Pomocy państwa N 272/2010 Polska Pomoc na ratowanie dla Białostockich Zakładów Graficznych S.A.

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia K(2010)5677 Dotyczy: Pomocy państwa N 272/2010 Polska Pomoc na ratowanie dla Białostockich Zakładów Graficznych S.A. Szanowny Panie Ministrze, I. PROCEDURA (1) W dniu 23 czerwca 2010 r. władze polskie zgłosiły pomoc na ratowanie dla Białostockich Zakładów Graficznych S.A. (zwanych dalej: BZG lub Spółką ) w formie pożyczki w wysokości PLN (ok EUR). II. OPIS 1. Beneficjent (2) BZG, beneficjent środka pomocy, ma siedzibę w regionie białostocko-suwalskim, polskim regionie kwalifikującym się do pomocy regionalnej na mocy art. 107 ust. 3 lit. a) Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Jest to spółka specjalizująca się między innymi w wydawaniu książek i innych materiałów, działalności drukarskiej i introligatorskiej oraz produkcji płyt drukarskich. Wykonuje również usługi montażu, naprawy i konserwacji sprzętu drukarskiego. Białostockie Zakłady Graficzne zostały założone w 1951 r. jako przedsiębiorstwo państwowe i przekształcone w spółkę akcyjną w 1999 r. (3) Na dzień zgłoszenia 100% akcji Spółki znajdowało się w rękach Skarbu Państwa, a Spółka nie wchodziła w skład żadnej dużej grupy kapitałowej. Jego Ekscelencja Pan Radosław SIKORSKI Minister Spraw Zagranicznych Al. J. Ch. Szucha Warszawa POLSKA Commission européenne, B-1049 Bruxelles Belgique Europese Commissie, B-1049 Brussel België Telefon: (0)

2 (4) Aktualnie BZG zatrudnia 180 pracowników. Zgodnie ze sprawozdaniem finansowym za rok 2009 obrót Spółki wyniósł PLN (ok EUR), zaś bilans w roku 2008 zamknął się kwotą PLN (ok EUR). (5) Na podstawie art. 3 ust. 4 załącznika do komunikatu Komisji w sprawie definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw 1 BZG traktuje się jako duże przedsiębiorstwo. 2. Środek pomocy (6) Władze polskie zgłosiły pomoc na ratowanie Spółki w formie pożyczki w wysokości PLN (ok EUR). Pożyczka ma zostać udzielona spółce w jednej racie przez Ministra Skarbu Państwa z Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorców pod warunkiem wyrażenia zgody przez Komisję 2. Spółka zapewni silne zabezpieczenie pożyczki, która musi zostać spłacona w ciągu sześciu miesięcy od jej wypłaty na rzecz Spółki. Oprocentowanie pożyczki ma być o jeden punkt procentowy wyższe niż rzeczywista stopa referencyjna dla Polski (ustalona zgodnie z metodologią Komisji stosowaną do obliczania stóp referencyjnych), obowiązująca w dniu przyznania pomocy 3. Przedmiotowa pomoc nie może być łączona z inną pomocą państwa na pokrycie tych samych kosztów kwalifikowalnych. (7) Trudna sytuacja finansowa BZG wynika w pewnej mierze z obecnego kryzysu gospodarczego. W 2007 r. Spółka wypracowała zysk w wysokości PLN, natomiast w 2008 i 2009 r. odnotowała stratę netto w wysokości odpowiednio PLN i PLN. Trend ten utrzymuje się w 2010 r. na dzień 30 kwietnia 2010 r. strata netto Spółki wynosiła PLN. Zmniejszał się również obrót Spółki. W 2009 r. wyniósł on PLN, w porównaniu z PLN w 2007 r. oraz PLN w 2008 r. Oprócz tego wartość aktywów netto spadła z poziomu PLN w 2007 r. i PLN w 2008 r. do PLN w 2009 r. W tym samym czasie kwoty odsetek wzrosły z PLN w 2007 r. i PLN w 2008 r. do poziomu PLN w 2009 r. Poziom zadłużenia w finansowaniu łącznych aktywów wzrósł z 45% na koniec 2007 r. do 74% na koniec 2009 r., co zagraża działalności Spółki. Władze polskie utrzymują, że Spółka wyczerpała aktualnie wszelkie możliwości uzyskania finansowania swojej działalności w oparciu o źródła rynkowe i ma trudności z zakupem dostaw niezbędnych do wykonywania swojej podstawowej działalności Zalecenie Komisji z dnia 6 maja 2003 r. dotyczące definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw, Dz.U. L 124 z , s. 36. Fundusz Restrukturyzacji Przedsiębiorców został utworzony na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz.U Nr 171, poz z późniejszymi zmianami). Komunikat Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych, Dz.U. C 14 z , s. 6. 2

3 III. OCENA 1. Istnienie pomocy państwa (8) Artykuł 107 ust. 1 TFUE stanowi, że wszelka pomoc udzielana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, a także wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem. (9) Pożyczka dla BZG zostanie udzielona przez Ministra Skarbu Państwa, dlatego też pochodzi ona z zasobów państwowych i można ją przypisać państwu. Pożyczka stanowi wybiórczą korzyść, ponieważ zapewni BZG dostęp do kredytu, którego Spółka nie byłaby w stanie uzyskać na tych samych warunkach na rynku, biorąc pod uwagę wyniki finansowe BZG. Ponadto z uwagi na istnienie wymiany handlowej między państwami członkowskimi w zakresie wyrobów produkowanych przez Spółkę wspomniany środek może poprawić pozycję beneficjenta w stosunku do konkurentów, a zatem zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji i może mieć wpływ na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi. 2. Zgodność pomocy ze wspólnym rynkiem (10) Komisja uznaje pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa za zgodną ze wspólnym rynkiem w myśl art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, jeżeli spełnia ona kryteria wytycznych dotyczących pomocy w celu ratowania i restrukturyzacji przedsiębiorstw (zwanych dalej wytycznymi ) 4, które określają zasady kwalifikacji przedsiębiorstw do przyznania pomocy (kwalifikują się jedynie przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji) oraz jej formę, oprocentowanie i inne warunki pomocy Kwalifikacja do przyznania pomocy (11) Definicja przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji znajduje się w rozdziale 2.1 wytycznych. Zgodnie z pkt 9 wytycznych przedsiębiorstwo znajduje się w trudnej sytuacji, jeżeli ani przy pomocy środków własnych, ani środków, które mogłoby uzyskać od właścicieli/akcjonariuszy lub wierzycieli, nie jest ono w stanie powstrzymać strat, które bez zewnętrznej interwencji władz publicznych prawie na pewno doprowadzą to przedsiębiorstwo do zniknięcia z rynku w perspektywie krótko- lub średnioterminowej. Ponadto w pkt 11 wytycznych precyzuje się, że takimi oznakami są rosnące straty, malejący obrót, zwiększanie się zapasów, nadwyżki produkcji, zmniejszający się przepływ środków finansowych, rosnące zadłużenie, rosnące kwoty odsetek i zmniejszająca się lub zerowa wartość aktywów netto. 4 Wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw, Dz.U. C 244 z , s. 2. 3

4 (12) BZG jest przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji zgodnie z pkt 11 wytycznych, ponieważ odnotowuje rosnące straty, rosnące zadłużenie, malejący obrót i zmniejszającą się wartość aktywów (zob. punkt 7 powyżej). (13) Na podstawie powyższego Komisja stwierdza zatem, że BZG jest przedsiębiorstwem w trudnej sytuacji i kwalifikuje się do pomocy na ratowanie zgodnie z rozdziałem 2.1 wytycznych Dalsze warunki dla przyznania pomocy na ratowanie (14) Pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa musi spełniać warunki określone w pkt 25 wytycznych, by mogła zostać uznana za zgodną z rynkiem wewnętrznym. (15) Zgodnie z pkt 25 lit. a) wytycznych pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa musi zasadniczo polegać na wsparciu płynności finansowej w postaci pożyczek lub gwarancji. Pożyczka lub gwarancja musi zostać przyznana przy zastosowaniu stopy procentowej co najmniej porównywalnej do stóp stosowanych przy pożyczkach dla przedsiębiorstw w dobrej sytuacji finansowej. Pożyczka musi zostać zwrócona w okresie nie dłuższym niż sześć miesięcy po wypłacie przedsiębiorstwu pierwszej raty. Władze polskie zapewniły, że oprocentowanie pożyczki równe będzie stopie referencyjnej obowiązującej dla Polski w momencie udzielenia pożyczki powiększonej o 100 punktów bazowych, a spłata pożyczki nastąpi w okresie sześciu miesięcy od jej wypłaty na rzecz firmy. W związku z tym zgłoszona pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa jest zgodna z pkt 25 lit. a) wytycznych. (16) Zgodnie z pkt 25 lit. b) wytycznych pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa musi być uzasadniona poważnymi trudnościami społecznymi i nie może powodować efektów ubocznych wpływających na pozostałe państwa członkowskie. (17) Gdyby Spółka musiała zamknąć swoją działalność (co byłoby prawdopodobne w przypadku braku pomocy na ratowanie), miałoby to konsekwencje dla sytuacji zatrudnienia w regionie będącym obszarem objętym pomocą zgodnie z art. 107 ust. 3 lit. a) TFUE. Komisja bierze w szczególności pod uwagę fakt, że Spółka zatrudnia 180 pracowników, z których 60,4% jest w wieku powyżej 45 lat, zaś 78% to osoby z wykształceniem średnim bądź zawodowym, zatrudnione w produkcji. Zamknięcie działalności przez BZG miałoby poważne skutki dla sytuacji zatrudnienia w regionie białostocko-suwalskim, w którym średnia stopa bezrobocia wynosi 13,6% i jest wyższa od średniej krajowej wynoszącej 12,3%. Władze polskie zwróciły w tym względzie uwagę również na to, że mogłoby to także doprowadzić do dalszych negatywnych skutków dla zatrudnienia, gdyż wiele małych i średnich przedsiębiorstw współpracujących aktualnie ze Spółką mogłoby zostać zmuszonych do dokonania zwolnień pracowników. (18) Z uwagi na to, że działalność Spółki jest silnie skoncentrowana na rynku krajowym (polski rynek stanowi 95% sprzedaży Spółki), obroty Spółki są relatywnie niskie (w roku 2008 wyniosły one PLN 5 ), a środek pomocy nie zostanie 5 Według władz polskich łączne obroty rynku wydawniczego w Polsce wyniosły w 2008 r. ponad 7 mld złotych. 4

5 zastosowany na okres dłuższy, niż jest to konieczne, by utrzymać działalność Spółki (zobacz punkt 22 poniżej), Komisja uznaje, że pomoc nie spowoduje efektów ubocznych wpływających na pozostałe państwa członkowskie. Na podstawie powyższych uwag można stwierdzić, że pomoc jest zgodna z pkt 25 lit. b) wytycznych. (19) Pkt 25 lit. c) wytycznych przewiduje, że przyznając pomoc na restrukturyzację przedsiębiorstwa, dane państwo członkowskie musi zobowiązać się do przekazania Komisji, nie później niż sześć miesięcy po zezwoleniu na zastosowanie środka pomocy na ratowanie przedsiębiorstwa, planu restrukturyzacji lub planu likwidacji lub też dowodu, że pożyczka została całkowicie zwrócona i/lub że gwarancja została zwolniona. W tym przypadku pożyczka jest ograniczona do sześciu miesięcy od dnia wypłaty, a władze polskie zobowiązały się przedstawić Komisji plan restrukturyzacji, plan likwidacji lub dowód całkowitej spłaty pożyczki nie później niż sześć miesięcy od dnia zatwierdzenia pomocy. Pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa jest zatem zgodna z pkt 25 lit. c) wytycznych. (20) Zgodnie z pkt 25 lit. d) wytycznych pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa musi być ograniczona do kwoty potrzebnej do utrzymania działalności przedsiębiorstwa w okresie, na który pomoc jest dozwolona; potrzebna kwota powinna zostać obliczona na podstawie potrzeb związanych z utrzymaniem płynności przedsiębiorstwa, wynikających ze strat. (21) Komisja zauważa, że wzór zamieszczony w załączniku do wytycznych, stosowany do oszacowania rzeczywistych potrzeb związanych z utrzymaniem płynności przedsiębiorstwa opiera się na danych finansowych odnotowanych za rok poprzedzający zgłoszenie pomocy i rok poprzedni, tj. za lata 2009 i Zastosowanie w ten sposób danych finansowych do wzoru zamieszczonego w załączniku do wytycznych dałoby następujący wynik: [( ,19) ,77 + ( , ,27)] /2 = ,79 PLN. (22) Komisja podziela argumenty władz polskich, według których zgłoszona pożyczka na maksymalny okres sześciu miesięcy może zostać uznana za uzasadnioną w celu wsparcia rzeczywistych krótkoterminowych potrzeb związanych z utrzymaniem płynności, a tym samym utrzymania działalności przedsiębiorstwa w okresie, na który pomoc jest zatwierdzona. W związku z powyższym kwota pomocy jest zgodna z pkt 25 lit. d) wytycznych. (23) Zgodnie z pkt 25 lit. e) wytycznych pomoc musi być zgodna z zasadą pierwszy i ostatni raz, określoną w pkt 72 i nast. wytycznych. Z informacji przedłożonych przez władze polskie wynika, że Spółka BZG nie otrzymała nigdy pomocy na ratowanie przedsiębiorstwa ani pomocy na restrukturyzację. Zgłoszona pomoc jest zatem zgodna z pkt 25 lit. e) wytycznych. (24) W świetle powyższego Komisja uznaje, że pomoc na ratowanie dla Spółki BZG jest zgodna z rynkiem wewnętrznym w myśl postanowień art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE na mocy wytycznych dotyczących pomocy w celu ratowania i restrukturyzacji. 5

6 IV. PODSUMOWANIE (25) Komisja postanowiła, na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, uznać pomoc państwa w formie pożyczki w wysokości PLN na rzecz Białostockich Zakładów Graficznych S.A. za zgodną z rynkiem wewnętrznym i w związku z tym nie zgłaszać sprzeciwu wobec planowanej pomocy. W przypadku gdyby niniejsze pismo zawierało informacje poufne, które nie powinny być ujawniane osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od daty jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma w wyznaczonym terminie uzasadnionego wniosku w tym względzie, uzna to za wyrażenie zgody na ujawnienie osobom trzecim pełnej treści niniejszego pisma i jego publikację w autentycznej wersji językowej na stronie internetowej: Wniosek taki należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres Rejestru pomocy państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej: European Commission Directorate-General for Competition Directorate for State Aid State Aid Greffe B Brussels Faks: We wszelkiej korespondencji proszę podawać nazwę i numer sprawy. Z wyrazami szacunku, W imieniu Komisji Štefan FÜLE Członek Komisji 6