Nazwa Wydziału Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa modułu kształcenia Kod modułu Język kształcenia Wydział Wychowania Fizycznego Katedra Teorii i Metodyki Wychowania Fizycznego Zakład Specjalnej Edukacji Fizycznej Komunikacja niewerbalna Polski Efekty kształcenia dla modułu kształcenia Wiedza Dla kierunku Dla obszaru kształcenia studiów W01 K_W8 S2A_W04 W02 K_U11 M2_U01 W03 K_K7 M2_K06 Wiedza Efekty kształcenia dla modułu kształcenia W01. Posiada wiedzę o osobach z zaburzeniami komunikacji. Zna sposoby tworzenia więzi społecznych. Potrafi zidentyfikować potrzeby osoby z dysfunkcją w komunikacji. Posiada umiejętność wyboru właściwych form komunikacji. Posługuje się fachową terminologią. Umiejętności U1 U01. Potrafi dostosować właściwą metodę komunikacji do potrzeb osoby starszej lub niepełnosprawnej. Rozumie różnice pomiędzy językiem migowym a miganym, zna koncepcje i zasady komunikacji makatonem, alfabetem Blissa i wybranymi niewerbalnymi metodami komunikacji U2 Kompetencje społeczne. U3 K01. Jest świadomy znaczenia komunikacji dla właściwych relacji interpersonalnych Typ modułu kształcenia Fakultatywny (obowiązkowy/fakultatywny) Rok studiów II USM Semestr 3 Imię i nazwisko osoby/osób prowadzących moduł Imię i nazwisko osoby/osób egzaminującej/egzaminujących bądź udzielającej zaliczenia, w przypadku gdy nie jest to osoba prowadząca dany moduł Sposób realizacji dr hab. Anna Zwierzchowska prof. nadzw. dr hab. Anna Zwierzchowska prof. nadzw. Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i studentów. Wymagania wstępne i dodatkowe Rodzaj i liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i studentów, gdy w danym module przewidziane są takie zajęcia Liczba punktów ECTS przypisana modułowi Bilans punktów ECTS Stacjonarne Wykłady:26 Ćwiczenia: 0 godzin ŁĄCZNIE: 26 godzin Niestacjonarne Wykłady:26 Ćwiczenia: 0 godzin ŁĄCZNIE: 26 godzin 2 Stacjonarne: uczestnictwo w wykładach: 26 godzin przygotowanie do ćwiczeń: 8 czytanie literatury:8 przygotowanie projektu: 8 1
konsultacje dodatkowe: 2 Sumaryczne obciążenie pracą studenta=52 godziny Punkty ECTS 2. Niestacjonarne: uczestnictwo w ćwiczeniach: 26 godzin przygotowanie do ćwiczeń: 8 czytanie literatury: 8 przygotowanie projektu: 8 konsultacje dodatkowe: 2 Sumaryczne obciążenie pracą studenta=52 godziny Punkty ECTS 2. Stosowane metody dydaktyczne Wykład informacyjny, nauczanie problemowe, dyskusja dydaktyczna, metoda problemowa, burza mózgów, ćwiczenia przedmiotowe. Metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów Forma i warunki zaliczenia modułu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia, a także forma i warunki zaliczenia poszczególnych zajęć wchodzących w zakres danego modułu Metody: Test pisemny zawierający pytania zamknięte i otwarte sprawdzający stopień nabycia wiedzy. Zaliczenie praktyczne sprawdzające stopień nabycia umiejętności: przygotowanie i prezentacja jednej z metod komunikacji w formie praktycznej - (10min przekaz treści do wybranego tematu). Zaliczenie odbywa się na ocenę. Obserwacja ocena kompetencji społecznych poszukiwania optymalnych rozwiązań świadomości moralnego i etycznego wymiaru pracy. Kryteria oceny efektów kształcenia na ocenę dst: Poprawnie charakteryzuje dysfunkcje i deficyty, których konsekwencją jest zburzenie komunikacji werbalnej i społecznej. Wie czym jest tożsamość środowiskowa i kulturowa głuchych. Rozumie znaczenie zmysłów w komunikacji niewerbalnej i przekazywaniu treści (dotyk, gest-mowa ciała, przekaz informacji wizualnej) Zna niektóre metody komunikacji niewerbalnej. (makaton, alfabet Blissa, piktogramy) Zaliczenie na ocenę. Treści wykładu wraz z wykazaniem się umiejętnością praktyczną Warunkiem uzyskania zaliczenia jest: poprawnie napisany test zaliczeniowy - wykazanie się znajomością zagadnień teoretycznych i praktycznych Potrafi scharakteryzować dysfunkcje związane zaburzeniami komunikacji (niesłyszący, osoby z uszkodzeniami parcjalnymi mózgu, zaburzeniami komunikacji werbalnej i społecznej). Zna konsekwencje zdrowotne i społeczne wymienionych dysfunkcji. Identyfikuje potrzeby osoby z dysfunkcją w komunikacji, potrafi dostosować właściwą formę komunikacji. Posługuje się fachową terminologią. Zaliczenie: każdy efekt z zakresu wiedzy i umiejętności oceniany jest osobno. Test składa się z pytań zamkniętych i otwartych. Pytania sprawdzają opanowanie materiału dotyczącego każdego efektu z zakresu wiedzy. Kolokwia zalicza się powyżej 51% pozytywnych odpowiedzi: 51-60% - ocena dostateczna 61-70% -ocena dostateczna plus 2
71-80%- ocena dobra 81-90% - ocena dobra plus 91-100% ocena bardzo dobra Z zakresu umiejętności - zaliczenie praktyczne: przygotowanie i prezentacja jednej z metod komunikacji w formie praktycznej - (10min przekaz treści do wybranego tematu z wykorzystaniem jednej z metod komunikacji niewerbalnej) Treści modułu kształcenia Wykłady: 1. Wprowadzenie do komunikacji niewerbalnej. Identyfikacja deficytów kojarzonych z zaburzoną komunikacją (całościowe zaburzenia rozwoju,, autyzm, adhd, uszkodzenia parcjalne mózgu, afazja, NI) 2. Konsekwencje społeczne uszkodzeń zmysłu słuchu, charakterystyka, etiologia, wybrane klasyfikacje. 3. Zjawisko tożsamości środowiskowej i kulturowej głuchych. Różnice pomiędzy językiem migowym a miganym, oraz ich stosowaniem. 4. Komunikacja osób niesłyszących: środki porozumiewania się, komunikacja totalna, oraz alternatywne metody komunikacji. 5. Dotyk a komunikacja: zasady pracy z osobami o zaburzeniach sensorycznych, stymulacja czucia powierzchownego i głębokiego; sygnały dotykowe; 6. Sygnały środowiskowe, symbole jednoznaczne: przedmiotowe, ruchowe; komunikacja za pomocą symboli w codzienności; Symbole obrazkowe: piktogramy; 7. Komunikacja symboliczna Bliss - rodzaje systemu symboli;- kategorie znaczeniowe; budowa symboli;- możliwości pracy systemem symboli; 8. Makaton system komunikacji z osobami z NI, 9. Sygnały gestowe:- rodzaje gestów; język migowy a migany; 10. Modele komunikacji integracja metod. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego modułu Literatura podstawowa: 1. Szczepankowski Bogdan, Komunikowanie się z osobami z uszkodzonym słuchem. Poradnik dla pracowników służb społecznych, Warszawa Krapkowice 2000 2. Błeszczyński J. (red): Alternatywne i wspomagające metody komunikacji: Impuls: Kraków 2006 3. Chodkiewicz I., Loebl W.,Zastosowanie systemu Ch. Blissa w procesie porozumiewania się dziecka z porażeniem mózgowym, [w:] Opuscula Logopedica in honorem Leonis Kaczmarek, UMCS, Lublin 1993. 4. Demel G., Elementy logopedii, WSiP, Warszawa, 1982. 5. Knill Ch., Dotyk i komunikacja, CMPP-P, Warszawa 1992. 6..Lechowicz A., Użytkownicy systemu komunikacji Bliss twarzą w twarz ze światem [w:] "Przyjaciel Dziecka" 1-3, 1997. 7. Ligęza M., Podstawy rozwoju jęyka i mowy dzieci, [w:] Gałkowski T., Jastrzębowska G [red.] Logopedia. Pytania 3
i odpowiedzi, Uniwersytet Opolski, Opole 1999. 8. Aniela Korzon: Totalna komunikacja jako podejście wspomagające rozwój zdolności językowych uczniów głuchych. Wyd. 1Kraków : Wydaw. Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2001,167, [1] s. Literatura uzupełniająca: 1. Kaczmarek B.B., Grycman M. (2014), "Podręczny słownik terminów AAC - komunikacji wspomagającej i alternatywnej". Kraków, Impuls. https://sites.google.com/site/jezykmigi/slowa 2. Minczakiewicz E. M., Mowa. Rozwój, zaburzenia, terapia, WSP, Kraków 1996. 3. Podeszewska M., Wykorzystanie piktogramów w organizacji zachowania i komunikacji dzieci autystycznych. [w:] Mierzejewska H., Przybysz-Piwkowa M. [opr.] Rozwój poznawczy i rozwój językowy dzieci z trudnościami w komunikacji werbalnej. Diagnozowanie i postępowanie usprawniające. (materiały konferencji zorganizowanej przez Pomagisterskie Studium Logopedyczne, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego i Sekcję Logopedyczną Towarzystwa Kultury Języka, Warszawa, 1-3 czerwca 1996), Wydawnictwo DIG, Warszawa 1997. 4. Sachajska E., Metoda komunikacji symbolicznej BLISS [w:] Sołtys-Chmielowicz A., Tkaczyk G. [red.], Usprawnianie mowy u dzieci specjalnej troski, Wydawnictwo UMCS, Lublin 1993. 5. Kosiba Olgierd, Grenada Piotr, Leksykon Języka Migowego, Silentium, Bogatynia 2011 Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk, w przypadku, gdy program kształcenia przewiduje praktyki Nie dotyczy Forma oceny efektów kształcenia Forma oceny Efekty kształcenia Test pisemny Projekty Obserwacja W8 U11 K7 4
5