Wykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej

Podobne dokumenty
Elektrochemia elektroliza. Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1

Elektrochemia - prawa elektrolizy Faraday a. Zadania

PODSTAWY KOROZJI ELEKTROCHEMICZNEJ

Karta pracy III/1a Elektrochemia: ogniwa galwaniczne

ELEKTRODY i OGNIWA. Elektrody I rodzaju - elektrody odwracalne wzgl dem kationu; metal zanurzony w elektrolicie zawieraj cym jony tego metalu.

Elektrochemia - szereg elektrochemiczny metali. Zadania

MA M + + A - K S, s M + + A - MA

TŻ Wykład 9-10 I 2018

ELEKTROCHEMIA. Podstawy

Fragmenty Działu 8 z Tomu 1 PODSTAWY ELEKTROCHEMII

Elektrochemia. Reakcje redoks (utlenienia-redukcji) Stopień utlenienia

Schemat ogniwa:... Równanie reakcji:...

K, Na, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Sn, Pb, H, Cu, Ag, Hg, Pt, Au

OGNIWA GALWANICZNE I SZREG NAPIĘCIOWY METALI ELEKTROCHEMIA

Reakcje chemiczne. Typ reakcji Schemat Przykłady Reakcja syntezy

Reakcje redoks polegają na przenoszeniu (wymianie) elektronów pomiędzy atomami.

Elektroliza: polaryzacja elektrod, nadnapięcie Jakościowy oraz ilościowy opis elektrolizy. Prawa Faraday a

ELEKTROGRAWIMETRIA. Zalety: - nie trzeba strącać, płukać, sączyć i ważyć; - osad czystszy. Wady: mnożnik analityczny F = 1.

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Próbna Matura z OPERONEM. Chemia Poziom rozszerzony

Materiały do zajęć dokształcających z chemii nieorganicznej i fizycznej. Część V

Cel ogólny lekcji: Omówienie ogniwa jako źródła prądu oraz zapoznanie z budową ogniwa Daniella.

Reakcje utleniania i redukcji

wykład 6 elektorochemia

Zagadnienia z chemii na egzamin wstępny kierunek Technik Farmaceutyczny Szkoła Policealna im. J. Romanowskiej

Fe +III. Fe +II. elektroda powierzchnia metalu (lub innego przewodnika), na której zachodzi reakcja wymiany ładunku (utleniania, bądź redukcji)

ĆWICZENIE 10. Szereg napięciowy metali

Reakcje utleniania i redukcji

Stechiometria w roztworach. Woda jako rozpuszczalnik

Fragmenty Działu 7 z Tomu 1 REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI

Obliczenia stechiometryczne, bilansowanie równań reakcji redoks

10. OGNIWA GALWANICZNE

TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH

Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak

1. za pomocą pomiaru SEM (siła elektromotoryczna róŝnica potencjałów dwóch elektrod) i na podstawie wzoru wyznaczenie stęŝenia,

Problemy do samodzielnego rozwiązania

Podstawowe pojęcia 1

X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12

(1) Przewodnictwo roztworów elektrolitów

Reakcje redoks polegają na przenoszeniu (wymianie) elektronów pomiędzy atomami.

( liczba oddanych elektronów)

10. OGNIWA GALWANICZNE

Stechiometria w roztworach

VII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015

Wrocław dn. 22 listopada 2005 roku. Temat lekcji: Elektroliza roztworów wodnych.

Główne zagadnienia: - mol, stechiometria reakcji, pisanie równań reakcji w sposób jonowy - stężenia, przygotowywanie roztworów - ph - reakcje redoks

Reakcje utleniania i redukcji. Zakład Chemii Medycznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego

POWTÓRKA Z ELEKTROCHEMII

VIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016

Zn + S ZnS Utleniacz:... Reduktor:...

TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH

W tej reakcji stopień utleniania żelaza wzrasta od 0 do III. Odwrotnie tlen zmniejszył stopień utlenienia z 0 na II.

Ć W I C Z E N I E 6. Nadnapięcie wydzielania wodoru na metalach

TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II

I 2 + H 2 S 2 HI + S Wielkością charakteryzującą właściwości redoksowe jest potencjał redoksowy E dany wzorem Nernsta. red

NAPIĘCIE ROZKŁADOWE. Ćwiczenie nr 37. I. Cel ćwiczenia. II. Zagadnienia wprowadzające

2. REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI

Pytania przykładowe na kolokwium zaliczeniowe z Podstaw Elektrochemii i Korozji

KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW

Al 2 O 3 anodowe utlenianie folii Al. TiO 2 nanotubes deliver drugs HRSEM nanotechweb.org. a. kotarba Zakład Chemii Nieorganicznej

ELEKTROCHEMIA. Wykład I

Chemia - laboratorium

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu

VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014

Elektrochemia. potencjały elektrodowe. Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.2 / 1. Elektrochemia potencjały elektrochemiczne

Nazwy pierwiastków: ...

Elektrochemia. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny

Tematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj.

SZEREG NAPIĘCIOWY METALI OGNIWA GALWANICZNE

Pierwiastek, który się utlenia jest reduktorem, natomiast pierwiastek, który się redukuje jest utleniaczem.

X / \ Y Y Y Z / \ W W ... imię i nazwisko,nazwa szkoły, miasto

Arkusz zadań dla I roku Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Chemia II (semestr II)

MODUŁ. Elektrochemia

Obliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny

MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II

TEST PRZYROSTU KOMPETENCJI Z CHEMII DLA KLAS II

Chemia I Semestr I (1 )

OCENIANIE ARKUSZA POZIOM ROZSZERZONY

Pierwiastki bloku d w zadaniach maturalnych Zadanie 1. ( 3 pkt ) Zadanie 2. (4 pkt) Zadanie 3. (2 pkt) Zadanie 4. (2 pkt) Zadanie 5.

analogicznie: P g, K g, N g i Mg g.

WŁAŚCIWOŚCI NIEKTÓRYCH PIERWIASTKÓW I ICH ZWIĄZKÓW NIEORGANICZNYCH

2.4. ZADANIA STECHIOMETRIA. 1. Ile moli stanowi:

OCENIANIE ARKUSZA POZIOM ROZSZERZONY

Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.

Tlen. Występowanie i odmiany alotropowe Otrzymywanie tlenu Właściwości fizyczne i chemiczne Związki tlenu tlenki, nadtlenki i ponadtlenki

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z CHEMII

SZEREG NAPIĘCIOWY METALI OGNIWA GALWANICZNE

Elektrochemia. Jak pozyskać energię z reakcji redoksowych?

CHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne


Reakcje chemiczne, związki kompleksowe

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA

Przetwarzanie energii: kondensatory

PRAKTIKUM Z CHEMII OGÓLNEJ

ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY

PODSTAWY PROCESÓW ELEKTROCHEMICZNYCH

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO 2006

Podstawy elektrochemii

Sem nr. 10. Elektrochemia układów równowagowych. Zastosowanie

BIOTECHNOLOGIA. Materiały do ćwiczeń rachunkowych z chemii fizycznej kinetyka chemiczna, 2014/15

Fragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH

Transkrypt:

Wykład z Chemii Ogólnej i Nieorganicznej Część VI ELEMENTY ELEKTOCHEMII Katedra i Zakład Chemii Fizycznej Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Prof. dr hab. n.chem. Piotr Cysewski piotr.cysewski@cm.umk.pl www.chemfiz.cm.umk.pl/dydaktyka

Elementy elektrochemii Elektrochemia zajmuje się procesami spontanicznymi lub wymuszonymi,w których dochodzi do zmian stopni utlenienia reagentów. 1. Reakcje redoks 2. Przepływ prądu w roztworach 3. Elektroliza 4. Korozja Stopień utlenienia Stopień utlenienia = liczba wiązań spolaryzowanych Przykład: H O H H O O H

Ustalanie wartości stopnia utlenienia Reguły pomocnicze: Każdy pierwiastek w stanie wolnym ma stopieńń utlenienia równy zero np. F 2 O 3 K N 2 Fe Dla jonów prostych stopień utlenienia stanowi znak jonu np. F - Al 3+ Fe 2+ O 2- Stopień utlenienia wodoru wynosi prawie zawsze +1 (za wyjątkiem wodorków) Stopień utlenienia tlenu zazwyczaj wynosi -2 (za wyjątkiem nadtlenków) Stopień utlenienia ustala się dla każdego atomu niezależnie (porównaj np. Na 2 S 2 O 3 )

Ustalanie wartości stopnia utlenienia +1-2 H 3 PO 4??? 3( 1) x 4( 2) 0 x 5 Analogicznie: H 2 PO 4-2( 1) x 4( 2) 1 x 5 HPO 4-2 1 ( 1) x 4 ( 2) 2 x 5 PO 4-3 0( 1) x 4( 2) 3 x 5

Utleniacz forma utleniona + n e - forma zredukowana bierze udział reakcji redukcji obniża swój stopień utlenienia jest akceptorem elektronów Przykłady utleniaczy utleniaczem może być wyłącznie taka substancja (atom, cząsteczka lub jon), który może się zredukować (istnieje niższy stopień utlenienia) Utleniacze nieorganiczne oraz organiczne:

Reduktor forma zredukowana + n e - forma utleniona bierze udział reakcji utlenienia podwyższa swój stopień utlenienia jest donorem elektronów Przykłady reduktorów: metale nieszlachetne cząsteczki lub jony niższych na stopniach utlenienia aldehydy, alkohole, itp. wodór, CO

Przykład: Ustal stopnie utlenienia dla poszczególnych pierwiastków w poniższych indywiduach chemicznych. Wskaż funkcję jako utleniacza lub reduktora. Przykład: H 2, SO 3, SO 2-4, K +, NH 3, MnO 4-, Cr 2 O -2 7, CH 3 OH, PO 3-4, ClO 3-, HSO 3-, Cu W poniższych reakcjach zidentyfikuj utleniacz oraz reduktor: 5 Fe 2+ + MnO 4- + 8 H + 5 Fe 3+ + Mn 2+ + 4 H 2 O H 2 + CuO Cu + H 2 O Zn + 2 HCl ZnCl 2 + H 2

Przykład: Wskaż utleniacz i reduktor w poniższej reakcji H PO OH 3 3 4 3 H O PO 2 3 4 Rozwiązanie: To nie jest reakcja typu redoks. Przykład: Który z następującej pary reagentów będzie pełnił funkcję utleniacza, a który reduktora? A. miedź oraz kwas azotowy, B. glin oraz cynk, C. jon siarczanowy D. jon azotanowy

Reakcje utleniania i redukcji - Bilansowanie reakcji elektrochemiczny Dobierz współczynniki oraz określ ilość elektronów biorących udział procesie w przeliczeniu na jeden mol utleniacza dla reakcji przedstawionej poniższym schematem: Metoda krok po kroku: Fe 2+ + Cr 2 O 7 2- Fe 3+ + Cr 3+ Fe 2+ Fe 3+ Fe 2+ Fe 3+ + e - 6 Fe 2+ 6 Fe 3+ + 6e - Cr 2 O 7 2- Cr 3+ Cr 2 O 7 2-2 Cr 3+ Cr 2 O 7 2-2 Cr 3+ + 7 H 2 O Cr 2 O 7 2- + 14 H + 2 Cr 3+ + 7 H 2 O Cr 2 O 7 2- + 14 H + + 6 e - 2 Cr 3+ + 7 H 2 O Cr 2 O 7 2- + 6 Fe 2+ + 14 H + 2 Cr 3+ + 6 Fe 3+ + 7 H 2 O

Reakcje utleniania i redukcji - Bilansowanie reakcji elektrochemiczny Dobierz współczynniki oraz określ ilość elektronów biorących udział procesie w przeliczeniu na jeden mol utleniacza dla reakcji przedstawionej poniższym schematem: Metoda przybliżona +3e - Pierwsze przybliżenie Końcowy bilans HNO 3 + Cu 2 O Cu(NO 3 ) 2 + NO + H 2 O +5 +1 +2 +2 (2x) -2e - 2HNO 3 + 3Cu 2 O 6Cu(NO 3 ) 2 + 2NO + H 2 O 14HNO 3 + 3Cu 2 O 6Cu(NO 3 ) 2 + 2NO + 7H 2 O

Przykład: Dobierz współczynniki reakcji Rozwiązanie: H 2 C 2 O 4 + MnO 4- Mn 2+ + CO 2 5 H 2 C 2 O 4 + 2 MnO 4- +16 H + 2 Mn 2+ + 10 CO 2 + 8 H 2 O Przykład: Dobierz współczynniki reakcji Rozwiązanie: CN - + MnO 4- CNO - + MnO 2 3 CN - + 2 MnO 4- + H 2 O 3 CNO - + 2 MnO 2 + 2 OH -

Przykład: Ustal ilość elektronów biorących udział w procesie dla poniższej reakcji w przeliczeniu na jeden mol utleniacza HNO 3 + Cu 2 O Cu(NO 3 ) 2 + NO + H 2 O Rozwiązanie: +5 +1 +2 +2 Reakcje dysproporcjonowania

Ogniwa Przebieg reakcji redoks Przewodnictwo elektrolitów: Czysta chemicznie woda Wodny roztwór amoniaku Wodny roztwór kwasu solnego Wodny roztwór NaCl

Reakcje elektrochemiczne Dodanie metalicznego cynku do niebieskiego roztworu soli miedziowej Zn(s) + CuSO 4 (aq) ZnSO 4 (aq) + Cu(s) Następuje utlenienie cynku z jednoczesną redukcją miedzi: Zn Zn 2+ + 2 e - (utlenienie) Cu 2+ + 2 e - Cu (redukcja) Zn (s) + Cu 2+ (aq) Zn 2+ (aq) + Cu (s)

Możliwe jest rozdzielnie przestrzenne reakcji utleniania i redukcji tworząc ogniwa. Ogniwo przestrzeń reakcyjna, w której zachodzą reakcje redoks. Reakcje zachodzące w ogniwach są reakcjami samorzutnymi, w których następuje zamiana energii chemicznej na energię elektryczną (pracy ogniwa).

Przykłady ogniw Ogniwo Daniella Katoda Cu 2+ + 2e - Cu E red +0.34 V Anoda Zn Zn 2+ + 2 e - E ult = -0.76 V Reakcja sumaryczna: Zn + Cu 2+ Zn 2+ + Cu E = E red + E utl = 0.34 + 0.76 = 1.10 V Schemat ogniwa (notacja liniowa): Zn Zn 2+ (1.0 M) Cu 2+ (1.0 M) Cu

Potencjały standardowe Ocena zdolności utleniających Normalna Elektroda Wodorowa 2H + (aq) + 2e- H 2(g) H + (aq) H 2 (g) Pt Warunki standardowe: stężenie: 1 M ciśnienie: 1 atm Temperatura: 25 C Elektroda odniesienia: NEW

Przykładowe wartości potencjałów standardowych Reakcja połówkowa E (V) Reakcja połówkowa E (V) F 2 (g) + 2 e - 2 F - (aq) 2.87 2H+(aq) + 2e- H 2 (g) 0.00 Co 3+ (aq) + e- Co 2+ (aq) 1.82 Fe3+(aq) + 3e- Fe(s) -0.04 MnO - 4 (aq) + 8H + (aq) + 5e- 1.49 Ni2+(aq) + 2e- Ni(s) -0.23 Mn 2+ (aq) + 4H 2 O (l) Cl 2(g) + 2 e- 2 Cl- (aq) 1.36 Fe2+(aq) + 2e- Fe(s) -0.41 Cr 2 O 2-7 (aq) + 14H + (aq) + 6e - 1.33 Zn2+(aq) + 2e- Zn(s) -0.76 2Cr 3+ (aq) + 7H 2 O (l) Br2 (g) + 2 e- 2 Br- (aq) 1.09 2H2O(l) + 2e- H2(g) + 2OH- (aq) -0.83 Ag+(aq) + e- Ag(s) 0.80 Na+(aq) + e- Na(s) -2.71 Fe3+(aq) + e- Fe2+(aq) 0.77 K+(aq) + e- K(s) -2.92 I2 (g) + 2 e- 2 I- (aq) 0.54 Li + (aq) + e- Li(s) -3.04 Cu + (aq) + e- Cu (s) 0.52 Cu 2+ (aq) + 2e- Cu (s) 0.34 Cu 2+ (aq) + e- Cu + (aq) 0.16 Sn 4+ (aq) + 2e- Sn 2+ (aq) 0.15

Jak wyjaśnisz zaobserwowane zjawisko? Roztwór sinego kamienia substancji o charakterze grzybobójczym Folia spożywcza

Aktywność elektrochemiczna Cu +2 (aq) + Fe (s) Cu (s) + Fe+2 (aq) Rośnie charakter redukujący Duża wartość potencjału Mała wartość potencjału Rośnie charakter utleniający

Przewidywanie kierunku reakcji elektrochemicznych Zdolność utleniająca rośnie ze wzrostem wartości potencjału Zdolność redukująca rośnie ze zmniejszeniem się wartości potencjału Silniejszy utleniacz reaguje z silniejszym reduktorem Zachodząca reakcja: Cu 2+ (aq) + Zn Cu (s) + Zn 2+

Siła elektromotoryczna Przykład: SEM E E utl red Pomiar SEM dla ogniwa Daniella Cu 2+ (aq) +ZnCu (s) +Zn2+ Zn (s) +2H + (1M) Zn2+ (1M) +H 2(1 atm) Cu 2+ (1M) +H 2(1 atm) Cu (s) +2H+ (1M) E = 0.76 V E = 0.34 V Zn (s) +Cu 2+ (1M) Zn2+ (1M) +Cu (s) E= 0.76+0.34 = 1.10 V

Przykład: Wyznacz SEM poniższej reakcji elektrochemicznej: MnO 4- (aq) + 8H + (aq) + 5e - Mn 2+ (aq) + 4H 2 O(l) 1.49 V Fe 3+ (aq) + e - Fe 2+ (aq) 0.77 V Rozwiązanie: Reakcja sumaryczna: MnO 4- (aq) + 8H + (aq) + 5 Fe 2+ (aq) Mn 2+ (aq) + 4H 2 O(l) + 5 Fe 3+ (aq) SEM = E MnO4-/Mn2+ - E Fe3+/Fe2+ = 1.49 V 0.77 V = 0.72 V Przykład: Wyznacz SEM poniższej reakcji elektrochemicznej: Fe 2+ (aq) + 2e - Fe(s) -0.41 Zn 2+ (aq) + 2e - Zn (s)-0.76 Rozwiązanie: Reakcja sumaryczna: Fe 2+ (aq) + Zn (s) Fe(s) + Zn 2+ (aq) SEM = E Fe2+/Fe E Zn2+/Zn = -0.41 V (-0.77 V) = 0.36 V

Przykład: Jaka jest wartość stężenia jonów wodorowych dla elektrody wodorowej jeśli zmierzona wartość SEM względem NEW wynosi 0.025V w temp. 25 C i pod ciśnieniem 1atm? ph log H E 0.0592 log 0.025V 0.0592 H 0. 42 H 10 0. 42 0. 38M

Równanie Nernsta W G elektr. G G RT ln Q Q iloraz stężeń nfe nfe RT ln Q w temp. 298K E E RT nf ln Q E E 0.0592 n log Q

Związek SEM ze stałą równowagi procesu elektrochemicznego W stanie równowagi: Q K G o nfe 2.303RT log K E 2.303RT nf log K dla temp. 298K E 0.0592 log K n

Przykład: Oblicz SEM ogniwa w temperaturze 25 C Mg Mg 2+ (0.0050 M) Ag + (2.0 M) Ag SEM = 3.17 V Q [ Mg [ Ag 2 ] ] n = 2 mol e - 2 SEM (8.314)(298 K) (0.0050 M) (3.17 V ) ln 2 (2 mol)(96500 C/mol) (2.0 M) SEM = 3.26 V

Przykład: Oblicz zmianę entalpii swobodnej dla reakcji redukcji 2 moli żelaza w następującej reakcji: 2Fe + Cr 2 O 2-7 + 14H + 2Fe 3+ + 2Cr 3+ + 7H 2 O G = -nfe E = SEM = 1.37V n = 6 G = -6mol 96.500 C/mol 1.37V G = -7.93 105 J

Przykład: Oblicz stałą równowagi dla poniższego procesu: Ni + Pb 2+ Ni 2+ +Pb E E E katoda anoda log K 0.13V 0.23V 0. V E 10 ne 0.0592 log 2 0.10V K 3.38 3 0.0592 K 2.4010

Przykład: Oblicz siłę elektromotoryczną poniższej reakcji Al(s) Al 3+ (aq) Cu 2+ (aq) Cu(s) w chwili, gdy stężenia jonów wynoszą: [Al 3+ ] = 0.400M i [Cu 2+ ] = 0.100M E E 0.0592 log Q n 0.34V 1.66V 2. V E 00 E E 0.0592 n 0.0592 6 log 0.400 3 2 Al 2 Cu 3 E.00V log 1. 98V 2 3 0.100 2

Przykład: Ogniwo stężeniowe niklowe Ni 2+ zawierające elektrody zanurzone do roztworów o stężeniach 1.00M oraz 1.0010-3 M. Oblicz SEM. E E 0.0592 n log Q E 0 V 0.0592 2 log [Ni [Ni 2 2 ] ] rozc. stętę 0 V 0.0592 2 log 1.00 10 1.00 M -3 M 0.0888 V

Elektrochemiczny pomiar ph Najbardziej dokładnym pomiarem ph jest pomiar elektrochemiczny, w którym wykorzystuje się liniową zależność potencjału niektórych elektrod, na przykład elektrody wodorowej, od ph roztworu. Zależność ta wynika z równania Nernsta dla elektrody wodorowej: W warunkach normalnych:

Zależność potencjału elektrody wodorowej od ph. Zależność ta pozwala na odczytanie wartości ph z pomiaru potencjału elektrody wodorowej zanurzonej w badanym roztworze. Urządzenia do pomiaru ph noszą nazwę ph-metrów.

ZJAWISKO KOROZJI ponieważ E red (Fe 2+ ) < E red (O 2 ) żelazo może zostać utlenione przez tlen: katodowo: O 2 (g) + 4H + (aq) + 4e - 2H 2 O(l). anodowo: Fe(s) Fe 2+ (aq) + 2e -. tlen rozpuszczony w wodzie na ogół wywołuje utlenienie żelaza Fe 2+ może spontanicznie utleniać się do Fe 3+ tworząc rdzę (Fe 2 O 3.xH 2 O (s) ) Podstawowy mechanizm korozji Fe + Środowisko korozyjne Fe 2+ + 2 e - reakcja utleniania anodowego

Korozja Co jest przyczyną korozji? Reakcja połówkowa E o (V) O 2 + 4H + + 4e 2H 2 O 1.23 2H 2 O + O 2 + 4e 4OH - 0.40 2H + + 2e H 2 0.00 Fe 2+ + 2e Fe -0.44 Zn 2+ + 2e Zn -0.76 Mg 2+ + 2e Mg -2.38

Ochrona protektorowa Mg 2+ (aq) +2e - Mg(s), E red = -2.37 V Fe 2+ (aq) + 2e - Fe(s), E red = -0.44 V Ochrona protektorowa za pomocą magnezu Ochrona protektorowa za pomocą cynku

Przykładowe pytania 1. Oblicz zmianę entalpii swobodnej dla reakcji redukcji 15g żelaza w następujących reakcji: 2Fe + Cr 2 O 7 2- + 14H + 2Fe 3+ + 2Cr 3+ + 7H 2 O A. -1.07 x 10 5 J B. -1.07 x 10 4 J C. -1.07 x 10 3 J D. -1.07 x 10 2 J E. -1.07 x 10 1 J 2. Ile wynosi stała równowagi reakcji: Sn (s) + 2 Cu 2+ (aq) Sn2+ (aq) + 2 Cu+ (aq) Odp. A E Sn2+/Sn = -0.014 V E Cu2+/Cu+ = 0.15 V A. stała równowagi jest mniejsza od jedności B. K 1 C. K = 6.5 10 3 D. K = 6.5 10 9 E. K = 6.5 10 12 Odp. D

Przykładowe pytania 3. Dla jakiego stosunku stężeń [Co 2+ ]/[Fe 2+ ] poniższa reakcja będzie zachodziła samoczynnie: Co (s) + Fe 2+ (aq) Co2+ (aq) + Fe (s) E[Co 2+ ] = 0.15 M E[Fe 2+ ] = 0.68 M A. [Co 2+ ]/[Fe 2+ ] < 1 10-6 B. [Co 2+ ]/[Fe 2+ ] < 4 10-6 C. [Co 2+ ]/[Fe 2+ ] = 4 10-6 D. [Co 2+ ]/[Fe 2+ ] > 4 10-6 E. [Co 2+ ]/[Fe 2+ ] > 1 10-6 Odp. B

Elektroliza Reakcje zachodzące podczas elektrolizy nie są reakcjami samorzutnymi. Kosztem zewnętrznej energii elektrycznej zachodzą reakcje chemiczne Zamiana energii elektrycznej na energię chemiczną. Na anodzie zawsze zachodzi utlenianie Na katodzie zawsze zachodzi redukcja

Potencjał rozkładowy Jakie warunki umożliwiają proces elektrolizy? Charakterystyka prądowo-napięciowa elektrolizy i sposób określenia napięcia rozkładu Napięcie, jakie należy przyłożyć do elektrod elektrolizera, by wymusić przepływ prądu: V V 0 ir A k V o - przeciwsiła elektromotorycznej i R - spadek potencjału na omowym oporze elektrolitu nadnapięcie anodowe lub katodowe

Stechiometria procesów elektrolizy Elektroliza wody Reakcja katodowa (redukcja) 2H 2 O + 2e - H 2 + 2OH - Reakcja anodowa (utlenianie) 2H 2 O O 2 + 4H + + 4e - Reakcja sumaryczna 2H 2 O 2H 2 + O 2 jakościowy opis procesów elektrolizy Produktem elektrolizy wody będą pierwiastki gazowe: na anodzie (tlen) oraz na katodzie (wodór).

Stechiometria procesów elektrolizy jakościowy opis procesów elektrolizy Elektroliza wodnego roztworu CuBr 2 Potencjalne reakcje katodowe 2 H 2 O + 2 e - H 2 +2OH - E = -0.83 V Cu +2 +2 e - Cu E = +0.34 V Potencjalne reakcje anodowe 2 Br - Br 2 + 2 e - E = -1.09 V 2 H 2 O O 2 + 4 H + + 4 e - E = -1.23 V reakcja sumaryczna 2 Br - + Cu 2+ Br 2 + Cu Produktem elektrolizy CuBr 2 będą pierwiastki: na anodzie (brom) oraz na katodzie (miedź).

Stechiometria procesów elektrolizy jakościowy opis procesów elektrolizy Elektroliza wodnego roztworu NaBr Potencjalne reakcje katodowe 2 H 2 O + 2 e - H 2 +2OH - E = -0.83 V Na + + e - Na E = -2.71 V Potencjalne reakcje anodowe 2 Br - Br 2 + 2 e - E = -1.09 V 2 H 2 O O 2 + 4 H + + 4 e - E = -1.23 V reakcja sumaryczna 2 Br - + 2 H 2 O Br 2 + H 2 + 2 OH - Produktem elektrolizy NaBr będą pierwiastki: na anodzie (brom) oraz na katodzie (wodór).

Stechiometria procesów elektrolizy jakościowy opis procesów elektrolizy Elektroliza wodnego roztworu Na 2 SO 4 Potencjalne reakcje katodowe 2 H 2 O + 2 e - H 2 +2OH - E = -0.83 V Na + + e - Na E = -2.71 V Potencjalne reakcje anodowe 2SO 4 2- S 2 O 8 2- + 2e - E o = -2.01V 2 H 2 O O 2 + 4 H + + 4 e - E = -1.23 V reakcja sumaryczna 2H 2 O 2H 2 + O 2 Produkty elektrolizy soli Na 2 SO 4 będą identyczne z produktami elektrolizy wody

Stechiometria procesów elektrolizy jakościowy opis procesów elektrolizy Elektroliza wodnego roztworu kwasu bromowodorowego HBr Potencjalne reakcje katodowe 2 H + + 2 e - H 2 E = 0.00 V Potencjalne reakcje anodowe 2 Br - Br 2 + 2 e - E = -1.09 V 2 H 2 O O 2 + 4 H + + 4 e - E = -1.23 V reakcja sumaryczna 2 Br - + 2 H + Br 2 + H 2 Produktem elektrolizy HBr będą pierwiastki: na anodzie (brom) oraz na katodzie (wodór).

Stechiometria procesów elektrolizy jakościowy opis procesów elektrolizy Elektroliza wodnego roztworu kwasu siarkowego Potencjalne reakcje katodowe 2 H + + 2 e - H 2 E = 0.00 V Potencjalne reakcje anodowe 2SO 4 2- S 2 O 8 2- + 2e - E o = -2.01V reakcja sumaryczna 2 H 2 O O 2 + 4 H + + 4 e - E = -1.23 V 2H 2 O 2H 2 + O 2 Produkty elektrolizy kwasu H 2 SO 4 będą identyczne z produktami elektrolizy wody

Stechiometria procesów elektrolizy jakościowy opis procesów elektrolizy Elektroliza wodnego roztworu zasady sodowej NaOH Potencjalne reakcje katodowe 2 H 2 O + 2 e - H 2 +2OH - E = -0.83 V Na + + e - Na E = -2.71 V Potencjalne reakcje anodowe 4 OH - +4e - O 2 + 2 H 2 O - E = -1.23 V reakcja sumaryczna 2H 2 O + 2OH - H 2 + 2O 2 Produkty elektrolizy zasady NaOH będą identyczne z produktami elektrolizy wody

Przykłady jakościowego opis procesów elektrolizy Przykład: Które z wymienionych wodnych roztworów poddawane elektrolizie będą prowadziły do takich samych produktów jak w przypadku czystej wody? NaCl KBr LiOH H 3 PO 4 CH 3 COOH PbCl 2 Przykład: Jeśli elektrolizę będzie przeprowadzało się przez bardzo długi czas, to co będzie ostatecznym produktem elektrolizy wodnego roztworu?(tzn. jaki produkt pozostanie w elektrolizerze): a/ kwas siarkowy b/ sól kuchenna c/ wodorotlenek sodowy d/ sól glauberska

Przykłady jakościowego opis procesów elektrolizy Przykład: Czy w procesie elektrolizy wodnych roztworów elektrolitów należy spodziewać się zmian ph? Przykładowo: a/ kwas siarkowy b/ sól kuchenna c/ wodorotlenek sodowy d/ sól glauberska Przykład: W którym przypadku obszar przyanodowy będzie zmieniał swoje ph? W którym przypadku obszar przykatodowy będzie zmieniał swoje ph? Możliwości: Obszar przykatodowy obniża ph Obszar przykatodowy powyższa ph Obszar przyanodowy obniża ph Obszar przyanodowy powyższa ph Na 3 PO 4 FeCl 3 Na 4 [Fe(CN) 6 ]

ELEKTROLIZA PRAWA FAARADAY A I prawo Faraday a masa wydzielonej substancji na elektrodach podczas elektrolizy jest proporcjonalna do natężenia prądu i czasu trwania elektrolizy m k I t k Q II prawo Faraday a: do wydzielenia na elektrodach jednego gramorównoważnika chemicznego dowolnej substancji podczas elektrolizy potrzebna jest niezależnie od warunków przeprowadzania procesu zawsze ta sama ilość elektryczności, wynosząca w przybliżeniu 96 500 kulombów. Stała Faradaya F jest to ilość elektryczności związana z molem elektronów. 96500 C 1,602 10 23 6,023 10 e Michael Faraday (1791-1867) 19

Obliczenia elektrochemiczne Przykład: Jak długo należy przeprowadzać elektrolizę roztworu zawierającego 1.00g jonów Cr(III) za pomocą prądu o natężeniu 2.00A? Rozwiązanie: Cr 3+ + 3e - Cr n 1.00g 51.996 g mol 1.9210 2 mol Q I t z n F 2 3 1.92 10 mol 96,500 C mol 5.56 10 3 C t Q t 5.5610 2.00 3 C s C 2.7810 3 s

Obliczenia elektrochemiczne Przykład: Jak masa glinu wydzieli się w trakcie ośmiominutowej elektrolizy przy stałym prądzie o natężeniu 100A z roztworu tlenku glinu w kriolicie? Rozwiązanie: Al 3+ + 3 e - Al (s) 60 s 100 C 1 mol e 1 mol Al 8.00 min 1 min 1sec 96 500 C 3 mol e 26.98 g Al 1 mol Al Odpowiedź: Nastąpi wydzielenie 4.47 g glinu