Dotyczy: Pomocy państwa SA (2011/N) Polska Pomoc na ratowanie Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej Lubliniec

Transkrypt

1 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia K(2011)6399 wersja ostateczna Dotyczy: Pomocy państwa SA (2011/N) Polska Pomoc na ratowanie Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej Lubliniec Szanowny Panie Ministrze! I. PROCEDURA (1) W dniu 8 lipca 2011 r. Polska zgłosiła pomoc na ratowanie Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej w Lublińcu Sp. z o.o. (dalej zwanego PKS Lubliniec lub spółką ). Służby Komisji nie zwróciły się o przekazanie dodatkowych informacji na temat przedmiotowego środka pomocy. II. OPIS 1. Beneficjent (2) PKS Lubliniec ma siedzibę w Polsce, w regionie śląskim, kwalifikującym się do objęcia pomocą regionalną na podstawie art. 107 ust. 3 lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Spółka prowadzi autobusowe przewozy pasażerskie oraz świadczy pokrewne usługi. (3) Według władz polskich właścicielem 100% udziałów w PKS Lubliniec, będącym beneficjentem pomocy, jest Skarb Państwa. W związku z powyższym spółkę zalicza Jego Ekscelencja Pan Radosław SIKORSKI Minister Spraw Zagranicznych Al. J. Ch. Szucha Warszawa POLSKA Commission européenne, B-1049 Bruxelles Belgique Europese Commissie, B-1049 Brussel België Telefon: (0)

2 się do dużych przedsiębiorstw 1. Spółka oferuje autobusowe przewozy pasażerskie oraz świadczy pokrewne usługi od 1990 r. (4) PKS Lubliniec nie jest częścią większej grupy przedsiębiorstw. 2. Środek pomocy (5) Zgłoszony środek pomocy ma formę pożyczki w kwocie ,78 PLN (około EUR). Pożyczka, po zatwierdzeniu przez Komisję, zostanie udzielona spółce z Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorstw, którym zarządza Ministerstwo Skarbu. Spłata pożyczki nastąpi w terminie sześciu miesięcy od daty jej zatwierdzenia przez Komisję. Oprocentowanie pożyczki wyniesie jeden punkt procentowy powyżej bazowej stopy referencyjnej ustalonej przez Komisję dla Polski zgodnie z przyjętą przez Komisję i obowiązującą w dniu podpisania umowy o pożyczkę metodyką obliczania stóp referencyjnych 2. Spółka ustanowi zabezpieczenie spłaty pożyczki w formie hipoteki na nieruchomości (wycena sporządzona przez niezależnego rzeczoznawcę opiewa na PLN). (6) Według władz polskich PKS Lubliniec jest przedsiębiorstwem zagrożonym w rozumieniu rozdziału 2.1 Wytycznych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji przedsiębiorstw 3 (dalej zwanych wytycznymi ). (7) W szczególności Polska podkreśla, że spółka odnotowała: rosnące straty: w trzech poprzednich latach obrotowych spółka odnotowała straty w wysokości PLN w 2008 r., PLN w 2009 r. oraz PLN w 2010 r.; malejący obrót: wartość w trzech poprzednich latach obrotowych: PLN w 2008 r., w 2009 r., PLN w 2010 r.; rosnącą kwotę odsetek z tytułu nieterminowego regulowania zobowiązań: PLN w 2008 r., PLN w 2009 r. oraz PLN w 2010 r.; zmniejszającą się wartość aktywów netto: wartość aktywów w latach zmalała o 46%, z PLN w 2008 r. do PLN w 2010 r. (8) Władze polskie poinformowały Komisję, że spółka nie otrzymała pomocy na ratowanie lub restrukturyzację w ciągu ostatnich dziesięciu lat Art. 3 ust. 4 zalecenia Komisji w sprawie definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (Dz. U. C 1422 z ) Komunikat Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych (Dz. U. C 14 z , s. 6); zob. także przypis 1 do tabeli Marże kredytów w punktach bazowych na stronie 3 komunikatu. Wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (Dz. U. 2004/C 244/02). Komunikat Komisji w sprawie przedłużenia okresu ważności Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw, Dz. U. C 156 z , s.3 2

3 III. OCENA Istnienie pomocy państwa (9) Art. 107 ust. 1 TFUE stanowi, że wszelka pomoc przyznawana przez państwo członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów i wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi, jest niezgodna z rynkiem wewnętrznym. (10) Pożyczka dla PKS Lubliniec jest udzielana w ramach Funduszu Restrukturyzacji Przedsiębiorstw, który stanowi podmiot publiczny, pozostający pod kontrolą Skarbu Państwa 4 i w związku z tym pożyczka jest przyznawana z zasobów państwowych i jest przypisywana państwu. Pożyczka przynosi korzyść spółce PKS Lubliniec, jako że zapewni jej dostęp do kredytowania, którego, będąc przedsiębiorstwem zagrożonym, nie mogłaby w przeciwnym razie uzyskać na podobnych warunkach. Pożyczka jest udzielana samej spółce PKS Lubliniec; korzyść ta jest zatem również wybiórcza. Ponadto w związku z wymianą handlową między państwami członkowskimi w zakresie autobusowych przewozów pasażerskich oraz pokrewnych usług, środek pomocy jest zdolny poprawić konkurencyjną pozycję beneficjenta w stosunku do jego konkurentów na rynku wewnętrznym. W konsekwencji zakłóca to lub grozi zakłóceniem konkurencji i wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi. (11) W związku z powyższym Komisja uważa, że obecna pożyczka dla PKS Lubliniec stanowi pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 TFUE. Komisja może uznać pomoc na ratowanie przedsiębiorstwa za zgodną z rynkiem wewnętrznym w myśl art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, jeżeli spełnia ona kryteria określone w wytycznych dotyczące zasad kwalifikowalności przedsiębiorstw do przyznania pomocy, jej formy, oprocentowania i innych warunków. Kwalifikowalność do przyznania pomocy na ratowanie (12) Z pkt 12 lit. a) oraz pkt 14 wytycznych wynika, że tylko zagrożone przedsiębiorstwa kwalifikują się do przyznania pomocy na ratowanie. (13) Zgodnie z pkt 9 wytycznych Komisja uważa przedsiębiorstwo za zagrożone, jeśli ani przy pomocy środków własnych, ani środków, które mogłoby uzyskać od właściciela/udziałowca lub wierzycieli, nie jest ono w stanie powstrzymać strat, które bez zewnętrznej interwencji władz publicznych, prawie na pewno doprowadzą to 4 Właścicielem 100% udziałów jest Skarb Państwa, a prawa głosu na zgromadzeniu wspólników są wykonywane przez Ministra Skarbu Państwa. 3

4 przedsiębiorstwo do zniknięcia z rynku w perspektywie krótko- lub średnioterminowej. (14) W myśl pkt 10 przedsiębiorstwo uznaje się za zagrożone w następujących okolicznościach: a) w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jeżeli ponad połowa jej kapitału zarejestrowanego została utracona, w tym ponad jedna czwarta tego kapitału w okresie poprzedzających 12 miesięcy; b) w przypadku spółki, której przynajmniej niektórzy członkowie są w sposób nieograniczony odpowiedzialni za długi spółki, jeżeli ponad połowa jej kapitału według sprawozdania finansowego została utracona, w tym ponad jedna czwarta tego kapitału w okresie poprzedzających 12 miesięcy; c) niezależnie od rodzaju spółki, jeżeli spełnia ona kryteria określone w prawie krajowym w zakresie podlegania zbiorowej procedurze upadłościowej. (15) Beneficjent pomocy jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Nie spełnia warunków określonych w pkt 10 lit. a) wytycznych, opisanych powyżej. Władze polskie poinformowały również, że beneficjent pomocy nie spełnia kryteriów w prawie krajowym w zakresie podlegania zbiorowej procedurze upadłościowej. W związku z tym nie spełnia warunków określonych w pkt 10 lit. c) wytycznych. (16) W konsekwencji PKS Lubliniec nie kwalifikuje się jako zagrożone przedsiębiorstwo na podstawie warunków przewidzianych w pkt 10 wytycznych. (17) Niemniej jednak pkt 11 wytycznych stanowi, że nawet gdy nie zachodzi żadna z okoliczności wymienionych w pkt 10, przedsiębiorstwo może nadal być uznane za zagrożone, kiedy występują typowe oznaki, takie jak rosnące straty, malejący obrót, zwiększanie się zapasów, nadwyżki produkcji, zmniejszający się przepływ środków finansowych, rosnące zadłużenie, rosnące kwoty odsetek i zmniejszająca się lub zerowa wartość aktywów. (18) Komisja uznaje PKS Lubliniec za przedsiębiorstwo zagrożone na podstawie pkt 11 wytycznych, jako że spółka odnotowała stałe straty netto, malejące obroty, spadającą wartość aktywów netto oraz dynamicznie rosnące kwoty odsetek od zaległości w regulowaniu zobowiązań (zob. pkt 7 powyżej). (19) Zgodnie z przepisami w pkt 12 wytycznych nowo utworzone przedsiębiorstwa nie kwalifikują się do pomocy na ratowanie. Według wytycznych za nowo utworzone przedsiębiorstwa uznaje się wszystkie przedsiębiorstwa w okresie pierwszych trzech lat od daty rozpoczęcia działalności w danej dziedzinie. (20) Spółka PKS Lubliniec została utworzona w 1990 r. i od tamtej pory realizuje autobusowe przewozy pasażerskie oraz świadczy pokrewne usługi. W związku z tym nie można jej uznać za nowo utworzone przedsiębiorstwo. (21) Ponadto Komisja odnotowuje, że PKS Lubliniec nie jest częścią większej grupy przedsiębiorstw (zob. pkt 4 powyżej). 4

5 (22) W świetle powyższego Komisja uznaje, że PKS Lubliniec jest przedsiębiorstwem zagrożonym i kwalifikuje się do pomocy na ratowanie. Zgodność z warunkami pomocy na ratowanie (23) Pomoc na ratowanie musi spełniać warunki określone w pkt 25 wytycznych, by można ją było uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym. (24) Zgodnie z pkt 25 lit. a) wytycznych pomoc na ratowanie musi polegać na wsparciu płynności finansowej w formie pożyczki lub gwarancji. W obu przypadkach pomoc musi zostać przyznana przy zastosowaniu stopy procentowej co najmniej porównywalnej do stóp procentowych stosowanych przy pożyczkach dla przedsiębiorstw będących w dobrej sytuacji finansowej. Przypis 1 pod tabelką dotyczącą marż kredytowych w komunikacie Komisji na temat stóp referencyjnych 5 stanowi, że w sprawach dotyczących pomocy na ratowanie stosuje się jednoroczną stopę IBOR powiększoną o przynajmniej 100 punktów bazowych. (25) W tym przypadku pożyczka zostanie udzielona według jednorocznej stopy IBOR powiększonej o 100 punktów bazowych (zob. pkt 4 powyżej), co jest zgodne z przepisami komunikatu na temat stóp referencyjnych i dyskontowych. Dlatego pomoc na ratowanie dla PKS Lubliniec jest zgodna z założeniami pkt 25 lit. a) wytycznych. (26) Zgodnie z pkt 25 lit. b) wytycznych pomoc na ratowanie musi być uzasadniona przez poważne trudności społeczne i nie może powodować efektów ubocznych wpływających na inne państwa członkowskie. W przedmiotowej sprawie, jeśli spółka zaprzestałaby działalności, według władz polskich niosło by to z sobą konsekwencje pod względem zatrudnienia w regionie, w którym poziom bezrobocia jest wysoki wynosi 13,2% w porównaniu ze średnią stopą bezrobocia w Polsce równą 12,6% (dane za kwiecień 2011 r.) 6. Spółka zatrudnia 119 pracowników, z których 61,3% to osoby powyżej 45. roku życia, a 62% posiada wykształcenie podstawowe lub zawodowe. W związku z tym Polska twierdzi, że ewentualna upadłość spółki spowoduje, że na rynek pracy wejdą osoby, które będą miały problemy ze znalezieniem innego zatrudnienia. Według informacji przedstawionych przez władze polskie, bez pomocy na ratowanie spółka znikłaby z rynku, co pociągnęłoby za sobą bezrobocie wśród dużej liczby pracowników. W świetle powyższych rozważań Komisja uważa, że pomoc jest uzasadniona z uwagi na poważne trudności społeczne. (27) Ponadto biorąc pod uwagę bardzo małą kwotę pomocy oraz udział spółki w rynku 7, Komisja stwierdza, że pomoc nie spowoduje negatywnych efektów ubocznych wpływających na inne państwa członkowskie. W związku z powyższym można wnioskować, że pomoc jest zgodna z założeniami pkt 25 lit. b) wytycznych Komunikat Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych (Dz. U. C 14 z , s. 6), zwany dalej komunikatem w sprawie stóp referencyjnych i dyskontowych ; Według danych Głównego Urzędu Statystycznego - GUS, Według informacji przekazanych przez władze polskie, działalność spółki koncentruje się na rynku lokalnym w środkowo-zachodniej części województwa śląskiego i północno-wschodniej części województwa opolskiego. Jej udział w rynku polskim wynosi 0,9%, a jedynie 0,2% swoich przychodów spółka wypracowała na rynkach w innych państwach EOG. 5

6 (28) Pkt 25 lit. c) wytycznych stanowi, że warunkiem przyznania pomocy na ratowanie przedsiębiorstwa jest zobowiązanie się państwa członkowskiego do przekazania Komisji, w terminie nie dłuższym niż sześć miesięcy od zatwierdzenia środka pomocy na ratowanie, planu restrukturyzacji lub planu likwidacji lub też dowodu, że pożyczka została całkowicie zwrócona lub że gwarancja została zwolniona. W tym przypadku termin pożyczki jest ograniczony do sześciu miesięcy, a Polska zobowiązała się przekazać w terminie nie dłuższym niż sześć miesięcy od zatwierdzenia pomocy planu restrukturyzacji, planu likwidacji lub dowodu całkowitej spłaty pożyczki. W konsekwencji pomoc na ratowanie jest zgodna z założeniami pkt 25 lit. c) wytycznych. (29) Zgodnie z pkt 25 lit. d) wytycznych pomoc na ratowanie musi ograniczać się do kwoty potrzebnej, aby utrzymać działalność przedsiębiorstwa w okresie, w którym pomoc jest dozwolona. Potrzebna kwota powinna zostać obliczona na podstawie potrzeb spółki w zakresie płynności finansowej, wynikających ze strat. Przy określaniu tej kwoty Komisja będzie miała na uwadze wynik zastosowania wzoru podanego w załączniku do wytycznych. W przedmiotowej sprawie wzór przedstawia się następująco: , ,52 + [ ,99 ( ,25)]/2 = PLN ,74 8. Stąd stosując wzór podany w załączniku do wytycznych, maksymalna dozwolona kwota pomocy wyniosłaby ,74 PLN. Z uwagi na to, iż zgłoszona kwota pomocy na ratowanie w wysokości ,78 PLN jest poniżej progu określonego wzorem, Komisja z zadowoleniem przyjmuje fakt, że kwota pomocy nie przekracza potrzeb spółki w zakresie płynności finansowej w okresie pomocy. Dlatego pomoc na ratowanie jest zgodna z założeniami pkt 25 lit. d) wytycznych. (30) W myśl pkt 25 lit. e) wytycznych przy udzielaniu pomocy należy przestrzegać zasady pierwszy i ostatni raz określonej w pkt 72 i następnych wytycznych. Władze polskie potwierdziły, że PKS Lubliniec nie otrzymała pomocy na ratowanie ani restrukturyzację w ciągu ostatnich dziesięciu lat (zob. pkt (7) powyżej). Dlatego zgłoszona pomoc jest zgodna z założeniami pkt 25 lit. e) wytycznych. IV. WNIOSEK (31) W świetle powyższego Komisja uważa pomoc na ratowanie dla PKS Lubliniec za zgodną z rynkiem wewnętrznym w myśl art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE na podstawie wytycznych w sprawie pomocy na ratowanie i restrukturyzację przedsiębiorstw. V. DECYZJA (32) Komisja uważa, na podstawie art. 107 ust. 3 lit. c) TFUE, że pomoc państwa polegająca na udzieleniu pożyczki w wysokości ,78 PLN spółce PKS Lubliniec jest zgodna z rynkiem wewnętrznym. 8 Jak wyjaśniono w załączniku do wytycznych, wzór ma zastosowanie wyłącznie, jeżeli otrzymany wynik jest kwotą ujemną, jako że służy on do oszacowania ujemnych przepływów pieniężnych z działalności spółki w roku poprzedzającym wniosek o pomoc. Pomoc ta ma więc na celu zrekompensowanie ujemnych przepływów pieniężnych z działalności, odnotowanych przez spółkę. 6

7 (33) Władze polskie zobowiązały się, że w terminie nie dłuższym niż sześć miesięcy od daty przyjęcia przez Komisję pozytywnej decyzji w sprawie pomocy na ratowanie przekażą: plan restrukturyzacji, plan likwidacji lub dowód całkowitej spłaty pożyczki. W przypadku gdyby niniejsze pismo zawierało informacje poufne, które nie powinny być przekazywane osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od daty jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma w wyznaczonym terminie uzasadnionego wniosku w tym względzie, uzna to za wyrażenie zgody na ujawnienie osobom trzecim i publikację pełnej treści niniejszego pisma w autentycznej wersji językowej na stronie internetowej: Wniosek taki należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres Rejestru pomocy państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej: European Commission Directorate-General for Competition Directorate for State Aid State Aid Greffe B Brussels Faks: We wszelkiej korespondencji proszę podawać nazwę i numer sprawy. Z wyrazami szacunku, W imieniu Komisji Maroš ŠEFČOVIČ Wiceprzewodniczący 7