KONCEPCJA POPRAWY DOSTĘPNOŚCI OBIEKTÓW KANCELARII PREZYDENTA RP: WIEJSKA 1O, FRASCATI 2, MASZYŃSKIEGO 1O Zamawiający : Centrum Obsługi Kancelarii Prezydenta RP Wykonawca : Atelier 3 Chwalibóg Biuro Architektoniczne Karmazynowa 34C 02-887 Warszawa Autorzy: architekt SARP Krzysztof Chwalibóg architekt TUP Bożenna Chwalibóg Konsultacja: projektant dostępności Kamil Kowalski Warszawa 21.12.2012. 1
Zawartość opracowania 1.Załączniki formalne 1.1. Podstawa opracowania umowa 1.2. Oświadczenie projektanta 1.3. Zaświadczenie o uprawnieniach 1.4. Zaświadczenie o przynależności do Izby Architektów 2.Opis koncepcji 2.1. Wprowadzenie 2.2. Opis stanu istniejącego dostępności obiektów (identyfikacja utrudnień) 2.3. Opis programu poprawy dostępności (wymogi i zalecenia ) 2.4. Koncepcje rozwiązania poszczególnych elementów układu spis rysunków 2
1.Załączniki formalne 1.1.Podstawa opracowania Podstawą opracowania jest umowa pomiędzy Centrum Obsługi Kancelarii Prezydenta RP a Atelier 3 Chwalibóg Biuro Architektoniczne. 1.2.Oswiadczenie projektanta Oświadczam że opracowanie: KONCEPCJA POPRAWY DOSTĘPNOŚCI OBIEKTÓW KANCELARII PREZYDENTA RP: WIEJSKA 1O, FRASCATI 2, MASZYŃSKIEGO 1O Wykonałem z należytą starannością w oparciu o posiadaną wiedzę techniczną. Krzysztof Chwalibóg architekt SARP Warszawa 19.12.2012. 3
2.1.Wprowadzenie Obowiązujące przepisy prawa budowlanego (Ustawa Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1994 z póżniejszymi zmianami a także Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie) a także zasady demokratycznego systemu politycznego wymagają aby przestrzeń publiczna i budynki użyteczności publicznej były powszechnie dostępne. Dostępność dla wszystkich oznacza dostępność dla osób sprawnych jak i dla osób z różnymi rodzajami szczególnych niepełnosprawności a także dla osób starszych. Trzeba zaznaczyć że poprawa dostępności nie tylko eliminuje dyskryminację osób z niepełnosprawnościami ale ułatwia poruszanie się osobom sprawnym, zapewnia oszczędność energii i poprawia stopień bezpieczeństwa. W przypadku obiektów kancelarii prezydenta (funkcja biurowa) celem jest zapewnienie dostępności zarówno osobom zatrudnionym jak i osobom odwiedzającym budynki w charakterze interesantów lub gości. Chodzi tu zarówno o pomieszczenia biurowe jak i o sale konferencyjne. Na pojęcie dostępności składa się szereg wymagań dotyczących poszczególnych rodzajów niepełnosprawności. W przypadku obiektu o funkcji Kancelarii Prezydenta należy brać pod uwagę osoby z następującymi rodzajami niepełnosprawności, które mogą być zatrudnione lub odwiedzać Kancelarię w charakterze klientów lub gości: Osoby z niepełnosprawnościami ruchu ONR Osoby słabosłyszące i głuche ODS Osoby słabowidzące i niewidome ODW Przyjęto że zostaną uwzględnione potrzeby tych trzech grup, jednak w podziale na wymogi podstawowe oraz zalecenia, mając jednocześnie świadomość że proces dostosowań będzie rozciągnięty w czasie, zależnie od możliwości organizacyjnych oraz budżetowych. Przestrzenny zakres opracowania obejmuje nie tylko same budynki ale również ich bezpośrednie otoczenie a więc fragmenty ulic Wiejskiej, Senackiej oraz Maszyńskiego. Zadaniem opracowania jest sformułowanie programu poprawy dostępności w oparciu o ocenę stanu istniejącego, określenie ograniczeń dostępności oraz sformułowanie koncepcji ich rozwiązań. Kolejnym krokiem będzie wykonanie projektów budowlanych dla niezbędnych modyfikacji układu dostępności. 4
2.Opis stanu istniejącego dostępności obiektów 2.1. Warunki dojścia do obiektów Kancelarii Prezydenta Teren który stanowi strefę dojścia do budynków Wiejska 10, Frascati 2 oraz Maszyńskiego10 Obejmuje fragment chodnika ulicy Wiejskiej, chodniki po obydwu stronach ulicy Senackiej oraz chodniki prowadzące do obydwu wejść od Maszyńskiego. Ulica Wiejska Na chodniku ulicy Wiejskiej przy zachodniej elewacji budynku Wiejska 10 istotne zagrożenie osób przechodzących stanowią stalowe osłony wokół drzew (plan sytuacyjny 1.1.). Ich wystające ponad poziom chodnika końcówki mogą spowodować potknięcie i upadek. Ulica Senacka Chodnik po południowej stronie Senackiej prowadzi do wejścia B budynku Wiejska 10 oraz dalej do Maszyńskiego. Jego szerokość i nawierzchnia jest bez zastrzeżeń, jednak pewne niebezpieczeństwo dla osób ODW mogą stanowić donice z kwiatami ustawione przy chodniku lub też na nim (w pasie płyt granitowych). W bezpośrednim sąsiedztwie wejścia B brak miejsca postojowego dla pojazdu osoby z niepełnosprawnością. Wejście B wymaga pokonania 3 stopni.(rys.1 p. 1.2.) Chodnik po północnej stronie Senackiej prowadzący do wejścia do budynku Frascati 2 ma ograniczoną szerokość (poniżej 150cm) przez rozrośnięty żywopłot jednocześnie jego nawierzchnia wykonana z kostki granitowej w rejonie wejścia do budynku stanowi wyraźne utrudnienie w swobodnym poruszaniu się zarówno pieszych jak i osób na wózkach. (rys.1p.1.3.) Jednocześnie relacja pomiędzy budynkiem Wiejska 10 oraz Frascati 2, która w części odbywa się w poprzek jezdni ulicy Senackiej jest utrudniona poprzez parkujące samochody. Chodzi tu zarówno o ruch pieszych, zaopatrzenie ( z użyciem wózka) jak i możliwy ruch osób z niepełnosprawnością. Ulica Maszyńskiego W stanie aktualnym chodniki są w przebudowie nie można więc ocenić jakości ich nawierzchni. Parametry szerokości są odpowiednie. Wejście północne do budynku Maszyńskiego wyposażone jest w pochylnię spełniającą wymogi Rozporządzenia o warunkach jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Wejście południowe wymaga pokonania biegu 6 schodków prowadzących do holu wejściowego. (rys.1.p 1.4.) 2.2. Stan dostępności budynku Wiejska 10 Wejście B Dostęp do budynku poprzez wejście B utrudniają trzy stopnie schodów przed wejściem a wewnątrz holu zbyt mała winda aby mogła pomieścić wózek inwalidzki lub nawet więcej niż trzy osoby bez zacieśnienia (80x130 cm z wejściem z dłuższego boku). Winda ta łączy hol wejściowy ze wszystkimi kondygnacjami naziemnymi budynku. Komunikacja z poziomem podziemia na którym znajduje się stołówka jest możliwa tylko poprzez schody a więc niedostępna dla wózkowiczów. Wejście A Droga poprzez wejście A z kolei wyklucza osoby na wózkach poprzez : 6 stopniowe schody przed wejściem oraz kolejne schody we wnętrzu holu. Droga ta prowadzi do Sali konferencyjnej I jest użytkowana przez osoby z zewnątrz. Na schodach brak ostrzegawczych oznaczeń. Wewnętrzna winda Winda wewnętrzna spełnia wymagania (wymiar 140 x 110 cm, lustro, napisy alfabetem Braila, informacja dżwiękowa). 5
Komunikacja pozioma Korytarze zapewniające obsługę pomieszczeń biurowych są szerokie (>150cm) i zapewniają dobrą dostępność. Kolorystyka posadzki oraz ścian zapewnia czytelność Wewnętrzne klatki schodowe Zgodne z wymogami przepisów. Z wyjątkiem oznaczeń ostrzegawczych. Drzwi do pomieszczeń biurowych Zgodne z wymogami przepisów. Pomieszczenia toaletowe Brak toalet dla osób z niepełnosprawnością. 2.3.Stan dostępności budynku Frascati 2 2.3.1. Wejście C Nawierzchnia z kostki granitowej ze spadkiem utrudnia wejście do budynku. 2.3.2.Wejście do przychodni Wejście do przychodni od strony ulicy Frascati, wprawdzie posiada pochylnię zewnętrzną oraz platformę schodową jest jednak niedostępne ponieważ wymaga przejścia przez korytarzyk o szerokości zaledwie 80 cm bez zapewnienia miejsca na obrót wózka. Wewnętrzne windy Windy obsługujące wszystkie kondygnacje są dostępne (wymiary 140x110 cm) Komunikacja pozioma Korytarze mają charakter skomplikowany ze względu na zmiany kierunku oraz szereg zawężeń. Pomieszczenia toaletowe Toalety usytuowane od strony budynku Maszyńskiego 10 próbowano dostosować do potrzeb osób z niepełnosprawnością jednak poprzez błędne rozmieszczenie urządzeń cel ten nie został osiągnięty.(np. sztywna poręcz ograniczająca obrót wózka, zamiana muszli z pisuarem) 2.4.Stan dostępności budynku Maszyńskiego 10 Wejście A Patrz budynek Wiejska 10 Wejście D Patrz budynek Frascati 2 Wewnętrzne windy Windy obsługujące wszystkie kondygnacje są dostępne (wymiary 140x110 cm) Komunikacja pozioma Korytarze spełniają wymogi dostępności (ich szerokość >150 cm) Pomieszczenia toaletowe W budynku brak toalet dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnością. 6
3. Opis programu poprawy dostępności 3.1.Warunki dojścia do budynków Kancelarii Prezydenta RP- (rys.1.4.) Ulica Wiejska Wymiana stalowych osłon wokół drzew na osłony wpasowane w poziom nawierzchni chodnika możliwy wariant jak zastosowane na Krakowskim Przedmieściu. Ulica Senacka Strona południowa. Projektuje się pochylnię w celu pokonania stopni przy wejściu B. Chodnik posiada wystarczającą szerokość.(rys.1.1.) Należy usytuować miejsce postojowe dla osób z niepełnosprawnością w bezpośredniej bliskości wejścia B. (Miejsce o wymiarach 360x450 cm oznaczone poziomo (koperta) oraz znakiem pionowym). Strona północna. Potrzebne przycięcie żywopłotu aby uzyskać szerokość przejścia 150 cm. W rejonie wejścia C konieczne zastąpienie nawierzchni z kostki granitowej oraz usunięcie spadku. Proponuje się połączenie chodników po obydwu stronach Senackiej przejściem pieszym aby ułatwić dostęp z wejścia B do wejścia C a jednocześnie umożliwić przejście osobom poruszającym się na wózkach. Przejście będzie poprowadzone w poziomie chodnika a na jezdni powstanie garb spowalniający ruch pojazdów. (rys.1.2 ) Ulica Maszyńskiego Dojście do wejścia A będzie rozwiązane zależnie od wyboru wariantu pochylni prowadzącej na poziom holu. (rys.1.3.) Dojście do wejścia D bez zmian stanu obecnego. Istotne zalecenie dla kształtowania układu dojścia Układ dojścia do obiektów Kancelarii Prezydenta (a także do hotelu poselskiego) powinien stanowić przykład powszechnej dostępności przestrzeni publicznej. Dlatego wskazane jest uwzględnienie potrzeb osób niedowidzących poprzez wprowadzenie na chodnikach ścieżek prowadzących z reliefem. Wprowadzenie tych ścieżek powinno zainspirować kancelarię sejmu Do wprowadzenia ich na całym terenie Sejmu RP. 3.2. Program poprawy dostępności budynku Wiejska 10 3.2.1. W celu umożliwienia dostępu poprzez wejście B konieczne jest wykonanie pochylni dla pokonania trzech stopni. Szerokość chodnika w tym miejscu (325 cm) pozwala na realizację pochylni.(rys.2.w0).jednocześnie należy usunąć donice z zielenią poza granice chodnika. 3.2.2. Następnym zabiegiem poprawiającym dostępność wszystkich kondygnacji budynku jest przebudowa windy, której kabina powinna powiększyć się z obecnego rozmiaru 80x130 cm do wielkości 110x140 cm. (rys.2.w0). 3.2.3. Dla umożliwienia dostępu osób na wózkach do stołówki usytuowanej w podziemiu konieczne jest wbudowanie pionowej platformy 110x140 w miejscu jednego z biegów schodów prowadzących do podziemia.(rys.2w0). 3.2.4. Aby zapewnić dostęp poprzez wejście A należy wykonać pochylnię dla pokonania 6 stopni. Możliwe są dwa warianty jej realizacji. (rys.13.m0). 3.2.5. Następne 6 stopni schodów znajduje się w holu. Tutaj niezbędne jest wykonanie pionowej platformy o wymiarach 110x140 cm.(rys.13.m0). 3.2.6. Dostosowanie toalet do potrzeb osób z niepełnosprawnością wymaga aby na każdej kondygnacji przebudować toaletę damską wydzielając z niej w tym celu toaletę z niezależnym wejściem z korytarza i z wewnętrzną przestrzenią wolną o średnicy 150 cm. (rys.5,6,7). 7
3.2.7. Przebudowy wymagają również toalety usytuowane w pobliżu stołówki w podziemiu oraz sali konferencyjnej na 1 piętrze budynku. Także tu należy wykonać łazienkę z bezpośrednim wejściem z korytarza i przestrzenią pozwalającą na obrót wózka.(rys 3. i 4.). 3.3. Program poprawy dostępności budynku Frascati 2 3.3.1. Wejście C Posadzka przy wejściu C wymaga przebudowy poprzez zastąpienie nawierzchni z kostki i ograniczenie spadku.(rys.8.). 3.3.2. Wejście do przychodni Wejście to należy wykonać po prawej stronie podestu schodów aby uzyskać szerokość drzwi 90 cm. Wymaga to zmian w układzie funkcjonowania przychodni (przeniesienie recepcji w inne miejsce).(rys.8.). 3.3.3.Toalety Toalety na poszczególnych kondygnacjach przeznaczone dla niepełnosprawnych wymagają korekt to znaczy zmiany usytuowania poszczególnych elementów aby zapewnić możliwość obrotu wózka (średnica 150 cm).(rys.9,10,11,12.). 3.3.4.Toaleta w przychodni Toaleta w przychodni powinna być usytuowana w pomieszczeniu przy północnym szczycie budynku.(rys.8.). 3.4. Program poprawy dostępności budynku Maszyńskiego 10 3.4.1.Wejście A 3.4.2. Aby zapewnić dostęp poprzez wejście A należy wykonać pochylnię dla pokonania 6 stopni. Możliwe są dwa warianty jej realizacji. (rys.13.m0.). 3.4.3. Następne 6 stopni schodów znajduje się w holu. Tutaj niezbędne jest wykonanie pionowej platformy o wymiarach 110x140 cm.(rys.13.m0). 3.4.4.Na każdej kondygnacji należy zrealizować toaletę dla niepełnosprawnych usytuowaną w obecnym pomieszczeniu gospodarczym.(rys.13.1,14,15,16,17). 3.5. Zalecenia ogólne dotyczące dostępności Poza wymienionymi powyżej wymogami podstawowych rozwiązań dostępności trzeba wyliczyć szereg zaleceń dotyczących pozostałych problemów mających wpływ na poziom dostępności : 3.5.1.Oznaczenie ostrzegawcze pierwszego i ostatniego stopnia schodów. (to odpowiada wymaganiom osób słabo widzących chociaż rozporządzenie ministra infrastruktury mówi o oznaczeniu każdego stopnia). 3.5.2.Oznaczenie wszystkich krawędzi w miejscach zawężeń korytarzy (zwłaszcza Frascati 2) 3.5.3.Rozmieszczenie elementów wyposażenia holi wejściowych w sposób zapewniający bezpieczeństwo poruszania się osób na wózkach oraz niedowidzących.(pole obrotu 150cm oraz szerokość przejścia 120 cm). 3.5.4.Usunięcie przeszkód (mebli, donic kwiatowych, gaśnic, itp.) z dróg komunikacyjnych. 3.5.5.Wyposażenie recepcji w holach wejściowych oraz sal konferencyjnych w pętle indukcyjne dla wspomożenia osób słabo słyszących.(potrzebne rozpoznanie techniczne problemu). 3.5.6.Częściowe obniżenie lady w recepcjach do poziomu 90 cm (tam gdzie jest ona wyższa). 3.5.7. W trakcie przeprowadzanych modernizacji wnętrz unikanie nadmiernego operowania wzorami i kolorystyką posadzek ( co ma miejsce na Frascati2), różnicowanie barwy posadzki i ścian. 3.5.8.Umieszczenie znaków informujących o usytuowaniu toalet. 3.5.9.Unikanie oświetlenia mogącego porażać wzrok. 8
4.Uwagi końcowe 1.Omówione w opracowaniu działania na rzecz poprawy dostępności mają na celu nie tylko udostępnienie obiektów Kancelarii Prezydenta dla osób z niepełno sprawnościami ale także zwiększenie bezpieczeństwa i wygody osób w pełni sprawnych a wreszcie usprawnienie logistyki obiektów(dostawy materiałów)..zestawienie elementów dostępności wymagających realizacji: 1.Pochylnia przed wejściem A 2.Pochylnia przed wejściem B 3.Chodnik przed wejściem C 4.Wejście do przychodni 5.Platforma pionowa w holu A 6.Winda w holu B 7.Platforma pionowa w holu B 8.Toalety dla niepełnosprawnych Wiejska 10, Frascati 2, Maszyńskiego 10. 9
5.Koncepcje rozwiązania elementów układu dostępności -Spis Rysunków Fot.1.2. Osłony wokół drzew na Wiejskiej Fot.3.4. Wejście B do budynku Wiejska 10 Fot.5.6. Wejście C do budynku Frascati 2 Fot.7.8. Przejście przez ulicę Senacką Rys.1. Układ dojść do obiektów Kancelarii Prezydenta Wejścia A B C D Przeszkody na trasie dojść: 1.1.Stalowe osłony wokół drzew na ulicy Wiejskiej. 1.2.Schody (3 stopnie) przed wejściem B. 1.3.Nawierzchnia i spadek przed wejściem C. 1.4.Schody (6 stopni) przed wejściem A. Rys.1.1. Pochylnia przed wejściem B (Wiejska 10) Rys.1.2. Chodnik przed wejściem C ( Frascati 2) Rys.1.3. Pochylnia przed wejściem A (Maszyńskiego) Rys.1.4. Projektowany układ dostępności obiektów Kancelarii Rys.2.W0 - Wiejska poziom 0 W0.1 pochylnia zewnętrzna W0.2 - przebudowa windy W0.3 platforma pionowa (poziomy 0 i -1) Rys.3.W-1 Wiejska poziom -1 W-1.1 - platforma pionowa (poziomy 0 i -1) W-1.2 przebudowa łazienki Rys.4. W+1 Wiejska poziom +1 W+1.1 przebudowa windy W+1.2 przebudowa łazienki przy sali konferencyjnej Rys.5. W+2 Wiejska poziom +2 W+2.1 przebudowa windy W+2.2 przebudowa łazienki Rys.6. W+3 Wiejska poziom +3 W+3.1 przebudowa windy W+3.2 - przebudowa łazienki 10
Rys.7. W+4 Wiejska poziom +4 W+4.1 przebudowa windy W+4.2 przebudowa łazienki Rys.8 F0 Frascati poziom 0 F0.1 Przebudowa chodnika przed wejściem C. F0.2 Przebudowa wejścia z klatki do przychodni. F0.3 Budowa łazienki dla niepełnosprawnych Rys.9 F+1 Frascati poziom +1 Bez zmian stanu. Rys.10 F+2 Frascati poziom +2 Zamiana miejsca elementów wyposażenia łazienki dla niepełnosprawnych. Rys.11 F+3 Frascati poziom +3 Zamiana miejsca elementów wyposażenia łazienki dla niepełnosprawnych. Rys.12 F+4 Frascati poziom +4 Korekta poręczy w łazience. Rys.13 M0 Maszyńskiego poziom 0 M0.1 Wykonanie pochylni przy wejściu A M0.2 Wykonanie platformy pionowej w holu wejściowym M0.3 Przebudowa łazienki w holu wejściowym Rys.13.1. M+1 Maszyńskiego +1 M+1.1- Wykonanie łazienki dla niepełnosprawnych W obecnym pomieszczeniu gospodarczym Rys.14. M+2 Maszyńskiego +2 M+2.1 Wykonanie łazienki dla niepełnosprawnych W obecnym pomieszczeniu gospodarczym Rys.15. M+3 Maszyńskiego +3 M+3.1 Wykonanie łazienki dla niepełnosprawnych W obecnym pomieszczeniu gospodarczym Rys.16. M+4 Maszyńskiego +4 M+4.1 Wykonanie łazienki dla niepełnosprawnych W obecnym pomieszczeniu gospodarczym Rys.17. M+5 Maszyńskiego +5 M+5 Wykonanie łazienki dla niepełnosprawnych w obecnym pomieszczeniu gospodarczym 11