Makroekonomia I. Jan Baran ZAJĘCIA 3

Transkrypt

1 Makroekonomia I Jan Baran ZAJĘCIA 3

2 Podstawowe pojęcia kurs walutowy Kurs walutowy (exchange rate) jest to cena waluty jednego kraju wyrażona w walucie innego kraju: 0.73 EUR / USD EUR / USD 1.35 Kurs PLN względem innych walut: 1 EUR 4, USD 3, CHF 3, GBP 5, JPY 3,4863 NBP, 3 marca

3 Gdzie szukać kursów PLN?

4 Deprecjacja, aprecjacja a dewaluacja Systemy kursów walutowych: Sztywne Płynne Pełzający Pasmo wahań (wąż walutowy) Deprecjacja waluty osłabienie waluty jednego kraju względem waluty drugiego kraju Aprecjacja Dewaluacja a deprecjacja

5 Zadanie 1 Kurs złotego względem euro kształtował się w dwóch okresach następująco: er1 = 3,9 PLN / EUR; er2 = 4,4 PLN / EUR Oblicz stopę deprecjacji złotówki względem euro Oraz stopę aprecjacji euro względem złotówki Porównaj wyniki.

6 Zadanie 1 Aprecjacja euro (porównujemy wartość euro wyrażoną w PLN): ( )/3.9 = 12.8% Deprecjacja zł (porównujemy wartość PLN wyrażoną w euro): (1/4.4-1/3.9)/(1/3.9) = ( )/0.256 = %

7 Zadanie 2 Korzystając ze strony Bloomberga stwórz wykres kursu rubla względem dolara RUBUSD(CUR) UR Następnie porównaj z kursem PLNUSD

8 PLNUSD:CUR vs. RUSUSD:CUR

9 Realny kurs walutowy Realny kurs walutowy jest stosunkiem cen w obu krajach rer = (nominalny kurs walutowy w notacji amerykańskiej) * (cena krajowa) / (cena zagraniczna) Uwaga: najczęściej można znaleźć dane o realnym kursie walutowym w oparciu o notację bezpośrednią (amerykańską) np. WB WDI, ale możecie spotkać się z odwrotnym sposobem liczenia! Trzeba uważać!

10 Realny kurs walutowy Przykład: Cena chleba w Polsce 1.5 PLN Cena chleba w Niemczech 2 EUR Kurs walutowy 0.25 EUR / PLN rer = ( 0.25 EUR / PLN * 1.5 PLN ) / 2 EUR = (¼) * (3/2) * (1/2) = 3 / 16 [cena chleba PLN / cena chleba DE] Zauważ, że oznaczenia walut muszą kasować się! RER jest względną miarą cen (stosunkiem cen) w dwu gospodarkach: mówi jak kształtują się ceny względem zagranicy

11 Realny kurs walutowy Co oznacza deprecjacja rer (rer ): dla polskich eksporterów? dla polskich importerów RER mierzy cenową konkurencyjność eksportu danego kraju na rynek zagraniczny UWAGA: w praktyce bierzemy (zmiany) indeksów cenowych i pokazujemy indeks względem momentu bazowego = 100 REER efektywny realny kurs walutowy przeważony strukturą partnerów handlu

12 Zadanie 3 Korzystając z bazy danych WDI WB (World Bank) zrób wykres dla REER dla Polski w latach px?source=world-development-indicators

13 Zadanie Poland

14 Bilans płatniczy Bilans płatniczy zestawienie wszystkich transakcji dokonywanych przez podmioty gospodarki krajowej z podmiotami zagranicznymi bilans płatniczy = bilans bieżący + bilans kapitałowy - zmiana rezerw walutowych + saldo błędów i opuszczeni = 0

15 Bilans obrotów bieżących Bilans obrotów bieżących: Bilans handlowy = Eksport netto dóbr + Eksport netto usług Transfery z tytułu wynagrodzenia czynników produkcji Transfery bieżące

16 Bilans kapitałowy i finansowy Inwestycje bezpośrednie nabycie co najmniej 10% udziałów w kapitale firm Inwestycje portfelowe płatności z tytułu zakupu i sprzedaży udziałowych (nie będących inwestycjami bezpośrednimi) oraz dłużnych papierów wartościowych Pozostałe inwestycje transakcje finansowe, które nie są ujmowane z inwestycjach bezpośrednich, inwestycjach portfelowych ani oficjalnych aktywach rezerwowych, a które wpływają na krajowe należności i zobowiązania

17 Bilans kapitałowy podsumowanie NX < 0 deficyt handlowy Y < C + G + I S > I, bo: nadwyżka na BK (napływ kapitału) NX > o nadwyżka handlowa Y > C + G + I S < I, bo: deficyt na BK (odpływ kapitału)

18 Rachunek bieżący / Current Account Saldo obrotów towarowych / Balance on goods 833 Eksport / Goods: exports Import / Goods: imports Saldo usług / Balance on Services Przychody / Services: Credit Rozchody / Services: Debit Saldo dochodów pierwotnych / Balance on Primary Income Przychody / Primary income: credit Rozchody / Primary income: debit Saldo dochodów wtórnych / Balance on Secondary Income -536 Przychody / Secondary income: credit Rozchody / Secondary income: debit Rachunek kapitałowy / Capital Account Przychody / Capital account: credit Rozchody / Capital account: debit 656 Rachunek finansowy / Financial account Inwestycje bezpośrednie - aktywa / Direct investment - assets Akcje i inne formy udziałow kapitałowych / Equity and investment fund shares -126 Instrumenty dłużne / Debt instruments Inwestycje bezpośrednie - pasywa / Direct investment - liabilities 12 Akcje i inne formy udziałow kapitałowych / Equity and investment fund shares Instrumenty dłużne / Debt instruments Inwestycje portfelowe - aktywa / Portfolio investment - assets Udziałowe papiery wartościowe / Equity securities Dłużne papiery wartościowe / Debt securities 975 Inwestycje portfelowe - pasywa / Portfolio investment - liabilities Udziałowe papiery wartościowe / Equity securities Dłużne papiery wartościowe / Debt securities -250 Pozostałe inwestycje - aktywa / Other investment - assets 325 NBP / Monetary authorities 1 Sektor rządowy / General government 58 Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) / MFIs Pozostałe sektory / Other sectors Pozostałe inwestycje - pasywa / Other investment - liabilities NBP / Monetary authorities Sektor rządowy / General government Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) / MFIs 181 Pozostałe sektory / Other sectors Pochodne instrumenty finansowe / Financial derivatives -765 Oficjalne aktywa rezerwowe / Official reserve assets 945 Saldo błędów i opuszczeń / Net Errors and Omissions

19 Bilans płatniczy: podsumowanie Gdy zmiana rezerw = 0, oraz saldo błędów i opuszczeni nieistotne napływy pieniądza z tytułu zapłaty za eksport netto muszą równać się odpływom kapitału Kryzys walutowy może pojawić się, gdy kraj jest importerem netto oraz odpływa z niego kapitał, wtedy kurczą się rezerwy walutowe w efekcie powstaje presja na deprecjację / dewaluację. Skokowa zmiana kursu jest kosztowna społecznie, choć w długim okresie spodziewamy się wzrostu eksportu.

20 Kurs walutowy jeszcze raz Problem: czy deprecjacja jest korzystna dla gospodarki kraju? Jak wpływa na bilans handlowy a jak na ceny w gospodarce? Co jeśli gospodarstwa domowe są zadłużone w walucie obcej? J curve opisuje dostosowanie bilansu handlowego w odpowiedzi na dewaluację waluty: najpierw skokowy spadek, potem stopniowy wzrost ponad poziom początkowy

21 Zadanie 4 (w domu) Oceń prawdziwość następującego twierdzenia: Polska gospodarka charakteryzuje się nadwyżką na rachunku obrotów bieżących. Źródłem informacji o bilansie płatniczym jest strona NBP Statystyka i sprawozdawczość Statystka bilansu płatniczego Dane roczne _platniczy/bilansplatniczy_r.html

22

23 Zadanie Rachunek bieżący / Current Account [mln PLN]

24 Zadanie 5 Korzystając z danych WEO IMF przeanalizuj tempo zmiany importu i eksportu (r/r), oraz bilans bieżący (% PKB) w latach WEO Databases WEO 2015

25

26 Zadanie Volume of Imports of goods Volume of exports of goods Current account balance

27 Zadanie 6 Porównaj strukturę produktową eksportu Rosji i Niemiec. Jakie są różnice, o czym świadczą? W eksporcie jakich produktów specjalizuje się Rosja a jakich Niemcy? ap/hs92/export/deu/all/show/2013/

28

29 Zadanie 6 Niemcy Rosja

30 Zadanie 7 Korzystając z tego samego źródła informacji podaj, które kraje są głównymi parterami handlowymi Polski? Ściągnij dane. Oblicz indeks koncentracji przestrzennej polskiego eksportu: HHI = (s1)^2 + (s2)^2 + (s3)^2 +. Co oznacza wyższe HHI? Czy jest lepiej mieć wielu czy mniej partnerów handlowych?

31 csv

32 Zadanie 7 Import Eksport

33 Przykładowe tematy na kartkówkę Pytania oznaczone hasłem: Problem ER (notacja europejska / amerykańska); RER i REER; skutki zmiany ER i RER; J-curve Wytłumacz pojęcia: aprecjacja, deprecjacja, dewaluacja, deficyty bliźniacze (było na zajęciach 1 + podręcznik) Jakie są składniki bilansu płatniczego Główni partnerzy handlowi Polski, główne produkty eksportowe / importowe Polski Literatura: Mankiw rozdział 9 (podstawowe pojęcia z makroekonomii gospodarki otwartej)

34