KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 19.12.2012 C(2012) 9472 final Dotyczy: Pomoc państwa pomocy SA.35018 (2012/N) Polska Zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego w produkcji rolnej Szanowni Państwo! Komisja Europejska pragnie poinformować Polskę, że po przeanalizowaniu przekazanych przez polskie władze informacji na temat wyżej wymienionego środka pomocy państwa postanowiła nie wnosić zastrzeżeń wobec tej pomocy, ponieważ jest ona zgodna z Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ( TFUE lub Traktat ). Komisja podjęła decyzję na podstawie następujących ustaleń: I. PROCEDURA (1) Powiadomieniem przesłanym w formie elektronicznej w dniu 21 czerwca 2012 r., zarejestrowanym przez Komisję z tą samą datą, władze polskie zgłosiły, zgodnie z art. 108 ust. 3 TFUE, zmianę do trwającego programu pomocy państwa, w ramach którego producenci rolni otrzymują ulgę podatkową w formie częściowego zwrotu podatku akcyzowego nakładanego na olej napędowy wykorzystywany do produkcji rolnej (NN 40/2006 (ex N 92/2006)). Pismem C(2008)6353 z dnia 12 listopada 2008 r. w sprawie pomocy państwa NN 40/2006 Komisja zatwierdziła program, który został wdrożony bez zgody Komisji. (2) Komisja zwróciła się o udzielenie dodatkowych informacji w pismach z dnia 30 lipca i 18 września 2012 r., na które władze polskie udzieliły odpowiedzi pismami z dnia 17 sierpnia i 23 października 2012 r. Jego Ekscelencja Pan Radosław SIKORSKI Minister Spraw Zagranicznych Al. J. Ch. Szucha 23 00-580 Warszawa POLSKA Commission européenne, B-1049 Bruxelles/Europese Commissie, B-1049 Brussel Belgium Telephone: 00-32 (0) 2 299.11.11.
II. OPIS Tytuł (3) Program pomocy mający na celu zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego w produkcji rolnej Podstawa prawna (4) Podstawę prawną przyznania pomocy stanowią: a) sekcja VI.F Wytycznych Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnym i leśnym na lata 2007 2013 ( wytyczne ) 1 dotycząca pomocy związanej ze zwolnieniami podatkowymi na podstawie dyrektywy 2003/96/WE; b) artykuł 8 dyrektywy Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (dyrektywa 2003/96/WE) 2 ; c) projekt ustawy zmieniającej Ustawę z dnia 10 marca 2006 r. o zwrocie części podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego w produkcji rolnej 3. Czas trwania (5) Zmieniony program zostanie wprowadzony po zatwierdzeniu decyzją Komisji Europejskiej. Będzie obowiązywać do dnia 31 grudnia 2013 r. Władze polskie potwierdziły zgodność z wymogami dotyczącymi efektu zachęty, o którym mowa w pkt 16 wytycznych. Budżet (6) Maksymalny budżet roczny ulega zmniejszeniu z 1 058 mln PLN (ok. 320 mln EUR) do 720 mln PLN (ok. 173 mln EUR). Całkowity budżet programu ulega zmniejszeniu z 15 870 mln PLN (ok. 4 809 mln EUR) do 5000 mln PLN (ok. 1200 mln EUR) 4. Beneficjenci (7) Producenci rolni w Polsce. Szacowana liczba beneficjentów wynosi ponad 1000. (8) Władze polskie potwierdziły, że zgłoszony program jest otwarty dla wszystkich producentów podstawowych produktów rolnych bez żadnego zróżnicowania. (9) Władze polskie zobowiązują się wstrzymać wypłatę zgłoszonej pomocy, jeżeli beneficjent nadal dysponuje wcześniejszą, przyznaną bezprawnie pomocą, która na mocy decyzji Komisji została uznana za niezgodą ze wspólnym rynkiem, do momentu zwrotu przez tego beneficjenta lub wpłaty na zablokowany rachunek 1 Dz.U. C 319 z 27.12.2006, s. 1. 2 Dz.U. L 283 z 31.10.2003, s. 51. 3 Dz.U. z 2006 r. nr 52, poz. 379, z poźn. zm. 4 Kurs wymiany z dnia 25 października 2012 r. 2
bankowy całej kwoty przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem pomocy wraz z odpowiednimi odsetkami. (10) Ponadto władze polskie potwierdziły, że przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji, zgodnie z definicją z części 2.1 komunikatu Komisji Wspólnoty Europejskiej z dnia 1 października 2004 r. dotyczącego wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw 5, zostały wyraźnie wykluczone z otrzymywania pomocy w ramach przedmiotowego programu. Opis programu pomocy Forma pomocy (11) Ulga podatkowa w formie częściowego zwrotu podatku akcyzowego na produkty energetyczne. Środek pomocy (12) Zgodnie z art. 2 dyrektywy 2003/96/WE produkty energetyczne 6 objęte kodami CN 2710 1941 to 2710 1949 podlegają podatkowi akcyzowemu. Zgodnie z art. 7 dyrektywy minimalne poziomy opodatkowania obowiązujące dla paliw silnikowych ustalone są w tabeli A załącznika I. Jednak na podstawie art. 8 minimalne poziomy opodatkowania obowiązujące dla produktów wykorzystywanych jako paliwo silnikowe do prac w rolnictwie określone są w tabeli B załącznika I. Ten poziom minimalny wynosi 21 EUR na 1000 litrów. Zwrot wprowadzony ustawą z dnia 10 marca 2006 r. ma na celu zmniejszenie poziomu opodatkowania oleju napędowego wykorzystywanego jako paliwo silnikowe w rolnictwie do równowartości 21 EUR na 1000 litrów. (13) Pomoc państwa przyznawana jest w formie zwrotu części kwoty podatku akcyzowego. Kwota zwrotu podatku obliczana jest jako iloczyn kwoty zwrotu podatku za 1 litr (obowiązującej w dniu zastosowania zwrotu podatku) i kwoty paliwa zakupionego przez producenta rolnego, udokumentowanej fakturami VAT, w obrębie rocznego limitu zwrotu. Natomiast roczny limit zwrotu obliczany jest jako iloczyn stawki zwrotu podatku na 1 litr, liczby hektarów posiadanych lub współposiadanych przez rolnika i liczby 86, która odpowiada szacowanemu maksymalnemu poziomowi zużycia oleju napędowego na 1 hektar użytków rolnych. Kwota zwrotu podatku na 1 litr jest określana każdego roku rozporządzeniem rządu z uwzględnieniem projektu ustawy budżetowej oraz rzeczywistej stawki podatku akcyzowego za paliwa silnikowe. W 2012 r. wynosi ona 0,95 PLN/1 l 7. 5 Dz.U. C 244 z 1.10.2004, s. 2. 6 Zgodnie z art. 2 dyrektywy 2003/96/WE pojecie produkty energetyczne stosuje się do produktów objętych kodami CN 2704 do 2715 oraz objętych kodem CN 3824 9099, jeżeli są przeznaczone do stosowania jako paliwo do ogrzewania lub paliwo silnikowe. 7 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2011 r. w sprawie stawki zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej na 1 litr oleju w 2012 r. (Dz.U. z 2012, poz. 19(R)). 3
Zgłoszona zmiana (14) Zgłoszona zmiana polega na rozszerzeniu zastosowania obniżonej stawki podatku akcyzowego na biopaliwo objęte kodem CN 3824 9091 stosowane do prac rolniczych jako paliwo napędowe, które jest obecnie opodatkowane pełną stawką podatku akcyzowego. Zwrotu części podatku udziela się za okresy sześciomiesięczne jedynie na podstawie faktur VAT (lub ich kopii) poświadczających ilości oleju napędowego lub biopaliwo zakupione na sześć miesięcy przed złożeniem wniosku. Zwrot nie zostanie udzielony producentom rolnym za samodzielnie wytworzone biopaliwo wykorzystywane przez nich do ich własnej produkcji rolnej. (15) Osoba prawna lub fizyczna pragnąca skorzystać ze zwrotu podatku musi złożyć wniosek w odpowiednim urzędzie miasta lub gminy. Wniosek musi zawierać między innymi dane identyfikacyjne wnioskodawcy, jego numer identyfikacji podatkowej oraz informacje dotyczące liczby hektarów znajdujących się w jego posiadaniu. W porównaniu z sytuacją, która stanowiła podstawę poprzedniej decyzji (NN 40/2006), metoda obliczania kwoty zwrotu (jak opisano w pkt 13 powyżej) nie ulega zmianie. Kumulacja (16) W ramach programu nie jest dostępna pomoc państwa, jeżeli wnioskodawca otrzymał jakiekolwiek finansowanie publiczne za te same koszty kwalifikowalne. Finansowanie publiczne dotyczy finansowania z budżetu państwa oraz budżetu UE. W przypadku podwójnego finansowania pomoc należy zwrócić wraz z odsetkami prawnymi. III. OCENA W ŚWIETLE PRZEPISÓW PRAWA KONKURENCJI Istnienie pomocy w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE (17) Na podstawie art. 107 ust. 1 TFUE pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest zabroniona w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi. (18) Przedmiotowa pomoc jest finansowana z zasobów państwowych, ponieważ wiąże się ze stratą dochodu państwa z powodu obniżonej stawki podatku akcyzowego. Program należy wprowadzić na podstawie przepisów krajowych jako działanie państwa. Z programu korzystają producenci podstawowych produktów rolnych będący podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą i do celów art. 107 ust. 1 TFUE są uznawani za przedsiębiorstwa 8. Program przyznaje producentom podstawowych produktów korzyść gospodarczą, ponieważ mogą oni nabyć paliwo silnikowe wykorzystywane do celów produkcji podstawowych produktów rolnych po obniżonych kosztach. Koszty te musieliby zazwyczaj ponosić sami w ramach bieżącego zarządzania lub zwykłej działalności, a taki rodzaj pomocy zakłóca warunki konkurencji 9. Ponadto, zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości, pomoc na rzecz przedsiębiorstwa wydaje się wpływać na wymianę 8 Wyrok Trybunału w sprawie C-41/90 Höfner i Elser [1991], Zb. Orz. I- 1979, pkt 21. 9 Zob. m.in. wyrok Trybunału w sprawie C-156/98 Niemcy przeciwko Komisji [2000] Zb. Orz. I-6857, pkt 30. 4
handlową między państwami członkowskimi w przypadku, gdy przedsiębiorstwo to wykonuje działalność na rynku otwartym na wewnątrzunijną wymianę handlową 10. Beneficjenci przedmiotowej pomocy działają na wysoce konkurencyjnym rynku produktów rolnych. Środek pomocy może zatem zakłócić konkurencję oraz wpłynąć na wymianę handlową między państwami członkowskimi i dlatego stanowi on pomoc w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. (19) W świetle powyższego można stwierdzić, że środek pomocy może zatem zakłócić konkurencję oraz wpłynąć na wymianę handlową między państwami członkowskimi i dlatego stanowi on pomoc w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Należy zatem zbadać możliwość przyznania odstępstwa od ogólnej zasady niezgodności pomocy państwa z rynkiem wewnętrznym o której mowa w art. 107 ust. 1 TFUE. Zgodność środka pomocy z prawem (20) Zgłaszając program pomocy przed wprowadzeniem go w życie, władze polskie wywiązały się ze swoich zobowiązań wynikających z art. 108 ust. 3 TFUE. Komisja odnotowuje fakt, że program zacznie obowiązywać dopiero po zatwierdzeniu przez nią. Ocena na podstawie dyrektywy 2003/96/WE (21) Środek oparty jest na art. 8 dyrektywy 2003/96/WE. Artykuł 8 dyrektywy stanowi, że minimalny poziom opodatkowania mający zastosowanie do paliwa silnikowego wykorzystywanego do podstawowej produkcji rolnej stosuje się do oleju napędowego. (22) Komisja stwierdza, że władze polskie w odniesieniu do oleju napędowego (objętego kodami CN 2710 1941 do 2710 1949) nadal stosują minimalny poziom opodatkowania mający zastosowanie do paliwa silnikowego wykorzystywanego do podstawowej produkcji rolnej. Jak wykazano w punkcie 12 niniejszego opisu, obniżony poziom opodatkowania zastosowany w omawianym przypadku do oleju napędowego wykorzystywanego jako paliwo silnikowe do prac w rolnictwie nie jest niższy od minimalnego poziomu określonego w art. 8 w związku z tabelą B w załączniku I do dyrektywy 2003/96/WE, tj. 21 EUR na 1 000 litrów. (23) Program pomocy, zmieniony niniejszym powiadomieniem, rozszerza również stosowanie obniżonej stawki podatku akcyzowego (w wysokości 21 EUR na 1 000 litrów) na biopaliwo produkowane z biomasy wymienione w art. 16 ust. 1 dyrektywy i objęte kodem CN 3824 9091. Obniżenie opodatkowania, o którym mowa w art. 8 dyrektywy, dostępne jest dla każdego innego paliwa wykorzystywanego w rolnictwie (tj. również dla biopaliwa stosowanego jako paliwo napędowe w rolnictwie) 11. 10 W 2011 r. wymiana handlowa Polski z krajami UE w odniesieniu do wszystkich produktów rolnych wyniosła w przypadku wywozu 10 897,0 mln EUR, zaś w przypadku przywozu 9 900,8 mln EUR. Źródło: Komisja Europejska, Agricultural Policy Perspectives, arkusz informacyjny dotyczący państw członkowskich maj 2012 r., Polska. Dostępny pod adresem: http://ec.europa.eu/agriculture/publi/ms_factsheets/2012/pl_en.pdf 11 Zgodnie z art. 2 ust. 3 akapit drugi dyrektywy 2003/96/WE oprócz podlegających opodatkowaniu produktów wymienionych w art. 2 ust. 1 wszelkie produkty przeznaczone do wykorzystania lub wykorzystywane jako paliwo silnikowe podlegają opodatkowaniu według stawki przyjętej dla równoważnego paliwa silnikowego. Zgodnie z ogólną logiką dyrektywy produkty, które porównywane są 5
Zgodność środka pomocy na podstawie art.107 ust. 3 lit. c) TFUE (24) Zakaz pomocy państwa przewidziany w art. 107 ust. 1 TFUE podlega pewnym odstępstwom. Na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE pomoc można uznać za zgodną ze wspólnym rynkiem, jeżeli ma ona na celu ułatwianie rozwoju niektórych działań gospodarczych lub niektórych regionów gospodarczych, o ile nie zmienia warunków wymiany handlowej w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem. (25) Komisja ocenia pomoc związaną ze zwolnieniami podatkowymi na podstawie dyrektywy 2003/96/WE w oparciu o pkt 16 oraz pkt 162-172 rozdziału VI.F wytycznych. (26) Pkt 16 wytycznych stanowi, że jeżeli program pomocy stwarza automatyczne prawo do otrzymywania pomocy, pomoc może zostać przyznana wyłącznie w odniesieniu do działań podjętych lub usług świadczonych po ustanowieniu programu pomocy i uznaniu go przez Komisję za zgodny z Traktatem. Władze polskie wskazały, że zwrot podatków byłby przyznawany jedynie w odniesieniu do wykorzystanych kwot energii po wydaniu decyzji przez Komisję w sprawie zgłoszonego programu pomocy (zob. pkt 5 powyżej). (27) Zgodnie z pkt 167 wytycznych, z uwagi na fakt, że obniżki podatku akcyzowego oparte są na ilościach paliwa silnikowego wykorzystanego do celów produkcji podstawowej (które rolnicy muszą poświadczyć, przedstawiając faktury VAT) oraz z uwagi na rozdrobnioną strukturę gospodarstw w Unii Europejskiej (ponad 60 % gospodarstw to gospodarstwa o powierzchni gruntów wykorzystywanych rolniczo wynoszącej poniżej 5 hektarów) Komisja uznaje, że środek ten nie będzie w niepożądany sposób zakłócać konkurencji. (28) Ponadto, zgodnie z pkt 167 i 169 wytycznych zastosowanie minimalnych poziomów opodatkowania zgodnie z art. 8 oraz tabelą B w załączniku I do dyrektywy 2003/96/WE, do produktów wykorzystywanych jako paliwa silnikowe do celów podstawowej produkcji rolnej zostanie uznane za zgodne z art. 107 ust.3 lit. c) TFUE, pod warunkiem że w rolnictwie nie zostanie wprowadzone zróżnicowanie. (29) Program pomocy nadal spełnia te warunki, ponieważ krajowy poziom opodatkowania jest zgodny z minimalnym poziomem opodatkowania określonym w art. 8 dyrektywy 2003/96/WE oraz ten sam niższy poziom opodatkowania obowiązuje dla wszystkich przedsiębiorstw rolnych (zob. pkt 8 powyżej). (30) Na koniec Komisja zauważa, że władze polskie zobowiązują się do zawieszenia wypłaty zgłoszonej pomocy, jeżeli beneficjent nadal dysponuje wcześniejszą, przyznaną bezprawnie pomocą, która na mocy decyzji Komisji została uznana za niezgodną z przepisami, aż do momentu zwrotu lub wpłaty na zablokowany rachunek bankowy całej kwoty przyznanej bezprawnie i niezgodnej ze wspólnym rynkiem pomocy wraz z odpowiednimi odsetkami (zob. pkt 9 powyżej) oraz że przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji, zgodnie z definicją z części 2.1 komunikatu Komisji Wspólnoty Europejskiej z dnia 1 października 2004 r. dotyczącego wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw, zostają wyraźnie do produktów energetycznych do celów opodatkowania, należy porównywać do nich również w kwestii zwolnień i obniżek. 6
wykluczone z otrzymywania pomocy w ramach przedmiotowego programu (zob. pkt 10 powyżej). (31) Komisja stwierdziła zatem, że zmiana zatwierdzonego środka jest zgodna z rozdziałem VI.F Wytycznych i może skorzystać z odstępstwa, o którym mowa w art. 170 ust. 3 lit. c) TFUE. IV. PODSUMOWANIE (32) W świetle powyższego Komisja postanowiła więc uznać pomoc za zgodną z rynkiem wewnętrznym zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE. (33) W przypadku gdyby niniejsze pismo zawierało informacje, które nie powinny być przekazywane osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od daty jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma w wyznaczonym terminie uzasadnionego wniosku w tym względzie, uzna to za wyrażenie zgody na ujawnienie osobom trzecim i publikację pełnej treści niniejszego pisma w autentycznej wersji językowej na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/competition/elojade/isef/index.cfm Wniosek taki należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres Rejestru pomocy państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej: European Commission Directorate-General for Agriculture and Rural Development Directorate M Agricultural Legislation Unit M.2 - Competition Office: Loi 130 5/94A 1049 Brussels Belgium Faks: 0032 2 29 67 672 Z poważaniem, W imieniu Komisji Dacian CIOLOŞ Członek Komisji 7