ŹRÓDŁA POJĘCIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ: - MINISTRARE SŁUŻYĆ - AD OZNACZAJĄCA CECHĘ CELOWOŚCI TEGO DZIAŁANIA
PODZIAŁ: - ADMINISTRACJA PUBLICZNA - ADMINISTRACJA PRYWATNA
Trzy znaczenia administracji publicznej: 1. Wydzielone w państwie organizacyjne struktury w celu realizacji zadań publicznych; 2. Specjalna działalność podejmowana dla celów o charakterze publicznym; 3. Ludzie zatrudnieni w wyodrębnionej strukturze państwowej (wg. pkt. 1).
Definicja negatywno-przedmiotowa: Administracja jest działalnością państwa w celach publicznych, z wyjątkiem ustawodawstwa oraz sądownictwa (definicja: Otto Mayera).
Definicja negatywno-podmiotowa: Administracja jest działalnością organów publicznych, które nie są organami ustawodawczymi i sądowymi
Definicja pozytywnie-przedmiotowa: Administracja to działalność mająca na celu realizację zadań publicznych
Definicja pozytywno-podmiotowa: Administracja to działalność organów administracyjnych
Problemy z określaniem pojęcia administracji: 1. Definicja administracji powinna być prosta, nie powinna odwoływać się do innych pojęć; 2. Określenie zakresu działalności administracji powinno uwzględniać - Objąć wszystko co robi administracja - Pominąć działania prywatnych podmiotów
Definicje te pozwalają oddzielić administracje od władzy ustawodawczej oraz sądowniczej - Trzeba podkreślić, że władza wykonawcza (administracja) nie ma tak sprecyzowanej roli jak pozostałe dwie władze.
- Administracja ma także twórczy charakter, co oznacza, że administracja nie skupia się jedynie na stosowaniu ustaw. - Takie ujęcie burzy trójpodział władz.
3. Definicja administracji jest zmienna, zależna od aktualnej sytuacji politycznej, społecznej, ustrojowej; 4. Definicja administracji powinna uwzględniać pytania o: I. Podmiot działania; II. Cel działania; III. Przedmiot działania; IV. Cechy (sposób) działania; V. Adresat działania.
Założenia budowy pojęcia administracji: 1. Relacja prawo administracyjne administracja - Pierwotność prawa administracji wobec administracji - Prawo określa merytorycznego celu działalności administracji
Założenia budowy pojęcia administracji: 2. Określenie zadań właściwych dla państwa - Trudno jest wyodrębnić zadania, które są wyłącznie zadaniami państwa, a nie są realizowane przez inne podmioty (np. więziennictwo, zadania nieopłacalne dla innych podmiotów np. prowadzenie filharmonii).
Podstawowa definicja administracji publicznej Administracja publiczna jest to: 1. Przejęte przez państwo; 2. Realizowane przez jego zawisłe organy oraz organy samorządu terytorialnego; 3. Zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli 4. Wynikających ze współżycia ludzi w społeczeństwie.
Ad. 1 Przejęte przez państwo - Nie są to działania postulowane lecz aktualnie realizowane; - Nie ma stałego zakresu działalności administracji jest on ciągle zmienny zależy on od aktualnych przepisów prawa; - Przejęcie ma miejsce poprzez stanowienie prawa prawo jest pierwotne (założenie)
Ad. 2 Realizowane przez jego zawisłe organy oraz organy samorządu terytorialnego; - Prawo określa zakres zadań i kompetencji tych organów - Podmiotami tymi są: organy administracji publicznej, organy samorządu terytorialnego; podmioty niepubliczne pełniące funkcje organów administracji pub.
Ad. 3 Zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli - Zaspokajanie powinno być optymalne: A. Skuteczne B. Odpowiadać specyfice potrzeby - Jedynie potrzeb określonych przez prawo (założenie pierwotności prawa).
Ad. 4 Wynikających ze współżycia ludzi w społeczeństwie. - Przepisy prawa określają co odpowiada zasadom współżycia ludzi w społeczeństwie
Przesłanki rozwoju ingerencji administracji 1. Możliwości materialne państwa; 2. Stan organizacyjny państwa; 3. Treść polityki społeczno-gospodarczej.
Ad. 1 Materialne możliwości państwa: - Mają dynamiczny charakter; - Zależą od systemu ekonomicznego;
Ad. 2 Stan organizacyjny państwa: - Wydolność funkcjonalna struktur administracyjnych; - Przykładem zmiany ingerencji jest reforma samorządowa z 1998 roku.
Ad. 3 Treść polityki społeczno-gospodarczej POLITYKA jest to: 1. Aprobowana przez organy państwa oraz organy samorządu; 2. System pozaprawnych i postulowanych wypowiedzi; 3. O tym: gdzie, kiedy, jak korzystać z materialnych i organizacyjnych możliwości państwa o samorządu terytorialnego; 4. Czasami polityką jest określane planowanie
Polityka wobec administracji: - Dotyczy wpływu na: 1. Stanowienie prawa; 2. Sposób stosowania prawa przez administrację (jeżeli jest możliwy różny jego zakres)
Polityka wobec administracji - dotyczy stosowania prawa c.d.: Polityka ta musi być ujęta w formalne ramy: 1. Prawo musi dopuszczać taki wpływ; 2. Dotyczy to norm uznaniowych, norm kierunkowych - Nie może zaprzeczać to państwu prawnemu
Polityka w administracji: Polityka prowadzona przez jedne podmioty administracji wobec innych. Polityka ta ma źródło: - Wewnątrz administracji - Jest pochodną polityki wobec administracji
Cechy administracji publicznej: 1. Administracja publiczna działa w imieniu i na rachunek państwa - Aktualnie jest podział administracji publicznej na: A. Administrację państwową; B. Administrację samorządową.
Cechy administracji publicznej: 2. Administracja publiczna może korzystać z: - Przymusu państwowego związanego z władztwem administracyjnym - Władztwo administracyjne jest określone i wynika z przepisów prawa. - Władztwo oznacza możliwość jednostronnego kształtowania sytuacji prawnej z możliwością zastosowania przymusu w celu egzekucji obowiązków administracyjnych.
Cechy administracji publicznej: 3. Administracja publiczna działa w interesie publicznym
Cechy administracji publicznej: 4. Administracja publiczna działa na podstawie i w granicach prawa - Administracja jest związana przez prawo. A. Wobec administracji jest dozwolone wyłącznie to na co pozwala prawo B. Wobec jednostki jest dozwolone to co nie jest przez prawo zakazane lub na co prawo pozwala
Cechy administracji publicznej: 5. Administracja publiczna ma wykonawczy charakter - Organy administracji publicznej wykonują i konkretyzują obowiązujące prawo - Organy te mogą tworzyć jedynie prawo zawarte w aktach pod-ustawowych
Cechy administracji publicznej: 6. Działalność administracji publicznej ma charakter: ciągły i stabilny - Proces administrowania trwa stale - Na ten proces składają się jednostkowe rozstrzygnięcia administracyjne
Cechy administracji publicznej: 7. Administracja publiczna ma monopolistyczny charakter - Prawo określa zadania poszczególnych podmiotów - Podmioty prywatne nie mogą realizować niektórych zadań administracji np. Policja, więziennictwo, pobieranie danin publicznych
Podział administracji publicznej: 1. Administracja władcza; 2. Administracja nie-władcza. Podział ten jest związany z innym podziałem na: - Imperium - Dominium
Administracja władcza: - Korzysta z władztwa administracyjnego (w tym z przymusu państwowego). - Wydawanie aktów jednostronnych, które obejmują obowiązek jednostki, a jego niespełnienie prowadzi do zastosowania przymusu państwowego
Administracja nie-władcza: - w zakresie, w którym administracja publiczna nie używa przymusu; - Obejmuje czynności faktyczne (informowanie, prowadzenie ewidencji) - Obejmuje czynności cywilnoprawne zawieranie umów cywilnoprawnych czyli dotyczy sfery dominium
Prawo administracyjne określone na podstawie przeciwstawienia: 1. Prawa prywatnego; 2. Prawo publiczne Podział ten został określony w starożytnym Rzymie.
Różnice prawo publiczne- prawo prywatne - Konkretyzacja prawa publicznego jest wynikiem woli specjalnych podmiotów publicznych; a adresat nie może uchronić się przed jej skutkiem; - Konkretyzacja prawa prywatnego zależy od woli obu stron stosunku cywilnoprawnego.
Różnice prawo publiczne- prawo prywatne - Treść stosunku publicznoprawnego jest określone jednostronne przez podmiot publiczny; - Treść stosunku cywilnoprawnego jest określone przez obie jego strony.
Różnice prawo publiczne- prawo prywatne 1. Organ administracji publicznej ma obowiązek wykonywania regulacji prawa publicznego; 2. Strony stosunku cywilnoprawnego mogą rozwiązać ten stosunek
Różnice prawo publiczne- prawo prywatne 1. Prawo publiczne jest realizowane w imię interesu publicznego; 2. Prawo prywatne jest realizowane w imię interesu prywatnego.
- Prawo administracyjne ma bezwzględnie obowiązujący charakter; - Strony stosunku administracyjnoprawnego nie mają wpływu na dyspozycję norm prawnych; - Istnieje obowiązek podejmowania czynności określonych przez normy prawne.
- Organy administracji publicznej mają kompetencje do podejmowania działań, czyli jednocześnie są upoważnione oraz obowiązane do podjęcia działań.
Ujęcie prawa administracyjnego 1. Zmienny charakter zakres i treść prawa administracyjnego ma czasowy charakter, nie jest bezwzględne; 2. Dotychczasowe ujęcie prawa administracyjnego bazowało na jednolitej administracji państwowej, aktualnie zmienił się zakres działania administracji oraz ustanowiono samorząd terytorialny
Ujęcie prawa administracyjnego 3. Na zakres administracji publicznej ma wpływ także przystąpienie Polski do organizacji międzynarodowych.
Definicje prawa administracyjnego Prawo administracyjne zespół norm regulujących działalność administracyjną (administracją przedmiotową) Prawo administracyjne prawo, które normuje administrację publiczną
Definicje prawa administracyjnego Prawo administracyjne prawo, które zawiera element władztwa. Odniesienie przez cechę władztwa, czyli: - możliwość jednostronnego rozstrzygania sytuacji indywidualnych, - zabezpieczonego przymusem państwowym, gdy treścią rozstrzygnięcia jest nałożenie obowiązku
Definicje prawa administracyjnego Prawo administracyjne dotyczy administracji publicznej, które obejmuje określenia wytworzone dla organizacji i działania administracji publicznej
BUDOWA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO: 1. Normy prawa ustrojowego 2. Normy prawa materialnego 3. Normy prawa procesowego
Ad. 1 Normy prawa ustrojowego Regulują wszystkie najważniejsze elementy administracji publicznej jako organizacji Dotyczą tworzenia i obsadzania organów administracji publicznej, ich budowy wewnętrznej, wzajemnych relacji struktury administracji
Ad. 2 Normy prawa materialnego 1. Określają prawa i obowiązki przydawane lub nakładane w drodze decyzji administracyjne; 2. Określają prawa i obowiązki określone przez przepisy prawa.
Prawo administracyjne obejmuje także: - Normy zadaniowe; - Normy kompetencyjne; - Normy odsyłające.
Normy zadaniowe: - Skierowane do organów administracji publicznej; - Określają działania tych organów, skierowane na zewnątrz. - Normy zadaniowe dotyczą wielu różnych czynności, a nie tylko jednej czynności.
Normy kompetencyjne: - Zawierają upoważnienie do określonego rodzaju działań; - Określenie właściwości miejscową, rzeczową, instantancyjną.
Normy odsyłające: - Normy odsyłające do norm poza systemem prawa; - Normy prawne nie mogą uregulować wszystkich zagadnień, ze względu na ich skomplikowanie oraz zmienność.
Ad. 2 Normy prawa procesowego - Regulują to czynności podejmowane: A. Przez organy administracji publicznej; B. W celu realizacji norm prawa materialnego.
Cel normy prawa administracyjnego Norma prawa administracyjnego określa obowiązki poprzez: - Nałożenie nowych obowiązków; - Modyfikację dotychczasowych obowiązków lub uprawnień
Cel normy prawa administracyjnego Modyfikacja obowiązków wymaga: - Istnienia normy prawnej; - W czasie obowiązywania tej normy istniał kompetentny organ administracji publicznej - Organ administracji publicznej podjął z własnej inicjatywy/na wniosek czynności mające na celu podjęcia rozstrzygnięcia
Cel normy prawa administracyjnego - Przyznanie lub realizacja uprawnień następuje z reguły na wniosek jednostek; - Nałożenie obowiązku następuje z urzędu.
Skutki realizacji prawa administracyjnego - Dotyczą z reguły prawa administracyjnego; - Dotyczą w niektórych wypadkach prawa cywilnego.
Skutki realizacji prawa administracyjnego dla prawa cywilnego: 1. Warunkuje czynności cywilnoprawne np. zezwolenie na nabycie nieruchomości przez cudzoziemca warunek ten jest określony w prawie administracyjnym; 2. Zastępuje czynność cywilnoprawną np. decyzja o wywłaszczeniu nieruchomości
Skutki realizacji prawa administracyjnego dla prawa cywilnego: 3. Ogranicza skutki cywilnego prawa podmiotowego oraz czynności cywilnoprawnej np. decyzja o czasowym zajęciu nieruchomości; 4. Warunkowana jest określonym cywilnym prawem podmiotowym np. decyzja o emeryturze rolniczej
Dziękuję za uwagę