KARTA PRZEDMIOTU Nabór 2016/2017 Kod przedmiotu NS-FiEZP FILOZOFIA I ETYKA w języku polskim Nazwa przedmiotu ZAWODU PIELĘGNIARKI w języku angielskim Philosophy and Ethics of Nursing USYTUOWANIE PRZEDMIOTU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek studiów Forma studiów Poziom studiów Profil studiów Pielęgniarstwo Studia stacjonarne Studia pierwszego stopnia licencjackie Praktyczny Specjalność - Jednostka prowadząca przedmiot Osoba odpowiedzialna za przedmiot- koordynator przedmiotu Termin i miejsce odbywania zajęć Wydział Nauk o Zdrowiu Imię i nazwisko Kontakt - mariola.glowacka@wp.pl Dr n. med. Mariola Głowacka - kontakt bezpośredni wg harmonogramu dyżurów Forma zajęć Miejsce realizacji Termin realizacji Wykłady Ćwiczenia Zajęcia bez udziału nauczyciela Zajęcia w pomieszczeniach dydaktycznych Wydziału Nauk o Zdrowiu PWSZ w Płocku Pl. Dąbrowskiego 2 Rok I semestr zimowy i letni OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU Status przedmiotu/przynależność do modułu Język wykładowy Obowiązkowy / Nauki społeczne Polski Semestry, na których realizowany jest przedmiot I I I - - - - Wymagania wstępne Wiadomości z zakresu biologii i języka polskiego na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej. Wiedza z zakresu socjologii, psychologii. FORMY, SPOSOBY I METODY PROWADZENIA ZAJĘĆ Formy zajęć Wykład ćwiczenia lektorat k o n w e r s a t o r i seminarium ZP PZ ZBUN
Liczba godzin Sposób realizacji zajęć Sposób zaliczenia zajęć Metody dydaktyczne u m rok s r s r s r s r s r S r s r s 0 20 27 15/12 2 1/10 wykłady dla wszystkich studentów, ćwiczenia w grupach min 20 osób, wielkość jednostki zajęć 5 min, max godz. dydaktyczne w bloku tematycznym. Zajęcia bez udziału nauczyciela student realizuje indywidualnie Zaliczenie z oceną po II semestrze test jednokrotnego wyboru Wykłady - Zaliczenie po I i II semestrze Ćwiczenia - obecność na zajęciach i aktywny udział w ćwiczeniach prezentacja prac multimedialnych na określony temat, zgodnie z programem nauczania. Zaliczenie po I i II semestrze. Zajęcia bez udziału nauczyciela - zaliczenie prac pisemnych w wersji multimedialnej zleconych przez nauczyciela prowadzącego ćwiczenia, ocena po zakończeniu wykonanej pracy przez studenta Wykłady: Wykład informacyjny, Wykład problemowy, Dyskusja dydaktyczna. Ćwiczenia: Pogadanka Dyskusja dydaktyczna, Prezentacja pracy multimedialnej Zajęcia bez udziału nauczyciela: Studiowanie literatury, Prezentacja multimedialna, Przedmioty powiązane/moduł Przedmioty z zakresu modułów: Podstawy Opieki Pielęgniarskiej, Opieka Specjalistyczna Wykaz literatury Pod-stawowa Uzupełniająca 1. Konstańczak S Etyka pielęgniarska 2010 2. Fry Sara T. Etyka w praktyce pielęgniarskiej, Warszawa 2009. Górajek-Jóźwik J.(red.), Filozofia i teorie pielęgniarstwa, Wyd. Czelej Lublin 2007. Hartman J., Wstęp do filozofii.pwn Warszawa 2005 5. Wrońska I., Mariański J.,(red.) Etyka w pracy pielęgniarskiej. Czelej Lublin 2002 1. Miguel Angel Monge Etyka w medycynie: ujęcie interdyscyplinarne 2012 2. Kołakowski L., Kultura i fetysz, PWN Warszawa 2010. Hartman J red. B. Banasiak Słownik filozofii 2009. Jedynak B, Jedynak S, Krusiński L Filozofia i wychowanie 2010 5. Jedynak S red., Kojkoja J Encyklopedia filozofii wychowania 2009 CELE, TREŚCI I EFEKTY KSZTAŁCENIA Cele przedmiotu (ogólne, szczegółowe) : zdobędzie wiedzę z zakresu głównych koncepcji filozoficzno-etycznych, dylematów etycznych współczesnej medycyny i pielęgniarstwa, pozna wartości, normy i zasady etyczne istotne w pracy pielęgniarki oraz wykorzysta w pracy własnej dokumenty deontologiczne regulujące wykonywanie zawodu pielęgniarki i udzielania świadczeń zdrowotnych. : C1. wyjaśni filozoficzne podstawy pielęgniarstwa i etyki tego zawodu, C2. zinterpretuje główne teorie filozoficzne i wyjaśni ich przydatność bądź sprzeczność z medycyną i etyką pielęgniarstwa, C. dostrzega problemy i dylematy moralne w pracy pielęgniarki i podejmuje próby ich rozwiązania, C. dba o rozwój moralny i kształtowanie sumienia, C5. podejmuje decyzje etyczne i ponosi za nieodpowiedzialność, C6. szanuje godność osoby ludzkiej w relacji z podopiecznym i jego rodziną.
Treści programowe a efekty Efekty (kody) Forma zajęć Temat Liczba godzin Suma liczby godzin kierunkowe przedmiotowe K_B.W1 NS-FiEZP_W01 W W1-W6 25 25 K_B.W2 NS-FiEZP_W02 W W2-W5+W7+W9 2 Ćw. C1-C5 20 W W W12 K_B.W NS-FiEZP_W0 Ćw. Ć5 - Ć7 11 65 ZBUN 2. 10 W W 5 -W12 2 K_B.W NS-FiEZP_W0 ĆW. CW6-Cw7 7 5 ZBUN zbun 1-zbun 2 2 W W8 + W10 - W12 11 K_B.W5 NS-FiEZP_W05 Ćw. Ćw.7. 8 ZBUN zbun1+ zbun2 2 K_B.U27 NS-FiEZP_U01 W W12. Ćw. C1 + Cw 8 11 K_B.U28 NS-FiEZP_U02 W W12. Ćw. Ćw1 + Cw 8 11 K_B.U29 NS-FiEZP_U0 Ćw. C6 K_B.U0 NS-FiEZP_U0 Ćw. Ć-C7 15 15 K_D.K01 K_D.K0 NS-FiEZP_K_01 NS-FiEZP_K_02 W W2+W12 9 Ćw. Ćw. 7 W W9 -W10+12 9 Ćw. Ćw. 5. 1 1 K_D.K0 NS-FiEZP_K_0 W W10+W12 6 Ćw. Ć-C7 8 1 K_D.K05 NS-FiEZP_K_0 W W 11 +W12 Ćw. Ć 6-C7 2 7 12 K_D.K07 NS-FiEZP_K_05 W W12 Ćw. Ćw. 7 17
ZBUN Zbun 2 10 K_D.K08 NS-FiEZP_K_06 W W10 Ćw. Ćw.7 ZBUN Zbun 2 10 17 Efekty przedmiotowe kody Efekty, który zaliczył przedmiot zakresie WIEDZY Odniesienie do efektów dla kierunku dla standardu NS-FiEZP_W01 różnicuje przedmiot etyki ogólnej i zawodowej K_B.W1. B.W1. NS-FiEZP_W02 posiada wiedzę z zakresu koncepcji filozoficzno - etycznych przydatnych w pielęgniarstwie (psychologiczno persnalistyczna, egzystencjalistyczna, personalistycna K_B.W2. B.W2. kosmiczno ewolucyjna, etyka niezależna T. Kotarbińskiego), NS-FiEZP_W0 charakteryzuje istotę podejmowania decyzji etycznych i rozwiązywania dylematów moralnych w pracy pielęgniark K_B.W B.W NS-FiEZP_W0 zna problematykę etyki normatywnej, w tym aksjologii wartości, powinności i sprawności moralnych istotnych w pracy pielęgniarki K_B.W. B.W. NS-FiEZP_W05 rozumie treść kodeksu etyki zawodowej pielęgniar K_B.W5. B.W5. NS-FiEZP_U01 NS-FiEZP_U02 NS-FiEZP_U0 w zakresie UMIEJĘTNOŚCI różnicuje zakres uprawnień, obowiązków zawodowych i powinności moralnych w zindywidualizowanej sytuacji podmiotu opieki szanuje godność osoby ludzkiej w relacji z podopiecznym i jego rodziną wie, jak rozwiązywać dylematy moralne w praktyce zawodowej K_B.U27. K_B.U28. K_B.U29. B.U27. B.U28. B.U29. NS-FiEZP_U0 dba o rozwój moralny i kształtowanie sumienia K_B.U0. B.U0. w zakresie KOMPETENCJI NS-FiEZP_K_01 szanuje godność i autonomię osób powierzonych opiece K_D.K1. D.K1. NS-FiEZP_K_02 przestrzega wartości, powinności i sprawności moralnych w opiece K_D.K. D.K. NS-FiEZP_K_0 wykazuje odpowiedzialność moralną za człowieka i wykonywanie zadań zawodowych K_D.K. D.K. NS-FiEZP_K_0 przestrzega praw pacjenta K_D.K5. D.K5. NS-FiEZP_K_05 przestrzega tajemnicy zawodowej K_D.K7. D.K7. NS-FiEZP_K_06 współdziała w ramach zespołu interdyscyplinarneo w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem zasad kodeksu etyki zawodowej K_D.K8. D.K8. Realizacja efektów w poszczególnych formach Efekty kody, który zaliczył przedmiot w zakresie WIEDZY
kierunkowe przedmiotowe w ćw Lek konwers sem ZP PZ ZBUN K_B.W1 NS-FiEZP_W01 + K_B.W2 NS-FiEZP_W02 + + K_B.W NS-FiEZP_W0 + + + K_B.W NS-FiEZP_W0 + + + K_B.W5 NS-FiEZP_W05 + + + NS-FiEZP_W06 + + w zakresie UMIEJĘTNOŚCI w ćw Lek konwer sem ZP PZ ZBUN K_B.U27. NS-FiEZP_U01 + + + K_B.U28. NS-FiEZP_U02 + + K_B.U29. NS-FiEZP_U0 + + + K_B.U0. NS-FiEZP_U0 + + + w zakresie KOMPETENCJI w cw Lek konwer sem ZP PZ ZBUN K_D.K1. NS-FiEZP_K_01 + + + K_D.K. NS-FiEZP_K_02 + + + K_D.K. NS-FiEZP_K_0 + + + K_D.K5. NS-FiEZP_K_0 + + + K_D.K7. NS-FiEZP_K_05 + + + K_D.K8. NS-FiEZP_K_06 + + + Kryteria oceny osiągniętych efektów na ocenę na ocenę,5 na ocenę na ocenę,5 na ocenę 5 60-70% 71-75% 76-85% 86-90% 91-100% weryfikacji efektów weryfikacji efektów weryfikacji efektów weryfikacji efektów weryfikacji efektów - posiada niepełną - posiada podstawową - posiada wiedzę i - posiada wiedzę i - dysponuje pełną podstawową wiedzę i umiejętności związane z przedmiotem, wiedzę i umiejętności pozwalające na zrozumienie większości umiejętności w zakresie treści rozszerzających pozwalające na zrozumienie umiejętności w zakresie treści rozszerzających pozwalające na wiedzą i umiejętnościami przewidzianymi w - ma duże trudności z zagadnień z danego zagadnień objętych zrozumienie zagadnień programie wykorzystaniem przedmiotu, programem objętych programem w zakresie treści zdobytych informacji, - ma trudności z - prawidłowo choć w dopełniających, opanował efekty wykorzystaniem sposób - prezentuje - samodzielnie w stopniu dostatecznym. - prezentuje niewielkie zainteresowanie zdobytych informacji; opanował efekty w stopniu zadowalającym. nieusystematyzowany prezentuje zdobytą wiedze i umiejętności, dostrzega błędy popełniane przy prawidłowy zasób wiedzy, dostrzega i koryguje błędy popełniane przy rozwiązuje problemy i formułuje wnioski, potrafi prawidłowo argumentować zagadnieniami - wykazuje poczucie rozwiązywaniu określonego rozwiązywaniu i dowodzić swoich zawodowymi. odpowiedzialności za zadania; opanował efekty określonego zadania; racji; zdrowie i życie pacjentów, przejawia chęć w stopniu dobrym. efekty opanował na poziomie efekty opanował na poziomie doskonalenia - wykazuje pełne poczucie ponad dobrym. bardzo dobrym. zawodowego. odpowiedzialności za - jest odpowiedzialny, - jest zaangażowany w zdrowie i życie pacjentów, sumienny, odczuwa realizację przydzielonych przejawia chęć ciągłego potrzebę stałego zadań, odpowiedzialny, doskonalenia zawodowego. doskonalenia sumienny, odczuwa zawodowego. potrzebę stałego doskonalenia zawodowego. KRYTERIA OCENY ODPOWIEDZI USTNYCH STUDENTA NA ZAJĘCIACH TEORETYCZNYCH l.p. KRYTERIA LICZBA PUNKTÓW NAUCZYCIEL STUDENT I. Wykazanie wiedzy i zrozumienia tematu. 0 6 0-6 I. Zgodność formułowanych wypowiedzi ze stnem aktualnej 0 6 0-6
wiedzy. II Poprawność terminologiczna i językowa. 0-0-. IV. Logiczny układ treści. 0-2 0-2 OGÓŁEM LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓW 0-18 0-18 SKALA OCEN WG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: Poniżej 10 - Niedostateczny 11 12 Dostateczny 1 - Dostateczny plus 1-15 Dobry 16 - Dobry plus 17 18 - Bardzo dobry KRYTERIA OCENY PRAC PISEMNYCH Z ZAKRESU SAMOKSZTAŁCENIA REALIZOWANEGO PRZEZ STUDENTA W RAMACH ZAJĘĆ BEZ UDZIAŁU NAUCZYCIELA L.p. LICZBA PUNKTÓW KRYTERIA NAUCZYCIEL STUDENT I. Wykazanie wiedzy i zrozumienia tematu. 0 5 0 5 II. Zgodność formułowanych wypowiedzi ze stanem aktualnej 0-5 0-5 wiedzy pielęgniarskiej i innej. III. Poprawność terminologiczna i językowa. 0 0 IV. Logiczny układ treści. 0-2 0-2 V. Dobór literatury. 0 2 0 2 OGÓŁEM LICZBA UZYSKANYCH PUNKTÓW 0-18 0-18 SKALA OCEN WG ZDOBYTEJ PUNKTACJI: Poniżej 10 - Niedostateczny 11 12 Dostateczny 1 - Dostateczny plus 1-15 Dobry 16 - Dobry plus 17 18 - Bardzo dobry Kryteria oceny testu na ocenę na ocenę,5 na ocenę na ocenę,5 na ocenę 5 60-70% 71-75% 76-85% 86-90% 91-100% Metody oceny (F- formułująca, P- podsumowująca) F1 obecność na zajęciach i aktywny udział w ćwiczeniach. F2 - zaliczenie prac pisemnych w wersji multimedialnej zleconych przez nauczyciela prowadzącego ćwiczenia F - ocena po zakończeniu wykonanej pracy przez studenta P1 Zaliczenie z oceną po II semestrze - test Egzamin ustny Egzamin pisemny/za liczenie Projekt Kolokwium Zadania domowe Praca problemowa/ Referat/ Prezentacja /test ze zbun Sprawozdanie Dyskusje F 60% 20% 20% P 100% Egzamin ustny Egzamin pisemny/ Zaliczenie Metody weryfikacji efektów Projekt Kolok wium Sprawoz danie Praca problemowa/ Referat/ Prezentacja/test ze zbun Inne
przedmiotowe Efekty (kody) kierunkowe K_B.W 1 K_B.W 2 K_B.W K_B.W K_B.W 5 NS-FiEZP_W01 NS-FiEZP_W02 NS-FiEZP_W0 NS-FiEZP_W0 NS-FiEZP_W05 K_B.U 27 K_B.U 28 K_B.U 29 K_B.U 0 K_D.K5 K_D.K2 K_D.K K_D.K6 K_D.K7 NS-FiEZP_U02 NS-FiEZP_U01 NS-FiEZP_U0 NS-FiEZP_K0 NS-FiEZP_ZP1 NS-FiEZP_K02 NS-FiEZP_K0 NS-FiEZP_K05 NS-FiEZP_K06 Forma aktywności Punkty ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym: Konsultacje przedmiotowe Studia stacjonarne Obciążenie studenta Wykłady 0h 1 67h Ćwiczenia 27h 0,6 Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym: Przygotowanie się do egzaminu/zdawanie egzaminu Przygotowanie się do kolokwium zaliczeniowego - 0,1 Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej 27 literatury 2h Przygotowanie prac w zakresie zajęć bez udziału nauczyciela - ZBUN (raport, projekt, prezentacja, dyskusja i inne) 2h 0, Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z całego nakładu pracy studenta 9h 2h Bilans ECTS PUNKTY ECTS ZA PRZEDMIOT 2* *1 punkt ECTS = 25-0 godzin pracy przeciętnego studenta. Ilość punktów ECTS =9 godz.:25 godz. =, ECTS i 9 godz.:0 godz. =,1 ECTS (średnio 2pkt. ECTS) 0, 1,6 FORMA ZAJĘĆ WYKŁADY TREŚCI PROGRAMOWE TEMAT W1 Filozofia jako nauka. (Pojęcie i podział filozofii, okresy w filozofii europejskiej, funkcje filozofii). W2 Charakterystyka głównych kierunków filozoficznych: (egzystencjalizm, ewolucjonizm, personalizm). Koncepcja psychologiczno personalistyczna i jej użyteczność w pielęgniarstwie. Kantyzm, utylitaryzm, filozofia cnoty, filozofia chrześcijaństwa, filozofia formalistyczna. W Poglądy filozoficzne etyczne Tadeusza Kotarbińskiego. (Pojęcie etyki niezależnej, rola sumienia w etyce niezależnej). Opiekun spolegliwy i jego odniesienie do zawodu pielęgniarki. W Etyka jako nauka filozoficzna. Podstawowe pojęcia stosowane w etyce (etyka, etos, zwyczaj, obyczaj, moralność, moralne). Przedmiot formalny i materialny etyki. Działy etyki (etyka normatywna, etologia, etyka ogólna i szczegółowa (osobowa i społeczna), etyka LICZBA GODZ. SUMA GODZ. 0 6
stosowana. FORMA ZAJĘĆ ĆWICZENIA W5 Etyka zawodowa pielęgniarki i położnej, jako nauka stosowana. Pojęcie, przedmiot i podział etyki zawodowej pielęgniarstwa. Cnoty - jako sprawności moralne pielęgniarek. Pojęcie i klasyfikacja cnót moralnych. Charakterystyka cnót moralnych istotnych w pracy pielęgniarki W6 Etyka pielęgniarstwa jako nauka normatywna. Pojęcie, przedmiot i podział. Normy moralne, jako dyrektywy etyki normatywnej pielęgniarstwa. W7 Aksjologia jako teoria wartości istotnych w pielęgniarstwie. Pojęcie i klasyfikacja wartości moralnych. Wartości ogólnoludzkie, społeczne i osobowe. Wartości nadrzędne w pracy pielęgniarki Konflikty wartości moralnych w pracy pielęgniarki W8 Deontologia pielęgniarska. Pojęcie i przedmiot deontologii. Płaszczyzny kodyfikowania powinności moralnych pielęgniarki. Kodeks deontologiczny pojęcie, funkcje, obowiązki moralne, prawa. W9 Wybrane teorie etyczne mające zastosowanie w etyce pielęgniarskiej (etyka troski, pryncypializm, etyka sumienia). W10 Odpowiedzialność zawodowa pielęgniarki. Pojęcie odpowiedzialności zawodowej. Rodzaje odpowiedzialności zawodowej - moralna, prawna - cywilna, karna), służbowa, materialna. Rodzaje kar za wykroczenia w zakresie odpowiedzialności zawodowej. W11 Dylematy etyczne w pracy pielęgniarek. Pojęcie i źródła dylematów etycznych. Dylemat a problem moralny. Rodzaje dylematów w pracy pielęgniarki. W12 Prawa pacjenta regulacje prawne i deontologiczne. Pojęcie i źródła praw pacjenta. Regulacje praw pacjenta (międzynarodowe i krajowe) Unormowania deontologiczne praw pacjenta. Interpretacja praw pacjenta. TEMAT Ćw.1. Personalizm i jego znaczenie w pielęgniarstwie. (pojęcie personalizmu, główne atrybuty personalizmu godność osobowa, rozumność, wolna wola i odpowiedzialność). Zastosowanie teorii personalistycznej w pielęgniarstwie. Koncepcja człowieka w wybranych poglądach filozoficznych. (filozofia osoby ludzkiej w rozważaniach K. Wojtyły i R. Ingardena) Ćw.2. Humanizm, jako teoria holistycznego pojmowania człowieka i jego odniesienie do pielęgniarstwa. Pojęcie i klasyfikacja poglądów humanistycznych. Integralność człowieka w teorii humanistycznej. Ćw.. Feminizm i jego związek z pielęgniarstwem. Pojęcie i podział feminizmu, wpływ feminizmu na rozwój pielęgniarstwa i etyki tego zawodu. Ćw.. Rozwój moralny pielęgniarki. Etapy rozwoju moralnego człowieka wg. J. Piageta i L. Kohlberga. Rola uczelni i zakładu pracy w rozwoju moralnym pielęgniarki. Praca nad własnym rozwojem moralnym. Ćw.5. Etyka sumienia. Sumienie jako subiektywna i ostateczna norma moralności w pracy pielęgniarki. Sumienie przed- i pouczynkowe. Zawodność i niezawodność sumienia. Rola sumienia w podejmowaniu decyzji moralnych. 2 LICZBA GODZ. Ćw.6. Podejmowanie decyzji etycznych (czynniki warunkujące procesy decyzyjne. Modele podejmowania decyzji etycznych. Ćw.7. Kodeks etyki zawodowej polskiej pielęgniarki i położnej. Funkcje Kodeksu. Struktura Kodeksu. Obowiązki moralne pielęgniarki. Prawa pacjenta i prawa pielęgniarki. Uwarunkowania prawne odpowiedzialności zawodowej pielęgniarek. SUMA GODZ. FORMA TEMAT LICZBA SUMA 27
ZAJĘĆ GODZ. GODZ. Zajęcia bez udziału nauczyciela ZBUN 1. Wzory osobowe w pielęgniarstwie. Pojęcie wzoru osobowego. Wzory osobowe liderek polskiego pielęgniarstwa. Wskazanie i uzasadnienie wybranego przez studenta dla siebie wzoru osobowego pielęgniarki. (I semestr)- Prezentacja POWER POINT ZBUN 2. Eutanazja, eksperymenty medyczne, sztuczna prokreacja, transplantacja w kontekście istoty i dylematów etycznych. (II semestr)- Prezentacja POWER POINT 1 10 2