postępowania z urobkiem na torze wodnym Świnoujście Szczecin. (Wyspa Chełminek jak i wiele innych obszarów w pobliżu toru i w portach stanowią ląd powstały sztucznie - w wyniku przemieszczania i odkładania urobku. Wymienione warianty są rozważane w opracowywanej koncepcji gospodarowania urobkiem i zostały umieszczone w Karcie Informacyjnej Projektu przekazanej do RDOŚ jako dokument rozpoczynający procedurę oceny oddziaływania inwestycji na środowisko.
Odkładanie urobku wariant trzy wyspy
Wariant jedna duża wyspa
Wariant preferowany- rozbudowa wyspy Chełminek
Możliwość złożenia niedużej części urobku (raczej w fazie eksploatacji zmodernizowanego toru) w ramach uzdatniania terenu portowego Ostrów Mieleński (slajd udostępniony przez ZMPSiŚ S.A.). Na dzień dzisiejszy ZMPSiŚ SA posiada w Szczecinie jedno miejsce na odkładanie urobku z prac pogłębiarskich i czerpalnych. Jest nim Ostrów Grabowski podzielony na pola refulacyjne Zapotrzebowanie: Inwestycje POIiŚ 2014-2020 - 1 242 000 m³ Inwestycje obecne i bieżące utrzymanie - 218 600 m³ Razem: - 1 460 600 m³ Ilość wolnego miejsca na polu refulacyjnym - 461 437 m³ Niedobór zdolności składowej - 999 163 m³ Powyższy bilans wskazuje, że przy realizacji inwestycji ZMPSiŚ SA konieczna będzie rozbudowa pola refulacyjnego na Ostrowie Grabowskim o 1 mln m³ lub znalezienie nowych miejsc odłożenia urobku, np. na Ostrowie Mieleńskim.
Dziękuję za uwagę! Opracowano w Urzędzie Morskim w Szczecinie 30 stycznia 2015 r.