Społecznie odpowiedzialna energetyka MAŁGORZATA JACYNO, JOLANTA KORKOSZ-GĘBSKA, MIESZKO MAJ, JAROSŁAW MILEWSKI, DOMINIKA TRĘBACZ, GRAŻYNA WÓJCIK Rynek Ciepła 17.10.2013
CSR czym jest i w jakim celu się go stosuje? Zdefiniowanie zjawiska czym jest, a czym nie jest? Sektor energetyczny, zapewnia podstawowe dobro cywilizacyjne, jakim jest dostęp do energii elektrycznej, ciepła i gazu oznacza to również, że ma strategiczne znaczenie w wypełnianiu wszelkich zobowiązań związanych m.in. z ochroną środowiska. Sektor energetyczny to również główne źródło zanieczyszczeń wody i powietrza, przyczyniające się do niekorzystnych zmian klimatycznych. Pomostem pomiędzy tak skrajnymi efektami oddziaływania sektora energetycznego na otoczenie jest koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu (ang. CSR- Corporate Social Responsibility), czyli harmonijne połączenie efektywności działania z ekologicznymi i etycznymi aspektami funkcjonowania tego typu przedsiębiorstw w przestrzeni społecznej. Instytut Analiz im. Karola Gaussa / all rights reserved / www.anomia-pracownicza.pl 2
CSR co to dokładnie jest? Zdefiniowanie zjawiska czym jest, a czym nie jest? Obowiązek wyboru przez kierownictwo korporacji głównie decyzji i działań przyczyniających się nie tylko do zwiększania zysku firmy, ale również do ochrony i pomnażania dobrobytu społecznego. Davis K. Blomstrom R. Obowiązek realizacji przez przedsiębiorcę polityki podejmowania decyzji i ukierunkowania swoich działań, zgodnie z pożądanym celem i wartością dla społeczeństwa. Bowen H.R. Obowiązek przewidywania przez biznesmena działań systemu gospodarczego tak, aby spełnić oczekiwania społeczeństwa. Frederick W.C. Na szczeblu międzynarodowym dokumentem będącym usystematyzowaniem dotychczasowej wiedzy o CSR jest norma ISO 26000:2010, czyli Wytyczne w sprawie odpowiedzialności społecznej. Instytut Analiz im. Karola Gaussa / all rights reserved / www.anomia-pracownicza.pl 3
CSR wymiar zewnętrzny i wewnętrzny Zdefiniowanie zjawiska czym jest, a czym nie jest? CSR przejawia się w dwóch wymiarach: wewnętrznym i zewnętrznym. Do pierwszego z nich zaliczyć należy działania koncentrujące się głównie na pracownikach, zarządzaniu środowiskiem i zasobami naturalnymi. CSR w wymiarze wewnętrznym wiąże się ze zmniejszeniem zużycia zasobów lub eliminacją zanieczyszczeń i odpadów zanieczyszczających środowisko. Wymiar zewnętrzny wykracza poza przedsiębiorstwo i odnosi się do społeczności lokalnej. Oprócz tworzenia miejsc pracy wiąże się m.in. z pomocą organizacjom pozarządowym, sponsorowaniem lokalnych wydarzeń kulturalnych, czy też działań charytatywnych. Instytut Analiz im. Karola Gaussa / all rights reserved / www.anomia-pracownicza.pl 4
Anomia pracownicza diagnoza i przeciwdziałanie Zdefiniowanie zjawiska czym jest, a czym nie jest? Durkheim brak mechanizmów regulacyjnych, których efektem jest brak granic i dążeń (1897) Merton Sytuacja gdzie otoczenie oczekuje realizacji pewnych celów, jednakże jednostka nie ma możliwości realizacji tychże celów za pomocą zarówno społecznie akceptowanych norm jak i wartości. A anomia pracownicza? Ambroziak, Maj Anomia pracownicza to zjawisko społeczne polegające na systematycznym występowaniu u pracowników lub częściej w grupach pracowniczych zachowań, doprowadzających organizację do wymiernych strat finansowych. Zwykle źródłem anomii pracowniczej jest nieadekwatna struktura organizacyjna, błędne zarządzanie, oraz systemy i procesy wymuszające na pracownikach zachowania anomijne, które stały się obowiązującymi normami zachowania w organizacji. Szczególną cechą anomii pracowniczej jest działanie mechanizmów psychologicznych pozwalających na dokonywanie sprzeniewierzeń, kradzieży, fałszowania dokumentów itp. bez poczucia winy czy tez wyrzutów sumienia ze strony pracownika. Za Ambroziak, Maj Oszustwa i nieuczciwość w organizacjach Problem anomii pracowniczej. Diagnoza, kontrola i przeciwdziałanie / Wolters Kluwer 2013 Instytut Analiz im. Karola Gaussa / all rights reserved / www.anomia-pracownicza.pl 5
Anomia pracownicza diagnoza i przeciwdziałanie Co się dzieje na świecie? Fraud Diamond tzw. Trójkąt Cressey-a Raporty Dan Ariely Strony www do zgłaszania Przestępstw pracowniczych: Journal of business ethics i inne Instytut Analiz im. Karola Gaussa / all rights reserved / www.anomia-pracownicza.pl 6
Anomia pracownicza diagnoza i przeciwdziałanie Co się dzieje w Polsce? Instytut Analiz im. Karola Gaussa / all rights reserved / www.anomia-pracownicza.pl 7
Anomia pracownicza w Polsce 2012 Czyli jak pracownik oszukuje pracodawcę? W 2012 roku 78% ankietowanych firm ucierpiało z powodu nieuczciwych zachowań swoich pracowników. * 78% W branży detalicznej za 2011 kradzież pracownicza wyniosła 551 milionów dolarów. Całość strat wynosiła 1,67 mld dolarów, co daje 33,5% udziału we wszystkich stratach. ** Wartość kradzieży pracowniczej jest 15 razy większa niż kradzież popełniona przez klienta. ** 50% ankietowanych pracowników przyznaje, że przywłaszcza sobie mienie firmy w której pracuje. *** Większość pracowników okradających firmę uważa, że jedynie korzysta z okazji. * 551 ml $ x 15! 50% większość! Źródło: Pracodawcy RP i Euler Hermes: Anomia pracownicza w Polsce 2012, Skala oszustw i kradzieży w firmach ** Źródło: Światowy raport o kradzieży w handlu detalicznym ***Źródło: Badania Euler Hermes 2010 Instytut Analiz im. Karola Gaussa / all rights reserved / www.anomia-pracownicza.pl 8
Narzędzia: Model 3 Sił Anomii Pracowniczej ANOMIA PRACOWNICZA ŚRODOWISKO (otoczenie organizacji, regulacje prawne, wzorce kulturowe) ZACHOWANIE CZŁOWIEKA (mechanizmy regulujące społeczne zachowania człowieka w organizacji) ZARZĄDZANIE (organizacja pracy, systemu, procesy, metody kierowania i motywowania) Model 3 Sił Anomii Pracowniczej. Opracowanie, Ambroziak, D., Maj, M. (2013) Za Oszustwa i nieuczciwość w organizacjach Problem anomii pracowniczej. Diagnoza, kontrola i przeciwdziałanie / Wolters Kluwer 2013 Instytut Analiz im. Karola Gaussa / all rights reserved / www.anomia-pracownicza.pl 9
Etapy projektu 30% diagnoza 60% przeciwdziałanie 10% DIAGNOZA Oszacowanie skali Anomii pracowniczej w wartości pieniężnej Audyt kluczowych procesów zarządczych Audyt kluczowych procesów technologicznych Analiza powiązań nieformalnych Badanie stylów zarządzania Badanie satysfakcji pracowniczej Analiza dokumentów Analiza kluczowych wartości organizacyjnych PRZECIWDZIAŁANIE Zaangażowanie Top managementu w action plan ( coaching zarządczy + konsultacje) Konsulting strategiczny Konsulting organizacyjny (procedury, narzędzia, systemy i procesy) Sesje Development Center Warsztaty dla kierowników średniego szczebla Warsztaty dla pracowników TTT (Train The Trainers Programme) dla trenerów wewnętrznych Cykl szkoleń zakończony jest działaniami follow up Employer Branding wewnątrz organizacji EWALUACJA Monitoring projektu Bieżące i końcowe rozliczanie KPI (wskaźniki finansowe i pozafinansowe) Raport powdrożeniowy Dashboard wdrożenia Instytut Analiz im. Karola Gaussa / all rights reserved / www.anomia-pracownicza.pl 10
Mapa ryzyka anomii Instytut Analiz im. Karola Gaussa / all rights reserved / www.anomia-pracownicza.pl 11
Analiza Sieci Społecznych Instytut Analiz im. Karola Gaussa / all rights reserved / www.anomia-pracownicza.pl 12
Analiza Sieci Społecznych Instytut Analiz im. Karola Gaussa / all rights reserved / www.anomia-pracownicza.pl 13
Metody zarządzania poziom operacji Za Ambroziak, Maj Oszustwa i nieuczciwość w organizacjach Problem anomii pracowniczej. Diagnoza, kontrola i przeciwdziałanie / Wolters Kluwer 2013 14 Instytut Analiz im. Karola Gaussa / all rights reserved / www.anomia-pracownicza.pl
Więcej o anomii pracowniczej Instytut Analiz im. Karola Gaussa / all rights reserved / www.anomia-pracownicza.pl 15
Kontakt www.anomia-pracownicza.pl Mieszko Maj: Psycholog organizacji. Ma wieloletnie doświadczenie w zarządzaniu menedżerskimi projektami szkoleniowymi, specjalizuje się w przywództwie, wdrażając programy rozwojowe dla kadry menedżerskiej, specjalizuje się w projektach z zakresu MBV. Rozwija biznesowo i naukowo koncepcję przeciwdziałania Anomii Pracowniczej. Jest inicjatorem i współautorem raportu Anomia Pracownicza w Polsce 2012. Mieszko Maj New Business Director m.maj@iakg.pl Kom: (+48) 535 690 696 W projektach odpowiada za: opracowanie metodologii, zarządzanie projektem szkoleniowym i rozwojowym. Instytut Analiz im. Karola Gaussa / all rights reserved / www.anomia-pracownicza.pl 16