Nazwa modułu: Medioznawstwo i teorie mediów Rok akademicki: 2016/2017 Kod: HSO-1-409-s Punkty ECTS: 4 Wydział: Humanistyczny Kierunek: Socjologia Specjalność: - Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: - Język wykładowy: Polski Profil kształcenia: Ogólnoakademicki (A) Semestr: 4 Strona www: Osoba odpowiedzialna: dr Ptaszek Grzegorz (ptaszek@agh.edu.pl) Osoby prowadzące: dr Ptaszek Grzegorz (ptaszek@agh.edu.pl) Krótka charakterystyka modułu do uzupełnienia Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Powiązania z EKK Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) Wiedza M_W001 Ma wiedzę na temat organizacji instytucji medialnych wlaściwego im sposobu przedstawiania świata i wie jak przeprowadzić analizę przekazu medialnego i zbadać jego skutek. SO1A_W14, SO1A_W16, SO1A_W15 Kolokwium, Egzamin, Projekt, Aktywność na zajęciach M_W002 Zna teorie/idee zmiany społecznej związane z rozwojem technologii komunikacyjnej oraz wzrostu znaczenia mediów współczesnie i wie w jaki sposób analizować i opisywać te procesy. SO1A_W11, SO1A_W14, SO1A_W10, SO1A_W12, SO1A_W04 Kolokwium, Egzamin M_W003 Efektem kształcenia jest wypracowanie kompetencji w zakresie świadomego użytkowania mediów. Znajomość zasad organizacji i funkcjonowania systemów medialnych oraz ich znaczenia dla współczesnego społeczeństwa. SO1A_W16, SO1A_W15 Egzamin, Projekt Umiejętności 1 / 6
M_U001 Student potrafi definiować różne rodzaje mediów i właściwe im sposoby przedstawiania rzeczywistości społecznej oraz dokonać analizy zachodzacej współczesnie zmiany społecznej we współczesnym świecie oraz w organizacji samych mediów. SO1A_U03, SO1A_U02, SO1A_U04 Kolokwium, Projekt, Egzamin, Aktywność na zajęciach Kompetencje społeczne M_K001 Samodzielnie podejmuje się rozwiązania postawionych przed nim zadań praktycznych i teoretycznych. Docenia wartość analizy socjologicznej dla zrozumienia zjawisk zachodzących we współczesnym świecie. SO1A_K03, SO1A_K07 Kolokwium, Egzamin, Aktywność na zajęciach Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć Kod EKM Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi Forma zajęć Wykład Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia projektowe Konwersatori um seminaryjne praktyczne terenowe warsztatowe Inne E-learning Wiedza M_W001 M_W002 M_W003 Umiejętności Ma wiedzę na temat organizacji instytucji medialnych wlaściwego im sposobu przedstawiania świata i wie jak przeprowadzić analizę przekazu medialnego i zbadać jego skutek. Zna teorie/idee zmiany społecznej związane z rozwojem technologii komunikacyjnej oraz wzrostu znaczenia mediów współczesnie i wie w jaki sposób analizować i opisywać te procesy. Efektem kształcenia jest wypracowanie kompetencji w zakresie świadomego użytkowania mediów. Znajomość zasad organizacji i funkcjonowania systemów medialnych oraz ich znaczenia dla współczesnego społeczeństwa. 2 / 6
M_U001 Student potrafi definiować różne rodzaje mediów i właściwe im sposoby przedstawiania rzeczywistości społecznej oraz dokonać analizy zachodzacej współczesnie zmiany społecznej we współczesnym świecie oraz w organizacji samych mediów. Kompetencje społeczne M_K001 Samodzielnie podejmuje się rozwiązania postawionych przed nim zadań praktycznych i teoretycznych. Docenia wartość analizy socjologicznej dla zrozumienia zjawisk zachodzących we współczesnym świecie. Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć) Wykład 1. Pojęcie medioznawstwa i główne problemy komunikowania: 2 godziny 2. Początki nauki o komunikowaniu. Tradycja socjopsychologiczna (C. Hovland, I. Altman i D. Taylor): 2 godziny 3. Szkoła empiryczna. Funkcjonalizm. Model dwustopniowego przepływu informacji (P. Lazarsfeld, E. Katz, R. Merton): 2 godziny 4. Podejście politologiczne. Model aktu perswazyjnego (H. Lasswell): 2 godziny 5. Hipoteza użytkowania i korzyści (use and gratification) (E. Katz), teoria agenda setting (M. McCombs i D. Shaw): 2 godziny 6. Szkoła Palo Alto. Aksjomaty komunikacji (P. Watzlawick, G. Bateson): 2 godziny 7. Teoria dramaturgiczna (E. Goffman): 2 godziny 8. Tradycja krytyczna. Szkoła frankfurcka (M. Horkheimer, T. Adorno, H. Marcuse, J. Habermas): 2 godziny 9. Model topologiczny. Teoria gatekeepingu (K. Lewin): 2 godziny 10. Szkoła Toronto. Determinizm technologiczny. Media zimne i gorące. Kultury oralne vs. kultury piśmienne. Pojęcie biasu (M. McLuhan, H. Innis, D. de Kerckhove): 2 godziny 11. Teoria kultywacji (G. Gerbner): 2 godziny 12. Koncepcja spirali milczenia (E. Noelle-Neumann): 2 godziny 13. Ekologia mediów i technopol (N. Postman): 2 godziny 14. Teoria działania komunikacyjnego i pojęcie sfery publicznej (J. Habermas): 2 godziny 15. Internet. Nowe-stare medium (M. Szpunar): 2 godziny Ćwiczenia audytoryjne 1. Początki mediatyzacji pismo, druk & medioznawstwo, czyli co? (2 godziny) Dyskusja wprowadzająca: KOMUNIKOWANIE MASOWE I ŚRODKI MASOWEGO PRZEKAZU, CZYLI JAKIE? 2. Dziennikarstwo prasowe pojęcia i techniki (2 godziny) Debata: ŚMIERĆ PRASY I MEDIÓW TRADYCYJNYCH: TAK CZY NIE? (jak zmienia się prasa) M. Żmudka. 2004. Nagłówki prasowe lat dziewięćdziesiątych XX wieku w: Zeszyty 3 / 6
Prasoznawcze nr 1-2 (177-178), s. 127-134 Raport PWC. Perspektywy rozwoju branży rozrywki i mediów w Polsce 2016-2020 http://www.pwc.pl/pl/publikacje/2016/entertainment-and-media-outlook-2016-2020- polska-perspektywa-pwc.html Raport Diagnoza społecznych zachowań czytelniczych w obrębie prasy drukowanej i cyfrowej Nowe platformy dostępu do treści Transformacja prasy. 2013. http://www.prawoautorskie.gov.pl/media/badania_rynku_prasowego/raport_rynek_11-02-2014_ _word_iwp.pdf 3. Computer Mediated Communication media społecznościowe i dziennikarstwo / dziennikarstwo obywatelskie (2 godziny) Burza mózgów: JAK TWORZYĆ ATRAKCYJNE TREŚCI DO INTERNETU? Dyskusja: CZY DZIENNIKARZ OBYWATELSKI TO CIĄGLE DZIENNIKARZ? B. Dobek-Ostrowska, P. Brszczyszyn, A. Michel. Zmiana w dziennikarstwie. Kultura zawodowa polskich dziennikarzy (badania ilościowe) w: Studia Medioznawcze nr 1 (52) 2013, s. 11-28 P. Legutko, D. Rodziewicz. 2010. Rozdział 2. Dlaczego dziennikarze nie wiedzą lepiej, czyli mit kompetencji w: Mity czwartej władzy, wyd. Zysk i s-ka, s. 59-84. M. Staniewicz. 2012 Dziennikarstwo on line w: Z. Bauer, E. Chudziński Dziennikarstwo i świat mediów nowa edycja, wyd. Universitas, s. 429-444. 4. Zastosowanie analizy treści do badania mediów Krytyczna analiza przekazów medialnych (2 godziny) Ćwiczenie: ANALIZA WIZERUNKU OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W PRZEKAZACH MEDIALNYCH M. Lisowska-Magdziarz, Analiza zawartości mediów, Kraków, UJ, 2004. P. Rozmus. 2015. O niepełnosprawności nihil novi sub televisore? Funkcje i zawartość programów telewizyjnych dotyczących osób niepełnosprawnych w Polsce. Analiza porównawcza oferty medialnej z lat 2009 2010 i 2014 w: Rudnicki, Gąciarz (red.) Polscy Niepełnosprawni. Pomiędzy deklaracjami a realiami, s. 155-186. 5. Dziennikarstwo radiowe pojęcia i techniki (2 godziny) Ćwiczenie: GODZINA Z ŻYCIA RADIOWCA USTAW ANTENOWY ZEGAR W. Markiewicz. 2012. Radio świat dzwięków, w: Z. Bauer, E. Chudziński Dziennikarstwo i świat mediów nowa edycja, wyd. Universitas, s. 301-320 6. Dziennikarstwo telewizyjne pojęcia i technologie (2 godziny) Dyskusja: CZY TELEWIZJA JEST JUŻ TYLKO INTERNETOWA? (dominujące gatunki, kierunki zmian, lifestreaming) T. Bielak this is your life. Fenomen kulturowy GoPro (tekst dostępny w publikacjach prowadzącego) M. Bogunia-Borowska. 2012. Rozdział 2 Transformacja telewizji telemorfoza oraz status telewizji i Zakończenie. Telewizja w metaforach codzienności społeczny i kulturowy fenomen telewizji w: Fenomen telewizji. Interpretacje socjologiczne i kulturowe, s. 37-60; 308-314. Natalia Hatalska Trendbook 2011; 2013; 2016 7. Badania czytelnictwa prasy i ich zastosowanie Badania audytorium (2 godziny) Ćwiczenie: CO SIĘ CZYTA, CO SIĘ OGLĄDA? ZAPLANUJ MEDIALNĄ KAMPANIĘ Polskie Badania Czytelnictwa http://www.pbczyt.pl/czytelnictwo-ccs.html Polskie Badania Czytelnictwa profile czytelników http://www.pbczyt.pl/profileczytelnikow.html Badania Radio Track http://www.radiotrack.pl/index.php/badanie.html Badania Telemetryczne http://www.agbnielsen.pl/raporty,tygodniowe,477.html 4 / 6
Sposób obliczania oceny końcowej Ocena końcowa stanowi wypadkową oceny z egzaminu (test wielokrotnego wyboru) oraz oceny z ćwiczeń. Ocena końcowa nie jest jednakże średnią arytmetyczną obu tych ocen, a średnią ważoną. Warunki zaliczenia ćwiczeń: 1. Obecność na zajęciach (dopuszczalna jedna nieobecność) 2. Aktywne uczestnictwo w zajęciach (przygotowanie do zaplanowanych dyskusji i zadań, czytanie materiałów) punktowane od 0 do 3 na każdych zajęciach 3. Projekt: porównawcza analiza zawartości portali internetowych: - Należy wybrać 3 portale (tvn24 lub gazeta.pl; niezależna.pl lub fronda.pl; fakt24.pl lub se.pl) - Przejrzeć zawartość portali przez 7 dni (od poniedziałku do niedzieli) codziennie o tej samej porze. - Wykonać analizę porównawczą pod kątem jakie wydarzenia są eksponowane na tych stronach, jakiego rodzaju językiem są one opisane, z wykorzystaniem jakiego rodzaju materiałów i gatunków dziennikarskich. Należy również wskazać podobieństwa i różnice w konstrukcji świata przedstawionego na każdym z portali. - Praca powinna liczyć 5-8 stron i zostać złożona najpóźniej na ostatnie zajęcia danej grupy. Wymagania wstępne i dodatkowe Zalecana literatura i pomoce naukowe Literatura obowiązkowa: M. Szpunar, Nowe-stare medium. Internet między tworzeniem nowych modeli komunikacyjnych a reprodukowaniem schematów komunikowania masowego, Warszawa, IFiS PAN, 2012. M. Szpunar, Kultura cyfrowego narcyzmu, Kraków, Wyd. AGH, 2016. E. Maigret, Socjologia komunikacji i mediów, Warszawa, Oficyna Naukowa, 2012. T. Goban-Klas, Media i komunikowanie masowe, Warszawa, PWN, 2004. L. Taylor, A. Willis, Medioznawstwo, Kraków, Wyd. UJ, 2006. T. Goban-Klas, Zarys historii i rozwoju mediów, Kraków, 2001. M. Mrozowski, Media masowe. Władza, rozrywka i biznes, Warszawa, Aspra-JR, 2001. R. Wimmer, J. Dominick, Mass media. Metody badań, Kraków, Wyd. UJ, 2008. S. Baran, D. Davis, Teorie komunikowania masowego, Kraków, Wyd. UJ, 2007. Literatura uzupełniająca: M. Lisowska-Magdziarz, Media powszednie, Kraków, Wyd. UJ, 2009. W. Pisarek, Analiza zawartości prasy, Kraków, Ośrodek Badań Prasoznawczych, 1983. M. Lisowska-Magdziarz, Analiza zawartości mediów, Kraków, UJ, 2004. D.C. Hallin, P. Mancini, Systemy medialne. Trzy modele mediów i polityki w ujęciu porównawczym, Kraków, Wyd. UJ, 2007. J. Skrzypczak (red.) Popularna encyklopedia mass mediów, Poznań, wyd. Kurpisz, 1999. E. Chudziński (red.) Słownik wiedzy o mediach, Warszawa-Bielsko Biała, 2007. E. Banaszkiewicz-Zygmunt, Media-leksykon PWN, Warszawa, 2000. M. McCombs, Ustanawianie agendy. Media masowe i opinia publiczna, Kraków, Wyd. UJ, 2009. H. M. Kepplinger, Mechanizmy skandalizacji w mediach, Kraków, Wyd. UJ, 2008. S. Allan, Newsy w sieci. Internet i dziennikarstwo, Kraków, Wyd. UJ, 2008. S. Allan, Kultura newsów, Wyd. UJ, 2006. M. Szpunar, Społeczne konteksty nowych mediów, Toruń, Wyd. Adam Marszałek, 2011. Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu https://bielsko.academia.edu/tomaszbielak Informacje dodatkowe Sylabus opracowała dr hab. Magdalena Szpunar i mgr Paweł Rozmus. 5 / 6
Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma aktywności studenta Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem Udział w ćwiczeniach audytoryjnych Udział w wykładach Przygotowanie do zajęć Samodzielne studiowanie tematyki zajęć Wykonanie projektu Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta 2 godz 5 godz 15 godz 30 godz 21 godz 14 godz 16 godz 103 godz 4 ECTS 6 / 6