Badania przesiewowe w kierunku raka jelit.

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Badania przesiewowe w kierunku raka jelit. www.bowelscreeningwales.org.uk"

Magdalena Zakrzewska
8 lat temu
Przeglądów:

1 Badania przesiewowe w kierunku raka jelit 1

2 Badania przesiewowe w kierunku raka jelit Ta broszura informuje o badaniach przesiewowych w kierunku raka jelit w Walii. Dalsze informacje zawiera witryna Co to jest rak jelit? Rak jelit jest także nazywany rakiem okrężnicy, odbytniczym lub kolorektalnym. Rak jelit jest nowotworem złośliwym, który atakuje dolną część przewodu pokarmowego (jelito grube i odbytnicę). 2

3 Jak często występuje rak jelit? W Walii rak jelit jest 3. najczęściej występującym rodzajem nowotworu. Wcześnie wykryty należy jednak do najbardziej uleczalnych. Każdego roku w Walii jest rozpoznawany u 2 tysięcy osób. Każdego roku w Walii tysiąc osób umiera na raka jelit. Rak jelit występuje częściej u osób w wieku ponad 50 lat - przeciętnie u 1 na 20 osób w tej grupie wiekowej. Co powoduje raka jelit? Dokładna przyczyna raka jelit nie jest znana. W niektórych rodzinach choroba ta występuje u szeregu członków. Ryzyko zachorowania na raka jelit jest w nich większe. Jeżeli obawia się Pan/Panio to, że należy do grupy zwiększonego ryzyka z uwagi na przypadki raka jelit w rodzinie, proszę porozmawiać ze swoim lekarzem domowym (GP). Ryzyko zachorowania na raka jelit wzrasta z wiekiem. Po co badania przesiewowe w kierunku raka jelit? Jeżeli rak jelit zostanie wykryty odpowiednio wcześnie, jest większa szansa na zwalczenie go. Stwierdzono, że regularne badania przesiewowe redukują ryzyko śmierci na raka jelit o 16%. Rak jelit może powstać z polipów (tworów guzowatych) w jelicie. Usunięcie polipów redukuje ryzyko raka. 3

Rak jelit występuje częściej u osób w wieku ponad 50 lat - przeciętnie u 1 na 20 osób w tej grupie wiekowej. Co powoduje raka jelit? Dokładna przyczyna raka jelit nie jest znana.

4 Badania przesiewowe w kierunku raka jelit Co ma wykryć badanie przesiewowe? Badanie przesiewowe ma wykryć krew w stolcu. Może ona sygnalizować większe prawdopodobieństwo zachorowania na raka jelit. Badanie kału na utajoną krew nazywane jest testem FOB. Test ten może także wykryć inne zmiany, np. utworzenie się polipów. Większość polipów jest nieszkodliwa, ale niektóre mogą wywołać raka jelit. Większość rodzajów polipów można z łatwością usunąć. Czasem występowanie krwi jest spowodowane krwawieniem polipu. Przyczyny mogą być też inne, np. hemoroidy lub bruzdy w jelicie. Test nie daje odpowiedzi na pytanie, czy badana osoba ma raka. Wyniki wskazują jedynie na potrzebę dalszych testów. Dla kogo przeznaczone jest to badanie przesiewowe? Na badania przesiewowe w kierunku raka jelit zapraszamy co dwa lata zamieszkałych w Walii mężczyzn i kobiety w wieku Początkowo badaniem objęte będą osoby w grupie wiekowej od 60 do 69 lat. Do 2015 roku zaoferujemy je wszystkim od 50 do 74 roku życia. Jak mogę wykonać badanie przesiewowe? Do tej broszury załączony jest zestaw do badania przesiewowego w kierunku raka jelit. Test można przeprowadzić więc w zaciszu swojego domu. Prosimy poinformować swojego lekarza domowego o ewentualnej zmianie adresu, abyśmy mogli Panu/Pani co 2 lata przesłać zestaw do przeprowadzenia testu. 4

Większość rodzajów polipów można z łatwością usunąć. Czasem występowanie krwi jest spowodowane krwawieniem polipu. Przyczyny mogą być też inne, np. hemoroidy lub bruzdy w jelicie.

5 5

6 Badania przesiewowe w kierunku raka jelit Na czym polega ten test? Test polega na zbadaniu małych próbek stolca pod kątem śladowych ilości ukrytej krwi. Proszę wykonać test przy użyciu załączonego zestawu. Zestaw jest zaopatrzony w instrukcje. Kiedy otrzymam wyniki? Wyniki wyślemy Panu/Pani pocztą w ciągu 2 tygodni. Większość badanych osób (ok. 98 na 100) ma wyniki w normie, tj. nie znaleziono krwi w próbkach. Jeżeli wynik jest niejednoznaczny, może zaistnieć potrzeba powtórzenia testu. W takim przypadku przyślemy Panu/Pani dodatkowy zestaw. W razie stwierdzenia obecności krwi w próbkach skierujemy Pana/Panią na rozmowę do specjalisty. Zaoferujemy Panu/Pani dalsze badania, np. kolonoskopię. Co to jest kolonoskopia? Kolonoskopia jest badaniem śluzówki jelita grubego (okrężnicy) w celu wykrycia ewentualnego schorzenia. Umożliwia ponadto pobranie malych próbek jelita (biopsja) w celu przeanalizowania ich w laboratorium. Giętki instrument użytydo tego badania nazywa się kolonoskopem. Jest on wyposażony w oświetlenie, które można skierować na śluzówkę jelita. Obrazy są wyświetlane na ekranie, umożliwiając sprawdzenie, czy jelito jest zdrowe i nie wystąpiło zapalenie. 6

98 na 100) ma wyniki w normie, tj. nie znaleziono krwi w próbkach. Jeżeli wynik jest niejednoznaczny, może zaistnieć potrzeba powtórzenia testu. W takim przypadku przyślemy Panu/Pani dodatkowy zestaw.

7 Jakie ryzyko istnieje przy wykonywaniu kolonoskopii? Ponieważ kolonoskopia polega na pobieraniu próbek z jelita, czasami występują komplikacje. Należą one do rzadkości, jednak powinien Pan/powinna Pani o nich wiedzieć, aby móc podjąć decyzję. Należy rozważyć to ryzyko w porównaniu z korzyściami z poddania się testowi. Główne rodzaje ryzyka towarzyszące kolonoskopii to: Perforacja w 1 teście na 1000 może dojść do przedziurawienia jelita. W takim przypadku prawie zawsze potrzebna jest operacja. Ryzyko perforacji jest wyższe przy usuwaniu polipów. Krwawienie może do niego dojść po pobraniu próbki z jelita lub usunięciu polipu. Krwawienie występuje w ok. 1 na 200 testów. Krwawienie nie jest zazwyczaj silne i często samo ustaje. Co mogę zrobić w celu zmniejszenia ryzyka zachorowania na raka jelit? Wzięcie udziału w programie badań przesiewowych raz na 2 lata. Odżywianie się produktami bogatymi w błonnik, węglowodany (np. pełnoziarniste makarony, chleb i ryż), dużo owoców i warzyw. Przypuszcza się, że te produkty spożywcze zmniejszają ryzyko zachorowania. Umiarkowana ilość ćwiczeń. Mogą one ochronić przed rakiem jelit. Jeżeli ma Pan/Pani niepokojące objawy lub obawia się o zdrowie swoich jelit, proszę się zwrócić do swojego lekarza. 7

Główne rodzaje ryzyka towarzyszące kolonoskopii to: Perforacja w 1 teście na 1000 może dojść do przedziurawienia jelita. W takim przypadku prawie zawsze potrzebna jest operacja.

8 Badania przesiewowe w kierunku raka jelit 8

9 Na jakie objawy należy uważać? Wynik nie oznacza, że nigdy nie zachoruje Pan/Pani na raka. Jest ważne, aby ponownie poddać się testowi za 2 lata. Proszę zwrócić się do lekarza w przypadku jednego z następujących objawów: Krwawienie z odbytnicy lub śladowe ilości krwi w stolcu. Zmiany konsystencji stolca (zatwardzenie lub rozwolnienie) przez okres 6 tygodni lub dłuższy. Występujące od niedawna, ostre i długotrwałe bóle żołądka, zwłaszcza po jedzeniu. Niewyjaśniona utrata wagi. Niewajaśniona anemia (z powodu braku żelaza w krwi). Powyższe objawy mogą być powodowane różnymi problemami zdrowotnymi. W razie ich występowania prosimy zamówić wizytę u lekarza. Dalsze informacje. Podobnie jak inne badania przesiewowe, także badanie w kierunku raka jelit nie jest niezawodne w 100%. Zmiany mogą też zachodzić w czasie między testami. Dlatego też jest ważne, aby poddać się temu testowi co 2 lata, a w razie obaw lub wystąpienia objawów - zwrócić się do lekarza. Nie wszystkie rodzaje nowotworów krwawią cały czas, a test przesiewowy koncentruje się na wykrywaniu krwi. Oznacza to, że czasem rak może zostać przeoczony. 9

Zmiany konsystencji stolca (zatwardzenie lub rozwolnienie) przez okres 6 tygodni lub dłuższy. Występujące od niedawna, ostre i długotrwałe bóle żołądka, zwłaszcza po jedzeniu.

10 Potrzebujemy przechowywać pewne dane dotyczące Pana/Pani. Umożliwia to nam zaproszenie Pana/Pani do udziału w teście oraz przeprowadzenie analizy programu badań przesiewowych. Dokładamy wszelkich wysiłków w celu ochrony poufności Pana/Pani danych osobowych. Tymi informacjami dzielimy się wyłącznie z tymi osobami, których dostęp ma prawne lub medyczne uzasadnienie. Jeżeli chciał(a)by Pan/Pani dowiedzieć się więcej o tym, jak korzystamy z tych informacji, prosimy zwrócić się do nas o ulotkę How we use information about you (jak korzystamy z informacji o Panu/Pani). Nie musi być Pan/Pani w tym celu objęty(a) programem badań przesiewowych w kierunku raka jelit. Po dalsze informacje prosimy zadzwonić na naszą infolinię. Wszystkie rozmowy na infolinii są poufne, jednakże dla potrzeb szkolenia i kontroli jakości nagrywamy je. Po dalsze informacje zadzwoń na bezpłatną infolinię: lub odwiedź witrynę internetową Bowel Screening Wales website: 10

Jeżeli chciał(a)by Pan/Pani dowiedzieć się więcej o tym, jak korzystamy z tych informacji, prosimy zwrócić się do nas o ulotkę How we use information about you (jak korzystamy z informacji o

Podobne dokumenty

jelit i tumori w Walii intestinali in Galles

Badania Interventi przesiewowe di screening per jelit i tumori w Walii intestinali in Galles 3 www.bowelscreeningwales.org.uk Badania przesiewowe jelit w Walii Po co badania przesiewowe w kierunku raka