Terapia społeczna jako fundament rozwoju międzysektorowej pracy socjalnej

Projekt Terapia społeczna jako fundament rozwoju międzysektorowej pracy socjalnej Hubert Kaszyński, Instytut Socjologii UJ w Krakowie Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Na podstawie definicji pracy socjalnej przyjętej przez Zgromadzenie Ogólnej Międzynarodowej Federacji Pracowników Socjalnych. Montreal, Kanada, lipiec 2000 r. Praca socjalna jest profesją wspierającą zmianę społeczną, rozwiązywanie problemów powstających w relacjach międzyludzkich oraz wzmacnianie (empowerment) i wyzwalanie ludzi dla wzbogacenia ich dobrostanu.

Zamiast: Ja z ciebie zrobię człowieka! mówmy:

Zamiast: Ja z ciebie zrobię człowieka! mówmy: Kim stać się chcesz człowiecze?

Zamiast: Ja z ciebie zrobię człowieka! mówmy: Kim stać się chcesz człowiecze? Gdybyś chciał, tobyś umiał i mógł!

Zamiast: Ja z ciebie zrobię człowieka! mówmy: Kim stać się chcesz człowiecze? Gdybyś chciał, tobyś umiał i mógł! Wprost odwrotnie: Gdybym umiał i mógł, tobym chciał.

o znaczeniu indywidualizacji

co we mnie jest niepowtarzalnego, niezwykłego? co w niej, w nim jest niezwykłego, niepowtarzalnego?

Przeżyć zaś jakiegoś człowieka jako niepowtarzalnego i niezwykłego znaczy przeżyć go jako "ty", czyli?

Przeżyć zaś jakiegoś człowieka jako niepowtarzalnego i niezwykłego znaczy przeżyć go jako "ty", czyli kochać go.

Terapię społeczną definiuję jako doświadczenie spotkania osób o niepowtarzalnej konstelacji wyobrażeń o świecie, specyficznej wrażliwości emocjonalnej, jak również podejmujących działania, dzięki którym osiągają cenione przez siebie wartości.

Postawa Piętno uwewnętrznione Wymiar poznawczy Stereotyp Wymiar emocjonalny Uprzedzenie Wymiar behawioralny Dyskryminacja TERAPIA SPOŁECZNA

Pierwsza płaszczyzna terapii to refleksja nad osobowymi oraz środowiskowymi czynnikami blokującymi rozwój klienta,

Druga płaszczyzna terapii pozwala na budowanie więzi pomiędzy partnerami relacji pomocowej.

Lecznicza metoda A. Kępińskiego polegała na: pracy nad intelektualnym wglądem pacjenta we własne przeżycia psychotyczne, czyli poznawaniem potencjalnych przyczyn choroby i sposobów jej leczenia; na dostarczaniu pacjentowi doświadczenia pozytywnego związku emocjonalnego w relacji z lekarzem, który to związek wpływa pozytywnie na zmianę sposobu przeżywania przez pacjenta siebie i innych oraz na korektywnym doświadczeniu świata wartości.

Postawa Piętno uwewnętrznione Terapia Wymiar poznawczy Stereotyp Korektywne doświadczenie poznawcze Wymiar emocjonalny Uprzedzenie Korektywne doświadczenie emocjonalne Wymiar behawioralny Dyskryminacja Korektywne doświadczenie wartości TERAPIA SPOŁECZNA

Opis trzeciej płaszczyzny terapii rozpocznę od stwierdzenia, iż skuteczna praca nad więzią jest fundamentem, aby odbudowywać, bądź wzmacniać tożsamość klienta.

zrozumiałość życie jest zrozumiałe, rzeczywistość jest możliwa do opracowania i wyjaśnienia sensowność życie jest warte emocjonalnej inwestycji; oznacza poczucie wartości życia, wolę życia zaradność poczucie dysponowania zasobami, możliwości wpływania na życie

Postawa Piętno uwewnętrznione Terapia Wymiar poznawczy Stereotyp Korektywne doświadczenie poznawcze Wymiar emocjonalny Uprzedzenie Korektywne doświadczenie emocjonalne Wymiar behawioralny Dyskryminacja Korektywne doświadczenie wartości TERAPIA SPOŁECZNA

Postawa Piętno uwewnętrznione Terapia Umocnienie ja oraz poszukiwanie sensu Wymiar poznawczy Stereotyp Korektywne doświadczenie poznawcze Uwewnętrznione przeświadczenie: zrozumiałości Wymiar emocjonalny Uprzedzenie Korektywne doświadczenie emocjonalne sensowności Wymiar behawioralny Dyskryminacja Korektywne doświadczenie wartości zaradności TERAPIA SPOŁECZNA

Gotowość do działania zależna jest jednak od tego czy człowiek otworzy się na poszukiwanie sensu to czwarta płaszczyzna terapii.

Postawa Piętno uwewnętrznione Terapia Umocnienie ja oraz poszukiwanie sensu Wymiar poznawczy Stereotyp Korektywne doświadczenie poznawcze Uwewnętrznione przeświadczenie: zrozumiałości Wymiar emocjonalny Uprzedzenie Korektywne doświadczenie emocjonalne sensowności Wymiar behawioralny Dyskryminacja Korektywne doświadczenie wartości zaradności TERAPIA SPOŁECZNA

Postawa Piętno uwewnętrznione Terapia Umocnienie ja oraz poszukiwanie sensu Wymiar poznawczy Stereotyp Korektywne doświadczenie poznawcze Uwewnętrznione przeświadczenie: zrozumiałości PRACA Wymiar emocjonalny Uprzedzenie Korektywne doświadczenie emocjonalne sensowności MIŁOŚĆ Wymiar behawioralny Dyskryminacja Korektywne doświadczenie wartości zaradności CIERPIENIE TERAPIA SPOŁECZNA

Szczęście (zdrowie psychiczne): 1. Sens (praca, miłość, cierpienie ) 2. Inni (filantropia) 3. Zasoby (ekonomiczny, ludzki, społeczny, kulturowy) 4. Emocje duchowa (miłość wobec innych i świata) 5. Mądrość życiowa (siła tożsamości, silne granice, zdolności poznawcze => odporność na szum informacyjny, manipulację) 6. Kompetencje UIP (uwaga piękno i dobro ; interpretacja domniemanie niewinności, pamięć dobre chwile )

Szczęście (zdrowie psychiczne): 1. Sens (praca, miłość, cierpienie ) 2. Inni (filantropia) 3. Zasoby (ekonomiczny, ludzki, społeczny, kulturowy) 4. Emocje duchowa (miłość wobec innych i świata) 5. Mądrość życiowa (siła tożsamości, silne granice, zdolności poznawcze => odporność na szum informacyjny, manipulację) 6. Kompetencje UIP (uwaga piękno i dobro ; interpretacja domniemanie niewinności, pamięć dobre chwile ) Diner E., Biswas-Diner R., Szczęście, Smak Słowa, Sopot 2010.

nie istnieje żadna empirycznie wspierana teoria dotycząca terapeutycznej zmiany, jaką moglibyśmy powodować instrumentalnie, wg jakiegoś algorytmu.

Zagrożenia godności: 1. Technicyzacja stosunków międzyludzkich 2. Konsumpcjonizm 3. Obojętność wobec Innych osób ubogich, uzależnionych, chorych, cierpiących...

Warunki zachowania godności: 1. Aktywność w obrębie własnej tożsamości refleksyjność (edukacja społeczna) 2. Aktywność skierowana ku innym filantropia (samopomoc) 3. Aktywność ku wartościom (odpowiedzialność)

Jacek Kuroń (1934 2004)

Podstawowa grupa winna się składać z nie więcej niż dwudziestu pięciu osób - obu płci, w różnym wieku, z różnym wykształceniem i doświadczeniem życiowym. Tylko w takiej niewielkiej grupie możliwe jest współdziałanie dwojga osób "twarzą w twarz" przy realizacji wspólnych zadań, co kształtuje klimat partnerskiej opiekuńczości. W grupach niezróżnicowanych wiekowo, jednopłciowych (zwłaszcza męskich) żywiołowo rodzi się konkurencja. Grupa musi budować swój program i zadania w dialogu, co wyeliminuje wszelkie hierarchie, stosunki dominacji i podległości.

Jasność decyzji, podawanie motywów uzasadniających (unikanie mętnej wody ) Cenienie bezinteresowności działań Otwarte wyrażanie swoich przekonań Organizacja społeczeństwa: właściwe rozłożenie wzmocnień pomiędzy ja, a my, premiowanie autentyzmu (vs fasadowa deklaratywność)

Jasność decyzji, podawanie motywów uzasadniających (unikanie mętnej wody ) Prestiż przedstawicieli władzy równoważyć charyzmą działaczy, artystów Otwarte wyrażanie swoich przekonań Organizacja społeczeństwa: właściwe rozłożenie wzmocnień pomiędzy ja, a my, premiowanie autentyzmu (vs fasadowa deklaratywność)

Jasność decyzji, podawanie motywów uzasadniających (unikanie mętnej wody ) Prestiż przedstawicieli władzy równoważyć charyzmą działaczy, artystów Cenienie bezinteresowności działań Otwarte wyrażanie swoich przekonań Organizacja społeczeństwa: właściwe rozłożenie wzmocnień pomiędzy ja, a my, premiowanie autentyzmu (vs fasadowa deklaratywność)

Warunki zachowania godności: 1. Aktywność w obrębie własnej tożsamości (refleksyjność) 2. Aktywność skierowana ku innym (filantropia) 3. Aktywność ku wartościom (odpowiedzialność)

Postawa Piętno uwewnętrznione Terapia Umocnienie ja oraz poszukiwanie sensu Zagrożenia godności vs Ochrona godności Wymiar poznawczy Stereotyp Korektywne doświadczenie poznawcze Uwewnętrznione przeświadczenie: zrozumiałości PRACA Technicyzacja stosunków Refleksyjność Wymiar emocjonalny Uprzedzenie Korektywne doświadczenie emocjonalne sensowności MIŁOŚĆ Konsumpcjonizm Filantropia Wymiar behawioralny Dyskryminacja Korektywne doświadczenie wartości zaradności CIERPIENIE Życie ubogich jako życie na przemiał Odpowiedzialność TERAPIA SPOŁECZNA

Dobro wspólne powinno być motorem działań politycznych i obywatelskich. Uznanie jego istnienia rodzi, bowiem gotowość do samoograniczenia się ze względu na coś, co nie jest moim partykularnym celem, lecz co jest ustalone w ramach kompromisu i obowiązuje nas wszystkich. Arystoteles, Polityka, tłum. L. Piotrowicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2004

Jestem człowiekiem kompromisu, ale należy tak to zrobić, aby ludzie starali się nie tyle wiedzieć ile tracą, ale ile zyskują.