KOMISJA EUROPEJSKA. Bruksela, dnia K(2010)7287. pomocy państwa N 217/2010 Polska Pomoc na ratowanie ZNMR w Ostródzie

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia K(2010)7287 Dotyczy: pomocy państwa N 217/2010 Polska Pomoc na ratowanie ZNMR w Ostródzie Szanowny Panie Ministrze, I. PROCEDURA (1) W dniu 2 czerwca 2010 r. władze polskie zgłosiły program pomocy na ratowanie przedsiębiorstwa Zakład Naprawczy Mechanizacji Rolnictwa w Ostródzie Sp. z o.o. (zwanego dalej ZNMR lub spółką ). Pismem z dnia 23 lipca 2010 r. Komisja wystąpiła o dodatkowe informacje, które władze polskie nadesłały pismem z dnia 25 sierpnia 2010 r. II. OPIS 1. Beneficjent (2) ZNMR, beneficjent środka pomocy, ma siedzibę w województwie warmińskomazurskim, polskim regionie kwalifikującym się do pomocy regionalnej na mocy art. 107 ust. 3 lit. a) TFUE. Spółka została założona w 1952 r. Specjalizuje się ona w produkcji konstrukcji metalowych, takich jak wały korbowe, konstrukcji stalowych (w tym wiatrownie) oraz konstrukcji stalowych na potrzeby sektora budowlanego (w tym zadaszenia i balustrady) na rynek krajowy. Spółka produkuje również zbiorniki paliwa dla łodzi i jachtów oraz zajmuje się naprawą silników do ciągników rolniczych oraz świadczeniem innych usług (w tym regeneracja podzespołów, usługi Jego Ekscelencja Pan Radosław SIKORSKI Minister Spraw Zagranicznych Al. J. Ch. Szucha Warszawa POLSKA Commission européenne, B-1049 Bruxelles Belgique Europese Commissie, B-1049 Brussel België Telefon: (0)

2 spawalnicze, obróbka skrawaniem) 1. Spółka nie eksportuje swoich wyrobów: całość sprzedaży odbywa się na rynku polskim. (3) Obecnie ZNMR stanowi całkowitą własność Skarbu Państwa. Zatrudnia 86 pracowników. W świetle powyższego zgodnie z art. 3 ust. 4 załącznika do komunikatu Komisji w sprawie definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw 2, spółkę tę uznaje się za duże przedsiębiorstwo. (4) ZNMR nie należy do grupy przedsiębiorstw. 2. Środek pomocy (5) Władze polskie zgłosiły pomoc na ratowanie spółki w formie pożyczki w wysokości PLN (ok EUR). Po zatwierdzeniu pomocy przez Komisję pożyczka ma zostać udzielona spółce przez Skarb Państwa i wypłacona w jednej transzy. Pożyczka ma zostać spłacona w ciągu sześciu miesięcy od jej zatwierdzenia przez Komisję. Oprocentowanie pożyczki jest o jeden punkt procentowy wyższe niż rzeczywista stopa procentowa ustalona zgodnie z metodyką Komisji stosowaną do obliczania stóp referencyjnych, która będzie obowiązywała w dniu przyznania pomocy na ratowanie 3. Spółka zapewni zabezpieczenie spłaty pożyczki w formie hipoteki na nieruchomości spółki (wycenione przez niezależnego eksperta na PLN) oraz w formie oddania się do egzekucji w trybie artykułu 777(1) (5) Kodeksu Postępowania Cywilnego do kwoty PLN. Przedmiotowa pomoc nie może być łączona z inną pomocą na pokrycie tych samych kosztów kwalifikowalnych. (6) Władze polskie uważają, że ZNMR należy traktować jako przedsiębiorstwo znajdujące się w trudnej sytuacji w rozumieniu rozdziału 2.1 Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw 4 (zwanych dalej wytycznymi ). (7) Władze polskie nie dostarczyły wystarczających informacji pozwalających Komisji ocenić kwalifikowalność spółki do otrzymania pomocy na ratowanie zgodnie z punktem 10 wytycznych. Niemniej jednak zdaniem władz polskich następujące Zdaniem władz polskich udział spółki w polskim rynku wałów korbowych wynosi ok % (dane z sierpnia 2010 r.), a udział w rynku w odniesieniu do pozostałej produkcji jest nieznaczny. Przedsiębiorstwo prowadzi działalność jedynie na rynku polskim. Zalecenie Komisji z dnia 6 maja 2003 r. dotyczące definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), Dz.U. L 124 z , s. 36. Komunikat Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych, Dz.U. C 14 z , s. 2. Wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw, Dz.U. C 244 z , s. 2. oraz Komunikat Komisji dotyczący przedłużenia okresu ważności Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw Dz.U. C 156 z , s. 3. 2

3 elementy stanowią o tym, że spółka jest w trudnej sytuacji w rozumieniu wytycznych: rosnące straty: w 2007 r. spółka wykazała jeszcze zysk netto w wysokości ,33 PLN, ale w 2008 r. odnotowała straty netto w wysokości ,86 PLN, a w 2009 r. w wysokości ,73 PLN; obniżenie się wartości aktywów netto: wartość aktywów netto spadła z ,79 PLN w 2007 r. do ,48 PLN w 2008 r. oraz ,75 w 2009 r.; malejące obroty: obroty zmalały z ,52 PLN w 2007 r. do ,53 PLN w 2008 r. oraz ,18 PLN w 2009 r. III. OCENA Istnienie pomocy państwa (8) Artykuł 107 ust. 1 TFUE stanowi, że wszelka pomoc udzielana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, a także wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem. (9) Pożyczki na rzecz ZNMR udziela Skarb Państwa. Pożyczka jest zatem udzielana z zasobów państwowych i można ją przypisać państwu. Pożyczka stanowi korzyść, ponieważ zapewnia spółce ZNMR dostęp do kredytu, którego przedsiębiorstwo nie byłoby w stanie uzyskać z innego źródła na podobnych warunkach ze względu na trudną sytuację, w jakiej się znajduje. Pożyczka przyznana jest jedynie ZNMR; z tego względu środek ma również charakter selektywny. Ponadto z uwagi na istnienie wymiany handlowej między państwami członkowskimi w zakresie wyrobów produkowanych przez spółkę wspomniany środek może poprawić pozycję beneficjenta w stosunku do konkurentów w Polsce i UE, a zatem zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji i może wpływać na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi. (10) W związku z powyższym Komisja uznaje (podobnie jak władze polskie), że przedmiotowa pożyczka na rzecz ZNMR stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. (11) Komisja uznaje pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa za zgodną z rynkiem wewnętrznym w myśl art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, jeżeli spełnia ona kryteria określone w wytycznych dotyczące zasad kwalifikacji przedsiębiorstw do przyznania pomocy, jej formy, stopy procentowej oraz innych warunków. Kwalifikowalność do przyznania pomocy na ratowanie (12) Z punktów 12 lit. a oraz 14 wytycznych wynika iż jedynie przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji kwalifikują się do otrzymania pomocy na ratowanie. 3

4 (13) Definicja przedsiębiorstwa w trudnej sytuacji znajduje się w rozdziale 2.1 wytycznych. Zgodnie z pkt 9 wytycznych Komisja uważa przedsiębiorstwo za będące w trudnej sytuacji, jeżeli ani przy pomocy środków własnych, ani środków, które mogłoby uzyskać od właścicieli/akcjonariuszy lub wierzycieli, nie jest ono w stanie powstrzymać strat, które bez zewnętrznej interwencji władz publicznych prawie na pewno doprowadzą to przedsiębiorstwo do zniknięcia z rynku w perspektywie krótko-lub średnioterminowej. (14) Zgodnie z punktem 10 wytycznych spółka znajdujące się w trudnej sytuacji jeśli: a) w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jeżeli ponad połowa jej zarejestrowanego kapitału została utracona, w tym ponad jedna czwarta tego kapitału w okresie poprzedzających 12 miesięcy, lub b) w przypadku spółki, której przynajmniej niektórzy członkowie są w sposób nieograniczony odpowiedzialni za długi spółki, jeżeli ponad połowa jej kapitału według sprawozdania finansowego została utracona, w tym ponad jedna czwarta w okresie poprzedzających 12 miesięcy, lub c) niezależnie od rodzaju spółki, jeżeli spełnia ona kryteria w prawie krajowym w zakresie podlegania zbiorowej procedurze upadłościowej. (15) Władze polskie nie dostarczyły wystarczających informacji pozwalających Komisji ocenić kwalifikowalność spółki do otrzymania pomocy na ratowanie zgodnie z punktem 10 wytycznych. (16) W pkt 11 precyzuje się, że typowymi oznakami wskazującymi, że przedsiębiorstwo znajduje się w trudnej sytuacji, są rosnące straty, malejący obrót, zwiększanie się zapasów, nadwyżki produkcji, zmniejszający się przepływ środków finansowych, rosnące zadłużenie, rosnące kwoty odsetek i zmniejszająca się lub zerowa wartość aktywów netto. (17) Komisja przyjmuje do wiadomości, że ZNMR odnotował rosnące straty, utratę wartości aktywów netto i malejący obrót (zob. pkt 7 powyżej). Komisja uznaje zatem, że ZNMR jest przedsiębiorstwem w trudnej sytuacji zgodnie z pkt 11 wytycznych. (18) Komisja odnotowuje także, że ZNMR nie wchodzi w skład większej grupy kapitałowej (zob. pkt 4 powyżej). (19) Na podstawie powyższego Komisja stwierdza zatem, że ZNMR jest przedsiębiorstwem w trudnej sytuacji i kwalifikuje się do pomocy na ratowanie. Zgodność pomocy na ratowanie przedsiębiorstwa ze wspólnym rynkiem (20) Pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa musi spełniać warunki określone w pkt 25 wytycznych, by mogła zostać uznana za zgodną z rynkiem wewnętrznym. (21) Zgodnie z pkt 25 lit. a) wytycznych pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa musi zasadniczo polegać na wsparciu płynności finansowej w postaci pożyczek lub 4

5 gwarancji. Pożyczka lub gwarancja musi zostać przyznana przy zastosowaniu stopy procentowej co najmniej porównywalnej do stóp stosowanych przy pożyczkach lub gwarancjach dla przedsiębiorstw w dobrej sytuacji. Komunikat Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych 5 oraz dokładniej przypis (1) pod tabelą opisującą marżę kredytów w punktach bazowych precyzuje iż "w sprawach dotyczących pomocy na ratowanie stosuje się jednoroczną stopę IBOR powiększoną o przynajmniej 100 punktów bazowych". (22) W tym przypadku pożyczka jest udzielana na okres ograniczony do sześciu miesięcy od momentu jej zatwierdzenia przez Komisję. Ponadto władze polskie zagwarantowały, że pożyczka zostanie udzielona przy zastosowaniu stopy procentowej równej jednorocznej stopie IBOR powiększonej o przynajmniej 100 punktów bazowych (zob. pkt 5 powyżej). Jest ona zatem wyższa od stopy referencyjnej mającej zastosowanie do przedsiębiorstw w dobrej sytuacji w dniu podpisania umowy pożyczki, a w każdym razie stopy wyższej od stopy referencyjnej przyjętej przez Komisję. W związku z tym pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa ZNMR jest zgodna z pkt 25 lit. a) wytycznych. (23) Zgodnie z pkt 25 lit. b) wytycznych pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa musi być uzasadniona poważnymi trudnościami społecznymi i nie może powodować efektów ubocznych wpływających na pozostałe państwa członkowskie. W omawianym przypadku upadłość spółki wywołałaby skutki pod względem zatrudnienia w regionie będącym obszarem objętym pomocą na mocy art. 107 ust. 3 lit. a) TFUE. Według władz polskich bez pomocy na ratowanie spółka musiałby ogłosić upadłość, a to pociągnęłoby za sobą bezrobocie dużej liczby pracowników. Spółka zatrudnia 86 pracowników, z których 80% przekroczyło już wiek 45 lat, a tylko 5% posiada wykształcenie wyższe. Zdaniem władz polskich w przypadku upadłości ZNMR jego pracownikom najprawdopodobniej będzie trudno znaleźć nowe zatrudnienie. Spółka ulokowana jest w regionie, gdzie bezrobocie, wynoszące 21,6%, przekracza średnią stopę bezrobocia dla Polski wynoszącą 11,4% 6. (24) Ponadto, biorąc pod uwagę bardzo niską kwotę pomocy oraz fakt, że spółka prowadzi działalność jedynie na terenie Polski, Komisja uznała, że pomoc nie spowoduje nadmiernych efektów ubocznych wpływających na pozostałe państwa członkowskie. Na podstawie powyższych uwag można stwierdzić, że pomoc jest zgodna z pkt 25 lit. b) wytycznych. (25) Pkt 25 lit. c) wytycznych przewiduje, że przyznając pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa, dane państwo członkowskie musi zobowiązać się do przekazania Komisji, nie później niż sześć miesięcy po zezwoleniu na zastosowanie środka pomocy na ratowanie przedsiębiorstwa, planu restrukturyzacji lub planu likwidacji lub też dowodu, że pożyczka została całkowicie zwrócona lub że gwarancja została zwolniona. W tym przypadku pożyczka jest ograniczona do sześciu miesięcy, a władze polskie zobowiązały się przedstawić Komisji plan restrukturyzacji, plan 5 6 Komunikat Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych, Dz.U. C 14 z , s. 6 Dane na lipiec 2010, źródło: Główny Urząd Statystyczny. 5

6 likwidacji, lub dowód całkowitej spłaty pożyczki nie później niż sześć miesięcy od dnia zatwierdzenia pomocy. Pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa jest zatem zgodna z pkt 25 lit. c) wytycznych. (26) Zgodnie z pkt 25 lit. d) wytycznych pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa musi być ograniczona do kwoty potrzebnej do utrzymania działalności przedsiębiorstwa w okresie, na który pomoc została zatwierdzona. Potrzebna kwota powinna zostać obliczona na podstawie potrzeb w zakresie płynności przedsiębiorstwa wynikających ze strat. Władze polskie powiadomiły Komisję o kwocie pomocy w wysokości PLN. Kwota ta nie przekracza potrzeb Spółki w zakresie płynności, które zostały obliczone na podstawie potrzeb w zakresie przepływu środków pieniężnych na 2009 r., przy zastosowaniu wzoru podanego w załączniku do wytycznych 7. (27) Zastosowanie wzoru podanego w załączniku do wytycznych do danych uzyskanych ze sprawozdań finansowych spółki przesłanych przez władze polskie prowadzi do następujących obliczeń: { , ,00 + [ ,73 ( ,09)]}/2 = ,20 8. Komisja uznaje, że zgłoszona kwota jest znacznie niższa, niż kwota otrzymana w wyniku zastosowania wzoru podanego w załączniku do wytycznych, nie ma więc powodu wątpić, że właściwie odzwierciedla ona potrzeby spółki w zakresie płynności. W związku z tym kwota pomocy jest zgodna z pkt 25 lit. d) wytycznych. (28) Zgodnie z pkt 25 lit. e) wytycznych pomoc musi być udzielona zgodnie z zasadą pierwszy i ostatni raz, określoną w pkt 72 i nast. wytycznych. Władze polskie poinformowały Komisję, że spółka ZNMR nie otrzymała w przeszłości pomocy na ratowanie przedsiębiorstwa ani pomocy na restrukturyzację. Zgłoszona pomoc jest zatem zgodna z pkt 25 lit. e) wytycznych. (29) W świetle powyższego Komisja uznaje, że pomoc na ratowanie dla spółki ZNMR jest zgodna z rynkiem wewnętrznym w myśl postanowień art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE na mocy wytycznych dotyczących pomocy w celu ratowania i restrukturyzacji. IV. PODSUMOWANIE (30) Komisja uznaje, na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, że pomoc państwa polegająca na pożyczce PLN na rzecz Zakładu Naprawczego Mechanizacji Rolnictwa w Ostródzie Sp. z o.o. jest zgodna z rynkiem wewnętrznym. 7 8 [EBIT t + amortyzacja t + (kapitał obrotowy t kapitał obrotowy t-1 )]/2. Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w załączniku do wytycznych, wzór ma zastosowanie wyłącznie, jeżeli otrzymany wynik jest kwotą ujemną gdyż celem wzoru jest oszacowanie ujemnych środków pieniężnych z działalności operacyjnej przedsiębiorstwa w roku poprzedzającym złożenie wniosku o pomoc. Pomoc ma tym samym na celu wyrównania tych negatywnych operacyjnych przepływów pieniężnych, które miały miejsce w firmie. 6

7 (31) Władze polskie zobowiązały się przedstawić Komisji plan restrukturyzacji, plan likwidacji lub dowód całkowitej spłaty pożyczki nie później niż sześć miesięcy od zatwierdzenia przez Komisję pozytywnej decyzji dotyczącej pomocy na ratowanie. W przypadku gdyby niniejsze pismo zawierało informacje, które nie powinny być przekazywane osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od daty jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma w wyznaczonym terminie uzasadnionego wniosku w tym względzie, uzna to za wyrażenie zgody na ujawnienie osobom trzecim i publikację pełnej treści niniejszego pisma w autentycznej wersji językowej na stronie internetowej: Wniosek taki należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres Rejestru pomocy państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej: European Commission Directorate-General for Competition Directorate for State Aid State aid Greffe B Brussels Faks: We wszelkiej korespondencji proszę podawać nazwę i numer sprawy. Z wyrazami szacunku, W imieniu Komisji Joaquín ALMUNIA Wiceprzewodniczący Komisji 7