IMMUNOHISTOCHEMICZNA OCENA MERKERÓW PROLIFERACJI KOMÓRKOWEJ W RAKU JELITA GRUBEGO



Podobne dokumenty
wiek lat bez objawów raka jelita grubego Więcej Na czym polega kolonoskopia?

Epidemiologia raka szyjki

ROZPRAWA DOKTORSKA STRESZCZENIE

Profilaktyka chorób nowotworowych jelita grubego w celu zmniejszenia zachorowalności i śmiertelności na terenie podregionu lubelskiego

Badania. przesiewowe stosowane w celu wczesnego wykrycia raka jelita grubego. zalecenia National Comprehensive Cancer Network (NCCN)

CHOROBY NOWOTWOROWE. Twór składający się z patologicznych komórek

Ocena ekspresji genu ABCG2 i białka oporności raka piersi (BCRP) jako potencjalnych czynników prognostycznych w raku jelita grubego

Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2008 Leczenie raka jelita grubego. C19 nowotwór złośliwy zagięcia esiczo-odbytniczego

starszych na półkuli zachodniej. Typową cechą choroby jest heterogenny przebieg

Europejski Tydzień Walki z Rakiem

Spis treści. Przedmowa Barbara Czerska Autorzy Wykaz skrótów... 19

. Nosicielstwem mutacji genów, których normalna funkcja jest związana z kontrolą wierności replikacji DNA (głównie MLH1, MSH2 i MSH6

Profilaktyka raka jelita grubego

(Carcinoma of the Adrenal Gland)

HOT TOPICS W GINEKOLOGII ONKOLOGICZNEJ WARSZAWA, 01 marzec 2014 r.

Wstęp Cele pracy Materiał i metody

Epidemiologia. Czynniki ryzyka. Predyspozycje genetyczne. Polipy gruczołowe. Predyspozycje genetyczne. Rak jelita grubego. Zachorowalność w 2003 roku:

WYBRANE SKŁADNIKI POKARMOWE A GENY

Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne

CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE

Lek.Marta Wojciechowska-Zdrojowy Katedra i Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu

Wpływ alkoholu na ryzyko rozwoju nowotworów złośliwych

Styl życia a nowotwory złośliwe w świetle Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem. Jadwiga Zapała

Rozmnażanie i wzrost komórek sąściśle kontrolowane. Genetyczne podłoże nowotworzenia

Służba Zdrowia nr z 23 marca Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi. Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk

3. Podstawy genetyki S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Nazwa modułu. Kod F3/A. Podstawy genetyki. modułu

Zadbaj o zdrowie! SAMODZIELNY PUBLICZNY ZESPÓŁ OPIEKI ZDROWOTNEJ

TERMINY BIOLOGICZNE. ZADANIE 5 (3 pkt) Na podstawie ryc. 2 wykonaj polecenia: B. Ustal, w którym etapie cyklu tej komórki kaŝdy

Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet

RAK JAMY USTNEJ, WARG I JĘZYKA (Carcinomas of the Lip and Oral Cavity) Józef Kobos

Recenzja rozprawy doktorskiej lekarza Pawła Gajdzisa

Czym jest nowotwór złośliwy?

Agata Abramowicz Centrum Badań Translacyjnych i Biologii Molekularnej Nowotworów Seminarium magisterskie 2013

AUTOR: KATARZYNA MARCINIAK- HELIŃSKA NA BAZIE ZASOBÓW INTERNETU

Załącznik do OPZ nr 8

NON-HODGKIN S LYMPHOMA

Dr. habil. Anna Salek International Bio-Consulting 1 Germany

WARSZAWSCY LEKARZE ZASTOSOWALI NOWĄ METODĘ LECZENIA RAKA JAJNIKA

Spis treści. śelazo Wapń i witamina D Cynk... 47

RECENZJA. Powstanie nowotworu i jego dalsza progresja wiąże SIę nierozerwalnie z. reakcji immunologicznej przynajmniej na poziomie jego

Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny

Nowotwory złośliwe jelita grubego - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, przeŝycia pięcioletnie. Dolny Śląsk, Dolnośląskie Centrum Onkologii.

Cechy komórek nowotworowych

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Biochemiczne markery nowotworowe

Kwas sjalowy oraz izoformy transferyny jako wskaźniki zaburzeń glikozylacji w chorobach trzustki

REGULAMIN. Konkursu na zaprojektowanie plakatu promującego. Kodeks Walki z Rakiem

Leczenie skojarzone w onkologii. Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego

Badania przesiewowe w kierunku raka jelit.

NOWOTOWORY DOLNEGO ODCINKA PRZEWODU POKARMOWEGO. Wprowadzenie do ćwiczeń z onkologii dla studentów VI roku Wydziału Lekarskiego

ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU

Ocena ekspresji genów proangiogennych w komórkach nowotworowych OVP-10 oraz transfektantach OVP-10/SHH i OVP-10/VEGF

Warto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć

Badanie bez bólu. Badanie bezpłatne. Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki im. Jana Bożego w Lublinie

Rak prostaty męska sprawa. Dr med. Piotr Machoy

Składniki diety a stabilność struktury DNA

Europejski kodeks walki z rakiem

Agencja Oceny Technologii Medycznych

IL-4, IL-10, IL-17) oraz czynników transkrypcyjnych (T-bet, GATA3, E4BP4, RORγt, FoxP3) wyodrębniono subpopulacje: inkt1 (T-bet + IFN-γ + ), inkt2

Mam Haka na Raka. Chłoniak

Czynniki ryzyka. Wewn trzne (osobnicze) czynniki ryzyka. Dziedziczne i rodzinne predyspozycje do zachorowania

Nowotwory złośliwe piersi - ryzyko zachorowania, zaawansowanie, przeŝycia pięcioletnie. Dolny Śląsk, Dolnośląskie Centrum Onkologii.

20 MINUT BEZBOLESNA KOLONOSKOPIA TYLKO TYLE TRWA RAK JELITA GRUBEGO WYKRYTY WE WCZESNEJ FAZIE JEST W 100% WYLECZALNY!

Interfaza to niemal 90% cyklu komórkowego. Dzieli się na 3 fazy: G1, S i G2.

związanych z tą tematyką, ale również o zdolności

NOWOTWORY TRZUSTKI KLUCZOWE DANE, EPIDEMIOLOGIA. Dr n. med. Janusz Meder Prezes Polskiej Unii Onkologii 4 listopada 2014 r.

STATYSTYKI DOTYCZĄCE RAKA GRUCZOŁU KROKOWEGO

TEST Z CYTOLOGII GRUPA II

Wczesne wykrycie i prawidłowe leczenie nowotworu daje możliwość całkowitego wyleczenia.

PODSTAWY IMMUNOHISTOCHEMII. Determinanty antygenowe (epitopy) Surowice. Antygeny. Otrzymywanie przeciwciał poliklonalnych. poliwalentne monowalentne

ZWIĄZKI REHABILITACJI I PROFILAKTYKI CZY MOŻNA ZAPOBIEGAĆ RAKOWI CZYLI SŁÓW KILKA O PREWENCJI PIERWOTNEJ I WTÓRNEJ

Kliniczne podstawy fizjoterapii w wybranych nowotworach

wykład dla studentów II roku biotechnologii Andrzej Wierzbicki

Wioletta Buczak-Zeuschner. Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Lublinie

FOCUS Plus - Silniejsza ryba radzi sobie lepiej w trudnych warunkach

Diagnostyka zakażeń EBV

Wprowadzenie do biologii komórki nowotworowej podstawy diagnostyki onkologicznej

Komórka stuktura i funkcje. Bogusław Nedoszytko. WSZPIZU Wydział w Gdyni

Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011

Wykład 13. Regulacja cyklu komórkowego w odpowiedzi na uszkodzenia DNA. Mechanizmy powstawania nowotworów

,,Lepiej zapobiegać niż leczyć profilaktyka nowotworu jelita grubego

października 2013: Elementarz biologii molekularnej. Wykład nr 2 BIOINFORMATYKA rok II

Ocena immunologiczna i genetyczna białaczkowych komórek macierzystych

ĆWICZENIA Z BIOCHEMII

TRANSKRYPCJA - I etap ekspresji genów

Czym jest medycyna personalizowana w kontekście wyzwań nowoczesnej onkologii?

Cykl komórkowy. Rozmnażanie komórek G 1, S, G 2. (powstanie 2 identycznych genetycznie komórek potomnych): podwojenie zawartości (interfaza)

Poswięć chwilkę. własnemu życia!

Rak jelita grubego. Ewelina Piasna 1

Zawartość. Wstęp 1. Historia wirusologii. 2. Klasyfikacja wirusów

Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.

Rola laparoskopowa adrenalektomii w leczeniu pacjentów z neuroblastomadoświadczenia

na możliwość opracowania czułego i bezinwazyjnego testu pomocnego w diagnostyce raków jelita grubego. Wyjaśnianie zależności pomiędzy różnymi

SpiS TreśCi chirurgia narządowa 51. nowotwory układu pokarmowego VII

SPIS TREŚCI WSTĘP... 13

Śląski Urząd Wojewódzki Wydział Nadzoru nad Systemem Opieki Zdrowotnej Oddział Analiz i Statystyki Medycznej

Dr hab. Anna Bębenek Warszawa,

Informacje dotyczące pracy kontrolnej

ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r

JAK DBAĆ O ZDROWIE czyli EUROPEJSKI KODEKS WALKI Z RAKIEM

Transkrypt:

IMMUNOHISTOCHEMICZNA OCENA MERKERÓW PROLIFERACJI KOMÓRKOWEJ W RAKU JELITA GRUBEGO EWA STĘPIEŃ ZAKŁAD PATOMORFOLOGII OGÓLNEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W BIAŁYMSTOKU KIEROWNIK I OPIEKUN PRACY: Dr KATARZYNA GUZIŃSKA-USTYMOWICZ

RAK JELITA GRUBEGO DRUGA PRZYCZYNA ZGONÓW SPOWODOWANYCH PRZEZ NOWOTWORY NAJWIĘKSZA ILOŚĆ ZACHOROWAŃ PRZYPADA NA 60-70 ROK śycia MĘśCZYśNI CHORUJĄ 20% CZĘŚCIEJ NIś KOBIETY WSRÓD KOBIET PRZEWAśA RAK OKRĘśNICY, NATOMIAST WŚRÓD MĘśCZYZN RAK ODBYTNICY UMIERALNOŚĆ JEST WIĘKSZA W PRZYPADKU RAKA ODBYTNICY

RAK JELITA GRUBEGO WEWNĘTRZNE CZYNNIKI RYZYKA ZACHOROWANIA NA RAKA JELITA GRUBEGO WRZODZIEJĄCE ZAPALENIE JELITA GRUBEGO CHOROBA LEŚNIOWSKIEGO-CROHNA GRUCZOLAKI JELITA GRUBEGO PREDYSPOZYCJE GENETYCZNE: DZIEDZICZNY RAK JELITA GRUBEGO BEZ POLIPOWATOŚCI ZESPÓŁ GRUCZOLAKOWATEJ POLIPOWATOŚCI RODZINNEJ ZESPOŁ GARDNERA

RAK JELITA GRUBEGO ZEWNĘTRZNE CZYNNIKI RYZYKA ZACHOROWANIA NA RAKA JELITA GRUBEGO: SKŁAD DIETY: ILOŚĆ SPOśYWANEGO NIEWCHŁANIALNEGO BŁONNIKA DUśA ILOŚĆ RAFINOWANYCH WĘGLOWODANÓW DUśA ZAWARTOŚĆ TŁUSZCZÓW BRAK W DIECIE WITAMIN A, C i E DUśA ILOŚĆ MIĘSA ZWŁASZCZA CZERWONEGO MAŁA ILOŚĆ WARZYW CZYNNIKI MIKROŚRODOWISKA JELITA GRUBEGO SUBSTANCJE MUTAGENNE W JELICIE WYSOKIE ph W STOLCU ZWOLNIENIE PERYSTALTYKI JELIT INNE PALENIE TYTONIU ALKOHOL ETYLOWY

PROCES POWSTAWANIA NOWOTWORU ABY DOSZŁO DO ROZWOJU NOWOTWORU W KOMÓRCE MUSI DOJŚĆ DO NASTĘPUJĄCYCH ZMIAN: INAKTYWACJI MECHANIZMÓW INDUKUJĄCYCH APOPTOZĘ W USZKODZONYCH KOMÓRKACH UNIEZALEśNIENIA SIĘ OD ZEWNĄTRZKOMÓRKOWYCH SYGNAŁÓW REGULUJĄCYCH PROLIFERACJĘ UZYSKANIA ZDOLNOŚCI DO NIELIMITOWANEJ LICZBY PODZIAŁÓW UZYSKANIA ZDOLNOŚCI DO INDUKCJI TWORZENIA NACZYŃ KRWIONOŚNYCH DOPROWADZAJĄCYCH KREW DO GUZA

ANTYGENY PROLIFERACJI SZYBKOŚĆ WZROSTU NOWOTWORU ZALEśY OD: AKTYWNOŚCI PROLIFERACYJNEJ KOMÓREK TEMPA OBUMIERANIA KOMÓREK OCENA PROLIFERACJI KOMÓRKOWEJ JEST STOSOWANA JAKO WSKAŹNIK PROGNOSTYCZNY W WIELU RODZAJACH NOWOTWORÓW. PROLIFERACJĘ KOMÓRKOWĄ MOśEMY OCENIĆ PRZY UśYCIU TAKICH ANTYGENÓW JAK: Ki-67 PCNA MCM2

ANTYGEN JĄDROWY PROLIFERACJI KOMÓRKOWEJ PCNA NIEHISTONOWE BIAŁKO JĄDROWE O MASIE CZĄSTECZKOWEJ 36 kd PEŁNI FUNKCJĘ BIAŁKA POMOCNICZEGO DLA POLIMERAZY DNA delta ANTYGEN TEN JEST HOMOTRIMEREM, KTÓRY TWORZY PIERŚCIEŃ UMOśLIWIAJĄCY OBJĘCIE DNA I PRZYŁĄCZENIE POLIMERAZY DNA delta KAśDY Z MONOMERÓW POSIADA PO DWIE alfa HELIKAZY ODPOWIEDZIALNE ZA ROZPLECENIE PODWÓJNEJ HELISY DNA GROMADZI SIĘ OD FAZY G1 CYKLU KOMÓRKOWEGO OSIĄGAJĄC MAKSIMUM EKSPRESJI W FAZIE S, A NASTĘPNIE STOPNIOWO ZANIKA Aś DO KOŃCA MITOZY

Ki-67 NIEHISTONOWE BIAŁKO WIĄśCE DNA WYRÓśNIAMY DWIE IZOFORMY BIAŁKA Ki-67 POWSTAŁE PRZEZ ALTERNATYWNY SPLICING mrna O MASACH CZĄSTECZKOWYCH 320 I 359 kd EKSPRESJA Ki-67 WZRASTA OD FAZY G1 CYKLU KOMÓRKOWEGO, OSIĄGAJĄC MAKSIMUM W METAFAZIE, PO CZYM ZACZYNA SIĘ OBNIśAĆ PODCZAS ANAFAZY I TELOFAZY.

MCM2 NALEśY DO RODZINY 10 BIAŁEK MCM (minichromosome maintenance) BIORĄCYCH UDZIAŁ W INICJACJI REPLIKACJI BIAŁKA MCM2-7 CHARAKTERYZUJĄ SIĘ PODOBNĄ BUDOWĄ I FUNKCJĄ. TWORZĄ HEKSAMERYCZNY KOMPLEKS O MASIE CZĄSTECZKOWEJ 600 kd ROZPLATAJĄCY PODWÓJNĄ HELISĘ DNA PODCZAS INICJACJI REPLIKACJI KOMPLEKS TEN GROMADZI SIĘ OD WCZESNEJ FAZY G1, USUWANY JEST NATOMIAST W FAZIE S i G2

CEL I ZAŁOśENIA PRACY CELEM NINIEJSZEJ PRACY BYŁA OCENA METODAMI IMMUNOHISTOCHEMICZNYMI EKSPRESJI BIAŁEK Ki-67, PCNA I MCM2 W RAKU JELITA GRUBEGO ANALIZA KORELACJI EKSPRESJI TYCH BIAŁEK Z WYBRANYMI PARAMETRAMI ANATOMO-KLINICZNYMI: WIEK PACJENTA LOKALIZACJA NOWOTWORU OBECNOŚĆ PRZERZUTÓW DO WĘZŁÓW CHŁONNYCH OBECNOŚĆ PRZERZUTÓW ODLEGŁYCH

GRUPA BADANA GRUPĘ BADANĄ STANOWIŁO 55 PACJENTÓW Z RAKIEM JALITA GRUBEGO W STOPNIU ZAAWANSOWANIA pt3 ORAZ ZŁOŚLIWOŚCI HISTOLOGICZNEJ G2 OPEROWANYCH NA ODDZIALE CHIRURGII SZPITALA WOJEWÓDZKIEGO im. J. ŚNIADECKIEGO W BIAŁYMSTOKU

METODYKA WYCINKI TKANKOWE UTRWALONO W 10% ZBUFOROWANYM ROZTWORZE FORMALDEHYDU, PO CZYM ZATAPIANO W PARAFINIE W TEMPERATURZE 56 0 C BADANIA IMMUNOHISTOCHEMICZNE WYKONANO PRZY UśYCIU PRZECIWCIAŁ MONOKLONALNYCH i POLIKLONALNYCH: Ki-67- MONOCLONAL MOUSE (DAKO) CLONE MIBI, PCNA- MONOCLONAL MOUSE (DAKO) CLONE PC10, MCM2-POLYCLONAL GOAT (SANTA CRUZ BIOTECHNOLOGY) Sc-9839 SKIEROWANYCH ODPOWIEDNIO PRZECIWKO LUDZKIEMU BIAŁKU Ki-67, PCNA I MCM2 Prawidłowy nabłonek jelita grubego

METODYKA c.d. REAKCJĘ WYKONANO W TECHNICE LSAB (BIOTYNA- STREPTOWIDYNA- PEROKSYDAZA) KOMPLEKS ANTYGEN-PRZECIWCIAŁO UWIDOCZNIONO PRZY UśYCIU CHROMOGENU DAB OCENĘ AKUMULACJI JĄDROWEJ W KOMÓRKACH NOWOTWOROWYCH PRZEPROWADZONO W SPOSÓB PÓŁILOŚCIOWY PRZYJMUJĄC PRÓG REAKCJI DODATNIEJ : Ki-67- REAKCJA OBECNA W POWYśEJ 50% KOMÓREK PCNA- REAKCJA OBECNA W POWYśEJ 60% KOMÓREK MCM2- REAKCJA OBECNA W POWYśEJ 60% KOMÓREK Ekspresja PCNA w raku jelita grubego

WYNIKI NIE WYKAZANO KORELACJI POMIĘDZY EKSPRESJĄ Ki-67, PCNA, MCM2 A: WIEKIEM PACJENTA LOKALIZACJĄ NOWOTWORU OBECNOŚCIĄ PRZERZUTÓW ODLEGŁYCH Ekspresja MCM2 w raku jelita grubego

WYNIKI c.d. WYKAZANO KORELACJĘ POMIĘDZY EKSPRESJĄ Ki-67, PCNA I MCM2 A: OBECNOŚCIĄ PRZERZUTÓW DO WĘZŁÓW CHŁONNYCH EKSPRESJA Ki-67, PCNA I MCM2 KORELOWAŁA ZE SOBĄ U WIĘKSZOŚCI PACJENTÓW. Ekspresja Ki-67 w raku jelita grubego

WNIOSKI UZYSKANE WYNIKI POZWALAJĄ STWIERDZIĆ, Iś W GRUPIE BADANEJ (RAK JELITA GRUBEGO pt3, G2) OBECNOŚĆ EKSPRESJI Ki-67, PCNA I MCM2 W GŁÓWNEJ MASIE GUZA SUGERUJE WYSTĘPOWANIE PRZERZUTÓW RAKA DO WĘZŁÓW CHŁONNYCH.