Perspektywy Rynków Wschodzących Silnie fundamenty pod silną presją Maarten-Jan Bakkum Strateg Rynków Wschodzących 8 Grudzień 2011 www.ingim.com
Agenda 1.Perspektywy Rynków Wschodzących 2.Główne tematy i preferowane rynki 3. Perspektywy dla Polski w 2012 ING Investment Management 2
Długoterminowe lepsze zachowanie rynków wschodzących pod presją Zachowanie się akcji rynków wschodzących/rynków rozwiniętych 350 300 250 200 150 100 50 Relative performance emerging / developed equities -10Y = 100, US$, MSCI EM / MSCI World (source: Datastream) Nov-01 Nov-03 Nov-05 Nov-07 Nov-09 Nov-11 ING Investment Management 3
Perspektywy Rynków Wschodzących 1. Przewagi w rozwoju rynków wschodzących nad rozwiniętymi Demografia, ograniczone nierównowagi makroekonomiczne Rozwój w oparciu o popyt wewnętrzny rozwijający się na rynkach wschodzących Chiny i ambicje polityków w krajach wschodzących 2. Słabości globalnego wzrostu gospodarczego Nagłe osłabienie globalnego handlu Silna awersja do ryzyka ograniczająca kapitał kierowany na rynki wschodzące Główne ryzyka pochodzą ze strefy euro Dalszy nacisk na ceny surowców przy pogłębieniu się obaw o Chiny 3. Nadchodzące możliwości Tanie waluty wspomagające handel Wyceny pozostają na atrakcyjnych poziomach Luźna polityka monetarna w Chinach, rozwiązanie problemów Europy ING Investment Management 4
Silniejszy wzrost na rynkach wschodzących (1) Wzrost PKB GDP gospodarek growth emerging wschodzących world w vs. porównaniu US and Eurozone do USA i Europy 16 largest EMs, GDP-weighted at PPP (source: EIU, INGIM forecasts) 12 9 6 3 0-3 -6 1991 1995 1999 2003 2007 2011 Emerging world US Eurozone ING Investment Management 5
Silniejszy wzrost na rynkach wschodzących (2) Niemiecki German eksport exports do Chin to China oraz łącznie vs. US/EU do US i UE export values in euros, Jan-91 = 100 (source: Bundesbank) wartość eksportu w euro, Styczeń-91 = 100 (źródło: Bundesbank) 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Nov-93 Nov-96 Nov-99 Nov-02 Nov-05 Nov-08 Nov-11 Exports to China Exports to US and EU ING Investment Management 6
Sprzyjająca demografia Turcja: Turkey: liczba osób active aktywnych population zawodowo % of population % populacji between pomiędzy 20 and 20 a 65 years lat (źródło: old (source: Eurostat) Eurostat) 60 58 56 54 52 50 48 46 44 42 40 1960 1970 1980 1990 2000 2010 ING Investment Management 7
Mniej przeszkód na drodze wzrostu (1) Old-age dependency ratios in 2030 EM vs. DM Proportion of population aged 65+ 40 35 30 25 20 15 10 5 0 India S. Africa Indonesia Malaysia Turkey Mexico Brazil Thailand China Chile Russia Hungary Poland Korea Developed world Procent liczby osób w wieku 65+ w 2030 na EM i DM ING Investment Management 8
Mniej przeszkód na drodze wzrostu (2) 120 Government debt EM vs. DM Gross public debt as % of GDP (source: IMF) Dług publiczny jako % PKB (źródło: IMF) Zadłużenie rządowe EM oraz DM 100 80 60 40 20 0 2000 2003 2006 2009 2012 2015 Developed world (20 largest economies) Emerging world (20 largest economies) ING Investment Management 9
Mniej przeszkód na drodze wzrostu (3) 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 credit to the private sector Wielkość Penetration as % of GDP sektora of financial (source: finansowego services Merrill Lynch estimates, December 2010) Kredyty dla sektora prywatnego jako % PKB (źródło: prognozy Merrill Lynch, Grudzień 2010) USA Taiwan UK China Germany Malaysia South Africa South Korea Japan Chile Thailand India Hungary Poland Czech Rep. Brazil Russia Philippines Egypt Turkey Peru Colombia Mexico Indonesia ING Investment Management 10
Popyt wewnętrzny pomaga rynkom wschodzącym (1) 85% EM exports to developed world % of total exports (source: IMF) % całkowitego eksportu (źródło: IMF ) Wielkość eksportu EM do rynków rozwiniętych 80% 75% 70% 65% 60% 55% 50% Sep-91 Sep-95 Sep-99 Sep-03 Sep-07 Sep-11 ING Investment Management 11
Popyt wewnętrzny pomaga rynkom wschodzącym (2) Sukces koreańskiego eksportu Korea's export success Wielkość ratio Koreańskiego of Korean do to Japanese Japońskiego export eksportu, volumes, 12 miesięczna 12m ma, 2008=100 średnia, 2008=100 160 source: Bank of Korea, Japanese Ministry of Finance 140 120 100 80 60 40 20 0 Jan-90 Jan-95 Jan-00 Jan-05 Jan-10 ING Investment Management 12
Chiny najlepszym przykładem (!!!) 1000 GDP per capita: China vs. the rest on PPP basis, index -20Y=100 (source: EIU) Według PPP, indeks -20Y=100 (źródło: EIU) PKB na osobę: Chiny i reszta świata 800 600 400 200 0 1991 1995 1999 2003 2007 2011 BR CL CB MX PE CH IN ID MY PH KO TW TH CZ EY HN MC PO RS SA TK ING Investment Management 13
Inwestycje w infrastrukturę 600000 550000 500000 450000 400000 350000 300000 250000 200000 Indonesia: road construction Indonezja: budowa dróg total road network in km (source: World Bank) Całkowita długość sieci drogowej w km (źródło: Bank Światowy) 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 ING Investment Management 14
Konsumpcja na rynkach wschodzących 35 30 25 20 15 10 5 0-5 China: wages and retail sales % change, year-on-year (source: NBS) % zmiana, rok do roku (źródło: NBS) Chiny: pensje i sprzedaż detaliczna Q4 1993 Q4 1996 Q4 1999 Q4 2002 Q4 2005 Q4 2008 Q4 2011 Nominal wages Retail sales ING Investment Management 15
Nagłe pogorszenie nastrojów w globalnym handlu (1) 50 40 30 20 10 0-10 -20-30 -40 Export growth in emerging markets Wzrost eksportu na rynkach wschodzących US$, yoy % change, 22 main markets (source: Datastream) US$ zmiana % rok do roku, 22 główne gospodarki (źródło: Datastream) blue = INGIM projections Dec-92 Dec-95 Dec-98 Dec-01 Dec-04 Dec-07 Dec-10 ING Investment Management 16
Nagłe pogorszenie nastrojów w globalnym handlu (2) 65 60 55 50 45 40 35 30 25 Chinese PMI: new export orders diffusion index, 50 = neutral (source: NBS) 50 = neutralnie (źródło: NBS) Wskaźnik PMI dla Chin: nowe zamówienia w eksporcie Apr-05 Apr-06 Apr-07 Apr-08 Apr-09 Apr-10 Apr-11 ING Investment Management 17
Napływy kapitału do EM pod silną presją (1) 8000 6000 4000 2000 0-2000 -4000-6000 -8000 Brazylia: napływy Brazil: investment kapitału flows inwestycyjnego foreign portfolio debt investment & FDI, US$bn (source: BCB) zagraniczne inwestycje portfelowe w dług i FDI, mln USD (źródło: BCB) Apr-96 Apr-99 Apr-02 Apr-05 Apr-08 Apr-11 foreign equity investment foreign debt investment ING Investment Management 18
Napływy kapitału do EM pod silną presją (2) 15 Indonezja: Indonesia: napływy kapitału capital inflows inwestycyjnego C.A. deficit + FX reserves, US$bn (source: Bank Indonesia) Deficyt R.O.B + zmiana rezerw walutowych, mln USD (źródło: Bank Indonezji) 10 5 0-5 -10 Q1 1995 Q1 1998 Q1 2001 Q1 2004 Q1 2007 Q1 2010 ING Investment Management 19
Odpływ kapitału z EM w czwartym kwartale Rynki Wschodzące: GEM napływy capital kapitału flows inwestycyjnego C.A. Deficyt deficit R.O.B + + FX zmiana reserves, rezerw US$bn, walutowych, 14 main mln USD, markets 14 krajów (source: (źródło: Datastream) Datastream) 300 200 100 0-100 -200-300 -400 Mar-95 Mar-99 Mar-03 Mar-07 Mar-11 ING Investment Management 20
3 scenariusze dla europejskiego kryzysu DOBRY: umorzenie długu Grecji, dokapitalizowanie banków i EFSF/ECB zapewnia stabilizację. Nowe reformy fiskalne i finansowe (dalsza integracja) zapobiegają dalszym problemom. Strukturalne reformy i silna globalna gospodarka zapewnia zrównoważony rozwój ZŁY: Ostatnie wyniki szczytu nie zapewniają stabilizacji, Rynki samospełniającą się prognozą negatywnie rzutują na gospodarki co powoduje paraliż decyzyjny polityków. Recesja i kolejne szczyty stabilizują sytuację (być może już bez Grecji). NAJGORSZY: Nieudana stabilizacja przez brak chęci do podjęcia niepopularnych działań powoduje efekt domina. Rozpad strefy euro w obecnej formie, Następuje ucieczka od waluty euro. ING Investment Management 21
Rosnące obawy o chiński rozwój (1) 60 China: fixed asset investment growth year-on-year growth, 3mma (source: NBS) Rok do roku % wzrostu, 3mma (źródło: NBS) Chiny: inwestycje w dobra trwałego użytku 50 40 30 20 10 0 Jan-04 Jul-05 Jan-07 Jul-08 Jan-10 Jul-11 Total Infrastructure Real estate Manufacturing ING Investment Management 22
Rosnące obawy o chiński rozwój (2) 190 China: total domestic debt as of GDP Chiny: dług publiczny jako % PKB % of GDP, including LGFV estimates (source: World Bank, IMF) % PKB, łącznie z prognozami LGFV (źródło: Bank Światowy, IMF) 170 150 130 110 90 70 Q1 1990 Q1 1995 Q1 2000 Q1 2005 Q1 2010 ING Investment Management 23
Nadchodzące możliwości (1) Indie: India: trade-weighted kurs waluty ważone exchange handlem rates index, indeks, rising rosnąca line linia = appreciation = umocnienie (source: (źródło: JP JP Morgan) Morgan) 105 100 95 90 85 80 75 70 65 60 Jan-95 Jan-98 Jan-01 Jan-04 Jan-07 Jan-10 real trade-weighted exchange rate nominal trade-weighted exchange rate ING Investment Management 24
Nadchodzące możliwości (2) GEM-G3 carry trade Rynki Wschodzące, a G3 w carry trade 10 main emerging markets vs G3 (source: Datastream, INGIM projections) 10 głównych rynków wschodzących oraz G3 (źródło: Datastream, prognozy INGIM ) 20% 18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% Jan-99 Jan-01 Jan-03 Jan-05 Jan-07 Jan-09 Jan-11 ING Investment Management 25
Nadchodzące możliwości (3) 10 Chinese CPI with projections Chińska inflacja wraz z prognozami CPI, % yoy (source: Datastream, INGIM) CPI, % rok do roku (źródło: Datastream, prognozy INGIM ) 8 6 4 2 0-2 -4 Mar-02 Mar-04 Mar-06 Mar-08 Mar-10 Mar-12 ING Investment Management 26
Nadchodzące możliwości (4) 28 Valuation gap emerging vs. developed markets 12m forward P/Es, MSCI EM vs. MSCI World (source: Bloomberg) 12m przyszły P/E, MSCI EM vs. MSCI World (źródło: Bloomberg) Różnica w wycenach rynków wschodzących i rozwiniętych 23 18 13 8 3 Jan-90 Jan-94 Jan-98 Jan-02 Jan-06 Jan-10 Developed markets Emerging markets ING Investment Management 27
Główne tematy i preferowane rynki 1. Z powodu słabych perspektyw globalnego wzrostu preferujemy rynki z silną wewnętrzną dynamiką rozwoju Przeważamy Chiny i Indie 2. Wrażliwość kapitału płynącego do EM: defensywny nastawienie walutowe Niedoważamy RPA, Koree, Meksyk, Brazylie; ale Przeważamy Chiny 3. Spowolnienie w globalnym handlu Niedoważamy Meksyk i Koree 4. Pogarszające się czynniki polityczne, zmniejszająca się transparentność Niedoważamy Brazylię 5. Rynki charakteryzujące się małą Betą Przeważamy Malezje 6. Głównym ryzykiem kryzys w Europie Brak ekspozycji na Europę Centralną ING Investment Management 28
Perspektywy dla Polski 1. 2.5%-3.0% wzrostu PKB w 2012, przy założeniu lekkiej recesji w Europie Większa wrażliwość gospodarki niż w 2008 przez zapowiadane zmiany fiskalne Ale wzrost inwestycji i konsumpcji utrzymany przez kapitał z funduszy europejskich 2. Po wyborach kontynuacja dość rozsądnej polityki wydaje się gwarantowana Nadal powolne wprowadzanie reform przy jednoczesnej kontynuacji prywatyzacji Podjęte działania wystarczają by utrzymać cele fiskalne uzgodnione w UE 3. Zmienność złotego nadal pod wpływem kryzysu europejskiego; dalsze interwencje są prawdopodobne Słabszy złoty ograniczy wpływ ewentualnego silnego spowolnienia w Niemczech Ale osłabienie złotego powyżej 4.60-4.90 spowoduje wzrost długu publicznego powyżej bariery 55% 4. Rynek akcji pod wpływem globalnych funduszy Napływy do OFE stały się mniej istotne Obecnie 50% kapitału pochodzi z zagranicy 5. Wyceny rynkowe oferują wskaźnik przyszłego PE na poziomie 8.5x; to poziomy relatywnie niskie w skali ostatnich 16 lat. ING Investment Management 29
Wzrost inwestycji dość trwały Poland: investment growth Polska: wzrost inwestycji real y-o-y % growth, 4mma (source: OECD, EIU) realny wzrost % r/r, 4 miesięczna średnia krocząca (mma) (źródło: OECD, EIU) 50 40 30 20 10 0-10 -20-30 Jan-95 Jan-98 Jan-01 Jan-04 Jan-07 Jan-10 Construction growth (volumes) Gross fixed investment (real growth) ING Investment Management 30
Większe uzależnienie od eksportu, jednak mniejsze niż Węgier (HU) i Czech (CZ) 50% Polska: Poland: wielkość size of sektora external zewnętrznego sector exports of goods and services as % of GDP (source: GUS) eksport towarów i usług jako % PKB (źródło: GUS) 40% 30% 20% 10% 0% Q1 1995 Q1 1998 Q1 2001 Q1 2004 Q1 2007 Q1 2010 ING Investment Management 31
Złotówka pod wpływem kryzysu europejskeigo 160 Poland: Polska: trade-weighted kurs waluty ważony exchange handlem rates index, rising line = appreciation (source: JP Morgan) indeks, rosnąca linia = umocnienie (źródło: JP Morgan) 140 120 100 80 60 40 Jan-95 Jan-98 Jan-01 Jan-04 Jan-07 Jan-10 real trade-weighted exchange rate nominal trade-weighted exchange rate ING Investment Management 32
Polski rynek radził sobie gorzej niż pozostałe GEM (1) 25 Poland: equity market valuation Polska: wyceny na rynku akcji 12-months forward price/earnings ratio (source: MSCI) 12-miesięczny wskaźnik przyszłego PE (źródło: MSCI) 20 15 10 5 0 Jan-90 Jan-94 Jan-98 Jan-02 Jan-06 Jan-10 Poland global emerging markets Poland average since 1995 ING Investment Management 33
Polski rynek radził sobie gorzej niż pozostałe GEM (2) 250 Poland: relative performance equity market (last 20 years) MSCI Poland / MSCI EM (US$), source: Datastream MSCI Poland / MSCI EM, US $ (źródło: Datastream) Polska: względne zachowanie się rynku akcji (ostatnie 20 lat) 200 150 100 50 0 Nov-91 Nov-95 Nov-99 Nov-03 Nov-07 Nov-11 ING Investment Management 34
Disclaimer This document contains confidential and proprietary information of ING Investment Management Limited (INGIM) ABN 23 003 731 959 AFS Licence 233793 and is intended for the exclusive use of the recipient to whom it is addressed. The opinions contained in the document may not be modified or otherwise provided, in whole or in part, to any other person or entity without INGIM's prior written permission. The information in this document is provided by INGIM and is based on current information as at the date of publication. Performance figures in this document may have been calculated before fees and taxes. INGIM does not guarantee the repayment of capital or investment performance. ING Investment Management 35