Pomocy Państwa nr N 274/2005 Polska Pomoc publiczna dla Huty Cynku Miasteczko Śląskie, pomoc w celu ratowania przedsiębiorstwa

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 13.IX.2005 K(2005) 3544 Dotyczy: Pomocy Państwa nr N 274/2005 Polska Pomoc publiczna dla Huty Cynku Miasteczko Śląskie, pomoc w celu ratowania przedsiębiorstwa Szanowny Panie Ministrze, 1. PROCEDURA (1) W piśmie z dnia 31 maja 2005 r., zarejestrowanym w dniu 8 czerwca 2005 r., władze polskie poinformowały o pomocy na ratowanie przedsiębiorstwa Huty Cynku Miasteczko Śląskie S.A. (zwanej dalej HCM ). (2) W piśmie z dnia 22 czerwca 2005 r. Komisja zwróciła się z prośbą o dodatkowe informacje. Polskie władze odpowiedziały pismami z dnia 22 lipca 2005 r. i 11 sierpnia 2005 r. 2. OPIS ŚRODKA 2.1. Beneficjent (3) HCM jest spółką akcyjną w całości należącą do Skarbu Państwa, utworzoną w 1966 r. Prowadzi ona działalność na rynku produkcji i metalurgicznego przetwarzania metali nieżelaznych 1 (produkcja cynku). Przedsiębiorstwo posiada znaczny udział w polskim rynku cynku, (około 50 %), ale poniżej 1 % w skali europejskiej. 1 Numer NACE 27.4 Jego Ekscelencja Pan Adam Daniel ROTFELD Minister Spraw Zagranicznych Al. Szucha Warszawa POLSKA Commission Européenne/Europese Commissie B-1049 Bruksela - Belgia. Telefon: (32-2)

2 (4) HCM ma swoją siedzibę w gminie Miasteczko Śląskie liczącej mieszkańców, znajdującej się w obrębie powiatu tarnogórskiego. Przedsiębiorstwo HCM, zatrudniające pracowników (na dzień 31 stycznia 2005 r.), jest największym pracodawcą w regionie. Region kwalifikuje się do pomocy regionalnej zgodnie z art. 87 ust. 3 lit. a) Traktatu WE. (5) W dniu 30 maja 2005 r. przedsiębiorstwo HCM ogłosiło upadłość. Według polskich władz, HCM wykazywało ujemny zysk operacyjny (EBIT) (w 2004 r. -14,7 mln PLN). W okresie od września 2004 r. do lutego 2005 r. zadłużenie przedsiębiorstwa wzrosło o około 5 %. Jednocześnie HCM boryka się z rosnącymi odsetkami i spadkiem wartości aktywów (wartość aktywów spadła o około 10 % w okresie od września 2004 r. do lutego 2005 r.). Ponadto władze Polski stwierdzają, że kapitał obrotowy zmniejszył się z -11,5 mln do -25,5 mln PLN oraz że amortyzacja wyniosła w 2004 r. 9,6 mln PLN. (6) Jako główne powody tej sytuacji obok kosztu kredytów Polska wymienia wzrost cen koksu (ponad 100 %-owy wzrost od kwietnia 2004 r.), innych surowców i kosztów zatrudnienia. W tym samym czasie dochód ze sprzedaży spadł ze względu na straty kursowe spowodowane wzmocnieniem polskiego złotego w stosunku do dolara amerykańskiego (26 % w ciągu 8 miesięcy) Środki finansowe (7) Według władz polskich HCM potrzebuje krótkoterminowej pożyczki w wysokości około 11,8 mln PLN (2,95 mln EUR 2 ). (8) ING Bank Śląski jest gotowy udzielić HCM pożyczki w przypadku wystawienia gwarancji przez ARP S.A. i zatwierdzenia jej ze strony Komisji. Polska oświadcza, że minimalna roczna stopa procentowa dla omawianej pożyczki będzie się równać stawce WIBOR 3 1M + 2 %. W dniu 23 maja 2005 r. stawka WIBOR + 1M wynosiła 5,25 %, co oznacza, że stopa procentowa pożyczki będzie nie mniejsza niż 7,52 %. Ponadto prowizja banku za udzielenie pożyczki będzie wynosić 0,5 %. (9) Gwarancja dla przedmiotowej pożyczki ma być udzielona przez Agencję Rozwoju Przemysłu S.A. (zwaną dalej ARP ). Gwarancja jest udzielona z funduszy w oparciu o ustawę o komercjalizacji i prywatyzacji z dnia 30 sierpnia 1996 r. (zwanej dalej ustawą ). W myśl art. 56 ustawy 15 % rocznych przychodów uzyskanych z prywatyzacji oraz odsetki od tych środków przekazywane są na Fundusz Restrukturyzacji Przedsiębiorców. (zwany dalej Funduszem ), który jest zwiększany o 1/3 kwoty swojego przychodu z zasobów Ministerstwa Skarbu. Zasoby Funduszu są 2 3 Przyjmując, że w czerwcu 2005 r. kurs wymiany wynosił około 1 EUR = 4 PLN. Warsaw Interbank Offer Rate, polski odpowiednik LIBOR (London Interbank Offered Rate). 2

3 przeznaczone na udzielanie pomocy na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji. (10) Polska zobowiązuje się do tego, że przedmiotowa gwarancja wygaśnie po sześciu miesiącach od dnia jej udzielenia i tylko w przypadku, jeśli zostanie zatwierdzona przez Komisję. (11) Roczna premia za gwarancję wpłacana do ARP wynosi 2 % zabezpieczonej kwoty. Polska oświadcza, że przeniesienie roszczeń wynikających z ewentualnych porozumień handlowych HCM w kwocie w wysokości co najmniej 17,7 mln PLN pełni funkcję zabezpieczenia gwarancji. Polskie władze potwierdziły jednak, że przedmiotowe zabezpieczenia nie były wystarczające dla jakiegokolwiek banku w celu udzielenia pożyczki z uwagi na fakt, że przedsiębiorstwo znajduje się już w stanie upadłości. 3. OCENA 3.1 Istnienie pomocy państwa (12) Artykuł 87 ust. 1 Traktatu WE stanowi, że wszelka pomoc udzielana przez Państwo Członkowskie lub ze środków publicznych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez faworyzowanie niektórych przedsiębiorstw lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi. (13) Gwarancja na korzyść HCM zostanie udzielona przez ARP, spółkę akcyjną Skarbu Państwa, z Funduszu, który został utworzony na mocy prawa i jest finansowany z dochodów publicznych, a zatem z zasobów państwowych. (14) Gwarancja ARP umożliwia HCM otrzymanie pożyczki, której ta, jako przedsiębiorstwo znajdujące się w stanie upadłości, nie mogłaby otrzymać bez gwarancji Państwa. W przypadku gdy przedsiębiorstwo nie jest w stanie otrzymać pożyczki bez gwarancji Państwa, punkt 4 ust. 2 Obwieszczenia z dnia 11 marca 2000 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy Państwa w formie gwarancji 4 mówi o domniemaniu istnienia uprzywilejowanej pozycji. Domniemanie to nie zostało obalone w omawianym przypadku. Stąd tez polskie władze, udzielając gwarancji dla wspomnianej pożyczki, stawiały HCM w uprzywilejowanej sytuacji. (15) Z uwagi na fakt, że istnieje wymiana handlowa w zakresie wyrobów z cynku pomiędzy Polską a innymi Państwami Członkowskimi, wspomniany środek jest zdolny poprawić pozycję beneficjenta w stosunku do swoich konkurentów w Polsce i UE, a zatem zakłóca konkurencję i wpływa na wymianę handlową pomiędzy Państwami Członkowskimi. Tym samym 4 Dz.U. C 71 z , str.14. 3

4 Komisja uznaje, że przedmiotowa gwarancja na rzecz HCM stanowi pomoc państwa w myśl art. 87 ust. 1 Traktatu WE. 3.2 Zgodność środka pomocy ze wspólnym rynkiem (16) Komisja uznaje przedmiotową pomoc za pomoc w celu ratowania przedsiębiorstwa, która spełnia kryteria określone w Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw 5 (zwanych dalej Wytycznymi w sprawie ratowania i restrukturyzacji ) i uznaje ją za zgodną ze wspólnym rynkiem w myśl art. 87 ust. 3 traktatu WE. (17) HCM kwalifikuje się jako przedsiębiorstwo zagrożone. Spełnia kryterium punktu 10 lit. c) Wytycznych w sprawie ratowania i restrukturyzacji, gdyż podlega zbiorowemu postępowaniu upadłościowemu zgodnie z miejscowym prawem. Ogłosiło upadłość z możliwością postępowania układowego z wierzycielami. (18) Ponadto pomoc spełnia wszystkie pięć warunków pomocy w celu ratowania przedsiębiorstwa zgodnej ze wspólnym rynkiem, określonych w punkcie 25 Wytycznych w sprawie ratowania i restrukturyzacji: (19) Po pierwsze pomoc jest zgodna z założeniami punktu 25 lit. a) Wytycznych w sprawie ratowania i restrukturyzacji w zakresie pomocy w odniesieniu do płynności finansowej w formie gwarancji w zakresie pożyczki. Gwarancja jest ograniczona do okresu 6 miesięcy od momentu wypłaty pożyczki. Ponadto przedsiębiorstwo płaci odsetki od pożyczki na podstawie stopy procentowej, która jest porównywalna do tych, jakie płacą przedsiębiorstwa znajdujące się w dobrej sytuacji. Stąd z dodania 7,52 % i 0,5 % opłaty manipulacyjnej wynika stopa wyższa niż wynosi stopa referencyjna ustalona przez Komisję dla Polski w wysokości 7,62 % 6. (20) Po drugie pomoc jest zgodna z punktem 25 lit. b) Wytycznych w sprawie ratowania i restrukturyzacji, gdyż jest uzasadniona przez poważne trudności społeczne i nie może powodować efektów ubocznych wpływających na pozostałe Państwa Członkowskie. W rzeczywistości zaprzestanie działalności przez HCM miałoby poważne skutki dla zatrudnienia w regionie, który cierpi na bardzo wysokie bezrobocie strukturalne, które wzrosłoby w miastach z 10,37 % do 23,04 % i z 15,8 % do 18,2 % 7 na poziomie regionalnym. Ponadto biorąc pod uwagę, że polski rynek cynku nie doświadcza nadwyżek strukturalnych oraz fakt, że rynkowy udział przedsiębiorstwa na rynku europejskim, zgodnie z danymi polskich władz, nie przekracza 1 %, Komisja uznaje, że pomoc nie spowoduje efektów ubocznych wpływających na pozostałe Państwa Członkowskie Dz.U. C 244 z , str. 2. Patrz stopy referencyjne w dziedzinie pomocy państwa i stopy procentowe w odniesieniu do zwrotu pomocy otrzymanej bezprawnie, DZ.U. C 48, , str. 2. Ponadto Polska jest uznana za obszar otrzymujący pomoc zgodnie z art. 87 ust. 3 lit. a) Traktatu. 4

5 (21) Po trzecie pomoc w celu ratowania przedsiębiorstwa jest zgodna z punktem 25 lit. c) mówiącymi o sześciomiesięcznym ograniczeniu, jako że polskie władze zobowiązują się, że przedmiotowa gwarancja wygaśnie po sześciu miesiącach od dnia jej udzielenia. Ponadto poinformowały one o zamiarze przekazania Komisji w ciągu 6 miesięcy od daty zatwierdzenia pomocy przez Komisję planu restrukturyzacji lub likwidacji dla HCM. Jako plan restrukturyzacji przewidziana jest prywatyzacja przedsiębiorstwa pod warunkiem znalezienia inwestora. (22) Po czwarte polskie władze powiadomiły Komisję o kwocie pomocy w wysokości 11,8 mln PLN, która ma być minimalną kwotą potrzebną na utrzymanie działalności przedsiębiorstwa przez okres 6 miesięcy, jak to zostało określone w punkcie 25 lit. d) Wytycznych w sprawie ratowania i restrukturyzacji. Wysokość wyżej wymienionej kwoty wynika z potrzeb przedsiębiorstwa w zakresie płynności finansowej. Została ona obliczona na podstawie potrzeb w zakresie przepływu środków pieniężnych na 2004 r., przy zastosowaniu wzoru podanego w załączniku do Wytycznych w sprawie ratowania i restrukturyzacji 8, dającego wynik w wysokości około 9,55 mln PLN z dodaniem nadwyżki w wysokości 2,25 mln PLN w celu dopasowania potrzeb finansowych do pogarszającej się sytuacji w 2005 r. (23) Stosując wzór podany w załączniku do Wytycznych w sprawie ratowania i restrukturyzacji do danych przedstawionych przez polskie władze, obliczenie (w mln PLN) na 2004 r. przedstawia się następująco: 14,7+9,6+( 25,5 ( 11,5)) 2-9,55 (24) Z uwagi na to, że obliczenie na podstawie wzoru daje negatywny wynik w zakresie przepływu środków pieniężnych przedsiębiorstwa w roku poprzedzającym zastosowanie pomocy, postanowienia punktu 25 lit. d) Wytycznych w sprawie ratowania i restrukturyzacji przewidują możliwość podwyższenia uzyskanej w wyniku obliczenia kwoty, jeżeli potrzeba taka zostanie należycie uzasadniona. (25) Polska przedstawiła szczegółowe uzasadnienie pogorszonej sytuacji finansowej przedsiębiorstwa w 2005 r. spowodowanej zwyżką cen koksu i kosztów zatrudnienia. Odnośnie średnich cen koksu, to wzrosły one z [ ] w 2004 r. do poziomu [ ] w pierwszym kwartale 2005 r. Przy zastosowaniu różnicy pomiędzy tymi dwoma cenami, wynoszącej [ ], do średniego miesięcznego zużycia koksu przez przedsiębiorstwo, wynoszącego [ ], wzrost kosztów wynosi 0,304 mln PLN miesięcznie, co równa się kwocie 1,84 mln PLN za okres sześciu miesięcy. Co się tyczy wzrostu kosztów w dziedzinie płac, to został on podyktowany wzrostem stażu pracy pracowników, a nie rozmyślną polityką podwyżki płac. Według polskich władz ten dodatkowy koszt wynosi 0,827 mln PLN w 8 [EBIT t +amortyzacja t +(kapitał obrotowy t - kapitał obrotowy t-1 )]/2 Informacje poufne 5

6 2005 r., co się równa kwocie 0,413 mln PLN za okres sześciu miesięcy. Suma tych dwóch kwot wynosi 2,25 mln PLN, o które powiększona jest kwota wynikająca z obliczeń uzyskanych przy zastosowaniu wyżej wymienionego wzoru, co daje kwotę pomocy w wysokości 11,8 mln PLN (2,95 mln EUR). (26) Na koniec polskie władze potwierdzają, że przedsiębiorstwo nie korzystało z pomocy w celu ratowania lub restrukturyzacji w ciągu ostatnich dziesięciu lat. Dlatego zgłoszona pomoc jest zgodna z zasadą pierwszy i ostatni raz, określoną w punktach 72 i następnych oraz w punkcie 25 lit. e) Wytycznych w sprawie ratowania i restrukturyzacji. 4. Decyzja. (27) Na podstawie przedstawionej powyżej oceny Komisja postanowiła uznać pomoc za zgodną z Traktatem WE. (28) W przypadku gdyby niniejsze pismo zawierało informacje poufne, które nie powinny być przekazywane stronom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w ciągu piętnastu dni roboczych od daty jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma w wyznaczonym terminie umotywowanej prośby, wówczas uzna to za wyrażenie zgody na ujawnienie stronom trzecim i publikację pełnej treści niniejszego pisma w autentycznej wersji językowej na stronie internetowej: Prośbę taką należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji w Brukseli: Komisja Europejska Dyrekcja generalna ds. Konkurencji Dyrektoriat G Budynek SPA 3 6/5 B-1049 Bruksela Faks: (+32) Z poważaniem W imieniu Komisji Neelie KROES Członek Komisji 6