Przewodnik trenera Moduł 4 Innowacja w pracy - Samozatrudnienie
Zawartość 1. Korzystanie z podręcznika 2. O projekcie 3. O kursie szkoleniowym 4. Przewodnik trenera Przegląd slajdów
1. Korzystanie z podręcznika Projekt Regional Education and Employment Alliances zaprojektował podręczniki dla trenerów, aby wesprzeć ich w tworzeniu efektywnego środowiska szkoleniowego. Struktura podręczników jest zbliżona do struktury kursów szkoleniowych i zawiera w sobie dodatkowe przydatne informacje. Podręczniki dla każdego modułu powinny być postrzegane jako pomocna dłoń dla trenera. Dostarczają one pomocy, zadań i dodatkowych informacji. Ich zawartość może być dostosowywana przez trenerów do ich indywidualnych potrzeb. Aby dać trenerom większą swobodę w dopasowaniu kursu szkoleniowego do ich własnych potrzeb i umożliwić im wykorzystywanie własnych przykładów, ćwiczeń (lub dostosować kurs do specyfiki określonego region), zawarliśmy tu jedynie podstawowe stwierdzenia, ważne definicje, ogólne przykłady i grafiki. Przewodnik trenera pomaga ustrukturyzować zasoby szkoleniowe, a ponadto pomaga w ogólnym zrozumieniu całego kursu szkoleniowego. Rekomendujemy również wykorzystanie dodatkowej literatury i narzędzi on-line. Następujące materiały dostępne są na stronie internetowej projektu: - przewodnik trenera - prezentacje - studia przypadku Aby móc wzbogacić proces nauczania, oczekujemy na informację zwrotną: www.employmentalliance.eu
2. O projekcie Nasz projekt Regional Education and Employment Alliances zamierza wesprzeć młode osoby, które albo nie mają pracy, albo pracują na stanowisku nie odpowiadającym ich kwalifikacjom, w stawaniu się przedsiębiorcami lub też wartościowymi pracownikami w krótkim czasie po ukończeniu nauki. Liderem projektu jest Louth County Council (Irlandia), instytucja znana z tego, że zaangażowanie we współpracę traktuje jako środek zmierzający do osiągnięcia doskonałości. Będą oni wspierani przez Newry and Mourne Cooperative (Wielka Brytania) agencję przedsiębiorczości specjalizującą się w kształceniu i szkoleniu zawodowym, a także w regionalnych programach rozwoju ekonomicznego, wraz z którą Louth County Council utworzy międzynarodowy Sojusz. Univations (Niemcy), część Uniwersytetu Marcina Lutra odpowiedzialna za szkolenia związane z przedsiębiorczością, których holistyczne podejście do szkolenia w zakresie innowacji odzwierciedla się w wysoce skutecznej platformie szkoleniowej Univations Academy, a także Uniwersytet Szczeciński (Polska), znany ze swojej pracy nad innowacjami w sektorze usług, która przyczyniła się do rozwoju klastra firm kreatywnych w swoim regionie, będą wspólnie pracować nad utworzeniem drugiego Sojuszu. Skład projektu uzupełniają Canice Consulting, międzynarodowa firma doradcza specjalizująca się w dziedzinie kształcenia i szkolenia zawodowego, w szczególności w zakresie cyfrowego nauczania i marketingu, a także Mindshare Consulting, której dyrektor jest uznanym autorytetem w dziedzinie nauczania innowacji i nowoczesnych metod dydaktycznych.
3. O kursie szkoleniowym Kurs szkoleniowy ma na celu rozwijanie praktycznych umiejętności w zakresie innowacji, które potem uczestnicy mogą wykorzystywać na codzień w ich pracy (pracując zarówno w sektorze publicznym, prywatnym, nonprofit, lub realizując się w formie samozatrudnienia). Uczestnicy kursu to studenci ostatniego roku lub absolwenci uczelni wyższych. Próbując wejść do świata pracy, nie potrzebują oni obszernych informacji o teorii i historii innowacji - skupiają się raczej na praktycznych sposobach osiągnięcia nowych innowacyjnych umiejętności i wykorzystaniu ich do osiągnięcia przewagi na swej ścieżce kariery. Mając to na uwadze, kurs szkoleniowy został zaprojektowany tak, aby: faworyzował praktyczny, prosty język, zamiast terminów technicznych wymagał od uczestnika zaangażowania, koncentrował się na rozwoju osobistym i ulepszaniu umiejętności przedstawiał ideę innowacji jako częsty proces budowania wartości, kierowany przez ludzką kreatywność i zdolność do tworzenia nowych pomysłów. Kurs szkoleniowy opracowano w ten sposób, aby prowadził on uczestników przez trzy główne etapy: a) Uczestnicy zapoznają się z ideą innowacji i tym, jak jest ona ważna dla rynku pracy, a także są nauczani jak rozumieć innowację nie tylko jako pewien dodatek do wysoce rozwiniętych technologicznie przedsiębiorstw, ale też jako kreatywny, skoncentrowany na człowieku proces, szczególnie istotny dla sektora usług i przemysłów kreatywnych, w których uczestnicy prawdopodobnie będą pracować/poszukują pracy. b) Uczestnicy zostają zachęceni do rozwijania swoich silnych stron w zakresie kreatywności oraz do rozwijania innowacyjnego nastawienia i umiejętności, które mogą zostać od razu wykorzystane w wybranej przez nich dziedzinie - w samozatrudnieniu, w pracy w publicznym/prywatnym sektorze, w pracach społecznych. c) Uczestnicy uczą się jak uwypuklić swoje nowe umiejętności (będące środkiem do osiągnięcia celu zawodowego) przed potencjalnymi pracodawcami lub inwestorami.
4. Przewodnik trenera Przegląd slajdów Slajdy wprowadzające (slajdy 1-2) Rozpocznij wykład od ustalenia celów edukacyjnych tego modułu. Wyjaśnij, że jest to trzygodzinny wykład (choć może trwać dłużej, jeśli chcesz przeznaczyć więcej czasu na dyskusję) i jest skonstruowany z czterech rozdziałów. W pierwszym rozdziale przedyskutuj zalety i wady samozatrudnienia. W drugim rozdziale opowiedz jak powstają innowacyjne pomysły i jak je wprowadzać w życie. W rozdziale trzecim opracuj razem z grupą metodologię wprowadzania w życie planu działania dotyczącego innowacyjnego samozatrudnienia. W rozdziale czwartym zaprezentuj szczegółowo praktyczne aspekty, które osoby planujące samozatrudnienie powinny rozważyć. Slajd 4 Zalety samozatrudnienia dzielą się na korzyści indywidualne (np. samorealizacja) i na te, które można nazwać praktyką biznesową. Zanim przedstawisz uczestnikom tę listę, możesz ich poprosić o zidentyfikowanie zalet, które oni sami dostrzegają w samozatrudnieniu. Slajd 5 Następnie przejdź do wskazania niektórych wyzwań (lub wad) związanych z samozatrudnieniem: Bycie samozatrudnionym może być bardzo samotne, gdy osoba jest głównym decydentem we wszystkich kwestiach, zwłaszcza w fazie startowej. Tacy właściciele/menadżerowie muszą pełnić wiele różnych funkcji, w rezultacie tego czas, który muszą poświęcić, może być znaczący (dużo bardziej, niż standardowy ośmiogodzinny czas pracy). Zarobki mogą się wahać. Zwolnienie lekarskie lub urlop staną się nieopłacalne, prawdopodobnie na kilka najbliższych lat, ponieważ czas spędzony poza biznesem zwykle oznacza, że w tym czasie nic się nie zarabia. Połóż nacisk na to, że samozatrudnienie niesie ze sobą wielkie ryzyko. Nie jest to rozwiązanie dla ludzi o słabych nerwach. Wymaga ono elastyczności i wiary w siebie..
Slajd 6 Przejdź do następnego rozdziału stwierdzając, że nawet jeśli ktoś ma ambicję i chęć pracować dla siebie samego, cel ten może się ziścić tylko wtedy, gdy istnieje pomysł na tyle dobry, aby na jego podstawie stworzyć dochodowy biznes. Taki biznes, w którym można będzie zatrudnić przynajmniej jedną osobę. Jak więc powstają takie pomysły? Rozważ to z uczestnikami kursu. Slajd 7 Zapytaj uczestników: Czym jest innowacja? Jest to termin o szerokim znaczeniu. Co jednak w praktyce oznacza innowacja, jeśli chodzi o tworzenie nowego biznesu zatrudniającego przynajmniej jedną osobę? Slajd 8 Zasugeruj, że innowacja jest tak naprawdę produktem Twojego myślenia, stanem umysłu. Pierwszym krokiem do myślenia przez uczestników kursu w ten sposób jest odpowiedzenie przez nich na pytanie w którą stronę, jako osoby zmierzające do samozatrudnienia, chcą pokierować swoje życie jakie są ich cele? Slajd 9 Wskaż, że za każdym innowacyjnym biznesem stoją osoby, które odbyły podróż przez innowację. Osoby te miały motywy osobiste, które zainspirowały ich do rozważenia odmiennej drogi "zrobienia czegoś". Osoby te myślały kreatywnie i postanowiły realizować swój pomysł. Jest ważne, aby za pomysłem podążały działania - bez działań pomysł nigdy nie stanie się innowacją. Slajd 10 Zasugeruj uczestnikom kursu, że w każdym z nicdh drzemie "wewnętrzny innowator". Aby go wewnętrznie "odblokować" należy zrozumieć siebie samego. Jakie czynniki ukształtowały nas we właściwym kierunku, a jakie nie? Jakie czynniki zmuszają nas do działania? Zwykle czynniki takie wymagają od nas podjęcia aktywności (np. utrata pracy). Jakie czynniki umożliwiają nam działanie? Zwykle są to okazje, które ujawniają się samodzielnie.
Slajd 11 Innowacyjne myślenie przede wszystkim opiera się na analitycznej obserwacji Slajd 12. następnie na rozważeniu sposobów zrobienia czegoś w lepszy sposób albo w zupełnie nowy sposób, żeby osiągnąć cel. Aby go osiągnąć, zwykle należy myśleć niekonwencjonalnie, nieszablonowo. Slajd 13. takie kreatywne myślenie staje się innowacją dopiero wtedy, kiedy zaczniemy działać. To ważne, dlatego połóż na to nacisk raz jeszcze. Slajd 14 Działania, aby były efektywne (i zmierzały do osiągnięcia założonego celu), muszą być odpowiednio zaplanowane krok po kroku (np. przy pomocy strategii), a dopiero wtedy wprowadzone w życie. Slajd 15 This is another innovation process model which you can present if you have time. The key points here are the necessity to prototype and pilot test in the implementation phase. Only once that process has been analysed should full implementation get underway. But just because something gets to the production or delivery stage doesn t mean it will be successful. Profitability depends on effective selling and this requires good promotion and marketing.
Slajd 16 Ten schemat pojęć jest kluczem do skutecznego wdrożenia w życie planu związanego z podjęciem samozatrudnienia. Jednostka, która planuje taki rodzaj działalności (w gruncie rzeczy każdy, kto planuje rozwój biznesu na dowolnym etapie), powinna zadać sobie następujące pytania: Po co to robię? Co dokładnie chcę zrobić? Kim są moi klienci? Kim są moi współpracownicy (włączając w to dostawców)? Kiedy chcę to zrobić? Jak dokładnie zamierzam to zrobić? Gdzie się znajduję? Gdzie znajdują się moi klienci? Slajd 17 Poproś uczestników kursu, aby każdy z nich podzielił kartkę papieru na 6 części: "Co?", "Dlaczego?", "Kto?", "Jak?", "Kiedy?" i "Gdzie?". Poproś uczestników, aby rozważyli swoją ideę samozatrudnienia pod kątem tych pytań. Przeznacz na to zadanie 20 minut i poinformuj uczestników, że to zadanie pokazuje tylko w niewielkim stopniu, jak efektywna może być ta metoda. Idealne jej wykorzystanie wymaga dużo większej ilości czasu i uczestnictwa zaufanych osób z zewnątrz, aby przedstawiły one niezależną opinię, spoglądając na pomysł z dalszej perspektywy. Slajd 18 Następnie przedstaw uczestnikom kursu bardziej szczegółowo proces wdrażania Slajd 19 Opowiedz o tym, że obecni skuteczni przedsiębiorcy to ci, którzy podchodzą do innowacji w sposób innowacyjny, tj. współpracują z innymi, aby wdrożyć w życie i ulepszyć swoje pomysły. Są oni świadomi tego, że nikt nie jest w stanie działać w pojedynkę. Połóż nacisk na to, że konkuperacja ( co-opetition termin pierwotnie użyty przez Harvard Business School) jest dzisiejszą odpowiedzią na rywalizację. Konkuperacja to współpraca z innymi podmiotami mająca na celu przezwyciężenie rywalizacji i w niektórych tego rodzaju formach współpracy mogą wspólnie uczestniczyć nawet konkurenci.
Slajd 22 Skup się teraz na krokach, które należy podjąć, aby stworzyć efektywną współpracę Aby wzmocnić realizację celów, należy przygotować umowę. Praca powinna być ewidencjonowana, tak aby móc zmierzyć postęp realizacji celów. Między współpracującymi ze sobą musi istnieć regularna komunikacja. W idealnym przypadku we współpracę powinna zostać zaangażowana osoba trzecia, która może udzielać ewentualnego wsparcia. Slajd 23 Aby ocenić czy współpraca ma szansę okazać się efektywną, należy ocenić trzy zagadnienia: Porównać możliwy zysk wynikający ze współpracy z kosztami wynikającymi z jej utrzymywania. Współpracujące strony powinny jasno przedstawić i uzgodnić wspólny cel. Współpracujące strony powinny zgodzić się na tworzenie protokołów, które zapewnią przejrzystość i klarowność pomiędzy nimi. Slajd 25 Kluczowe dla zapewnienia efektywnej współpracy są następujące działania: Wyzwanie stojące przed współpracującymi jest jasno określone i zrozumiałe. Istnieje jasny podział kto, co, kiedy i jak ma zrobić. Podział odpowiedzialności jest jasny. Strony współpracy są przygotowane na ewentualną porażkę i są gotowe do czerpania nauki z tej porażki (ponieważ każdy popełnia błędy!)
Slajd 26 Poniżesze narzędzia mogą być przydatne przy budowaniu skutecznej współpracy: Pearltrees to zorganizowane archiwum zasobów badawczych; Mind Manager to narzędzie do tworzenia mapy myśli (podobnie jak Popplet); Google Docs stanowi przechowalnię dokumentów, nad którymi pracujemy; Skype pomaga w ustanawianiu wideokonferencji; Pirate Pad is to świetny sposób na ewidencjonowanie ustaleń czynionych w trakcie wideokonferencji; Google calendar i Orchestra to narzędzia pomagające w planowaniu pracy. Slajd 27 Ostatni rozdział może zostać zrealizowany w ciągu połowy dnia samodzielnie. Jednakże Twoim celem w trakcie tego wykładu jest przekazanie uczestnikom kursu ogólnej wiedzy na temat praktycznych aspektów samozatrudnienia. Slajdy mogą zostać przekazane uczestnikom kursu, aby mogli oni poświęcić więcej czasu samodzielnie rozważając zawartą w nich treść. Wyjaśnij, że będziesz skupiać się na różnych metodach samozatrudnienia, dostępnych źródłach finansowania; na tym, czym tak naprawdę jest zysk; na znaczeniu płynności finansowej (połóż nacisk na to, że nawet jeśli w firmie występuje zysk "na papierze", bez rzeczywistego przepływu gotówki biznes nie ma szans przetrwać). Slajd 28 Wyjaśnij, że wiele osób, które podjęły samozatrudnienie, spełnia się w roli samodzielnego przedsiębiorcy. Powyższy slajd prezentuje zalety i wady takiego rozwiązania w większości krajów UE. Główną zaletą jest to, że taka forma jest po prostu łatwa - nie wymaga skomplikowanego raportowania i audytów. Jednakże, wśród wad można wskazać, że osoba wybierająca taką formę działalności jest odpowiedzialna za długi całym swoim majątkiem.
Slajd 29 Partnerstwa stają się coraz bardziej popularne ze względu na rosnącą skłonność do współpracy. Połóż nacisk na to, że w przypadku partnerstwa dobrze jest je sformalizować zawarciem oficjalnej umowy partnerskiej. Slajd 30 Większość zalet została już wcześniej omówiona przy okazji dyskusji na temat współpracy. Niemniej, współdzielenie ryzyka jest istotną zaletą z punktu widzenia stresu. Dużą wadą natomiast jest to, że każdy partner odpowiada za długi w pełni swoim majątkiem, nawet jeśli to nie on ten dług wygenerował. Poza tym, spory natury finansowej mogą "podkopać" nawet najlepszą i najsilniejszą współpracę między partnerami. Slajd 31 Model spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest rozwiązaniem dostępnym niemal we wszystkich krajach UE. To rozwiązanie wykorzystywane przez młode firmy, które planują zatrudnić więcej niż jedną osobę. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest osobą prawną, która jest odseparowana od jej właścicieli i osób nią zarządzających. Slajd 32 Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością rejestrowane są w Krajowym Rejestrze Sądowym. Corocznie muszą one składać sprawozdania finansowe do właściwego urzędu skarbowego. Slajd 33 Ogromną zaletą spółek z ograniczoną odpowiedzialnością jest to, że jej właściciele nie są osobiście odpowiedzialni za długi generowane przez spółkę. Poza tym, niektóre zlecenia oferowane są tylko podmiotom posiadającym charakter spółki (wykluczając tym samym indywidualnych przedsiębiorców). Główną wadą tej formy prawnej jest to, że podlega ona zdecydowanie większej ilości regulacji prawnych. Slajd 34 Poprowadź uczestników kursu przez zagadnienia związane z kluczowymi kosztami występującymi przy zakładaniu małego biznesu.
Slajd 36 Poprowadź uczestników kursu przez główne dostępne źródła finansowania nowego biznesu każde z nich zostanie omówione na następnych slajdach Slajd 37. Podstawowe formy osobistej inwestycji w biznes przedstawione są na powyższym slajdzie. Slajd 38.wyżej wymienione są sposoby finansowania przez banki. Slajd 39 Banki oceniają wnioski aplikacyjne o przyznanie środków finansowych wykorzystując kombinację pięciu kryteriów. Tym, którzy ubiegają się o środki, wiedza o tych kryteriach może okazać się bardzo pomocna. Slajd 40 Przedstaw uczestnikom powyższe kryteria. Slajd 41 Jeśli dysponujesz czasem, możesz omówić kredyt na rachunku bieżącym bardziej szczegółowo Slajd 42 Jeśli dysponujesz czasem, możesz omówić karty kredytowe bardziej szczegółowo Slajd 44 W większości krajów EU istnieje szereg inicjatyw wspierających przedsiębiorców finansowo przy stawianiu pierwszych kroków. Na powyższym slajdzie znajdziesz kilka informacji na temat instytucji, które warto uwzględnić.
Slajd 45 Inne źródła finansowania to np. pożyczki udzielane przez związki, stowarzyszenia, izby skupiające przedsiębiorców i wspierające nowe biznesy. Popularny staje się również crowdfunding. Slajd 46 Przydatne może być wskazanie różnic pomiędzy stałymi i zmiennymi kosztami, z którymi biznes będzie musiał sobie radzić. Zasugeruj, że upadek większości start-upów związany jest z niedoszacowaniem kosztów lub przeszacowaniem oczekiwanych zysków. Slajd 47 Podane wyżej przykłady wskazują poziom marży w różnych rodzajach działalności w Wielkiej Brytanii. Wskazują one jak bardzo mogą się między sobą różnić oczekiwane zyski w różnych branżach. Wskaż, że jest bardzo trudno "oderwać się" od tych średnich i istotne zwiększenie marży jest możliwe tylko dzięki innowacyjnym i nieszablonowym rozwiązaniom. Slajd 48 Podkreśl, że sprzedaż przewyższająca koszty liczy się tylko wtedy, gdy generuje realny pieniądz. Fizyczne środki to absolutna podstawa! Gotówka to środek, który pcha naprzód każdy biznes (gotówka, a nie obietnice). Slajd 49 Ten slajd pokazuje jak ważna jest płynność finansowa. Jeśli dysponujesz czasem, omów z uczestnikami każdy punkt. Slajd 50 Mając na uwadze istotę płynności finansowej, bardzo ważne jest, aby zaplanować wszystkie wpływy i wydatki, najlepiej na co najmniej trzy lata do przodu, aby zidentyfikować ryzyko utraty płynności finansowej zanim to nastąpi, a co za tym idzie - aby móc podjąć działania, które zapobiegną utracie możliwości inwestycyjnych.
Slajd 51 Prognozy finansowe są żywotną sprawą w zakresie zarządzania - pozwalają menadżerom/właścicielom firm decydować czy mogą sobie oni w danej chwili pozwolić na wydatki czy nie. Slajd 52 Prognoza płynności finansowej może być warunkiem wstępnym wymaganym przez bank, jeśli właściciel/menadżer ubiega się o kredyt - instytucje bankowe chcą mieć pewność, że firma posiada zdolność do spłaty tego kredytu. Slajd 53 Jeśli masz czas, omów powyższą grafikę. Ukazuje ona proces przepływu gotówki i podkreśla czynniki, które mogą powodować problemy z płynnością finansową. Slajd 54 Wykład możesz zamknąć stwierdzeniem, że samozatrudnienie to wielki krok - wszystkie obowiązki, które normalnie spoczywają na pracownikach, teraz obciążają jedną osobę. Aby biznes nie upadł, należy zadość uczynić wszystkim wymogom prawnym. Warto również zadbać o wsparcie, które firmie udzielać będzie księgowy. Slajd 55 Wskaż, że moduł szkoleniowy był wszechstronny z określonego powodu - wybór samozatrudnienia to jedna z najważniejszych decyzji, jaką można podjąć. Pozostanie samodzielnym przedsiębiorcą nie jest jednak łatwe. Slajdy zawarte w tej prezentacji wskazują, że aby pozostać skutecznym przedsiębiorcą, należy zainwestować przede wszystkim CZAS. Jeśli w Twoim otoczeniu istnieją kursy szkoleniowe, wsparcie mentorów lub inne instytucje doradcze, z pewnością powinieneś wykorzystać te możliwości. Wyrażą oni niezależną opinię na temat Twoich planów i pomogą ci urzeczywistnić te plany.