Stosunki administracyjnoprawne i sytuacje administracyjnoprawne

Transkrypt

1 Stosunki administracyjnoprawne i sytuacje administracyjnoprawne mgr Arkadiusz Łukaszów Zakład Prawa Administracyjnego Instytut Nauk Administracyjnych

2 Administracja publiczna jest to przejęte przez państwo i realizowane przez jego zawisłe organy, a także przez organy samorządu terytorialnego zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli, wynikających ze współżycia ludzi w społecznościach.

3 POJĘCIE STOSUNKU AMINISTRACYJNOPRAWNEGO 1) po pierwsze w nieuwzględnianiu różnorodności typów tego stosunku 2) po drugie w mieszaniu rozważań dotyczących aspektu normatywnego i funkcjonalno społecznego 3) po trzecie rozważania zaczyna się od stosunków złożonych z wielkiej liczby stosunków elementarnych, a więc stosunków trudnych do zanalizowania.

4 POJĘCIE STOSUNKU AMINISTRACYJNOPRAWNEGO W stosunku administracyjnoprawnym, jako wzajemnym stosunku między dwoma podmiotami układu zachowań, kwalifikowanych przez prawo administracyjne, wyróżnia się charakterystyczne elementy: jednym z tych podmiotów jest zawsze organ administracji, drugim podmiotem może być osoba fizyczna, prawna, ułomna osoba prawna i inne podmioty, które mogą być podmiotami prawa administracyjnego, podmiotem rozstrzygającym jest zawsze organ

5 POJĘCIE STOSUNKU AMINISTRACYJNOPRAWNEGO Innymi słowy stosunek administracyjnoprawny oparty jest na zasadzie nierównorzedności stron, jedna strona organ ma przewagę nad druga stroną, bowiem może władczo kształtować jej sytuację faktyczna i prawną. Organ posługuje się więc względem podmiotu władztwem administracyjnym jest zdolność organu do jednostronnego, autorytarnego kształtowania sytuacji faktycznej i prawnej podmiotu administrowanego. Jedynym ograniczeniem władztwa organu jest prawo.

6 RODZAJE STOSUNKÓW Stosunki administracyjnoprawne dzielimy na: 1. materialnoprawne 2. procesowe

7 RODZAJE STOSUNKÓW Materialne mają charakter trwały, tak jak trwałe są prawa i obowiązki kwalifikowane za pomocą tych stosunków (np. trwałość decyzji o nadaniu obywatelstwa jest bezwzględna, natomiast trwałość decyzji o powtarzaniu roku jest ograniczona w czasie), są samodzielne i mogą powstawać zarówno z mocy prawa jak i z mocy decyzji administracyjnej.

8 RODZAJE STOSUNKÓW Stosunki procesowe są zawsze ograniczone w czasie, zależne od rodzaju postępowania i jego długości. Nie są też samodzielne, tzn. prowadzone na ich podstawie postępowanie administracyjne zmierza zawsze do ustalenia stosunku materialnoprawnego. Nie oznacza to, że dla powstania stosunku materialnoprawnego niezbędny jest stosunek procesowy uprzedni.

9 RODZAJE STOSUNKÓW Stosunki procesowe dzielimy na: 1. proceduralne i 2. sporne.

10 RODZAJE STOSUNKÓW Stosunki procesowe proceduralne zachodzą w toku postępowania administracyjnego przed organami I i II instancji. Są więc stosunkami nierównorzędnymi formalnie.

11 RODZAJE STOSUNKÓW Stosunki procesowe sporne zachodzą przed sądami lub innymi organami niezależnymi od administracji powołanymi do kontroli decyzji administracyjnych. W tych stosunkach pozycje organu i strony wyrównują się.

12 RODZAJE STOSUNKÓW W literaturze wyróżnia się również następujące rodzaje stosunków: wewnętrzne, zależności służbowej, między jednostkami zwierzchnimi i podległymi zależności zakładowej, stosunki prawne w obrębie działań niewładczych, łączące administrację państwową z organizacjami społecznymi poza sfera wykonywania zadań planowych, egzekucyjne, stosunki nawiązywane za zgodą lub bez zgody drugiego uczestnika, wywołujące skutki cywilnoprawne lub prowadzące do zawarcia umowy

13 POJĘCIE SYTUACJI ADMINISTRACYJNOPRAWNEJ Sytuacja prawna to każda sytuacja społeczna określonego podmiotu, której elementy składowe zostały ukształtowane prawnie w sposób bezpośredni lub pośredni, ze względu na konkretne zdarzenie faktyczne.

14 RODZAJE SYTUACJI Sytuacja prawna to każda sytuacja społeczna określonego podmiotu, której elementy składowe zostały ukształtowane prawnie w sposób bezpośredni lub pośredni, ze względu na konkretne zdarzenie faktyczne.

15 RODZAJE SYTUACJI 1. Sytuacja potencjalne i sytuacje realne 2. Sytuacje proste i złożone 3. Sytuacje otwarte i zamknięte 4. Sytuacje jednorazowe, okresowe, trwałe 5. Sytuacje organizacyjnoprawne, materialnoprawne i procesowe

16 RODZAJE SYTUACJI Sytuacje procesowe można podzielić na : sytuacje w węższym znaczeniu, które mają miejsce w toku rozstrzygania w indywidualnych sprawach należących do właściwości organów administrujących sytuacje w szerszym znaczeniu obejmujące także wszelkie regulowane toki postępowania, byleby zmierzały do rozstrzygania sprawy z zakresu administracji publicznej (podejmowanie decyzji o lokalizacji zakładów przemysłowych, tryb uchwalania planów zagospodarowania przestrzennego).

17 RODZAJE SYTUACJI Ponadto można wyróżnić następujące sytuacje: a) sytuacje typu klasycznego w których podstawową rolę pełnią sytuacje materialne i procesowe b) sytuacje układu wewnętrznego w których główną rolę odgrywają sytuacje organizacyjno prawne c) sytuacje układu dla działań faktycznych w których brak sytuacji procesowych, a sytuacje materialno prawne w związku z charakterem podstawy prawnej i brakiem elementu władztwa są swoiste.

18 SPOSOBY NAWIĄZYWANIA STOSUNKÓW I SYTUACJI 1. Ex lege (stosunki prawne) 2. z mocy decyzji administracyjnej

19 USTANIE STOSUNKU ADMINISTRACYJNOPRAWNEGO Moment ustania stosunku administracyjnoprawnego zależy przede wszystkim od jego przedmiotu (treści). Jeżeli w jego ramach mają być wykonywane obowiązki lub uprawnienia o charakterze powtarzającym się, stosunek ten trwa tak długo, jak długo istnieją i obowiązują norma prawna akt ją konkretyzujący będący podstawą tych obowiązków lub uprawnień.