Makrootoczenie firm w Polsce: stan obecny i perspektywy

Transkrypt

1 Makrootoczenie firm w Polsce: stan obecny i perspektywy Prof. dr hab. Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

2 Makrootoczenie: Otoczenie polityczne Otoczenie ekonomiczne Otoczenie społeczne Otoczenie technologiczne Otoczenie ekonomiczne: Wewnętrzne - główne komponenty makroekonomiczne: wzrost gospodarczy, rynek pracy bezrobocie, stabilność cen inflacja, sytuacja w handlu zagranicznym, polityka makroekonomiczna: polityka fiskalna (sytuacja budżetowa i dług publiczny), polityka monetarna Zewnętrzne: stan i perspektywy światowej i unijnej gospodarki

3 Polska i polska gospodarka: od czego zaczynaliśmy i jak wyglądała droga do rynku? Polska jako skrajny przykład gospodarki niedoboru (powszechny system kartkowy w latach 80- tych XX wieku) i kraju na skraju bankructwa (22 centy za 1USD polskiego długu). Próby reform gospodarczych lat 80-tych XX wieku jako krok w stronę gospodarki rynkowej: Ustawa Wilczka z Od idei wariantu chińskiego do realnej transformacji ustrojowej: rozmowy okrągłego stołu, wybory Transformacja ustrojowa: 1/od gospodarki centralnie zarządzanej do gospodarki rynkowej, 2/ od systemu autorytarnego do demokracji, 3/ od przymusowego kolektywizmu do uspołecznionego indywidualizmu. Plan Balcerowicza: 10 Ustaw (przygotowanych w ciągu 111 dni) wprowadzanych w życie od 31 grudnia Powrót do Europy i Świata: Międzynarodowy Fundusz Walutowy ( ), NATO ( ), Unia Europejska ( ).

4 Polska dziś: rynek wschodzący zabiegający o indywidualne traktowanie PKB na jednego mieszkańca: : 62% średniej dla 27 państw Unii Europejskiej(2010); (43% w roku 1995). Lider regionalny (w rozumieniu państw Grupy Wyszehradskiej): Czechy 80%. Ranking wolności gospodarczej: 53 miejsce na 141 państw (2009). Lider regionalny: Słowacja 13 miejsce. Najlepiej Polska wypada w ocenie warunków monetarnych, najgorzej w odniesieniu do roli państwa w gospodarce. Ranking konkurencyjności: 41 miejsce na 142 państwa (2011). Lider regionalny: Czechy 38 miejsce. Gospodarka okresu przejściowego od oparcia wzrostu i rozwoju na efektywności do innowacyjności. Trzy główne bariery rozwoju przedsiębiorczości: regulacje podatkowe, nieefektywna biurokracja państwa, restrykcyjne prawo pracy Wskaźnik percepcji korupcji: 41 miejsce na 178 państw (2010). Lider regionalny!

5 Główne komponenty makroekonomiczne: Stopy wzrostu PKB w Polsce ,0 7,1 6,2 6,2 6,5 5,0 5,3 4,5 4,8 4,2 3,8 3,8 4,0 3,2 3,0 1,1 1,4 1, Dane dla lat: 2011, prognoza Źródło: GUS ( )

6 Główne komponenty makroekonomiczne: Inflacja roczna w % Polsce (CPI) Źródło: GUS ( ), 2011 i 2012 prognozy

7 XII.91 XII.92 XII.93 XII.94 XII.95 XII.96 XII.97 XII.98 XII.99 XII.00 XII.01 XII.02 XII.03 XII.04 XII.05 XII.06 XII.07 XII.08 XII.09 XII.10 XII.11 XII.12 Główne komponenty makroekonomiczne: Bezrobocie w Polsce 20 wg nowej metodologii Źródło: GUS ( ), 2011,2012 prognozy

8 Główne komponenty makroekonomiczne: Eksport, import i saldo obrotów towarowych w mln PLN I-VI Eksport Import Saldo Źródło: NBP, GUS

9 Główne komponenty makroekonomiczne: Polityka fiskalna - Dług sektora jednostek rządowych i samorządowych Lata Dług (w mld. PLN) % PKB ,9 42, ,0 47, ,4 45, ,8 47, ,1 50, ,2 55,0 Źródło: GUS

10 Deficyt instytucji rządowych i samorządowych w relacji do PKB Lata % PKB , , , , , ,9 2011(prognoza) -4,0/-5,0 Źródło: GUS

11 Główne komponenty makroekonomiczne: Polityka monetarna - Stopy procentowe NBP stopa referencyjna 4,50% w skali rocznej; stopa lombardowa 6,00% w skali rocznej; stopa depozytowa 3,00% w skali rocznej; stopa redyskonta weksli 4,75% w skali rocznej Stopa referencyjna: styczeń 2010: 3,50% styczeń 2011: 3,75%

12 Uwarunkowania zewnętrzne rozwoju polskiej gospodarki Główne elementy otoczenia zewnętrznego: Kryzys 2007/8 i jego kolejna odsłona: stan niepewności co do przyszłości gospodarczej świata V, W, U, L Problemy strefy euro i dyskusja wokół przyszłości Unii Europejskiej Chiny i ich rola w gospodarce światowej Nowe trendy globalizacji Polska w zmieniającym się świecie: Polska jako miejsce lokowania kapitału i inwestycji: 2007: mln $, 2010: 7319 mln $ Polska w Unii Europejskiej i (kiedyś?) w strefie euro 12

13 Główne problemy/wyzwania związane z przyszłością gospodarczą Polski: - Źródła i mechanizmy dalszego wzrostu i rozwoju: kapitał społeczny i innowacyjność -Skala i struktura obciążeń socjalnych i udział wydatków sztywnych w budżecie -Zjawiska demograficzne i sytuacja w zakresie aktywności zawodowej ludności, migracje -Deficyt budżetowy i dług publiczny: 2011 obsługa długu +/-40 mld PLN, nakłady na naukę +/-5 mld PLN -Relacje polityki i ekonomii

14 Dziękuję za uwagę