Talent był i pozostanie darem, za który odpowiadają wszyscy, choć otrzymują go tylko jednostki K.R. Jaśkiewicz Szkolny Program Wspierania Uzdolnień i Talentów w Gimnazjum Nr 1 im. Św. Jadwigi Królowej w Biłgoraju Biłgoraj, wrzesień 2013r. 1
1. Wstęp Poniższy program przeznaczony jest do realizacji w Gimnazjum Nr 1 im. Św. Jadwigi Królowej w Biłgoraju w klasach I III z uczniem zdolnym i utalentowanym. W praktyce szkolnej można zauważyć, że uczniowie zdolni nie zawsze w pełni wykorzystują swoje możliwości. Przyczyn tego stanu może być wiele: cechy osobowości, stopień zaangażowania we własny rozwój, wytrwałość, wpływ środowiska domowego i rówieśniczego, dlatego zadaniem współczesnej szkoły jest rozpoznanie uzdolnień i predyspozycji uczniów oraz stworzenie jak najlepszych warunków do ich indywidualnego rozwoju. 2. Sposób realizacji programu Szkolny Program Wspierania Uzdolnień i Talentów będzie realizowany w okresie trzyletnim z możliwością modyfikacji w kolejnych latach szkolnych. Początek wdrażania programu rok szkolny 2013/14. 3. Adresaci programu: - uczniowie; - wychowawcy i nauczyciele; - pedagog szkolny; - rodzice. 4. Cele programu Cel główny: - wspieranie uzdolnień i talentów uczniów, a także stworzenie warunków do jak najpełniejszego ich rozwoju. Cele szczegółowe: - wdrażanie uczniów do samokształcenia; - przygotowanie do udziału w konkursach, turniejach, zawodach; - przeprowadzenie diagnozy szczególnych uzdolnień; - rozwijanie talentów i zainteresowań uczniów; - nawiązanie współpracy z rodzicami w celu wspierania rozwoju uzdolnień i talentów ich dzieci; 2
- doskonalenie form współpracy między nauczycielami w celu efektywnego działania na rzecz uczniów zdolnych; - współpraca z organizacjami i instytucjami realizującymi zadania na rzecz pracy z uczniem zdolnym. 5. Procedury wyłaniania uczniów zdolnych Szkolnym Programem Wspierania Uzdolnień i Talentów objęci są uczniowie, którzy: - podczas zajęć edukacyjnych wykonują zadania o treściach wykraczających poza podstawę programową; - uczestniczą w konkursach szkolnych i pozaszkolnych (przedmiotowych i interdyscyplinarnych; - wykazują zainteresowanie przedmiotem i chęć współpracy z nauczycielem; - mają udokumentowane działania (osiągnięcia) w działalności pozaszkolnej. Proponowane narzędzia służące do diagnozy uzdolnień: - wywiady z uczniami; - wywiady i konsultacje z rodzicami; - obserwacja ucznia na zajęciach; - osiągnięcia w konkursach, turniejach i zawodach sportowych; - przeprowadzenie testów diagnozujących; - wskazanie na podstawie rozmów w ramach zespołów nauczycielskich; - oryginalne prace uczniów. 6. Metody i formy pracy z uczniem zdolnym: a) indywidualne Indywidualizacja pracy z uczniem zdolnym na lekcji odbywa się poprzez: - przygotowanie zadań dodatkowych do wykonania w ramach opracowywanego materiału; - powierzanie roli lidera grupy lub asystenta nauczyciela podczas zajęć; - różnicowanie zadań domowych ; - proponowanie zadań dodatkowych w ramach prac kontrolnych; - stwarzanie sytuacji problemowych; - zachęcanie do udzielania pomocy koleżeńskiej innym uczniom; - informowanie uczniów o nowych publikacjach z danego przedmiotu. 3
Samodzielna praca ucznia nad zagadnieniami wskazanymi przez nauczyciela: - praca ze specjalnie przygotowanymi dla niego poleceniami i zadaniami; - korzystanie z materiałów zamieszczonych na Szkolnej Platformie Edukacyjnej; - odbywanie pozalekcyjnych konsultacji z nauczycielem; - korzystanie ze wskazówek nauczyciela w rozwiązywaniu zadań z wykorzystaniem poczty elektronicznej. b) pozalekcyjne grupowe: - zajęcia w formie warsztatów, kół zainteresowań, treningów; - konkursy wewnętrzne i zewnętrzne, - realizacja projektów edukacyjnych; - organizacja wycieczek i rajdów; - doświadczenia, pokazy, obserwacje; - przygotowywanie występów artystycznych i inscenizacji; - udział w spotkaniach z ciekawymi ludźmi, wystawach, koncertach, projekcjach filmów, spektaklach teatralnych. 7. Zadania wynikające z realizacji programu: a) dyrektora szkoły: - stwarzanie nauczycielom możliwości pogłębiania wiedzy w zakresie pracy z uczniem zdolnym; - udzielanie pomocy w realizacji programu; - promowanie nauczycieli pracujących z uczniem zdolnym i osiągających sukcesy. b) wychowawcy: - kompletowanie i opracowanie dokumentacji dotyczącej osiągnięć uczniów; - współpraca z rodzicami ucznia uzdolnionego; - analiza wyników diagnozy zespołu klasowego; - współpraca z pedagogiem szkolnym. c) nauczycieli: - opracowywanie indywidualnych programów i planów zajęć, dostosowanych do potrzeb i możliwości uczniów uzdolnionych: 4
- udział w formach doskonalenia, które poszerzają wiedzę na temat pracy z uczniem zdolnym; - zachęcanie uczniów do udziału w proponowanych formach aktywności; - wdrażanie ucznia do pracy samokształceniowej i samodzielnego rozwiązywania problemów; - wykorzystywanie technologii informacyjnej w pracy z uczniem zdolnym; - organizowanie konkursów szkolnych i międzyszkolnych; - przygotowywanie uczniów do udziału w konkursach i zawodach; - przekazywanie informacji o sukcesach uczniów i ich promocja w szkole i społeczności lokalnej; - współpraca z rodzicami, wychowawcą i innymi nauczycielami; - ewaluacja podejmowanych działań i dokumentowanie ich. d) pedagoga: - objęcie szczególną opieką uczniów zdolnych, których sytuacja emocjonalna tego wymaga; - współpraca z poradnią psychologiczno pedagogiczną, nauczycielami i rodzicami; - współuczestnictwo w diagnozowaniu uzdolnień uczniów. e) nauczycieli biblioteki: - gromadzenie księgozbioru dotyczącego pracy z uczniem zdolnym i udostępnianie go nauczycielom i rodzicom; - przygotowywanie spotkań z ciekawymi ludźmi; - przygotowanie wystaw czytelniczych. f) uczniów: - uczestniczenie w wybranych zajęciach pozalekcyjnych; - samodzielne pogłębianie wiedzy i umiejętności; - korzystanie z różnych źródeł informacji; - udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych, dążenie do osiągnięcia sukcesu; - włączanie się do pomocy koleżeńskiej. 5
g) rodziców: - wymiana informacji na temat zainteresowań dziecka z wychowawcą, nauczycielem, pedagogiem; - współpraca z pracownikami szkoły w celu motywowania dziecka i podniesienia efektów kształcenia. 8. System promowania ucznia zdolnego: - wpisywanie uwag pozytywnych w dzienniczkach lekcyjnych; - wystawy prac uczniowskich; - pochwały na godzinach wychowawczych, uroczystościach szkolnych i zebraniach z rodzicami; - nagradzanie uczniów ocenami, dyplomami, nagrodami rzeczowymi; - prezentacja sukcesów uczniów na gazetkach szkolnych i szkolnej stronie internetowej; - przekazywanie informacji do mediów lokalnych. 9. Etapy wdrażania programu: Etap wdrażania programu Termin realizacji Osoby odpowiedzialne Powołanie zespołu do spraw opracowania sierpień 2013r. dyrektor Szkolnego Programu Wspierania Zdolności i Talentów. Opracowanie Szkolnego Programu Wspierania Zdolności i Talentów. wrzesień 2013r. wicedyrektor, przewodniczący zespołów: wychowawczego, humanistycznego, matematycznoprzyrodniczego, języków obcych i wych. fizycznego Zaopiniowanie Szkolnego Programu Wspierania Zdolności i Talentów przez Radę Pedagogiczną. wrzesień 2013r. Rada Pedagogiczna 6
Przedstawienie rodzicom założeń programu oraz oferty zajęć pozalekcyjnych. wrzesień 2013, 2014 i 2015r. wychowawcy Diagnozowanie uzdolnień uczniowskich. wrzesień 2013, 2014 i 2015r. Współpraca z rodzicami, ośrodkami kulturalnymi, naukowymi, sportowymi, mediami. wychowawcy, nauczyciele, pedagog Promowanie osiągnięć uczniów. Dokumentowanie działań podejmowanych w ramach realizacji programu. okres realizacji programu członkowie rady pedagogicznej Doskonalenie zawodowe nauczycieli w zakresie pracy z uczniem zdolnym. Ewaluacja realizacji programu. czerwiec 2013, 2014, 2015r. nauczyciele, przewodniczący zespołów, wicedyrektor 10. Oczekiwane efekty : - uczniowie wykazują większą samodzielność w rozwijaniu swoich zainteresowań i uzdolnień; - wzrost liczby uczniów biorących udział w konkursach, turniejach i zawodach; - zaangażowanie wszystkich członków rady pedagogicznej w pracę z uczniem zdolnym; - wzrost liczby uczniów odnoszących sukcesy w konkursach i zawodach; - sukcesy uczniów i nauczycieli są promowane. 7
10. Ewaluacja realizacji programu: - analiza: a) prac uczniowskich; b) ankiety dla uczniów; c) liczby uczniów biorących udział w zajęciach; d) udziału i sukcesów uczniów w konkursach, turniejach i zawodach; e) ocen półrocznych i rocznych uczniów objętych programem. Opracowanie: Irena Maksymiec, Irena Buczko, Piotr Ohirko, Zofia Okoń, Joanna Sidor 8